αναπληρωτή καθηγητού Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η Τουρκία είναι ένα κράτος που στηρίζει την κρατική λειτουργία, τα σχέδια και τις αποφάσεις της σε στρατιωτικούς σε υπέρμετρο για τα μέτρα της Δύσεως βαθμό. Αυτό έχει τις συνέπειές του. Οι στρατιωτικοί έχουν εκπαιδευθεί σε έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέπτεσθαι. Επί παραδείγματι φέρουν παραστάσεις και διδαχές από τις σχολές του πολέμου. Αγαπημένο θέμα των συγκεκριμένων σχολών είναι οι ανορθόδοξοι πόλεμοι ή πως θα εξαντληθεί ή υποταχθεί ο εχθρός, ει δυνατόν, χωρίς μάχη. Μέσα από αυτό το πρίσμα οφείλουμε να ερμηνεύσουμε και τα όσα συνέβησαν το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας. Τα δεδομένα είναι τα ακόλουθα:
25-27 Φεβρουαρίου: είχαμε συγκρούσεις των ΜΑΤ με κατοίκους σε Λέσβο και Χίο.
27 Φεβρουαρίου: σκοτώθηκαν 36 τούρκοι στρατιώτες στο Ιντλίμπ της Συρίας. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα συνεδρίασε το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας.
28 Φεβρουαρίου: Χαράματα και αμέσως μετά τη συνεδρίαση ανακοινώθηκε ότι η Τουρκία θα αφήσει ανοιχτά τα σύνορά της για όσους θέλουν να πάνε στην Ευρώπη. Στη συνέχεια έχουμε τα εξής βεβαιωμένα στοιχεία:
- Χιλιάδες μηνύματα εστάλησαν σε τηλέφωνα προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην Τουρκία. Τα μηνύματα ενημέρωναν ότι τα σύνορα προς την Ελλάδα(και μόνον προς την Ελλάδα) είναι ανοιχτά.
- Τοπικοί αξιωματούχοι των δήμων ναύλωσαν λεωφορεία από διάφορες πόλεις της Τουρκίας και άρχισαν να μεταφέρουν κόσμο στα σύνορα του Έβρου και στις παραλίες απέναντι από τα ελληνικά νησιά.
- Η «μεγάλη έξοδος» ακολουθείτο κατά βήμα από κρατικά τουρκικά μέσα ενημερώσεως που μετέδιδαν σε απ’ ευθείας μετάδοση τα τεκταινόμενα.
- Από την πρώτη στιγμή ετέθη σε λειτουργία μηχανισμός παραγωγής ψεύτικων ειδήσεων. Για να ενθαρρυνθούν όσοι ήθελαν να πάνε στην Ελλάδα, ο Ερντογάν ισχυρίσθηκε δημοσίως το Σάββατο 29 Φεβρουαρίου ότι ήδη 18.000 άτομα είχαν περάσει στην Ελλάδα. Τις επόμενες ημέρες οι υπουργοί του μιλούσαν για 135.000.
- Ο ξένος τύπος «μπούκωσε» ξαφνικά με φωτογραφίες, βίντεο και ενημερωτικό υλικό που εδραίωνε με προσεκτικό τρόπο την τουρκική προπαγάνδα περί προσφύγων που αναζητούσαν καταφύγιο στην Ευρώπη.
Ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε όλα αυτά τα γεγονότα μέσα από το πρίσμα του ανορθόδοξου πολέμου και των ασύμμετρων ενεργειών:
- Ήταν μία ασύμμετρη ενέργεια υπό την έννοια ότι θεωρητικώς δεν υπάρχουν σχέδια για άμυνα έναντι εισόδου δεκάδων χιλιάδων άοπλων μεταναστών και προσφύγων
- Η Τουρκία χρησιμοποίησε χαμηλού σχετικά κόστους μέσα (τους μετανάστες και πρόσφυγες) που προκαλούν όμως, δυσανάλογα, μεγάλου κόστους (δηλαδή ασύμμετρου) αποτελέσματα
- Υποχρέωσε τον αντίπαλο να κινητοποιήσει μεγάλες στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, λιμενικό και πολεμικό ναυτικό, χωρίς η Τουρκία να χρειασθεί να κινητοποιήσει το ελάχιστο των αντίστοιχων δυνάμεων.
- Δημιούργησε σύγχυση για την φύση και τον αντικειμενικό στόχο της απειλής. Θεωρητικώς άφησε τα σύνορα ανοιχτά διότι ήθελε να υπενθυμίσει το προσφυγικό πρόβλημα της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα στο έδαφος της Τουρκίας δεν υπήρχαν πρόσφυγες από το Ιντλίμπ. Η Τουρκία ήθελε μόνον να αποσταθεροποιήσει τον αντίπαλο (την Ελλάδα).
- Επέλεξε το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας πιστεύοντας ότι θα έπιανε τη χώρα σε εορταστική ατμόσφαιρα. Το πρωί της Τρίτης, όταν το κράτος θα ξυπνούσε από την καρναβαλική ραστώνη, θα ήταν πλέον αργά.
- Προσπάθησε να μεγαλώσει την αδυναμία του αντιπάλου (της Ελλάδας) που βρισκόταν ήδη σε οριακή κατάσταση στα νησιά λόγω του μεταναστευτικού και προσφυγικού προβλήματος.
- Ενώ παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο, χρησιμοποιούσε εμμέσως διατάξεις του, (ανθρωπιστικό δίκαιο και δίκαιο για το άσυλο) για να αποσταθεροποιήσει τον αντίπαλο. Όταν οι δεκάδες χιλιάδες κατευθυνόμενοι μετανάστες και πρόσφυγες περνούσαν στην Ελλάδα, η υποχρέωση να προσφέρουμε σε άτομα που καταδιώκονται το δικαίωμα να ζητούν άσυλο, θα οδηγούσε στην απόλυτη κατάρρευση του συστήματος.
Όλα αυτά υπηρετούσαν μία βασική διδαχή στις στρατηγικές σπουδές: «Η άριστη ενέργεια στον πόλεμο είναι να υποταχτεί ο εχθρός χωρίς μάχη».
Πού απέβλεπε η Τουρκία; Όταν την επομένη της Καθαράς Δευτέρας ο κρατικός μηχανισμός θα ξυπνούσε, στη χώρα θα βρίσκονταν ήδη κάποιες επιπλέον δεκάδες χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες. Η κυβέρνηση, ήδη ζορισμένη λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών στα νησιά θα βρισκόταν αντιμέτωπη με ένα αντίστοιχο πρόβλημα σε Μακεδονία και Θράκη. Η κατάρρευση της ασφάλειας στα σύνορα με το κλίμα που ήδη επικρατούσε, θα οδηγούσε σε έντονη αμφισβήτηση της προσφάτως εκλεγείσας κυβερνήσεως και σε αποσταθεροποίηση. Έτσι η Τουρκία θα πετύχαινε με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Αφ’ ενός η Ελλάδα θα έμπαινε σε πολιτική περιδίνηση. Αφ’ ετέρου η Ευρώπη θα έβλεπε με δέος την έμπρακτη δυνατότητα της Τουρκίας να αποσταθεροποιεί χώρες με όπλο το μεταναστευτικό.
Η τουρκική προσπάθεια απέτυχε για μία σειρά από λόγους:
-Κατ’ αρχήν ήταν λάθος επιλογή η διάτρηση των ελληνικών συνόρων στον Έβρο. Πρόκειται για το καλύτερο φυλασσόμενο τμήμα της ελληνικής μεθορίου. Ο τουρκικός σχεδιασμός έπασχε σοβαρά σε αυτό το σημείο.
-Λόγω της έκρυθμης καταστάσεως στα νησιά, ο κρατικός μηχανισμός βρισκόταν σε εγρήγορση.
-Ο πρωθυπουργός είχε ήδη από την Τετάρτη το βράδυ δώσει ρητή εντολή στο λιμενικό να αυξήσει «σημαντικά τον αριθμό των σκαφών και τον αριθμό των περιπολιών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου». Ο ίδιος ανακοίνωσε το μεσημέρι της Πέμπτης 27/2 -μία ημέρα πριν αρχίσει η εφαρμογή του σχεδίου- ότι δεν θα δεχθεί άλλες παράνομες εισόδους. Την Παρασκευή 28/2 το πρωί η χώρα ήταν ήδη αναβαθμισμένη «στον ανώτερο βαθμό τον έλεγχο των συνόρων μας για τη μεγαλύτερη δυνατή ανάσχεση».
-Τα ανακλαστικά υπήρξαν άμεσα με την αποστολή ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων στον Έβρο ήδη από το πρωί της Παρασκευής 28/2. Η αντιμετώπιση του σχεδίου εισόδου με αστυνομικές δυνάμεις υπήρξε κομβικής σημασίας. Σε άλλη περίπτωση θα είχαμε νεκρούς, όπως επιζητούσε άλλωστε ο Ερντογάν. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη από τις αρχές του 2020 είχε συστήσει στρατηγείο στη Νέα Βύσσα Ορεστιάδος, νοτιότερα από τις Καστανιές. Το στρατηγείο στο οποίο συνυπήρχαν αστυνομία και στρατός λειτούργησε άψοδα.
-Ο λαός έδειξε απίστευτη ομοψυχία, αντιλαμβανόμενος ενστικτωδώς την σοβαρή τουρκική απειλή.
-Τέλος, η εμφάνιση του κορωνοϊού και η διακοπή των καρναβαλικών εκδηλώσεων, είχε περιορίσει την εορταστική διάθεση των ημερών.
Όλα αυτά αναφέρονται διότι πλανάται από πολλούς το ερώτημα «εάν είχαμε εισβολή το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας». Τα θέματα αυτά είναι εξαιρετικά σοβαρά και πρέπει να προσέχουμε τους όρους που χρησιμοποιούμε. Ο όρος «εισβολή» δεν περιλαμβάνει μόνον ένοπλη επίθεση με τεθωρακισμένα, ελικόπτερα και αεροπλάνα. Στη στρατιωτική αντίληψη «εισβολή» μπορεί να είναι οτιδήποτε υποτάσσει τον αντίπαλο. Οπότε η απάντηση είναι ότι: ναι! Είχαμε εισβολή· άλλου τύπου από την ένοπλη, αλλά εισβολή με όλες τις συνέπειες που θα είχε, εάν επιτύγχανε. Εκείνο που επίσης πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι ό Ερντογάν το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας προσπάθησε ανενδοίαστα να αποσταθεροποιήσει την Ελλάδα. Το σχέδιο, που είχε σαφέστατα ετοιμασθεί από στρατιωτικούς, ξεφούσκωσε στον Έβρο και στα νησιά. Αυτό προσέθεσε μία ακόμη αποτυχία στους σχεδιασμούς του Ερντογάν. Δεν είναι μόνον ότι έχασε το πλεονέκτημα. Το χειρότερο για αυτόν είναι ότι έχασε τη δυνατότητα να επισείει στην Ευρώπη την απειλή του μεταναστευτικού.
Syrigos.grhttps://www.syrigos.gr/2020/03/19/1523/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου