17 ΜΑΡΤΙΟΥ 1959 : Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΡΙΒΑΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΠΟΘΕΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΗΞΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ

Η ημέρα της επιστροφής του Διγενή στην Αθήνα στις 17 Μαρτίου του 1959, έμεινε μοναδική στα χρονικά της πρωτεύουσας. Ελάχιστοι πήγαν στις δουλειές τους Όλοι ξεχύθηκαν στους δρόμους. Τόσο κόσμο, είχε να δα η Αθήνα από τον καιρό που υπεδέχθη ο λαός τον Βασιλέα Γεώργιο όταν επέστρεψε μετά την απελευθέρωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Αθηναίοι επληροφορήθησαν την άφιξη του Διγενή, μόνον αργά το μεσημέρι από τα παραρτήματα των εφημερίδων και τις ραδιοφωνικές εκπομπές.
Αμέσως κύματα κόσμου ξεκίνησαν για την λεωφόρο Συγγρού, για την Πύλη του Ανδριανού και την Πλατεία Συντάγματος μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, ενώ όσοι είχαν μέσο κατευθύνθηκαν στο αεροδρόμιο

Εκεί, στο Ελληνικό, υπήρχε κοσμοπλημμύρα Το βασιλικό περίπτερο του Αερολιμένος ήταν γεμάτο Από τους πρώτους κατέφθασαν η σύζυγος του Αρχηγού, η Κική Γρίβα με τον πατέρα της και συγγενείς. Λίγο αργότερα, έφθασαν ο Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος οι υπουργοί Αβέρωφ Tσάτσος και Θέμελης οι πολιτικοί αρχηγοί Γεώργιος Παπανδρέου και Θεόδωρος Τουρκοβασίλης ο δήμαρχος Αθηναίων Παυσανίας Κατσώτας οι αρχηγοί ΓΕΣ και ΓΕΑ Σειραδάκης και Μαργαρίτης, εθναρχικοί σύμβουλοι και δημοσιογράφοι. Από τον «πύργο ελέγχου πτήσεων», οι αξιωματικοί ενημέρωναν τον αρχηγόν του ΕΑ για τηv πτήσn τnς «ντακότα» πoυ έφερνε τον Διγενή και την ακολουθία του Μέσα στο περίπτερο, η σύζυγος του Διγενή Κική, ήταν το επίκεντρον των παρευρισκομένων. Όλοι την χαιρετούσαν και υπέβαλαν τα σέβη τους. Οι δημοσιογράφοι της ζητούσαν κάποια δήλωση. Εκείνη με τρεμάμενη φωνή, είπε:

-Είμαι συγκινημένη Τα άλλα θα σας τα πει ο άν­δρας μου...
Έξω από το βασιλικό περίπτερο, οι αστυνομικοί υπό την καθοδήγησιν του Διευθυντού της Αστυ­νομίας Αθηνών θεοδ. Ρακιντζή, είχαν σχηματίσει ζώνες ενώ άγημα της Ελληνικής Βασιλικής Αερο­πορίας και η μπάντα είχαν παραταχθεί.

Σης 225 τρία «Ντακότα» διέγραψαν κύκλους στον αττικό ουρανό. Σιγά - σιγά χαμήλωναν, και κατόπιν προσγειώθηκαν. Την ίδια ώρα, μια ιαχή διέσχιζε τον αέρα – Έρχεται Ερχεται!

Απλώθηκε σιγή, Όλα τα μάτια στράφηκαν προς την πόρτα της «Ντακότα», ενώ η σύζυγος και οι επί­σημοι είχαν πλησιάσει προς το αεροπλάνο.

Και τότε, στην έξοδο του αεροσκάφους εμφανί­σθηκε ο θρυλικός Διγενής, ενώ χιλιάδες «φλάς» άστραφταν και κινηματογραφικά συνεργεία - ελ­ληνικά και ξένα - απαθανάτιζαν τις σκηνές Ο Γρίβας φορούσε χακί Ενα μπερέ μπεζ με κεντημένα ασηρογάλαζα τα αρχικά της πατριωτικής οργανώ-σεως. Ήταν ντυμένος με χοντρό πουλόβερ και περισκελίδα χακί με μπότες Από τους ώμους του κρεμόταν χιαστή θήκη με τα κιάλια το περίστροφο και μια μπαλάσκα με σφαίρες. Και τότε ένα μυριόστομο ΖΗΤΩ τον υποδέχθηκε
Με σβελτάδα νέου, ο Γρίβας πήδηξε στην γη και έπεσε στην αγκαλιά της γυναίκας του, που έκλαιγε με λυγμούς Εκείνος με δυσκολία συγκρατούσε τα δάκρυα του, και την κράτησε στοργικά από τους ώμους. Η μουσική επαιάνιζε εμβατήρια, και το από­σπασμα των σμηνιτών επαρουσίαζε όπλα Ο Διγενής, συμπραστατούμενος από τους ταξίαρχους Θεοδοσίδη και Παρίση, προχώρησε προς το παρατεταγμένο άμπακο απόσπασμα Ο επί κεφαλής αρω­ματικός του έδωοε αναφορά και ακολούθησε επιθεώρησις με τον Γρίβα να χαιρετά στρατιωτικά Τα μάτια του έλαμπαν, φαινόταν ανήσυχος και κουρα­σμένος. Μετά την επιθεώρηση, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών θεόκλητος και ο δήμαρχος Κατσώτας τον προοεφώνησαν Ύστερα απήντησεν ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Η προφορά του παλλόταν από συγκίνηση. Ήταν όλο πατριωτική φλόγα Εξέφρασε την λύπη του, γιατί ο δυνάστης δεν του επέτρεψε να γονατίσει στους τάφους των ηρώων του αγώνος, προσκυνητής του μεγαλείου της θυσίας των. Κατόπιν, έβγαλε από την τσέπη του λίγο χώμα από την Κύπρο, «χώμα βιωμένο με το αίμα» αυτών που έγραψαν τα νέα Αρκάδια τις νέες Θερμοπύλες τα νέα Δερβενάκια» και το έδωσε στον δήμαρχο Κατσώτα τονίζοντας: - Φυλάξατε το . Είναι δεσμός της Κύπρου, με την μητέρα Ελλάδα..
Τα λόγια του εκαλύφθησαν από ουρανομηκείς ζητωκραυγές. Με ζωηρά βήματα επεβιβάσθη στην ανοιχτή «Κάντιλλακ» μαζί με την σύζυγο του, τον αντιστράτηγο Παπαρρόδου και τους παλαιούς συ­νεργάτες του συνταγματάρχες 'Ομηρο Παπαδόπουλο και Μ. Ασημακόπουλο.

Ο κάθοδος στην Αθήνα ήταν μια ανεπανάληπτη υποδοχή εθνικού ήρωος. Για πολλές ημέρες το σπίτι του στο θησείο στην οδό Νηλέως, ήταν πολιορκημένο από ξένους δημοσιογράφους και οπερατέρ, που περίμεναν υπομονετικά να καταγράψουν όλες του τις κινήσεις.

Την πρώτη ημέρα που επέστρεψε, μετά την επί­σημη μεγαλειώδη υποδοχή, η οδός Νηλέως ήταν κυριολεκτικά περικυκλωμένη από δημοσιογράφους αλλά και από απλούς πολίτες που ήθελαν να τον δουν από κοντά Χλωμός, συγκινημένος, με πρόσωπο σκαμμένο από τις κακουχίες ενός σκληρού πολέμου, αλλά και με μάτια που ακτινοβολούσαν, ο Γρίβας μπήκε με κόπο στο σπίτι του. Όλα ήταν ίδια όπως τα είχε αφήσει πριν τεσσεράμισυ χρόνια, για να ριχτεί στην περιπέτεια της ΕΟΚΑ

 

http://koinosparanomastis.blogspot.gr
http://www.stoxos.gr/2015/03/17-1959.html

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 21 : ΤΣΙΜΟΒΑ (ΑΕΡΟΠΟΛΗ) ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΥΨΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΛΑΒΑΡΟ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ 17 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 - ΝΙΚΗ Η ΘΑΝΑΤΟΣ

Του Ιωάννου Μπουγά

Η Εθνογένα Μάνη ετοιμαζόταν να πολεμήσει για την Ελευθερία! Ξεκινώντας από τα ουσιαστικά ελεύθερα δικά τους μέρη, οι Μανιάτες πολέμησαν για την ελευθερία όλων των Ελλήνων παντού στην Πελοπόννησο, στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, στο Μεσολόγγι, στην Εύβοια και στην Ήπειρο ακόμη.

Όπως γράφει ο Γεναίος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του, στις 17 Μαρτίου 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης μαζί με πολλούς ακόμη Μανιάτες οπλαρχηγούς συναντήθηκαν στην Τσίμοβα της Μάνης και απεφάσισαν να ξεκινήσει η Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Σύμφωνα με την παράδοση, ακολούθησε δοξολογία στην εκκλησία των Ταξιαρχών και συγκέντρωση στην πλατεία της 17ης Μαρτίου 1821, στη θέση «Κοτρώνι». Ύψωσαν επαναστατική σημαία, πρόχειρα κατασκευασμένη από λευκό ύφασμα και με γαλάζιο σταυρό στο κέντρο, και ορκίστηκαν «Νίκη ή Θάνατος».

Η Μάνη είχε τότε πληθυσμό περίπου 35.000, 180 χωριά, 800 πύργους, και μπορούσε να παρατάξει μέχρι 10.000 μαχητές. Ζούσε σε ένα καθεστώς αυτονομίας, χωρίς την παρουσία Τούρκων στα εδάφη της, αλλά με τον σουλτάνο να έχει εξασφαλίσει σε ένα βαθμό τη συνεργασία του εκάστοτε Μπέη. Τελευταίος Μπέης είχε διοριστεί από τον σουλτάνο το 1814 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, και για να εξασφαλιστεί η συνεργασία του είχε αναγκαστεί να στείλει στην Κωνσταντινούπολη τον τριτότοκο γυιό του Γεώργιο (μετά την κήρυξη της επανάστασης στη Μολδοβλαχία δραπέτευσε με τη βοήθεια του Πατριάρχη και επέστρεψε στη Μάνη στις 12 Μαρτίου).

Παρά τη θέση του Μπέη, ο Πετρόμπεης δεν έπαψε να εργάζεται για την Επανάσταση. Το 1818 εμυήθη στη Φιλική Εταιρεία, και σύμφωνα με τον Παναγιώτη Σέκερη, ο οποίος συνέταξε κατάλογο των Φιλικών και το αναφέρει, ο Πετρόμπεης εκτός της αρχικής οικονομικής εισφοράς του «υπεσχέθη έτι 5000 γρόσια και είκοσι χιλιάδας οπλοφόρους πρόθυμους πλην πτωχούς». Στις 1 Οκτωβρίου του 1819 είχε συνυπογράψει το Σύμφωνο των Κιτριών (ίδε στο τέλος), διατηρώντας τον τίτλο του Μπέη κατά τους τύπους, αλλά ταυτοχρόνως θέτοντας όλη τη Μάνη σε προετοιμασία πολέμου.

Μετά τη σύναξη της 17ης Μαρτίου, οι Μανιάτες τέθηκαν επί ποδός πολέμου. Στις 19 Μαρτίου οι Γρηγοράκηδες ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης στο Μαραθονήσι (Γύθειο). Στο Αρχείο του Τζωρτζάκη Γρηγοράκη διαβάζουμε τα εξής: «Τούτη την ώρα εις τες οκτώ ήμισυ άνοιξεν ο πόλεμος ενταύθα, δια τούτο ετελείωσαν τα ψεύματα… Σάββατον δείλι....». Μανιάτικες δυνάμεις κινήθηκαν σε δυο κολώνες εναντίον των πλησιέτερων Τουρκικών φρουρών. Οι Γρηγοράκηδες και οι Τζανετάκηδες με 1200 κατευθύνθιηκαν ανατολικά προς Μονεμβάσια και Μυστρά. Μαζί τους ξεκίνησαν και ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης με 250, ο Ιωάννης Βασ. Καλαμπόκης με 400 από τη Λάγια, ο Πέτρος Λυμπερόγγονας με 200 από την Κοίτα, ο Βενετσανάκης Λιάκος με 80, ο Δημήτρης Τσιγκουριός με 40, ο Γεώργιος Αντωνάκος με 40, ο Παν. Κοσονάκος με 40, ο Πιέρρος Γρηγοράκης με 150, ο Ιωάννης Κατσούλης με 25, και πολλοί άλλοι με τις δικές τους μικρές ομάδες από κάθε χωριό.

Ο μεγαλύτερος όμως όγκος των μαχητών της Μάνης κινήθηκε δυτικά με τον Πετρόμπεη, και πρώτο στόχο την Καλαμάτα. Μαζί με τους Μαυρομιχαλαίους ήταν οι Καπετανάκηδες, οι Κουμουντουράκηδες, οι Χρηστέηδες, οι Βενετσανάκηδες, ο Κολοκοτρώνης, και ο Αναγνωσταράς. Ο βοεβόδας της Καλαμάτας Αρναούτογλου, πληροφορηθείς τις κινήσεις που γίνονταν στη Μάνη, είχε ζητήσει εξηγήσεις από τον Πετρόμπεη. Εκείνος πέτυχε όχι μόνον να τον πείσει ότι η Μάνη ήταν ήσυχη, αλλά και να του στείλει στην Καλαμάτα για «υποστήριξη» και 200 Μανιάτες μαχητές με τον γυιό του Ηλία και τα αδέλφια του Ιωάννη και Αντώνιο. Αυτοί οι πρώτοι Μανιάτες μπήκαν στην Καλαμάτα στις 20 Μαρτίου, και προετοίμασαν την αναίμακτη είσοδο 2.000 ακόμη μαχητών και την κατάληψη της πολης στις 23 Μαρτίου.

Στις 23 Μαρτίου το πρωί ο Αρναούτογλου παρέδωσε την πόλη χωρίς αντίσταση στον Αρχηγό των Ελληνικών Δυνάμεων Πετρόμπεη ο οποίος και κράτησε τον Τούρκο αγά ως όμηρό του για να τον ανταλλάξει με το γιο του Αναστάσιο, που είχε στείλει νωρίτερα στην Τρίπολη ως εγγύηση της πίστης του στον σουλτάνο. Εκεί συστήθηκε η «Μεσσηνιακή Γερουσία» της οποίας τη Γενική Αρχηγία ανέλαβε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, που έφερε και τον τίτλο του «Αρχιστρατήγου των Σπαρτιατικών δυνάμεων» και του «Ηγεμόνα της Μάνης».

Μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας, ο κύριος στόχος τους ήταν η Τρίπολη. Ο Κολοκοτρώνης, που διέθετε μόνο 30 παλληκάρια δικά του, πλαισιώθηκε από 200 Μανιάτες του Μούρτζινου και 70 του Πετρόμπεη. Με τον Κολοκοτρώνη, στις 25 Μαρτίου στη Σκάλα Μεσσηνίας, ενώθηκαν ο Παπαφλέσσας, ο Αναγνωσταράς, ο Κεφάλας και άλλοι, και ξεκίνησαν για την Τρίπολη αφού «ρίξαν και μια χιλιάδα τουφέκια, τρεις μπαταριές, δια να ακούση ο κόσμος να σηκωθή» όπως αφηγείται ο Κολοκοτρώνης. Η είδηση ότι «έρχεται ο Κολοκοτρώνης με τους Μανιάτες» ακούστηκε στα λαγκάδια των χωριών της Αρκαδίας και τα ξεσήκωσε.

ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΩΝ ΚΙΤΡΙΩΝ της Μάνης.

Το κείμενο του ιστορικού αυτού πατριωτικού συμφώνου, ιστορικό κειμήλιο αλλά και μοναδικό δείγμα του πατριωτικού παλμού των Μανιατών στον πόθο της αποκατάστασης του Γένους, αρχίζει με όρκο και καταλήγει με κατάρα σε περίπτωση αθέτησης, έχει ως ακολούθως (κατά ίδια ορθογραφία, αλλά μονοτονικά):

«Δια του παρόντος ημών ιδιοχειροϋπογεγραμμένου γράμματος υποσχόμεθα μεθ' όρκου της αγιωτάτης και ορθοδόξου ημών Πίστεως και με την δύναμιν του τρομερού όρκου, όπου αυτοπροαιρέτως δια την σωτηρίαν του Γένους μας εκάμαμεν, ότι να φυλάξωμεν τας ακολούθους συνθήκας.

Α. Ημείς αι τρεις γενεαί, δηλαδή Μαυρομιχάληδες, Γρηγοριάνοι και Τρουπάκηδες, ως δυνατώτεραι και αξιώτεραι από τας άλλας γενεάς της πατρίδος μας Σπάρτης, υποσχόμεθα με την δύναμιν των ρηθέντων φοβερών όρκων, να βασιλεύη εις το εξής εις τα σώματά μας, μια ψυχή, μια σύμπνοια, μια θέλησις και να μη δύναται ποτέ κανένα εσωτερικόν ούτε εξωτερικόν αίτιον να διασείση ή να αδυνατίση ένα τοιούτον Ιερόν δεσμόν.

Β. Ο κύριος και καθολικός μας σκοπός ενός τοιούτου δεσμού δεν αποβλέπει ούτε γίνεται δι’ άλλο τι, ειμή μόνον δια την κοινήν της πατρίδος μας ωφέλειαν, και δια να είμεθα έτοιμοι συμφώνως και προθύμως να πράξωμεν, τα όσα ήθελε προσταχθώμεν από τους ανωτέρους και εγκρίτους του Γένους μας, δια το γενικόν συμφέρον της πατρίδος μας Ελλάδος, ωσάν όπου είμεθα υπόχρεοι και ενταυτώ ωρκωμένοι να χύσωμεν και την υστερινήν ρανίδα του αίματος μας οπόταν η χρεία το καλέση.

Γ. Επειδή και τοιούτοι Ιεροί δεσμοί συμβαίνει κάποτε να διασείωνται και ανατρέπωνται από εξωτερικάς και εσωτερικάς καταδρομάς καί διχονοίας, καθώς τινες πάσχουν να αρπάξουν την Ηγεμονείαν και άλλοι να ταράττουν την κοινήν ησυχίαν της πατρίδος μας, παρακινούμενοι από φυσικήν τους κακίαν και πλεονεξίαν, δια τούτο ημείς συμφώνως θέλει επιμελούμεθα να καταπαύωμεν τα τοιαύτα, όσον το δυνατόν, με τους πλέον ήσυχους, επιτηδείους ή και φοβεριστικούς τρόπους. Ειδέ όλα αυτά ήθελε φανούν αδύνατα, τότε εκ συμφώνου πρέπει με τα άρματα εις χείρας να εκριζώνωμεν τα τοιαύτα, και χρείας τυχούσης και εις την ιδίαν Αυλήν να αντισταθώμεν, χωρίς ποτέ να κλίνωμεν εις καμίαν άλλην αλλαγήν της Ηγεμονείας, όπου ήθελεν αποφασίσει η Πόρτα.

Δ. Κάθε Ιερός δεσμός, και μάλιστα εκείνος όπου γίνεται υπέρ Πίστεως, Πατρίδος και Γένους, δια να μείνη ακλόνητος και άσειστος, πρέπει να βάλλη δι' αρχήν και θεμέλιον την αλήθειαν και δικαιοσύνην. Όθεν ημείς υποσχόμεθα να φυλάξωμεν αυτάς τας αρετάς απαρασαλεύτους, αι οποίαι όχι μόνον τας ειδικάς μας γενεάς θέλει δοξάσουν, αλλά και την ιδίαν μας πατρίδα θέλει ευτυχήσουν και στερεώσουν. Τέλος πάντων την τιμήν και ατιμίαν και κέρδος και ζημίαν του πλέον μικρότερου συμπατριώτου μας, ή και ομογενούς μας θέλει στοχαζόμεθα ως ίδια ιδικά μας.

Ε. Όποια προσταγή ήθελε μας παρουσιασθή ή Βασιλική ή του Γένους μας, όπου να αποβλέπη προς όφελος της κοινής πατρίδος, να θεωρήται και ενεργήται προθύμως και θερμώς από ημάς τους ιδίους, χωρίς όμως να αδικήσωμεν τινά από τους αξιωματικούς της πατρίδος μας, δηλαδή τους λεγόμενους Καπετανέους, αλλά κατά την αξίαν και αρετήν του καθενός να τον μεταχειρισθώμεν, χωρίς τίνα φιλοπροσωπίαν και πάθος έξω μόνον μένουν αμέτοχοι, από όσα μυστικά θέλει εμπιστευθούν εις ημάς τους ίδίους δια το κοινόν όφελος. Ομοίως τα τοιαύτα μυστικά θέλει είναι αγνώριστα και εις τα ιδικά μας παιδία και αδελφούς και εξαδέλφους, οπόταν γνωρίζωμεν, ότι δεν είνε άξιοι και ικανοί να τα φυλάξουν.

ΣΤ. Καθώς μόνοι μας θέλει εχομεν όλον το βάρος της πατρίδος μας δια την καλήν της κυβέρνησιν. ομοίως και κάθε άλλην προσταγήν από το Γένος μας θέλει την δεχόμεθα και ενεργούμεν ως χρέος μας απαραίτητον χωρίς τινος δισταγμού και αντιστάσεως. Κατ' αυτόν λοιπόν τον τρόπον πάλιν ημείς οι ίδιοι θέλει ανταποκρινώμεθα εκ μέρους όλης της Σπάρτης με το Γένος μας δια κάθε μερικόν της πατρίδος μας ή και γενικον της Ελλάδος συμφέρον, έξω μόνον τας μικράς υποθέσεις και διαφοράς της πατρίδος και των γειτόνων θέλει τας θεωρεί και διορθώνει ο ίδιος Ηγεμών.

Ζ. Αγκαλά και εις το άλλο κοινόν γράμμα περί της πατρίδος μας υποσχόμεθα να φυλάξωμεν απαρασάλευτα όλα τα συμφωνηθέντα μολονούτο υποπτευόμενοι εις την μικρότητα του νοός μερικών, και εις τα ξεχωριστά πάθη οπού τους κυριεύουν και κατασύρουν, δια τούτο εκρίναμεν συμφέρον και αναγκαίον δια την ασφάλειαν και δόξαν της πατρίδος μας, και δια την έκπλήρωσιν του χρέους μας και αυτοπροαιρέτου όρκου προς την γενικήν πατρίδα και μητέρα ημών Ελλάδα, να κάμωμεν την παρούσαν ξεχωριστήν και αδιαίρετον ομοψυχίαν των τριών ημών οικογενειών δια χαλινόν και παιδείαν των ενδεχομένων συμβεβηκότων.

Η. Όθεν εν ενί στόματι, μια ψυχή και μια σύμπνοια και αδιαιρέτω δεσμώ υποσχόμεθα να φυλάξωμεν τας ρηθείσας συμφωνίας ανελλιπείς και απαρασαλεύτους. Εαν δε τινας εξ ημών (το οποίον δεν τον πιστεύομεν ποτέ!) ήθελε φθάσει εις τόσον βαθμόν παρανομίας και ασεβείας, να φανή παραβάτης και επίορκος των τοσούτων ωφελίμων πράξεων της πατρίδος μας, εκείνον τον παραδίδομεν πρώτον εις χείρας θεού ζώντος, δεύτερον εις τας αράς της εδικής μας πατρίδος, τρίτον εις τους δικαιότατους απροσωπολήπτους νόμους της γενικής ημών πατρίδος Ελλάδος, το δε όνομα της οικογενείας του να μείνη αιωνίως άτιμον, υβρισμένον, μισητόν από όλην την πατρίδα και γένος. Διό γίνονται τέσσαρα όμοια και απαράλλακτα γράμματα, υπογεγραμμένα ιδιοχείρως και εσφραγισμένα με τας ιδίας μας σφραγίδας, από τα οποία το εν κρατεί ο ενδοξότατος Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, το άλλο ο ενδοξότατος πρώην Αντώνμπεης Γρηγοριάνος, το τρίτον ο ευγενής Καπετάν Παναγιώτης Τρουπάκης το δε τέταρτον ο Κύριος Χριστόφορος Περραιβός δια απόδειξιν και παράστασιν προς το Γένος μας, τα οποία αυτά θέλουν έχει όλον το κύρος και την ισχύν αναμεταξύ ημών και έμπροσθεν των απροσωπολήπτων νόμων του Γένους μας.

 Κυτριαίς α’ Οκτωβρίου 1819.

(ΤΣ Τουρκικοίς γράμμασι) Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης βεβαιόνω τα άνωθεν.

(ΤΣ Τουρκικοίς γράμμασι) Πρώην Άντώμπεης Γρηγοράκης επιβεβαιώ.

(ΤΣ Ελληνικοίς γράμμασι) Καπετάν Παναγιώτης Τρουπάκης με τον υιόν μου και εδικούς μου βεβαιόνω το άνωθεν.

Καβαλιέρ Δημήτριος Γρηγοράκης βεβαιόνω το άνωθεν.

(ΤΣ Ελληνικοίς γράμμασι) Μπας καπιτ. Τζιγκουρίος Γρηγοράκης βεβαιόνω με τα αδέλφια μου τα άνωθεν

Σημειώσεις: "Καβαλιέρ" (ενετικός τίτλος: Ιππότης), "Μπας καπιτ. (Μπας-καπιτάν: αρχικαπετάνιος), "Τσιγκούριος, ή Τζιγκούριος" = τσεκουροφόρος.

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΥΓΑΣ 

 

ΕΚΑΣ ΟΙ ΑΝΙΕΡΟΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΙ !

Του Πέτρου Ι.Νικολού,   Δικηγόρου Αθηνών, Νομική ΕΚΠΑ

Δεν ευθύνεται η κακή, για να ομιλούμε ορθώς ελληνιστί, η χώρα, σύντροφοι. Πταίουν εκείνοι που την μισούν παθολογικώς, την προδίδουν διαρκώς και την εκποιούν συμφεροντολογικώς. Πταίουν αυτοί που καπηλεύονται κηδείες νεκρών Ελληνόπουλων για τα οποία στην πραγματικότητα δέν τους καίγεται καρφί, για να εκχύσουν το υπερχειλίζον δηλητήριο του ανθελλήνισμού τους, αλώνοντας και πάλι την χώρα, την οποία βδελύσσονται καίτοι τούς ανέθρεψε, ανεξαρτήτως αν αξίζουν τον σίτο της ή την αγχόνη της. Πρόκειται για τα σκύβαλα του κοινωνικού πυθμένος, τα οποία ποδηγέτησαν, οικειοποιήθηκαν και σφετερίστηκαν εξ ολοκλήρου τις πορείες της μαθητιώσης και φοιτητιώσης νεολαίας σε πλείστες όσες πόλεις ανά την επικράτεια ως εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της πολιτείας για την απώλεια ανθρωπίνων ζωών στο θανατηφόρο δυστύχημα των Τεμπών, δραττόμενα της ευκαιρίας να προπαγανδίσουν σκαιώς τον οχετό του πολιτισμικού μαρξισμού στη συνείδηση των νέων, μετατρέποντάς τους σε μητραλοίες, απάτριδες και συμπλεγματικώς θεοστυγείς πολίτες που αγάλλονται στη θέα της πυράς της Σημαίας και του Σταυρού μας. Αμφιβάλλει κανείς αν αυτά τα πεπλανημένα και μαυρισμένα στην ψυχή παιδιά που βεβήλωσαν ξανά το άγαλμα του Γέρου του Μοριά, Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, στην Αθήνα και βανδάλισαν το μνημείο των θυμάτων της Μαρφίν εθλίβησαν ειλικρινώς για τον θάνατο του φίλου και συναγώνιστού μου Κυπριανού Παπαϊωάννου, ενός εξαιρετικού παλληκαριού, Καταδρομέως στην Εθνοφρουρά κατά τη θητεία του, μέλους πολύτεκνης οικογενείας και λαμπρού υποδείγματος συνειδητοποιημένου Χριστιανού. Ούτε σε χίλια έτη κολάσεως δεν θα καταλάβουν ούτοι οι δύσμοιροι που υβρίζουν την Πατρίδα και την θρησκεία γιατί κατά την εξόδιο ακολουθία του οι οικείοι του αντί να ολοφύρονται γοερώς απαθανατίστηκαν να χαμογελούν λουσμένοι με το φώς της αγάπης. Γιατί πιστεύουν στην Ανάσταση νεκρών, η οποία δεν κατανοείται, όπως το ‘‘Κεφάλαιο’’, σύντροφοι, αλλά βιώνεται εμπειρικώς και εσχατολογικώς.

 Την δόξα της υποκρισίας της Αριστεράς ζήλευσε η κυβέρνηση των αρίστων της αχρηστίας, η οποία έχοντας την εντύπωση πως απευθύνεται σε λαό χαχόλων έδωσε εντολή να δημοσιοποιηθούν στα μέσα στημένες φωτογραφίες θεατρικώς συντετριμμένων υπουργών ως δήθεν συμπασχόντων στο δράμα των χαροκαμένων γονέων. Αυτοί που δεν πιστεύουν σε κανέναν Θεό, αγάπητοί μου αδερφοί, και δεν σέβονται κανέναν νεκρό, μην περιμένετε να σεβαστούν τους ζώντες, ήτοι την κοινωνία που κοχλάζει από δεδικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση. Το δεδακρυσμένο ανδρείκελο της φατριάς εκείνων που καμώνονται πως ήνεγκον την δημοκρατία στον τόπο, αφού παρητήθη εν κυμβάλοις αλαλάζουσι εν είδει γενναίας αναλήψεως της πολιτικής ευθύνης θεωρεί παραδόξως πως δεν τρέχει κάστανο αν επανυποβάλει υποψηφιότητα, για να ξαναπάρει θέση υπουργική και εξέχουσα, όταν στη βάρδιά του θρηνήσαμε μιά ολόκληρη εκατόμβη. Κι αφού σταδιακώς και μεθοδικώς εξέρχονται του κάδρου των υπαιτίων όλοι οι λωποδύτες δημαγωγοί, οι οποίοι άφησαν τις εταιρίες σιδηροδρομικών δικτύων να χρεοκοπήσουν, τίς πώλησαν έναντι πινακίου φακής σε ξένους, βούτηξαν τα κονδύλια δισεκατομμυρίων για την τηλεδιοίκηση, τον εκσυγχρονισμό και τα συστήματα ασφαλείας των τρένων, διατάσσουν τα μέσα μαζικής εξαπατήσεως να μάς υποδείξουν τον ποινικά υπεύθυνο αποκλειστικά στο πρόσωπο του σταθμάρχη και του επιθεωρητή του ΟΣΕ, για να μπορούν κάποιοι αναπόσπαστοι να υπεξαιρούν δημόσιο χρήμα και να διορίζουν κομματικές λεγεώνες. Η μειωμένη εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης προς τους θεσμούς και την δικαιοσύνη ευρίσκει την δικαιολογήτική της βάση ακριβώς στην κώφευση και εθελοτυφλία της εισαγγελίας έμπροσθεν βαρέων αξιοποίνων πράξεων, αρχής γενομένης από την ανθρωποκτονία κατά συρροή μέχρι την απιστία κατά του Δημοσίου και την κακουργηματική έκθεση σε κίνδυνο. Παράλληλα δε απορία ψάλτου βήξ για τις περιώνυμες ομάδες γύφτων και περιαγομένων αλλοδαπών, οι οποίοι επιδοτούμενοι αφειδώς από το αστικό φιλελεύθερο κράτος, το οποίο προσβλέπει εις αυτούς την αντικατάσταση του γηγενούς πληθυσμού, πλιατσικολογούν τους σιδηροδρόμους, λεηλατούν ράγες και αφαιρούν παρανόμως καλώδια συρμών, παρασιτώντας επί των νομιμοφρόνων πολιτών δια της διαπράξεως τουλάχιστον πλημμεληματικών κλοπών σε περιουσία των Ελλήνων, οι οποίοι ματώνουν από την υπερφορολογία, για να έχουμε δρόμους, πλατείες, συγκοινωνίες και δημόσιες εν γένει κοινωνικές παροχές. Το ιερατείο του δικαιωματισμού στο οποίο προσκυνά γλοιωδώς με την κάρα στο δάπεδο το σύστημα των αποτυχημένων κατόχων της πολιτικής εξουσίας είναι εκείνο το οποίο μεριμνά για την προστασία, την απαλλαγή και την κατ’ ουσίαν αποποινικοποίηση απάντων των κατ’ όνομα μόνο ‘‘ευπαθών’’ κατηγοριών, ώστε αυτές πάντα εν τέλει να εξαιρούνται της εφαρμογής και ισχύος του νόμου.

 Μπροστά σε μία εξωφρενική, φρικώδη και ασύλληπτη τραγωδία, η οποία κόστισε τη ζωή σε αγνά και αμόλυντα τέκνα του Γένους μας, ένιοι θρασείς, ιταμοί και αναίσχυντοι απεργάζονται τεχνηέντως την απόσειση ευθυνών από τις πλάτες τους, επιρρίπτοντάς τες ευπετώς, ανέτως και ανενδοιάστως στον μεροκαματιάρη, τον εργαζόμενο και τον λαϊκό της καθημερινής βιοπάλης με την κατασκευή της συμφερούσης θεωρίας περί ‘‘ανθρωπίνου σφάλματος’’, ώστε να προδικαστεί το αποτέλεσμα οιασδήποτε δικαστικής διερευνήσεως και να τελεσφορήσει η συστηματική προσπάθεια συνολικής συγκαλύψεως της υποθέσεως, με αποτέλεσμα κανείς να μην τιμωρηθεί, καμμία κάθαρση να μην επέλθει και καμμία δικαιοσύνη να μην αποδοθεί. Αν υπήρχε πολιτεία σοβαρή, ανεξάρτητη και ευνομουμένη, ένας κανών απαράβατος θα ίσχυε εν προκειμένω: στην φυλακή όσοι στείλανε ανθρώπους απανθρακωμένους στο φέρετρο.

 

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΔΟΒΡΑ ΣΤΗΝ ΒΕΡΟΙΑ ΣΤΙΣ 12/13 ΜΑΡΤΙΟΥ 1822

Του Θοδωρή Λάμπρο
(Ιστορικού – Διαχειριστή του ιστορικού πόρταλ “Το skalistiri.news''

Η κήρυξη της επανάστασης του γένους το 1821 στην Πελοπόννησο, όπως ήταν βέβαιο, δεν άφησε τη φλόγα της ελευθερίας να μην ανάψει σε όλη την Ελλάδα. Ήδη από το πρώτο έτος της επανάστασης στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας η ελπίδα για την ελευθερία μέσω των μελών της Φιλικής Εταιρίας, των διαφόρων οπλαρχηγών (αρματολών, κλεφτών) και της Εκκλησίας είχε αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η επανάσταση στην Χαλκιδική από τον Εμμανουήλ Παπά, που αν και πνίγηκε στο αίμα στην αρχή της, έδωσε φτερά στους επαναστατημένους Μακεδόνες και η επανάσταση στον Όλυμπο από τον Νικόλαο Κασομούλη.
Όσον αφορά την περιοχή της Ημαθίας είναι γνωστή η κήρυξη της επανάστασης στη Νάουσα στις 20 Φεβρουαρίου 1822. Πρωτεργάτες του εγχειρήματος αυτού ήταν οι φιλικοί Αναστάσιος Καρατάσος από το χωριό Δοβρά, Αγγελής Γάτσος από τους Σαρακηνούς Αριδαίας, Ζαφειράκης Θεοδοσίου από τη Νάουσα και άλλοι, κυρίως Ναουσαίοι. Καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της επανάστασης θα είχε και η συνδρομή του Αλέξανδρου Υψηλάντη, που όμως δεν ήλθε ποτέ.

Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους των επαναστατών ήταν η κατάληψη της Βέροιας. Γι’ αυτό διάλεξαν για ορμητήριό τους την Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά που η θέση της την καθιστούσε αθέατη από τη μεριά της Βέροιας, ενώ παράλληλα από τα γύρω υψώματα οι επαναστάτες μπορούσαν να επιβλέπουν την πόλη.
Μετά από τις σχετικές προετοιμασίες ο Καρατάσος έδωσε τη διαταγή για την επίθεση τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Φεβρουαρίου του 1822 και τέσσερις ομάδες επαναστατών με 1800 άνδρες συνολικά χτύπησαν τη Βέροια από όλα τα σημεία του ορίζοντα. Την αρχική επιτυχία της επίθεσης ακολούθησε η υποχώρηση των επαναστατών κάτω από την πίεση πολυάριθμου τουρκικού στρατού που έφτασε στην πόλη παραμονές της επίθεσης. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες επρόκειτο για προδοσία του σχεδίου των επαναστατών…

Μετά την αποτυχημένη επίθεση στην Βέροια στις 21 Φεβρουαρίου 1822 του γέρο-Καρατάσου και άλλων Ναουσαίων επαναστατών, όλοι κατέφυγαν στην βάση εξορμήσεως τους στην Ιερά Μονή Κουκουμητριώτισσας ή Ελεούσας (σήμερα φέρει το όνομα Παναγία Δοβρά) και της γύρω περιοχής. Οι επαναστάτες, αν και ηττημένοι, είχαν την αισιοδοξία ότι την επόμενη φορά θα μπορούσαν να τα καταφέρουν αν οργανώσουν καλύτερα μια επίθεση.
Από την άλλη πλευρά ο Μεχμέτ αγάς βλέποντας τις τουρκικές απώλειες και το βάθος που είχαν καταφέρει να εισχωρήσουν οι επαναστάτες αναγνώρισε, κατά την επίσκεψη του στο πεδίο μάχης μέσα στη Βέροια, ότι είχε να κάνει με ικανότατους και έμπειρους αντιπάλους. Η κατάσταση του αντιπάλου τον έκανε να παραμείνει άπραγος για αρκετές μέρες καθώς πίστευε ότι η δύναμη των επαναστατημένων ελλήνων που βρίσκονταν στην περιοχή ήταν το δόλωμα για να εξέλθει από την πόλη και μια άλλη επαναστατική δύναμη να κάνει νέα επίθεση κατ’ αυτής.
Η στάση αυτή δεν μπορούσε να κρατήσει για πολύ και έτσι διέταξε τον Κεχαγιά μπέη μετά να κινηθεί κατά των επαναστατών χωρίς να γνωρίζει ούτε τις δυνάμεις που είχαν οι αντίπαλοι του, ούτε τη μορφολογία του εδάφους που θα έπρεπε να επιτεθεί. Αυτά τα λάθη μαζί με τον κλεφτοπόλεμο και την οργανωμένη αντίσταση των Ελλήνων οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες στο στρατό του Κεχαγιάμπεη, το διήμερο 12-13 Μαρτίου 1822.
Τη δεύτερη ημέρα των επιθέσεων με την ενίσχυση των δυνάμεων του Μεχμέτ Εμίν Πασά, που ήρθε από την Θεσσαλονίκη με σκοπό να καταπνίξει την επανάσταση στην περιοχή και την Μακεδονία γενικότερα, οι δυνάμεις του Κεχαγιάμπεη πολιόρκησαν μέρος του μοναστηρίου και του σώματος του Καρατάσου συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου, ο οποίος είχε αναλάβει την υπεράσπιση της Μονής. Η επέμβαση του Ζαφειράκη ήταν άμεση και τρόμαξε τον Κεχαγιάμπεη αλλά δεν μπόρεσε τελικά να λύσει την πολιορκία. Αργά το βράδυ, και βλέποντας ο γερό-Καρατάσος ότι ήταν πλέον πολύ δύσκολο να σπάσουν την πολιορκία οι επαναστάτες, αποφάσισε να αποχωρήσει από τη Μονή. Μετά την έξοδο ακολούθησε η ένωση με τους άλλους επαναστάτες προκειμένου να προετοιμαστούν για να προληφθεί τυχόν επίθεση των Τούρκων εναντίον της Νάουσας.

Στο ενδεχόμενο αυτό συνηγορούσαν τόσο η απουσία στρατού, όσο και της ηγεσίας.
Αυτό ήταν και το τέλος της μάχης της Παναγία Δοβρά που είχε σαν αποτέλεσμα την κατάληψη της Μονής την επόμενη μέρα, τη λεηλασία και την πυρπόλησή της καθώς και τις φρικαλεότητες κατά των μοναχών και του ηγούμενου της Μονής Γερασίμου που απαγχονίστηκε στη Βέροια.

 

https://www.skalistiri.news/i-iroiki-poliorkia-tis-monis-dovra-ton-martio-toy-1822/

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΤΑ ΣΥΝΗΘΕΙΑΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟ ΣΤΟΝ ΚΑΤ΄ ΕΝΕΡΓΕΙΑΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟ

Του Πέτρου Ι.Νικολού,   Δικηγόρου Αθηνών, Νομική ΕΚΠΑ

Τί χρείαν ετέρων μαρτύρων έχομεν, για να δεχθούμε πως η Ορθοδοξία ως το ζωτικότερο συστατικό της συλλογικής μας ταυτότητος αναγόμενο σε μεταφυσικό προσανατολισμό συσσώμου του πολυπάθου Έθνους μας, το οποίο κατ’ αναλογίαν του εκάστοτε ανθρωπίνου προσώπου ρέπει πρός την ομοίωση τω Αναστάντι και Σωτήρι Χριστώ, πλασμένο ον κατ’ εικόνα του Τριαδικού Θεού, γίνεται αποδέκτης της λυσσωδεστέρας επιθέσεως της Νέας Εποχής, η οποία επελαύνει με ρυθμούς ιλιγγιώδεις ; Αρχής γενομένης από την εκκοσμίκευση στον χώρο της Εκκλησίας, η οποία αλλοτρίωσε τα ήθη και την υπερχιλιετή παράδοσή της, απέκοψε το ποίμνιο από κάθε κοπιώδη πνευματική προσπάθεια και έφερε την εμπέδωση του ρεύματος του Οικουμενισμού μέχρι τη συστηματική εγκατάσταση μουσουλμάνων λαθρομεταναστών δια του ισλαμικού εποικισμού και της αντικαταστάσεως πληθυσμού, ο ορθόδοξος κόσμος στην πατρώα μας γή βάλλεται πανταχόθεν απειλούμενος καταλυτικώς. Η όλο και αυξανομένη απίσχναση των πνευματικών δεσμών του λαού μας με την ζώσα Πίστη των πατεράδων μας, όπως μάς κληροδοτήθηκε από εκείνους μέσα στο βάθος των αιώνων, ισοπεδώνει σταδιακώς ό,τι υγιές, ισόρροπο και ενάρετο διατηρεί η αλλοτριωμένη φύση μας.

Οι προδιατυπώσεις λίγο πολύ είναι γνωστές σ’ όλους όσοι με οφθαλμό αντικειμενικότητος και ενδιαφέρον ειλικρινείας συντηρούν μέσα τους κάποια πύρινα ψήγματα αποτάνσεως στο θείο και δεν τούς έχει καταπιεί εισέτι ο βόθρος της παγκοσμιοποιήσεως, ο οποίος ούτως ή άλλως αναθεματίζει αδαώς τον χριστιανισμό ως αντεπιστημονικό αναχρονισμό. Εκείνο, όμως, που χαλεπώς δύναται να διαπιστώσει κανείς, αν δεν ασχοληθεί, είναι τις εσωτερικές αδυναμίες ενός κόσμου, ο οποίος καίτοι χριστεπώνυμο πλήρωμα καλλιεργεί μέσα του ωσάν υπεροχική αρετή την αδράνεια, την φυγοπονία και την υποταγή στη βούληση των αθεϊστών και πολεμίων του Χριστού. Αυτή η πλειοψηφούσα κατηγορία έχει μάθει με υποδειγματική αφοσίωση να κοιτά αποκλειστικά και μόνο τη δουλειά της. Ζεί, για να σπουδάσει στην ώρα της, να πιάσει γρήγορα μία βολική εργασία πενίας, να ανοίξει και κανά σπιτικό, αν λάχει, και να τελευτήσει στην αφάνεια, χωρίς να έχει ενοχλήσει, χωρίς να έχει εκφράσει ποτέ γνώμη, χωρίς να έχει υπάρξει ποτέ ως ενεργό μέλος της κοινωνίας. Πρόκειται για τον δημοφιλή ανθρωπότυπο που σιωπά μπροστά στην κοινωνική αδικία από φόβο μη βρεί τον μπελά του, λείχει από διαστροφή μικροαστικής ιδιοτελείας τους γαλάζιους δημαγωγούς, τους οποίους υπολαμβάνει αφελώς για ανθρώπους πιστούς, αποφεύγει τη σύγκρουση από υποβόσκουσα εφεκτικότητα και σκύβει το κεφάλι αδιαμαρτύρητα όταν εντέλλεται από την εξουσία, χωρίς ίχνος σθένους για οποιαδήποτε αντίδραση. Για να αποποιηθεί των ευθυνών του, αρέσκεται στο ενδοτικό σύνθημα ‘‘τίποτε δεν αλλάζει’’, ενώ η πολιτική πράξη είναι γι’ αυτόν μία έννοια ξένη, υπόθεση που ανήκει δικαιωματικά στη μπουρζουαζία κι όχι σ’ εμάς τους ταπεινούς κι ασήμους κι ως εκ τούτου μοναδικός προορισμός ημών των αναξίων είναι η επιτυχημένη ιδιώτευση, η αποχή από τα κοινά και η κατάλειψη των ηνίων της χώρας σ’ αυτούς που την νέμονται ήδη εδώ και δεκαετίες.

Αποίμαντος, ακατήχητος και πιθανώς αλειτούργητος ο κόσμος αυτός -παρότι δηλώνει χριστιανικός- ανθίσταται σ’ οποιαδήποτε Ομολογία Πίστεως και θεωρεί τον ακτιβισμό ιδιοκτησία της Αριστεράς. Ο Χριστιανός, όμως, δεν είναι κάποιος έξω από τις εξελίξεις της δημοσίας σφαίρας, αλλά      π ο λ ί τ η ς με χρέος προς το σύνολο και κοινωνική αποστολή, η οποία έγκειται όχι στην έγκριση κάθε προδοσίας των κυβερνώντων κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά στην αποφασιστική άσκηση πιέσεως για ανατροπή καθεστηκότων συμφερόντων, στην δυναμική διεκδίκηση καταπατηθέντων δικαιωμάτων και στην ανάληψη γενναίων πρωτοβουλιών για βελτίωση της ζωής της ολότητος. Η διοικούσα Εκκλησία ή άλλως η θεσμική ηγεσία του κλήρου, η οποία ως άλλωστε ΝΠΔΔ υπήρξε, αν όχι πάντα, αλλά ως επί το πλείστον βραχίων του Κράτους, γαλούχησε στρατευμένα τον λαό της με το να σέβεται την εξουσία ακόμα κι αν αυτή, όπως ήδη γίνεται κατά κόρον, επιτίθεται στην Ορθοδοξία, διδάσκοντας σιγή, οσφυοκαμψία και συνενοχή. Από τα λάβαρα της Επαναστάσεως, τα οποία ύψωσε το μπαρουτοκαπνισμένο ράσο του ‘21 για την απελευθέρωση του υπό δυναστεία Ελληνισμού, φτάσαμε να εκφωνούνται εγκύκλιοι υποταγής στο εμβόλιο των στοών, να μνημονεύονται αλλόθρησκοι ιεράρχες στις ημέτερες ακολουθίες και να μην απαντάμε υπό το πρόσχημα μιάς γλοιώδους ταπεινοφροσύνης στις θανατηφόρες προκλήσεις του Ισλάμ και τον αντίχριστο ολοκληρωτισμό των εκσυγχρονιστών. Από Ρωμιοί στο φρόνημα, τη στάση βίου και το ιστορικό κοσμοείδωλο καταντήσαμε πάλι ραγιάδες, υπόδουλοι που δέχονται παθητικώς επιβεβλημένες από το κατεστημένο αλλαγές, χωρίς να διαδηλώνουμε, χωρίς να εξεγειρόμαστε και χωρίς να υπερασπιζόμαστε Αυτόν στον οποίον ομνύουμε και λέμε ότι πιστεύουμε, τον Ιησού Χριστό.

Σπιθαμιαίοι, λιλιπούτειοι και ουτιδανοί εκπαιδευτήκαμε ασμένως να ρυθμίζουν άλλοι τις ζωές ημών ερήμην ημών με μόνη μας έγνοια τον μηνιαίο μισθό και τον μίζερο καταναλωτισμό. Η ανασύσταση των κοινοτήτων, της πολιτικής μορφής επιβιώσεως της χριστιανοσύνης κατά τον καιρό της τουρκιάς, εγείρεται ξανά σήμερα σε στοίχημα εκείνων των ελληνορθοδόξων συλλόγων, οι οποίοι διαμορφώνουν τα μέλη τους σε πραγματικά συμμετοχικούς πολίτες με συνείδηση, άποψη και όραμα, μεταφέροντάς τους από το πρωτόγονο στάδιο του κατά συνήθειαν Χριστιανού στο προηγμένο του κατ’ ενεργείαν Χριστιανού, εκείνου που είναι έτοιμος για δράση, θυσίες και κόστη, για να προασπιστεί την λαβωμένη Πίστη μας.

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

7 ΜΑΡΤΙΟΥ 1948 - Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ ΣΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΕΛΛΑΔΑ

Η 7η Μαρτίου του 1948 αποτελεί ιστορικό ορόσημο για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα. Είναι η μέρα που τα νησιά μας, τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα της εθνικής ολοκλήρωσης, από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, γίνονται πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της Ελλάδας. 

Σ' όλη τη μακραίωνη ιστορία τους, η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα, ακολούθησαν τις τύχες του Ελληνισμού και στα χρόνια της ελεύθερης ζωής και της ακμής του και στα δίσεκτα χρόνια της πτώσης και της παρακμής του. Και καμιά δύναμη δεν μπόρεσε να τους αφαιρέσει την εθνικότητα, την ταυτότητά τους, την πνοή την ελληνική. Διατηρήθηκαν ανόθευτα στη ψυχή, μέσα σε δύσκολες και αβάσταχτες καταστάσεις και όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ενώθηκαν με την ελεύθερη Πατρίδα, τελευταία βλαστάρια μιας ηρωικής και πολυβασανισμένης μάνας, για να επαληθευτεί ο στίχος του νομπελίστα ποιητή μας, Οδυσσέα Ελύτη:

Ήρθαν ντυμένοι "φίλοι"
Αμέτρητες φορές οι εχθροί μου
Το παμπάλαιο χώμα πατώντας.
Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα τους.

Όμως για να φτάσουμε στην Ενσωμάτωση και στην 7η Μαρτίου 1948, χρειάστηκαν αγώνες και θυσίες από τον ελεύθερο ελληνικό λαό, αλλά και από τον επί πολλά χρόνια σκλαβωμένο δωδεκανησιακό λαό.

Σαν ελάχιστο φόρο τιμής, όχι μόνο στους πρωτεργάτες, αλλά και σε όλους όσοι με τις θυσίες τους συνέβαλαν στο να ξημερώσει αυτή η μέρα, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρόδου αφιερώνει στη μνήμη τους, τις παρακάτω ενότητες:

Α) Πώς φτάσαμε στην 7η Μαρτίου 1948.

Χρονολόγιο των πιο σημαντικών γεγονότων στην πορεία προς την Ενσωμάτωση.
(Επιμέλεια Νίκου Νικολάου)

5 Μαϊου 1912: Η παράδοση των Τούρκων στην Ψίνθο. Οι Ιταλοί, με επικεφαλής τον αντιστράτηγο Giovanni Ameglio, καταλαμβάνουν την πόλη της Ρόδου, λίγες μέρες μετά, ολόκληρο το νησί της Ρόδου και μέχρι τις 20 Μαϊου και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, εκτός του ακριτικού Καστελλορίζου. Αρχίζει έτσι η πρώτη περίοδος της Ιταλοκρατίας, η περίοδος της πολεμικής κατοχής των νησιών.

4 Ιουνίου 1912: Οι αντιπρόσωποι των νησιών, οργανώνουν το πανδωδεκανησιακό Συνέδριο της Πάτμου, και κηρύσσουν τα νησιά αυτόνομη “Πολιτεία του Αιγαίου”. Το ψήφισμα του Συνεδρίου και οι διαμαρτυρίες για τη μη τήρηση των υπεσχημένων από τους Ιταλούς, έφτασαν στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, πήραν πλατειά δημοσιότητα και αφύπνισαν συνειδήσεις. Το “Δωδεκανησιακό” είχε ήδη γίνει διεθνές ζήτημα.
Ο ιατρός και αγωνιστής από την Κάλυμνο Σκεύος Ζερβός, ο Ιωάννης Καζούλλης από τη Ρόδο και ο ιατρός Νικόλαος Μαυρής από την Κάσο, θα αφιερώσουν τη ζωή τους όλη για την προώθηση του Δωδεκανησιακού Ζητήματος στην Ελλάδα, στην Αίγυπτο και στην Αμερική.

Οκτώβρης 1912 – Μάιος 1913: Ξεσπά ο Α΄ Βαλκανοτουρκικός πόλεμος. Πανικόβλητη η Τουρκία από την επίθεση εναντίον της των συνασπισμένων βαλκανικών κρατών, σπεύδει σε διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ειρήνης με την Ιταλία.Ο μεγάλος Ρόδιος ευεργέτης και αγωνιστής Ιωάννης Καζούλλης, προσφέρει μεγάλα ποσά σε χρυσές λίρες για τον εξοπλισμό της ελληνικής αεροπορίας και του ελληνικού στρατού.

18 Οκτωβρίου 1912: Υπογράφεται σύμφωνο ειρήνης μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας στο Ouchy της Λοζάνης, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία αναγνωρίζει την ιταλική κυριαρχία στη Λιβύη ενώ η Ιταλία δεσμεύεται να επιστρέψει στην Τουρκία τα Δωδεκάνησα.
Μάιος-Οκτώβρης 1913: Αρχίζει ο Β! Βαλκανικός πόλεμος. Η Ελλάδα, μετά τη νικηφόρα έκβαση των βαλκανικών πολέμων, διπλασιάζεται σε έκταση και σε πληθυσμό. Στην Ελλάδα ενσωματώνονται και όλα τα νησιά του Αιγαίου, εκτός από τα Δωδεκάνησα, που εξακολουθεί να τα κατέχει “προσωρινά”, η Ιταλία. Κι έτσι, από μια τραγική συγκυρία, για λίγους μήνες ιταλικής κατοχής, τα Δωδεκάνησα χάνουν τη μεγάλη ευκαιρία να απελευθερωθούν οριστικά!
Ιούλιος 1914: Αρχίζει ο Α! παγκόσμιος πόλεμος, μεταξύ των δυνάμεων της Αντάντ (Αγγλία, Ρωσία, Γαλλία) και των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία). Η Ελλάδα σπαράσσεται από τον Εθνικό Διχασμό, αλλά τελικά τάσσεται στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ. Η Τουρκία είναι στο αντίπαλο στρατόπεδο.

26 Απριλίου 1915: Η Ιταλία υπογράφει στο Λονδίνο στις 22 Αυγούστου 1915, μυστική συνθήκη με τις δυνάμεις της Αντάντ, με στόχο να θεμελιώσει δικαιώματα για προσάρτηση της Δωδεκανήσου, ως “αντάλλαγμα” της συμμετοχής της στο πλευρό της συμμαχίας.

7 Απριλίου 1919: Οι ιταλικές αρχές επιχειρούν να παρεμποδίσουν τη διενέργεια πανδωδεκανησιακού συλλαλητηρίου για την ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα και στην ειρηνική εκδήλωση των κατοίκων, αντέταξαν ένοπλη βία με αποτέλεσμα να φονευθούν στο χωριό Παραδείσι ο ιερέας Παπαλουκάς και η Ανθούλα Ζερβού. Τα γεγονότα, που έμειναν στην ιστορία ως “Αιματηρόν Πάσχα”, πήραν μεγάλη δημοσιότητα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, που άρχισε να βλέπει πλέον με συμπάθεια τον δωδεκανησιακό αγώνα.

28 Ιουνίου 1919: Υπογράφεται η συνθήκη των Βερσαλλιών, με την οποία σφραγίζεται το τέλος του Α! παγκοσμίου πολέμου. Η Ελλάδα είναι με τους νικητές.

16 Ιουλίου 1919: Υπογράφεται στο Παρίσι η συμφωνία Τιττόνι-Βενιζέλου που ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό τα δωδεκανησιακά αιτήματα. Η Ιταλία, με βάση την παραπάνω συμφωνία, παραχωρεί στην Ελλάδα τα Δωδεκάνησα, εκτός της Ρόδου, που θα παραμείνει για 5 χρόνια ακόμα υπό ιταλική κυριαρχία, μέχρι να αποφασίσουν, με δημοψήφισμα, οι κάτοικοί της.

28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1920: Υπογράφεται από τον κορυφαίο Έλληνα πολιτικό και πρωθυπουργό, Ελευθέριο Βενιζέλο, η θριαμβευτική, για τις ελληνικές θέσεις, συνθήκη των Σεβρών, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας κάθε δικαιώματος και τίτλου επί των νήσων του Αιγαίου, (Δωδεκάνησα) ενώ, με άλλη συνθήκη, την ίδια ημέρα, η Ιταλία παραιτείται, υπέρ της Ελλάδας, όλων των δικαιωμάτων και των τίτλων της επί των κατεχομένων υπ’ αυτής νήσων του Αιγαίου. (Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά την υπογραφή της Συνθήκης)

Αύγουστος 1922: Ολοκληρώνεται η Μικρασιατική Καταστροφή με την πυρπόληση και τη σφαγή της Σμύρνης. Η μικρασιατική καταστροφή, που προκάλεσε το ξεριζωμό του μικρασιατικού ελληνισμού, ήταν μοιραία και για τα Δωδεκάνησα.

8 Σεπτεμβρίου 1922: Η Ιταλία, επωφελούμενη από την αρνητική εξέλιξη των γεγονότων για την Ελλάδα κηρύσσει δια του υπουργού των Εξωτερικών της, Carlo Sforza, έκπτωτες τις ειδικές συμφωνίες με την Ελλάδα για τα Δωδεκάνησα.

24 Ιουλίου 1923: Η Ελλάδα, αιμόφυρτη κι εξουθενωμένη, υπογράφει τη συνθήκη της Λοζάννης. Η Ιταλία, αφού έχει αθετήσει δυο φορές την υπογραφή της, αποκτά αυτή τη φορά διεθνές νομικό έρεισμα για την παρουσία της στα Δωδεκάνησα.

6 Αυγούστου 1923: Η Ιταλία, προσαρτά, επίσημα πλέον, τα Δωδεκάνησα. Αρχίζει η δεύτερη περίοδος της ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα, με κυβερνήτη, τον Ιταλό γερουσιαστή και πληρεξούσιο υπουργό, Mario Lago.

22 Νοεμβρίου 1936: Στρατιωτικός και πολιτικός κυβερνήτης των νησιών, στη θέση του Mario Lago, αναλαμβάνει ο Cesare Maria De Vecchi, υπουργός παιδείας, ένας από τους τετράρχες του φασισμού και πρώην κυβερνήτης της Σομαλίας.

3 Σεπτεμβρίου 1939: Μετά και τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, η Αγγλία και η Γαλλία κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος έχει ήδη αρχίσει.

28 Οκτωβρίου 1940: Η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Ελλάδα που απαντά με το υπερήφανο “ΟΧΙ”. Οι Έλληνες γράφουν σελίδες δόξας στο αλβανικό μέτωπο. Δωδεκανήσιος είναι και ο πρώτος νεκρός αξιωματικός του πολέμου, ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος από τη Χάλκη, που έπεσε ηρωικά στα υψώματα της Τσούκας την 1η Νοεμβρίου 1940. Την ίδια ημέρα, οι Ιταλοί συγκεντρώνουν σε στρατόπεδο (Concentramento), στην τάφρο του φρουρίου όλους τους άρρενες Δωδεκανήσιους Έλληνες υπηκόους.

9 Νοεμβρίου 1940: Ιδρύεται από Δωδεκανήσιους, που ζουν στην Ελλάδα, καθώς και απ’ όσους κατορθώνουν να αποδράσουν από τα νησιά, το Σύνταγμα Εθελοντών Δωδεκανησίων, με πρωτεργάτη τον Ιωάννη Καζούλλη και πρώτο προσωρινό διοικητή τον ταγματάρχη Μάρκο Κλαδάκη, από τη Σύμη.

24 Απριλίου 1941: Η Ελλάδα, ύστερα από ηρωική αντίσταση, αναγκάζεται να συνθηκολογήσει και να υποκύψει στους Γερμανούς.

8 Σεπτεμβρίου 1943: Η πτώση του Mussolini στις 25 Ιουλίου 1943 κι η συνθηκολόγηση του νέου πρωθυπουργού Pietro Badoglio στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, γνωστή και ως Armistizio, σηματοδοτεί δραματικές εξελίξεις στα Δωδεκάνησα. Τη διοίκηση της Δωδεκανήσου αναλαμβάνει ο Γερμανός στρατηγός Ulrich Kleeman. Αρχίζει η περίοδος της γερμανοκρατίας στα Δωδεκάνησα.

8 Μαϊου 1945: Ο νέος αρχηγός των γερμανικών Δυνάμεων κατοχής στρατηγός Wagener υπογράφει στη Σύμη το πρωτόκολλο της χωρίς όρους παράδοσης της Δωδεκανήσου στους Βρετανούς συμμάχους και στο διοικητή του Ιερού Λόχου, συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε.

9 Μαϊου 1945: Αγγλικές δυνάμεις με τμήματα ινδικών ταγμάτων και άνδρες του Ιερού Λόχου αποβιβάζονται στη Ρόδο. Ο λαός της πόλης και των χωριών, κρατώντας ελληνικές σημαίες, τους επιφυλάσσει αποθεωτική υποδοχή. Γίνεται αμέσως η εγκατάσταση των νέων αρχών. Αρχίζει η περίοδος της αγγλοκρατίας στα Δωδεκάνησα.

15 Μαϊου 1945: Φτάνει στη Ρόδο το θρυλικό καταδρομικό “Αβέρωφ” και μαζί του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός, με την ιδιότητα του Αντιβασιλέως, πρώτος Έλληνας αρχηγός που επισκέπτεται τα ελεύθερα πια Δωδεκάνησα.

27 Ιουνίου 1946: Στο Παρίσι και στο Συμβούλιο των Υπουργών των Εξωτερικών των τεσσάρων Δυνάμεων, αποφασίζεται να περιέλθουν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Πρόκειται για απόφαση-σταθμό στην πορεία του δωδεκανησιακού λαού προς την ένωσή του με τη μητέρα Ελλάδα

10 Φεβρουαρίου 1947: Υπογράφεται στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης μεταξύ των συμμάχων και των συνασπισμένων Δυνάμεων (και Ελλάδας) και της Ιταλίας, σύμφωνα με την οποία η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα νησιά της Δωδεκανήσου και τις παρακείμενες νησίδες.

31 Μαρτίου 1947: Στις 31 Μαρτίου 1947 ο Βρετανός διοικητής των συμμαχικών Δυνάμεων Κατοχής Δωδεκανήσου ταξίαρχος Α.Σ. Πάρκερ, παραδίδει τη Στρατιωτική Βρετανική Διοίκηση στον αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη. Αρχίζει η μεταβατική περίοδος της Ελληνικής Στρατιωτικής Διοίκησης Δωδεκανήσου.

9 Ιανουαρίου 1948: Με τον υπ’ αριθμ. 518 νόμο της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων ορίζεται: “Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Σύμη, Κως, Λέρος, Τήλος και Καστελλόριζον, ως και αι παρακείμεναι νησίδες, προσαρτώνται εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947″. Με το νόμο αυτό, που αποτελεί τη ληξιαρχική πράξη της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στη μητέρα Ελλάδα, τερματίζεται το μεταβατικό στάδιο της ελληνικής στρατιωτικής διοίκησης. Η 7η Μαρτίου 1948, ορίζεται ως ημέρα της πανηγυρικής τυπικής ενσωμάτωσης.

7 Μαρτίου 1948: Ο βασιλιάς των Ελλήνων Παύλος και η βασίλισσα Φρειδερίκη, μέσα σε φρενίτιδα ενθουσιασμού, φτάνουν στη Ρόδο συνοδευόμενοι από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωνσταντίνο Τσαλδάρη, υπουργούς, στρατιωτικούς και άλλους επισήμους. Επικεφαλής της Κεντρικής Δωδεκανησιακής Επιτροπής, οι πρωτεργάτες του δωδεκανησιακού αγώνα, ο ιατρός από την Κάλυμνο Σκεύος Ζερβός και ο πανεπιστημιακός καθηγητής Μιχαήλ Βολονάκης από τη Σύμη. Μετά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου, ο υπουργός Εσωτερικών Πέτρος Μαυρομιχάλης διαβάζει από τον εξώστη του διοικητηρίου το βασιλικό διάταγμα:

Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα

Παύλος Α!Βασιλεύς των ΕλλήνωνΑπεφασίσαμεν και διατάσσομεν:
Άρθρον 1ον Αι νήσοι της Δωδεκανήσου, Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Τήλος, Σύμη, Κως, Λέρος και Καστελλόριζο, ως και αι παρακείμεναι νησίδες, είναι προσηρτημέναι εις το ελληνικόν κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947.Ο παρών νόμος, ψηφισθείς υπό της Δ! Αναθεωρητικής Βουλής και παρ’ ημών σήμερα κυρωθείς, δημοσιευθήτω δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθήτω ως νόμος του κράτους.
Εν Αθήναις τη 3η Ιανουαρίου 1948 Παύλος Α!

Η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα έχει και τυπικά πλέον τελεσθεί.

Ο εορτασμός της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου στις 7 Μαρτίου 1948

 
(Επιμέλεια Αντώνη Αγγελή, διευθυντή Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ρόδου)

Από το Σάββατον (6 Μαρτίου), σύσσωμος ο δωδεκανησιακός λαός, με ανυπομονησίαν περιμένει να πανηγυρίση την μεγάλην ημέραν, την οποίαν ωνειρεύθησαν, και δια την οποίαν ηγωνίσθησαν και εθυσιάσθησαν τόσαι γενεαί αφανών και γνωστών μαρτύρων.
Ας είναι αιωνία η μνήμη των και ας αισθανθούν τώρα ανάλαφρον πλέον το χώμα του τάφου των. Απ' όλα τα χωριά της Ρόδου λαός αρίφνητος έχει κατακλύσει την πρωτεύουσαν της Δωδεκανήσου. Σύμπαν τον ελληνικόν έθνος από βορρά έως νότου και από των Ακροκεραυνείων ως την Κύπρον, πέραν από χώρες, πελάγη, βουνά και ωκεανούς, σιωπηλόν και υπερήφανον, πλημμυρισμένον ψυχικής αγαλλιάσεως, αναμένει να υποδεχθή την Δωδεκάνησον, κομμάτι αδιαίρετον της ελληνικής πατρίδος, σάρκα εκ της σαρκός του και οστούν εκ των οστών του. Από την πρωτεύουσαν έχουν ήδη εκκινήσει διά την Ρόδον οι αντιπρόσωποι του Κράτους και του λαού.
Τέλος κατά την προτεραίαν της Μεγάλης Ημέρας, αναχωρούν προς την Δωδεκάνησον και η Α.Μ. ο Βασιλεύς μετά της Α.Μ. της Βασιλίσσης, της ακολουθίας των και του αρχηγού του στόλου πλοιάρχου Κώνστα. Επεβιβάσθησαν εις το αντιτορπιλλικόν "Θεμιστοκλής" που τώρα πλέει προς τα Δωδεκανησιακά ακρογιάλια συνοδευόμενον τιμητικώς από το αγγλικόν αντιτορπιλλικόν "Σέβιοτ" του οποίου επιβαίνει ο Άγγλος ναύαρχος Τζέϊμσον και από το αμερικανικόν αντιτορπιλλικόν με τον ναύαρχον Σνάκεμπεργκ.

 

Κυριακή 7 Μαρτίου

Από την αυγήν χιλιάδες κόσμου, αντιπροσωπείαι από τα νησιά της Δωδεκανήσου, που παρ΄ όλην την κακοκαιρίαν κατέφθασαν εγκαίρως και διάφοροι αντιπρόσωποι από τας Αθήνας, είχαν όλοι πάρει από πολύ πρωί θέσιν εις τας πυκνάς μάζας κατά μήκος της οδού Ελευθερίας, εις τα παράθυρα και τας στέγας των γύρω κτιρίων, σ' ένα φαντασμαγορικόν θέαμα με τας ποικιλοχρώμους ενδυμασίας, και το πλήθος των ελληνικών σημαιών που εκρατούσαν τα παιδιά.
Περίμεναν όλοι να έλθη ο Βασιλεύς, να τον υποδεχθούν και να εορτάσουν όλοι μαζί την ιστορικήν αυτήν ημέραν, το όνειρον τόσων γενεών των προγόνων μας Δωεκανησίων στους έξ αιώνας της σκοτεινής νύκτας.

Με την ανατολήν του ηλίου, κατέπλευσαν εις τον λιμένα της Ρόδου, προπορευόμενα τιμητικώς, το αγγλικόν αντιτορπιλλικόν "Σέβιοτ" και το αμερικανικόν "Χάνσον". Εις τας 8 το πρωί, ήρχισε να σχηματίζεται η επίσημος παράταξις. Μέσα εις αυτήν είχον εξέχουσαν θέσιν δώδεκα ευσταλείς νεάνιδες, φέρουσαι τας γραφικάς τοπικάς ενδυμασίας των και μίαν ταινίαν με το όνομα εκάστης των νήσων και κρατούσαι κάνιστρα γεμάτα από ανθοπέταλα της νήσου των Ρόδων, διά να ράνουν με αυτά τους Βασιλείς.
Μετά την 8ην πρωινήν κατέφθασεν εις την προβλήτα διά να υποδεχθή τους Βασιλείς και τους άλλους επισήμους ο Δήμαρχος της Ρόδου μεθ΄ ολοκλήρου του Δημοτικού Συμβουλίου, φέρων επάνω εις βελούδινο μαξιλάρι την ασημένιαν κλείδα της πόλεως, εις το άνω μέρος της οποίας είναι σκαλισμένη τριήρης χρυσή με τόξα του Φοίβου Απόλλωνος, εις το κάτω η νήσος Ρόδος και η σφραγίς της πολιτείας της Ρόδου και εις τας πλευράς της επιγραφαί με τα ονόματα όλων των νήσων και την αφιέρωσιν "Σεπτώ Άνακτι Παύλω- Δήμος Ροδίων, 7 Μαρτίου 1948"
Προσέρχονται και καταλαμβάνουν την θέσιν των, η Κεντρική Δωδεκανησιακή Επιτροπή, με επικεφαλής τους αγωνιστάς διά την ελευθερίαν της Δωδεκανήσου, τον ιατρόν Σκεύον Ζερβόν, τον καθηγητήν Μιχαήλ Βολωνάκην κ.α. αντιπροσωπείαι των παλαιών πολεμιστών της Ελλάδος, αντιπροσωπείαι των 44 κοινοτήτων της Ρόδου και των άλλων Νήσων, των αξιωματικών όλων των όπλων, των αναπήρων και άλλαι.

 

Η απόβασις των Βασιλέων

Ολίγον προ της ενάτης καταπλέει το φέρον τον Βασιλέα αντιτορπιλλικόν "Θεμιστοκλής" και τα άλλα Ελληνικά πολεμικά. Εις τας 9,15΄ ο διοικητής ναύαρχος Ιωαννίδης, διεπεραιώθη επί του "Θεμιστοκλέους" διά να χαιρετήση τους Βασιλείς.

Εις τας 9,35΄π.μ. ακριβώς υπό τους ήχους των χαιρετιστηρίων κανονιοβολισμών, τας κωδωνοκρουσίας όλων των εκκλησιών της Ρόδου, τους συριγμούς των σειρήνων όλων των πλοίων, πλευρίζει εις την προβλήτα η βενζινάκατος που φέρνει τον Βασιλέα. Τα πλήθη μόλις ο Βασιλεύς πατεί εις την ξηράν, ζητωκραυγάζουν, χειροκρατούν, μέσα σε παραλήρημα ενθουσιασμού.

Μετά τον Βασιλέα αποβιβάζονται η Βασίλισσα, ο Διάδοχος και οι λοιποί πρίγκιπες. Εις την προβλήτα τους υποδέχεται ο Στρατ. Διοικητής ναύαρχος Ιωαννίδης και τα μέλη της Κυβερνήσεως. Ο Βασιλεύς σταματά εμπρός εις την αψίδα όπου ο αναμένων εκεί δήμαρχος της Ρόδου Γαβριήλ Χαρίτος εγχειρίζει εις τον Βασιλέα της Ελλάδος συμβολικώς την κλείδα της πόλεως και προσφωνεί τους Βασιλείς εκφράζων την αγαλλίασιν της πόλεως και όλης της Δωδεκανήσου διά το ευτυχές γεγονός της σημερινής ημέρας.

Η προσφώνησις του Δημάρχου της Ρόδου κατέληξε με τα ακόλουθα:

"Το προαιώνιον όνειρον των Δωδεκανησίων πραγματοποιείται σήμερον και ολοκληρούται το εθνικόν έργον των. Με την συντελουμένην σήμερον ενσωμάτωσιν της πολυπαθούς Δωδεκανήσου εις την Μητέρα Ελλάδα τερματίζεται μία οδυνηρά περίοδος της ελληνικής ιστορίας και αρχίζει μία περίοδος νέα και πλήρης ελπίδων. Οι Δωδεκανήσιοι έχουν πλέον πλήρη επίγνωσιν της αποστολής των και γνωρίζουν ότι διά της ενώσεως θα συμβάλουν απ' ευθείας εις την ευημερίαν, την πρόοδον και την ακμήν της Ελλάδος. Η δε συμβολή των αυτή θα είναι πιο πολυτιμοτάτη διά την εθνικήν πνευματικήν ανάπτυξιν και το μεγαλείον του Έθνους μας.
Μεγαλειότατοι!
Υπό το κράτος της πλέον ισχυράς συγκινήσεως διά την εξαιρετικήν εύνοιαν την οποίαν η τύχη επεφύλασσεν εις εμέ, παραδίδω εις Υμάς, τους ανταξίους συνεχιστάς της αίγλης των Βασιλέων του Βυζαντίου και του αειμνήστου αδελφού σας Γεωργίου του Β΄ του οποίου το πνεύμα θα σας είναι πιστός συμπαραστάτης, τας κλείδας της πόλεως της Ρόδου και των άλλων Δωδεκανήσων, με την διάπυρον ευχήν όπως συνεχίσετε την ένδοξον πορείαν Σας."

Ακολούθως η βασιλική πομπή εν μέσω του απεριγράπτου ενθουσιασμού του πλήθους προχωρεί διά της οδού Ελευθερίας προς την πλατείαν του Διοικητηρίου. Εκεί αφού οι Βασιλείς και οι πρίγκιπες ανέρχονται επί ειδικού βάθρου, και αι σάλπιγγες σημαίνουν "προσοχή" ανακρούεται ο Εθνικός Ύμνος, και αμέσως κατόπιν από τον εξώστην του Διοικητηρίου ο Υπουργός των Εσωτερικών Π. Μαυρομιχάλης αναγινώσκει το κατωτέρω Βασιλικόν Διάταγμα:

Περί Προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα
Παύλος Α! ΄
Βασιλεύς των Ελλήνων
Απεφασίσαμεν και διατάσοσμεν:
Άρθρον 1ον - Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Σύμη, Κως, Λέρος και Καστελλόριζον ως και αι παρακείμεναι νησίδες, είναι προσαρτημέναι εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947.
Ο παρών Νόμος, ψηφισθείς υπό της Δ΄ Αναθεωρητικής Βουλής και παρ' Ημών σήμερον κυρωθείς, δημοσιευθήτω διά της "Εφημερίδος της Κυβερνήσεως" και εκτελεσθήτω ως νόμος του Κράτους.
Εν Αθήναις τη 3η Ιανουαρίου 1948
Παύλος Α!

Μετά την ανάγνωσιν του Βασιλικού Διατάγματος ο Βασιλεύς συγκεκινημένος αλλά με σταθεράν φωνήν διαβάζει το κάτωθι διάγγελμά του προς τον λαόν της Δωδεκανήσου:

"Κατά την χαρμόσυνον αυτήν στιγμήν φέρω εις τους Έλληνας της Δωδεκανήσου τον αδελφικόν χαιρετισμόν του Ελληνικού Λαού.
Η σημερινή αγία ημέρα, κατά την οποίαν ικανοποιείται ο ζωηρότερος παλμός της Ελλάδος, είναι η ευτυχεστέρα ημέρα της ζωής μου. Ευχαριστώ τον Θεόν διότι έλαχεν εις εμέ η τιμή να περιβάλω με την ενεργόν στοργήν μου την Δωδεκάνησον και να ίδω κυματίζουσαν την Κυανόλευκον εις τον Ελληνικόν ουρανόν της.
Η σημερινή ημέρα επληρώθη με πολύ αίμα και πολλά δάκρυα, αλλά μόνον με αίμα και δάκρυα γράφονται ιστορίαι, όπως η Ελληνική.
Η Δωδεκάνησος υπήρξεν εις των λαμπροτέρων αστέρων εις τον ουρανόν του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Υπήρξεν πάντοτε ένδοξον προπύργιον των αγώνων της Φυλής και μήτηρ υπερηφάνων και ανδρείων τέκνων.
Υπήρξε πάντοτε πηγή ακτινοβολίας Ελληνικού πνεύματος. Η Δωδεκάνησος δεν είναι μόνον Ελληνική, είναι Ελλάς.
Είμαι ευτυχής και συγκεκινημένος. Αισθάνομαι να πτερυγίζουν χαρμοσύνως γύρω μας αι ψυχαί των νεκρών αδελφών μας του τελευταίου ενδόξου πολέμου και η σκέψις μου την στιγμήν αυτήν στρέφεται προς τον Μέγαν Απόντα, τον αείμνηστον αδελφόν μου Βασιλέα Γεώργιον, τον νικητήν του Πολέμου της Αλβανίας.
Εν ονόματι της ικανοποιήσεως των ιερωτέρων ανθρωπίνων δικααιωμάτων,
Εν ονόματι της ενδόξου Ελληνικής Ιστορίας,
Ενώπιον της αιωνίας Ελλάδος και ενώπιον του Παντοδυνάμου Θεού
Κυρώνω την προσάρτησιν της Δωδεκανήσου εις την μητέρα Πατρίδα"

Ο Βασιλεύς ύστερα από την ανάγνωσιν του Βασιλικού διαγγέλματος, η Βασίλισσα και η ακολουθία των εν μέσω των λαϊκών επευφημιών ανήλθον εις το Διοικητήριον όπου αποκαλύπτει αναμνηστικήν πλάκαν εφ' ής η επιγραφή:

 

"ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ - 7 ΜΑΡΤΙΟΥ 1948"

 

Μετά ολιγόλεπτον ανάπαυσιν, κατά την 11.10΄π.μ. ο Βασιλεύς κατέθεσε στέφανον δάφνης εις τον βωμόν της Πατρίδος, τιμών έτσι, εξ ονόματος της Ελλάδος, όλους εκείνους τους ήρωας και τους μάρτυρας, οι οποίοι επί γενεάς γενεών προσέφεραν την ζωήν των διά να έλθη κάποτε η μεγάλη αυτή στιγμή.
Αμέσως κατόπιν ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Κωνστ. Τσαλδάρης, αφού πρώτον κατέθεσεν στέφανον εις τον Βωμόν της Πατρίδος, εξεφώνησεν μακρόν λόγον σχετικόν με τους αγώνας διά την απελευθέρωσιν της Δωδεκανήσου και την τελευταίαν ιστορίαν της καταλήξας ως εξής:

"Η τελευταία περιπέτεια της Δωδεκανήσου, που ήρχισε την 22αν Απριλίου 1912, απεκάλυψε περισσότερον από κάθε άλλην φοράν την δύναμιν και το μεγαλείον της ελληνικής ψυχής, με την άκαμπτον αντίστασίν της και την άσβεστον φλόγα της, διά την Ελευθερίαν, η οποία εξεδηλώθη άμεσος και συνεχής.
Πρώτη πάντοτε, εις τους εθνικούς αγώνας, η Δωδεκάνησος πρώτη πάλιν έτρεξε και εις την μεγάλην μάχην των Ελλήνων, όταν ήχησεν η σάλπιξ της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Πρώτη εις την Πίνδον, με το εκλεκτόν της τέκνον, τον νέον ήρωά της, τον Αλέξανδρον Διάκον. Τον Δωδεκανήσιον υπολοχαγόν του Πεζικού, που έπεσε μαχόμενος πρώτος εις τας επάλξεις της Τσούκας επάνω εις την Πίνδον.
Δωδεκανήσιοι επίσης υπήρξαν και άλλοι αφανείς ήρωες των τελευταίων αγώνων, ο λοχαγός Φανουράκης από την Χάλκην, ο Παπαλουκάς και η Ανθούλα Ζερβού από την Ρόδον, αι ηρωίδες της Καλύμνου , ο Καζώνης ,ο Μάγγος, ο Σάββας από το Καστελλόριζον, ο ηγούμενος Χρύσανθος Μαρουλάκης από την Σύμην, ο Καπίρης από την Κω και όλοι οι θάνατοι ήρωες, που έπεσαν διά την Ελευθερίαν της Δωδεκανήσου. Η ψυχή τους θ' αναγαλλιάζη σήμερον που η Δωδεκάνησος είναι Ελλάδα"

και συνεχίζει ο Κ. Τσαλδάρης:

"Τέσσαρες χιλιάδες χρόνια. Οι Δωδεκανήσιοι αντιμετώπισαν όλων των κατακτητών τας επιδρομάς. Δεν εδέχθησαν όμως κανενός εξ αυτών την επιρροήν. Αντιθέτως πολλούς τους εξελλήνισαν με τον πολιτισμός των. Παλαιοί Δωριείς και Ίωνες, οι Δωδεκανήσιοι υπήρξαν συγχρόνως μαχηταί και ναυτιλλόμενοι.
" Σήμερον, όπως ετόνισε και η διακήρυξις της Συνελεύσεως της Πάτμου, την 4ην Ιουνίου 1912, με τας υπογραφάς των 12 αντιπροσώπων των Νήσων, σήμερον ο εθνικός πόθος, ο προαιώνιος πόθος των Αιγαιέων, της ενώσεως των μετά της Μητρός Ελλάδος, πραγματοποιείται. Με ένα εθνικόν γεγονός, η ιστορική σημασία του οποίου θα μεγαλώνη, εφ' όσον ο χρόνος θα παρέρχεται. Και ο Ελληνισμός θα συνεχίζη τον ιστορικόν δρόμον που ήρχισε…"

Παρέλασις
Μετά τον λόγον του Αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως ήρχισε προ των Βασιλέων η μεγάλη στρατιωτική παρέλασις, ήτις υπήρξεν εξαιρετικώς επιτυχής, επιβλητική και συγκινητική. Παρήλασαν τμήματα Στρατού, του Ναυτικού και της Αεροπορίας με την μουσικήν των, κάθε ένα εκ των οποίων υπενθύμιζεν ενδόξους Ελληνικούς αγώνας. Η παρέλασις των ευζώνων της Ανακτορικής Φρουράς, οι οποίοι και μόνον αυτοί, εξεπροσώπουν ένα ωραίον όνειρον τόσων υποδούλων γενεών της Δωδεκανήσου, προεκάλεσε τόσον βαθείαν συγκίνησιν εις το πλήθος, ώστε συχνά αι ζητωκραυγαί του να πνίγωνται από αληθινούς λυγμούς.
Παρήλασαν επίσης παιδάκια των ορφανοτροφείων και νηπιαγωγείων 3-5 ετών. Εξαιρετική υπήρξεν η εμφάνισις της αναγεννωμένης νεολαίας της Δωδεκανήσου, των μαθητών των σχολείων και των προσκοπικών ομάδων. Τέλος χαρακτηριστική ήτο και η συμμετοχή των Μωαμεθανών της Δωδεκανήσου, της αντιπροσωπείας των οποίων κατά την παρέλασιν προηγείτο ο Μουφτής.

Δοξολογία
Μετά την παρέλασιν η οποία διήρκεσε πλέον της ώρας οι επίσημοι μετέβησαν εις τον μητροπολιτικόν ναόν των Εισοδίων της Θεοτόκου, όπου ολίγον αργότερον προσήλθον και οι Βασιλείς. Χοροστατούντος του Μητροπολίτου Ρόδου Τιμοθέου, ετελέσθη δοξολογία, συμφώνως προς την παλαιάν Βυζαντινήν παράδοσιν. Όταν ο διάκονος εμνημόνευσε το όνομα του αειμνήστου Βασιλέως Γεωργίου Β΄ολόκληρον το εκκλησιάσμα και τα εκτός του ναού ευρισκόμενα πλήθη έψαλλον το "Αιωνία η μνήμη". Και όταν ο Μητροπολίτης και ολόκληρος ο Κλήρος της Ρόδου έψαλλον το "Χριστός Ανέστη" το εκκλησίασμα και τα πλήθη έψαλλον μαζί με αφάνταστον συγκίνησιν την ανάστασιν της Ελευθερίας της Δωδεκανήσου.
Μετά ην δοξολογίαν ο Μητροπολίτης εξεφώνησε εμπνευσμένον λόγον διά του οποίου διερμήνευσε την άφατον αγαλλίασιν του λαού, όστις βλέπει μετά τόσους αιώνας τους πόθους του να έχουν γίνει πραγματικότης. Ακολούθως μετά την δοξολογίαν οι Βασιλείς διά της ιδίας διαδρομής και εν μέσω των ενθουσιωδών εκδηλώσεων του λαού επανήλθον εις το Διοικητήριον, όπου εδέχθησαν τους επισήμους και εγένετο η παρουσίασις των τοπικών αρχών και των εκπροσώπων των οργανώσεων, συνδέσμων, συλλόγων κλπ.

 

Λαμπαδηφορία
Την 7ην εσπερινήν, ενώ η πόλις είχεν φωταγωγηθή λαμπρώς, εγένετο λαμπαδηφορία, τη συμμετοχή τμημάτων εκ των ενόπλων δυνάμεων, των προσκόπων, των μαθητών κλπ Την λαμπαδηφορίαν παρηκολούθησαν οι Βασιλείς και οι επίσημοι από το Διοικητήριον.

 

Δευτέρα 8 Μαρτίου

Ο εορτασμός συνεχίσθη και κατά την Δευτέραν (8 Μαρτίου) με ενθουσιώδη συμμετοχήν του λαού.
Οι Βασιλείς επεσκέφθησαν κατά τον προ μεσημβρίας χρόνον το Κρατικόν Νοσοκομείον "Βασίλισσα Όλγα" και το ορφανοτροφείον θηλεών "Βασιλόπαις Μαρία" Την 11.30 π.μ. μετέβη ο Βασιλεύς εις την επί της πλατείας Γεωργίου Β΄Λέσχην των Προσκόπων, και παρέστη εις τα εγκαίνια αυτής, παρέδωσε δε την σημαίαν εις το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων παρουσία του Γενικού αρχηγού του Σώματος κ. Μπενάκη.
Την μεσημβρίαν εις το Εθνικόν Θέατρον εγένετο πολιτικόν μνημόσυνον του ήρωος Αλ. Διάκου και των λοιπών υπέρ Πατρίδος πεσόντων Δωδεκανησίων παρουσία της Βασιλικής οικογενείας, των αντιπροσώπων της Κυβερνήσεως και όλων των λοιπών επισήμων. Κατ' αυτό ωμίλησεν εν μέσω θερμών εκδηλώσεων ο βουλευτής κ. Π. Τσιμπιδάρος εξάρας την συμβολήν των Δωδεκανησίων εις τον Αγώνα της Πατρίδος και εν συνεχεία ο Ρόδιος Δικηγόρος κ. Γεώργιος Θ. Γεωργιάδης, όστις εξήρε την σημασίαν των αγώνων αυτών.
Το απόγευμα της Δευτέρας εις το Εθνικόν Στάδιον ο "Διαγόρας" εγένετο παρουσία και πάλιν των Βασιλέων και όλων των επισήμων και πλήθους κόσμου θαυμασία εορτή με πρόγραμμα χορών της Δωδεκανήσου υπό χορευτικών ομάδων των χωρίων της Ρόδου φερουσών τοπικάς ενδυμασίας. Κατ' αυτήν εγένετο έπαρσις της Σημαίας υπό των Προσκόπων.
Εις τας χορευτικάς επιδείξεις έλαβον μέρος αι ομάδες των Δήμων Αγ. Ισιδώρου, Ασκληπιού, Αφάντου, Αρχαγγέλου, Έμπωνα, Καλυθιών, Κοσκινού, Κρεμαστής, Κρητηνίας, Λίνδου, Μάσαρη, Μονολίθου, Σαλάκου, Σιάννα, Σορωνής και Φανών.

 

Ο Εορτασμός της Ενσωματώσεως εκτός Δωδεκανήσου

Α. Εις τας Αθήνας
Κατά την 7ην Μαρτίου εις τας Αθήνας η πόλις σημαιοστολισμένη παρουσίαζεν εορτάσιμον όψιν. Ενώ ήχουν οι κώδωνες των εκκλησιών χαρμοσύνως την 10.30΄π.μ. εις τον Μητροπολιτικόν Ναόν χοροστατούντος του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γενναδίου επί κεφαλής ολοκλήρου της Ιεράς Συνόδου, εψάλη δοξολογία, εις την οποίαν παρέστησαν ο Πρωθυπουργός Θεμ. Σοφούλης μετά των ενταύθα ευρισκομένων Υπουργών, οι υπασπισταί του Βασιλέως, ο Δήμαρχος μετά του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηνών, ανώτεροι αξιωματικοί του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας, τα προεδρεία της Κεντρικής Δωδεκανησιακής Επιτροπής και των Δωδεκανησιακών Συλλόγων, αντιπροσωπείαι αναπήρων και των αλυτρώτων οργανώσεων και πλήθους κόσμου.
Μετά την δοξολογίαν ο Πρωθυπουργός Θεμ. Σοφούλης μετέβη μετά των επισήμων εις το μνημείον του Αγνώστου Στρατιώτου όπου και κατέθεσεν στέφανον. Επηκολούθησεν κατάθεσις στεφάνων υπό του Δημάρχου Αθηνών, υπό της Κεντρικής Δωδεκανησιακής Επιτροπής και υπό των Κασίων.
-Η Ένωσις της Δωδεκανήσου εωρτάσθη επίσης διά επιτυχούς συγκεντρώσεως υπό της Εστίας Νέας Σμύρνης.
- Την 11ην π.μ. της Κυριακής (7 Μαρτίου) εγένετο καλλιτεχνική εορτή υπό των υπηρεσιών ΤΤΤ εις το κινηματοθέατρον "Παλλάς" επ' ευκαιρία του γεγονότος της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου. Αι εισπράξεις εκ της εορτής διετέθησαν υπέρ της "Φανέλλας του Στρατιώτου"
- Επίσης κατά την ημέραν της εορτής κατά την 11.30 π.μ. εις την αίθουσαν του "Παρνασσού" έγινε δημοσία πανηγυρική συνεδρίασις της Κεντρικής Επιτροπής των Ελληνικών δικαίων επ' ευκαιρία της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου. Κατά την συνεδρίαν ωμίλησαν, ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Παντελεήμων, ο Αχ. Κύρου, ο Κ. Μαζαράκης-Αινιάν και ο γυμνασιάρχης Σκαρδάσης.

 

Ψηφίσματα
Ψηφίσματα επί τη ευκαιρία της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου εξέδωκαν:
Α)Η Κεντρική Επιτροπή του Βορειοηπειρωτικού Αγώνος, β)Το Σώμα των Ελλήνων Προσκόπων, γ)Το Διοικητικόν Συμβούλιον του Συνδέσμου Αναπήρων Αξιωματικών του πολέμου 1940-41, δ)Αι Ενώσεις Τραυματιών και Παλαιών Πολεμιστών, ε)Η Ένωσις των εξ Ανατολικής Ρωμυλίας Ελλήνων, στ)Ο Σύλλογος των υπαλλήλων Εθνικής Τραπέζης, η Ένωσις των Επτανησίων κλπ.

 

Β. Εις την Θεσσαλονίκην
Η πόλις του Θερμαϊκού εξύπνησε την πρωϊαν της 7 Μαρτίου πλημμυρισμένη υπό σημαίας. Οι πρόσκοποι και οι μαθηταί διασχίζοντες τας οδούς έψαλλον εθνικά άσματα. Την 11ην π.μ. ώραν ετελέσθη εις τον Μητροπολιτικόν Ναόν της Αγίας Σοφίας επίσημος δοξολογία. Η προσέλευσις εις τον Ναόν της αντιπροσωπείας της Δωδεκανήσου μετά των λαβάρων εχαιρετίσθη με ενθουσιασμόν από τον λαόν.
Μετά την δοξολογίαν και ενώ το παρατεταγμένον στρατιωτικόν τμήμα παρουσίαζεν όπλα και η χορωδία της Εργατικής Εστίας έψαλλε το Πολυχρόνιον, η μουσική του Γ΄ Σώματος Στρατού ανέκρουε τον Εθνικόν Ύμνον.
Ο Επίσκοπος Απαμείας κατόπιν με βαθυτάτην συγκίνησιν εξεφώνησε λόγον και εξήρε το γεγονός της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου, ευχηθείς όπως πραγματοποιηθή η ολοκλήρωσις των προαιωνίων πόθων της ελληνικής Φυλής διά της απελευθερώσεως και των άλλων υποδούλων αδελφών μας.
Κατά την μεσημβρίαν εις την αίθουσαν τελετών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, παρουσία των αρχών της πόλεως, ο Δωδεκανήσιος καθηγητής του Πανεπιστημίου κ. Μιχαηλίδης εξεφώνησε τον πανηγυρικόν της ημέρας.
Το απόγευμα δε εγένετο εις το γήπεδον της ΧΑΝ πρωτοβουλία των φοιτητών και των σπουδαστών της Παιδαγωγικής Ακαδημίας μεγάλη εορτή παρουσία των αρχών της πόλεως και χιλιάδων λαού. Κατ' αυτήν ανεγνώσθη το διάταγμα της ενσωματώσεως της Δωδεκανήσου ενώ αντιπροσωπεία φοιτητών παρέδωσε δάδα εις τον υπουργόν κ. Μπασιάκον, όστις ήναψε Βωμόν, συμβολίζοντα την Αιωνίαν Ελλάδα.

 

Γ. Εις την Αίγυπτον
Την 7ην Μαρτίου, Κυριακήν, επί τη επισήμω ενσωματώσει της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα εψάλη δοξολογία εις τον καθεδρικόν Ναόν του Ευαγγελισμού. Η δοξολογία ετελέσθη πρωτοβουλία της Δωδεκανησιακής Επιτροπής Αλεξανδρείας και προέστη αυτής η Α.Θ.Μ. ο Πατριάρχης Χριστόφορος περιστοιχούμενος υπό των Αγίων Συνοδικών και του Αλεξανδρινού κλήρου.
Κατά την δοξολογίαν ανέπεμψεν ειδικήν ευχήν και εξεφώνησε κατόπιν τον πανηγυρικόν της ημέρας, εις τον οποίον εξιστόρησε τα δεινοπαθήματα της Δωδεκάνησου υπό τον ξένον ζυγόν. Εις αποστροφήν του λόγου του, ωμίλησε και δια τα άλλα αλύτρωτα τμήματα της ελληνικής πατρίδος και ετόνισε:
"Πιστεύω ακραδάντως ότι και η Βόρεια Ήπειρος και αι βορείως εν γένει της Ελλάδος δίκαιαι διεκδικήσεις προσαρτήσεων και ενσωματώσεων δεν θα καθυστερήσουν και αυταί επί μακρόν να πραγματοποιηθούν. "Δίκαιος ο Κύριος και δικαιοσύνας ηγάπησεν, ευθύτητας είδεν το πρόσωπον αυτού"
Μετά την δοξολογίαν η Συμαϊκή παροικία διά του Προέδρου της Αδελφότητος κ. Μανδραγού κατέθεσε στέφανον εκ δάφνης προ της αναμνηστικής πλακός των Ελλήνων πολεμιστών, οι οποίοι έπεσαν εις το Ελ-Αλαμέϊν.

 

Κάιρον
Την ημέραν της Ενώσεως της Δωδεκάνησου με πρωτοβουλίαν της ελληνικής πρεσβείας ετελέσθη δοξολογία εις τον Πατριαρχικόν Ναόν, χοροστατούντος του Πατριάρχου Αντιοχείας Αλεξάνδρου, παρισταμένων των Μητροπολιτών, του Αρχιεπισκόπου Σιναίου και του Επισκόπου Βαβυλώνος Ιλαρίωνος. Εις την δοξολογίαν παρέστησαν αι διπλωματικαί, προξενικαί και κοινοτικαί Αρχαί. Το πανηγυρικόν εξεφώνησεν ο Επίσκοπος Βαβυλώνος Ιλαρίων.

 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΡΟΔΟΥ