Η μάχη της Τανάγρας συνέβη την περίοδο του ονομαζόμενου Πρώτου Πελοποννησιακού πολέμου μεταξύ των Αθηναίων και των Πελοποννησίων με τους συμμάχους τους στη Βοιωτία, στην περιοχή της Τανάγρας το 457 π.Χ.
Ένα χρόνο μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, (478 π.Χ.) δημιουργήθηκε από τους Αθηναίους η Δηλιακή συμμαχία, που είχε ως στόχο της την πλήρη εκδίωξη των Περσών από το Αιγαίο και τις πόλεις των μικρασιατικών παραλίων. Το 476 π.Χ. ο Κίμωνας ανέβηκε στην πολιτική ζωή της Αθήνας μετά την εξορία του Θεμιστοκλή (471 π.Χ.). Ο Κίμωνας ήθελε την ειρηνική συνύπαρξη με τη Σπάρτη. Η Αθήνα στο διάστημα 476 π.Χ. - 462 π.Χ., υπό την ηγεσία του Κίμωνα, κατάφερε να επεκταθεί σε βάρος των Περσών στη Θράκη. Το ίδιο διάστημα η Σπάρτη προσπαθούσε να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία της στην Πελοπόννησο, αντιμετωπίζοντας επιτυχημένα τους Αργείους και τους Τεγεάτες στη μάχη της Τεγέας (471 π.Χ.) και αργότερα στη μάχη της Διπαίας (469 π.Χ.) τους ενωμένους Αρκάδες (εκτός από τους Μαντινείς). Όμως οι είλωτες εξεγέρθηκαν λόγω του μεγάλου σεισμού στη Σπάρτη (464 π.Χ.). Οι Σπαρτιάτες ζήτησαν βοήθεια από τους Αθηναίους για να αντιμετωπίσουν τους εξεγερμένους είλωτες. Ο Κίμωνας στέλνει 4.000 οπλίτες στη Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες, φοβούμενοι παρατεταμένη παραμονή των Αθηναίων, ζήτησαν από τους δεύτερους να γυρίσουν πίσω στην πόλη τους. Έτσι διαλύθηκε αυτή η συμμαχία των Αθηναίων με τους Σπαρτιάτες. Παράλληλα στην Αθήνα ο Εφιάλτης με τους δημοκρατικούς, εκμεταλλευόμενοι την απουσία του Κίμωνα, αφαίρεσαν πολλές εξουσίες από τον Άρειο Πάγο. Τελικά ο Κίμωνας θα εξοστρακιστεί το 461 π.Χ. Οι Αθηναίοι, μετά τη διάλυση της συμμαχίας τους με τους Σπαρτιάτες, συνήψαν συμμαχία με τους Αργείους και τους Θεσσαλούς. Τον επόμενο χρόνο (460 π.Χ.), στην Οινόη, οι Αθηναίοι με τους Αργείους θα νικήσουν τους Σπαρτιάτες σε μάχη. Την ίδια χρονιά οι Αθηναίοι στέλνουν εκστρατευτικό σώμα στην Αίγυπτο για να υποστηρίξουν την εξέγερση του Ινάρω της Αιγύπτου κατά των Περσών. Παρά τις πρώτες επιτυχίες των Αθηναίων, η εκστρατεία θα καταλήξει σε καταστροφή το 454 π.Χ. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, λόγω κάποιων προβλημάτων των συνοριακών εδαφών μεταξύ Μεγάρων και Κορίνθου, η πρώτη θα προσχωρήσει στο αθηναϊκό στρατόπεδο. Οι Αθηναίοι έσπευσαν να οχυρώσουν τα Μέγαρα. Οι Κορίνθιοι νίκησαν τους Αθηναίους στους Αλιείς, με πολύ μικρές απώλειες για τους δεύτερους. Στη συνέχεια, το 459 π.Χ. - 458 π.Χ., οι Αθηναίοι θα νικήσουν τον πελοποννησιακό στόλο, σε ναυμαχία στην Κεκρυφάλεια. Την ίδια χρονιά οι Αθηναίοι με 70 πλοία θα κερδίσουν περηφανή νίκη σε βάρος των Αιγινητών.
Το 457 π.Χ. ο πελοποννησιακός στρατός είχε συγκεντρωθεί στην Τανάγρα της Βοιωτίας. Εκεί ο αθηναϊκός στρατός έσπευσε να τον συναντήσει. Και οι δύο αντίπαλοι διέθεταν περίπου 14.000 οπλίτες. Η μάχη κράτησε δυο μέρες. Την πρώτη μέρα διακρίθηκαν ιδιαίτερα οι Αργείοι, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν επιτύχει τη νίκη. Την επόμενη η μάχη ήταν εξίσου σφοδρή, όμως η αυτομόληση του θεσσαλικού ιππικού των Αθηναίων προς τους Πελοποννησίους έδωσε μια ιδιαίτερα δύσκολη νίκη στους δεύτερους. Οι απώλειες και των δύο πλευρών πάντως ήταν μεγάλες. Έτσι οι Πελοποννήσιοι με μια πύρρειο νίκη κέρδισαν τη μάχη της Τανάγρας.
Μετά τη μάχη της Τανάγρας οι Πελοποννήσιοι, μέσω των Μεγάρων, γύρισαν στην Πελοπόννησο. Αλλά 62 μέρες μετά τη μάχη της Τανάγρας οι Αθηναίοι κέρδισαν με τέχνασμα του αρχηγού τους, του Μυρωνίδη μια εύκολη νίκη σε βάρος των Θηβαίων, στα Οινόφυτα. Τον ίδιο χρόνο το 457 π.Χ. η Αίγινα θα συνθηκολογήσει με την Αθήνα, με σκληρούς όρους για την πρώτη. Λίγο αργότερα θα ξεκινήσουν οι εκστρατείες του Τολμίδη και του Περικλή για την ανακατάληψη διάφορων στρατηγικών τοποθεσιών, με θετικό αποτέλεσμα για την Αθήνα. Το 454 π.Χ. η εκστρατεία των Αθηναίων στην Αίγυπτο θα καταλήξει σε αποτυχία και τον ίδιο χρόνο θα μεταφέρουν το ταμείο της Δήλου στην Αθήνα. Το 451 π.Χ. οι Αθηναίοι θα συνάψουν πενταετή ειρήνη με τους Σπαρτιάτες. Το 449 π.Χ. θα υπογραφεί η Καλλίειος ειρήνη μεταξύ των Περσών και των Ελλήνων. Το 447 π.Χ. οι Αθηναίοι θα χάσουν από τους Θηβαίους στη μάχη της Κορώνειας και τον ίδιο χρόνο θα συνάψουν με τους Σπαρτιάτες τις Τριακονταετείς Σπονδές.
Η μάχη αυτή δεν μετέβαλλε και πολλά στον Α' Πελοποννησιακό Πόλεμο, αλλά έδειξε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της αθηναϊκής διοίκησης.
Thucydides (1954). History of the Peloponnesian War. Penguin Classics; Revised edition. σελ. 98.
Thucydides (1954). History of the Peloponnesian War. Penguin Classics; Revised edition. σελ. 97.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου