Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010

Κρίση και δημιουργία

Του Νίκου Κοτζιά

Όλοι οι μεγάλοι μας καλλιτέχνες, ιδιαίτερα ποιητές και συνθέτες, παρήγαν έργο σπουδαίο σε εποχές κοινωνικών και εθνικών κρίσεων. Έγιναν οι ποιητές της ρωμιοσύνης, της εργατικής πρωτομαγιάς, της Ελλάδας που όπου και να την αγγίξεις σε πονά. Οι μεγάλοι μας δημιουργοί αντιστάθηκαν στον αυταρχισμό της δεκαετίες του τριάντα. Στην τριπλή κατοχή και στην ξένη επέμβαση στη δεκαετία του σαράντα. Στον μαρασμό της δημοκρατίας της δεκαετίας του πενήντα και στην χούντα του 1967. Σε κάθε δύσκολη στιγμή, έδωσαν ελπίδα στον λαό, ποίημα να διηγηθεί, στοίχο που τραγούδησε. Από διαφορετικές οπτικές, αλλά με εξίσου μεγάλη ευαισθησία. Έγιναν οι σημαντήρες του λαού. Οι φάροι μέσα στο σκοτάδι των μονόδρομων. Όταν η κοινωνία και το έθνος ζουν στιγμές στις οποίες χάνεται ο ιστορικός ορίζοντας, η προοπτική ενός καλύτερου αύριο και το δικαίωμα των νέων στην προσμονή, οι καλλιτεχνικοί δημιουργοί οφείλουν να διατυπώνουν το ανείπωτο.Από διαφορετικές αφετηρίες, Θεοδωράκης και Χατζηδάκης, αργότερα ο Ξαρχάκος, ο Λεοντής με τον Λοϊζο, και ξεχωριστά ο μεγάλος μας συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος, δημιούργησαν έργο που ακόμα πάλλετε στα χείλη των ανθρώπων. Σε ένα σιγοψυθίρισμα ελπίδας και προσμονής. Σεφέρης και Ελύτης, Ρίτσος και Βάρναλης, έδωσαν Αιγαίο στο αίσθημα των χρωμάτων και στην αλληλεγγύη στα στρατόπεδα στα ξερονήσια. Ξενάκης, Καστοριάδης, Αξελος, Πουλαντζάς, Κονδύλης παρήγαν ιδέες, εδώ και στην ξενιτιά. Η κρίση είναι η καμπάνα που κτυπά για τους δημιουργούς της τέχνης και των γραμμάτων.Οι νεότεροι δημιουργοί ας πάψουν να φοβούνται την κρίση. Ουδέποτε παρήχθη μεγάλο έργο από φοβισμένες καρδιές. Ας πάψουν να αναμένουν τα προγράμματα της ΕΕ και την κρατική αναγνώριση. Την προβολή από τα μεγάλα συγκροτήματα της διαπλοκής. Αυτού του είδους οι αναγνωρίσεις είναι προσωρινές. Ρηχές. Ενός άγευστου σαλονιού. Ηρθε η ώρα να θέσουν την καρδιά και το ταλέντο τους στην υπηρεσία του ανθρώπου του καθημερινού μόχθου, του πολίτη της δημοκρατίας. Ας θυμηθούν, ότι τα μεγάλα έργα της αρχαιότητας, πριν απ’ όλα η τραγωδία (και ως κωμωδία), υπήρξαν το σχολείο των πολιτών. Το σχολείο στήριξης της δημοκρατίας των Αθηναίων. Αλλά και στους σύγχρονους χρόνους, ουδέποτε υπήρξε κίνημα ριζοσπαστικό, νεωτερικό, προοδευτικό που δεν συνέδεσε τα δημοκρατικά και κοινωνικά του αιτήματα με τον πολιτισμό, ειδικότερα την τέχνη. Που δεν εκφράστηκε μέσα από αυτήν την τέχνη Διότι η τέχνη μας διηγείται εκείνο που η θεωρία δεν το έχει ακόμα έτοιμο, που πολιτικά δεν έχει ωριμάσει.Οι μεγάλοι καλλιτέχνες αυτού του τόπου, αλλά και εκείνοι που θέλουν να «μεγαλώσουν» οφείλουν να εργαστούν για μια καλλιτεχνική δημιουργία που θα απελευθερώνει δυνάμεις και θα αντιστρατεύεται την κατάθλιψη και την μελαγχολία. Τώρα στην κρίση υπάρχει η μέγιστη ανάγκη από δημιουργία ποιότητας και ελπίδας. Υπάρχουν από μια σκοπιά συνθήκες ευαισθησίας και συγκίνησης που επιτρέπουν τη γέννηση σπουδαίων έργων. Έργων που θα περιγράψουν το πρόβλημα, θα αποκαλύψουν το αδιέξοδο των μονόδρομων, θα δώσουν θάρρος, ελπίδα και προοπτική στην ψυχή και στο νου του πολίτη της καθημερινής αγωνίας και αβεβαιότητας. Έργων που θα συνδεθούν με τον καημό και τις ελπίδες του λαού. Που θα τις εκφράσουν με κουράγιο, παρρησία, δημιουργικότητα.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΘΝΟΣ

Το ΕΘΝΟΣ σχηματιζεται απο δυο βασικους παραγοντες,την ΦΥΛΗ και την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.Λεγοντας <φυλη>,εννοουμε την<καταγωγη>-οτι πρεπει δηλ.τα ατομα του Εθνους να εχουν κοινη καταγωγη.Δεν αρκει να εχουν αυτα<συνειδηση>
περι κοινης καταγωγης.Δεν αρκει δηλ.να πιστευουν στην κοινη τους καταγωγη,αλλα να εχουν πραγματι κοινη καταγωγη.Διοτι ΜΟΝΟΝ η κοινη καταγωγη-η κοινη<φυλετικη υπαγωγη>-συνεπαγεται ΚΟΙΝΟΥΣ κληρονομικους χαρακτηρες,αρα κοινα πνευματικα στοιχεια.Οταν υπαρχει κοινη καταγωγη,τοτε υπαρχουν κατα το μαλλον η ηττον κοινη γλωσσα,κοινος πολιτισμος,κοινη θρησκεια,κοινα ηθη,κοινη ιστορια.Αυτα τα δευτερογενη στοιχεια δεν αποτελουν,το καθενα ξεχωριστα,απαραιτητο στοιχειο συγκροτησεως Εθνους.Εν τουτοις ολα αυτα,οταν συνυπαρχουν,συντελουν στην συνοχη της κοινοτητος,στην δημιουργια δηλ.ΕΝΙΑΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ-του δευτερου παραγοντος συγκροτησεως του ΕΘΝΟΥΣ.ΕΘΝΟΣ ειναι επομενως ο ομοειδης φυλετικως λαος,που εχει συνειδηση της υπαρξεως του.
''Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ''

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ

Αυτή η σημαία στα μάτια τα δικά μας συμβολίζει τους Αγώνες όσων πολέμησαν, εργάστηκαν,θυσιάστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν και έζησαν με πρώτιστες αξίες εκείνες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της Πατρίδας. Αυτούς που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην αιώνιο πανύψηλο φρούριο του Ελληνικού Πολιτισμού. Δεν είναι ικανή καμία βουλή, κανένα κράτος και κανένας πολιτικός ή κεφάλαιο να την ξεφτιλίζει και να την ξεπουλάει καθημερινά. Οι δειλοί τη βλέπουν με φόβο. Οι προδότες σαν πανί. Οι αστοί σαν ύφασμα. Οι άνανδροι την καίνε. Μα εμείς τη βλέπουμε σαν τη Μάνα που καρτερεί να μας δεί να εκπληρώνουμε τα όνειρα μας. Τα δικά μας,τα δικά της, του Γένους.

ΛΟΓΙΑ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ




















"Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος." (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 18-3-1919)

ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΙΣΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

''Δεν θελω να πεθανει το Εθνος μου,το Εθνος αυτο, που τοσα εκαμε στην ζωη του, το εξυπνο,το τοσο ανθρωπινο. Για να το φυλαξω απο τον θανατο πρεπει τωρα να το καμω πεισματαρικο στην ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,στον ΕΘΝΙΣΜΟ, ας ειναι και υπερβολικο το αισθημα που θελω να δωσω στους Ελληνες. Μονον ετσι θα ζησει το ΕΘΝΟΣ.''

''Σε οποιους με κατηγορουν η με περιγελουν, γιατι τους κεντρω το Εθνικο τους αισθημα και τους μιλω αποκλειστικα,θα λεγω:Λοιπον θελετε να πεθανει το Εθνος σας;Αν το θελετε,πεστε το καθαρα,μην κρυβοσαστε''

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Η ΡΗΣΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ



πισταμνους πρς εδτας τι δκαια μν ν τ
νθρωπείῳ λγ π τς σης νγκης κρνεται, δυνατ δ
ο
προχοντες πρσσουσι κα ο σθενες ξυγχωροσιν.

κατά την συζήτησιν των ανθρωπίνων πραγμάτων το επιχείρημα του δικαίου αξίαν έχει, όπου ίση υπάρχει δύναμις προς επιβολήν αυτού, ότι όμως ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του"

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ Ε89

Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου


28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ι. ΜΕΤΑΞΑ

http://4.bp.blogspot.com/_NuhZMDR5O28/S_qK4rCNqWI/AAAAAAAAATQ/FgeBEEMBpt0/s400/%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3+%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%91%CE%A3.jpg

“Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.


Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος
είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του,
την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία,
να κατασκευάσει μια νέα παιδεία,
να επινοήσει μια νέα ιστορία.
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός
για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του
θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα.


Μ. Κούντερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ 10 ΛΕΠΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ: 26 ΧΡΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

free counters