Πηγές :
1.ΑΘΩΩΝ ΑΙΜΑ, «Ελεύθερος Μωριάς» 1943-44», Τόμος Α’, σελ. 63-68
2.(ΜΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ ΜΝΗΜΕΣ», Γιάννης Πριόβολος, Ἀλφειός, σελ. 165).
3.( ΠΕΑΝ, ἀρ. Φύλλου 30, 5.12.1943)
4.(Μαρτυρίες ἄνευ πάθους μιᾶς δεκαετίας 1940-᾽49», Δ. Σιγαλός, σελ. 68).
5.(ΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ 1940-᾽45», Ἰωάννη Κ. Μπουγᾶ, Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ, 2009, σελ. 167).
6.(ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ», Γεωργίου Μ. Τζουβαλᾶ, Ἀθῆναι, 2009, σελ. 157).
7.(«ΚΟΥΒΕΛΑ, Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1941-1950 ΣΤΟ ΚΟΥΒΕΛΑ», Σ. Παπαδόπουλος, Ἀθήνα 2004, σελ. 50).
8.Κωνσταντῖνος Δοξιάδης, τό 1946 Ἔκθεση μέ τίτλο: «Οἱ Θυσίες τῆς Ἑλλάδος στόν Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο»
Σε μιά πρόσφατη συνέντευξή του ο ιστορικός συγγραφέας Μενέλαος Χαραλαμπίδης είπε γι αυτό κάτι σύνηθες για την Αριστερά:
«Να δούμε τι έκανε το ΕΑΜ σε επίπεδο πρόνοιας. Αυτή ήταν και η πρώτη αντιστασιακή πράξη και στόχος, να σωθούν δηλαδή οι άνθρωποι από την πείνα».
Είναι όμως έτσι
τα πράγματα; Βοήθησε το ΕΑΜ τον λαό στην Κατοχή να αντιμετωπίσει την
πείνα, ή μήπως φορολόγησε τον λαό για να βοηθήσει τα στελέχη και τους
φίλους του. Στο έργο μου «ΑΘΩΩΝ ΑΙΜΑ, «Ελεύθερος Μωριάς» 1943-44», Τόμος
Α’, σελ. 63-68, γράφω για το θέμα αυτό:
«...Στήν ἱστοριογραφία τῆς Ἀριστερᾶς προβάλλεται συχνά ὅτι τό ΕΑΜ καί ἡ ΕΑ (Εθνική Αλληλεγγύη) ἔπαιξαν σπουδαῖο ρόλο στήν ἀντιμετώπιση τῆς πείνας. Ὅτι ὀργάνωσαν ἐράνους καί συσσίτια, ἤ ὅτι ἄνοιξαν κρα¬τικές ἀποθῆκες καί μοίρασαν τά τρόφιμα στούς κατοίκους. Ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι, ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι περισσότερον δημιουρ¬γήματα τῆς προπαγάνδας τους μέ τήν ὁποία ἔπλασαν ἐπάξια τήν ἀντιστασιακή εἰκόνα τοῦ ΚΚΕ.
Ἀκόμη καί στήν Πελοπόννησο, πού ἡ πείνα δέν ἦταν τόσο αἰσθητή, πράξεις μικρῆς πρακτικῆς ἀξίας -π.χ. ἄνοιγμα ἀποθηκῶν σταφίδας στή Χώρα Τριφυλίας, στό Μάραθο Γαργαλιάνων καί στόν Κακόβατο Ζαχάρως, ἀπό¬πειρα παρεμπόδισης τοῦ φόρου τῆς δεκάτης στή Χρυσοκελλαριά Πυλίας καί στούς Χράνους τῆς Μεγαλόπολης- προβάλλονται ὡς σημαντικές πράξεις ἀντίστασης. Πόση ἀξία εἶχε πράγματι τό μοίρασμα σταφίδας σέ παραγωγούς σταφίδας στούς Γαργαλιάνους ἤ στή Ζαχάρω καί γιατί νά μήν ἐπιτραπεῖ ἡ φορολογία τῆς δεκάτης ἀφοῦ τά προϊόντα πήγαιναν καί γιά τή διατροφή τῶν κατοίκων τῶν πόλεων;
Ἀκόμη, γιατί δέν προβάλλεται ποτέ καί τό ἄνοιγμα τῶν ἀποθηκῶν τοῦ Ἰταλικοῦ στρατοῦ μέ σιτάρι καί καλαμπόκι στό Βούτσι Γορτυνίας καί ἄλλες μέ λάδι στήν Κοντοβάζαινα, ἀπό τόν Πάνο Καραλῆ καί τήν Ὁμάδα του τόν Νοέμβριο τοῦ 1941; Μήπως γιατί ὁ Καραλῆς δέν ἦταν ἐκεῖνη τήν ἐποχή ταγμένος πολιτικά, ἐνῶ ἀργότερα προσχώρησε στόν ΕΣ τοῦ ταγματάρχη Καραχάλιου;
Ἡ κατάσταση μέ τά τρόφιμα βελτιώθηκε αἰσθητά ἀπό τήν ἄνοιξη τοῦ 1942, μετά ἀπό συμφωνία τῆς Βρετανίας μέ τήν Γερ¬μανία, βάσει τῆς ὁποίας ἐπετράπη στόν διεθνῆ Ἐρυθρό Σταυρό νά εἰσάγει τρόφιμα ἀπό οὐδέτερες χῶρες, ὅπως τήν Τουρκία, τήν Ἐλβετία, τή Σουηδία, ἀλλά καί τόν Καναδά. Ταυτόχρονα, αὐξήθηκε αἰσθητά καί ἡ ἐσωτερική παραγωγή καί διακίνηση προϊόντων διατροφῆς.
Καθοριστική ἦταν ἡ προσφορά τῶν ἐνοριακῶν ἐπιτροπῶν ΕΟΧΑ (Εθν. Οργάνωση Χριστιανικής Αλληλεγγύης) τῆς ἐκκλησίας μέ ἐράνους καί διανομή ἀλεύρων τοῦ ΕΕΣ καί τήν ὀργάνωση βρεφοκομικῶν σταθμῶν μέ συσσίτια στίς μεγάλες πόλεις. Ἡ ΕΟΧΑ ἱδρύθηκε στίς 5 Δεκεμβρίου 1941 στήν Ἀθήνα καί ἐν συνέχειᾳ παραρτήματα σέ ὅλους τούς νομούς τῆς χώρας. Σύμφωνα μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό: «...οἱ ἐθελοντές τῆς ΕΟΧΑ θά ἀγωνίζονταν ὄχι μόνον γιά τήν ἐπισιτιστική ἐπιβίωση τῶν Ἑλλήνων, ἀλλά καί γιά νά διατηρήσουν τό ἠθικό τους καί νά κρατηθοῦν ὄρθιοι, νά μή λυγίσουν..».
Ὅσο γιά τό ΕΑΜ καί τίς ἀδελφές ὀργανώσεις του, συχνά προέβαιναν σέ κατάσχεση τῶν τροφίμων τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ γιά νά τά «μοιράσουν» αὐτοί «κατάλληλα». Ἀλοίμονο δέ σ᾽αὐτόν πού παρεπονεῖτο ἤ ἄφηνε ὑπονοούμενα ἐναντίον τοῦ ΕΑΜ γιά ἄδικη «μοιρασιά».
Ὁ Δημοσθένης Κοντός, ἀπό τούς Γαργαλιάνους, λέει: «...Ἐμένα μέ συνέλαβε τό ΕΑΜ τρεῖς φορές στήν Κατοχή. [...] τήν πρώτη φορά μέ κατηγοροῦσαν ὅτι στό καφενεῖο εἶπα ὅτι «ἡ Ἐπιτροπή τοῦ ΕΑΜ πῆρε τό ἀλεύρι τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ πού προοριζό¬ταν γιά τούς Γαργαλιανιῶτες καί τό ἔστειλε στό βουνό, στούς ἀντάρ¬τες τοῦ ΕΛΑΣ».
Αὐτό τό εἶχα πράγματι πεῖ, ἀλλά τό εἶχα ἀκούσει ἀπό τόν πατέρα τοῦ Γιώργη τοῦ Παυλέα. Ὁ γυιός του ὁ Γιώργης ἦταν στέλεχος τῆς ΟΠΛΑ καί τοῦ εἶχε πεῖ ὅτι τό ἀλεύρι τό πῆγαν στό Μουζάκι γιά τούς ἀντάρτες ἀντί νά τό μοιράσουν στούς Γαργαλιάνους..».
Σέ μιά ἐξόρμησή τους ἀπό τήν Πάτρα τήν ἄνοιξη τοῦ 1944, οἱ Γερμανοί ἔκαψαν τά μισά σχεδόν σπίτια τοῦ χωριοῦ Πριόλιθος Καλαβρύτων. Ὅταν ἀκούστηκε ὅτι οἱ Βρετανοί σύνδεσμοι θά ἔδιναν ἕναν ἀριθμό χρυσῶν λιρῶν νά μοιρασθοῦν στούς πυρόπληκτους, στό χωριό ἐπῆλθε ἀναστάτωση καί μέ βάση τό παρελθόν πολλοί ἄρχισαν νά ἐκφράζουν δυσπιστία γιά τήν διανομή πού θά ἔκανε τό ΕΑΜ. Γιά νά σταματήσουν τά σχόλια, οἱ Ἐπιτροπές τοῦ ΕΑΜ γιά τό χωριό καί τήν ἐπαρχία συγκάλεσαν συγκέντρωση τῶν χωρικῶν.
Γιά μεγάλη τους
ἔκπληξη, ὁ Γρηγόρης Καϊάφας ὄχι μόνο μίλησε γιά τίς λίρες, ἀλλά
κουνώντας καί τό δάχτυλο τοῦ χεριοῦ του πρός τούς «ὑπεύθυνους» τοῦ ΕΑΜ,
εἶπε: «Νά μοιρασθοῦν δίκαια οἱ λίρες, ὄχι ὅπως μοιράστηκε τό σιτάρι.
(Εἶχε ἔρθει πρωτύτερα σιτάρι ἀπό τόν Ἐρυθρό Σταυρό νά μοιρασθεῖ στό
χωριό). [...]
Σέ μιά δυό μέρες μετά πιάστηκε ὁ Γρηγόρης ὁ Καϊάφας καί τόν πῆγαν στό Στρατόπεδο στό Σιγούνι...» (ΜΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ ΜΝΗΜΕΣ», Γιάννης Πριόβολος, Ἀλφειός, σελ. 165).
Στήν παράνομη ἐφημερίδα τῆς πατριωτικῆς ὀργάνωσης ΠΕΑΝ διαβάζουμε: «...Οἱ 4 ἐχθροί τοῦ ψωμιοῦ τοῦ λαοῦ. Ὁ καταχτητής, οἱ λακέδες τῆς κυβέρνησης (τῆς Ἀθήνας), τό ΚΚΕ καί οἱ μαυραγορίτες..»( ΠΕΑΝ, ἀρ. Φύλλου 30, 5.12.1943)
. Στά χωριά πού ἐπικρατοῦσαν οἱ κομμουνιστές, ἐπέβαλαν τή δική τους βαριά φορολογία στά προϊόντα διατροφῆς. Θεωρητικά ζητοῦσαν μόνον τό «δέκατο» τῶν προϊόντων ἀλλά αὐτό δέν τούς ἐμπόδιζε νά κατάσχουν καί τό ἑκατό τοῖς ἑκατό. Ἡ ἡγεσία τοῦ ΚΚΕ, μέσω τοῦ ΕΑΜ, εἶχε δώσει στίς ὀργανώσεις του τό ἀπόλυτο δικαίωμα κατάσχεσης τροφίμων στίς περιοχές πού ἐπικρατοῦσαν. Φυσικά, ἡ φορολογία τῶν προϊόντων ἦταν ἰδιαίτερα στοχευμένη στίς οἰκογένειες πού εἶχαν αὐτοί χαρακτηρίσει ὡς «ἀντίδραση».
Ὁ Στέφος Ἀλεξανδρίδης ἀπό τίς Σπέτσες θυμᾶται: «..Πρωί 11 Φεβρουαρίου 1944, βορριᾶς 10 μποφόρ καί ἕνα καράβι, ὁ ”Κέφαλος” δέν μπόρεσε νά συνεχίσει πρός Κρήτη ὅπου ἦταν ἐπιταγμένο ἀπό τούς Γερμανούς πού τό εἶχαν γεμίσει μέ ἀλεύρια σικάλεως (…) δέν ἔφτασε ποτέ γιατί πέρναγε ἕνα ἀγ¬γλικό ἀεροπλάνο Χάρικεϊν καί μέ ἀκρίβεια ἔριξε μία βόμβα στό ἀμπάρι τοῦ καραβιοῦ.
Ὁ ”Κέφαλος” λοιπόν βούλιαξε στά ἀβαθῆ νερά τῆς Μπάλτιζας (Σπέτσες) (…) Ἔτσι κάναμε 7 δρομολόγια καί πιάσαμε 7 τσουβάλια. Τό βράδυ τά πήγαμε σπίτι μέ χαρά. Ἡ μάνα μου ζύμωσε καί ἔφτιαξε ἕνα τσουβάλι παξιμάδια. Ἡ χαρά μας ἀπερίγραπτη, ἀντίο πείνα!
Ἔλα ὅμως πού μᾶς ἔμεινε ἡ χαρά γιατί τήν ἄλλη μέρα ἔρχονται οἱ ἀντάρτες κατόπιν πληροφοριῶν καί μᾶς λένε, «τό ἀλεύρι κατάσχεται γιά τήν Ἐπιμελητεία» καί ὄχι μόνο τό ἀλεύρι ἀλλά καί τά παξιμάδια. Τότε ἀγρίεψε ἡ μάνα μου καί τοῦ λέει «θά τά θυμόμαστε αὐτά πού μᾶς κάνετε! Οὔτε τά παξιμάδια γιά τά παιδιά μου!»
Τότε ἀγρίεψε ὁ ἀντάρτης ὁ ὁποῖος ἦταν μικρασιάτης καί τήν πιάνει καί τή σέρνει γιά νά πάει νά τή σκοτώσει. Τότε ἐγώ μέ τά τούρκικα πού ξέρω ἄρχισα νά τόν παρακαλάω, νά πέφτω στά πόδια του γιά ν᾽ ἀφήσει τή μάνα μου κι εὐτυχῶς τήν ἄφησε…».(Ὁ Στέφος καί ἡ Ἐποχή του», Ἀφηγήσεις τοῦ Στέφου Ἀλεξανδρίδη).
Ὁ Δημήτρης Σιγαλός, δευτεροετής εὔελπις ἀπό τό Γεωργίτσι Ἀρκαδίας, γράφει: «...ὁ Χριστόφορος, ὑπεύθυνος ΟΤΑ (Ὀργάνωση Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης), ἔβγαινε στήν πλατεία καί μέ τή δυνατή φωνή του καλοῦσε τόν καθένα καί τοῦ ὅριζε «ἐσύ θά φέρεις τόσες φακές, ἐσύ τόσο λάδι, τόσο γάλα, τόσες πατάτες, κ.λπ. Ἤξερε τί εἶχε ὁ καθένας. [...] Ἔπαιρνε ὁ καθένας τήν ἐντολή, βλαστημοῦσε ἀπό μέσα του καί ἔσπευδε νά συμμορφωθεῖ..».(Μαρτυρίες ἄνευ πάθους μιᾶς δεκαετίας 1940-᾽49», Δ. Σιγαλός, σελ. 68).
Τό ἁλάτι ἦταν ἕνα ἐξαιρετικά πολύτιμο ἀγαθό στήν Κατο¬χή, χρήσιμο στή διατροφή ἀλλά καί τελείως ἀπαραίτητο στήν παραγωγή τυριῶν καί στή συντήρηση κρέατος καί ἄλλων τροφίμων. Τό ΕΑΜ ἀπαγόρευε μέ ποινή θανάτου τήν συγκο-μιδή ἁλα¬τιοῦ ἀπό τίς βραχώδεις παραλίες τῆς Πελοποννήσου, ἤ τήν παραγωγή του ἀπό θαλάσσιο νερό καί φυσικά τό ἐμπόριό του. Ἔδινε μόνο στίς Ἐπιτροπές του τό προνόμιο τῆς μαύρης ἀγορᾶς ἁλατιοῦ.
Ὁ Φώτης Χαρούπας ἀπό τούς Γαργαλιάνους, σέ μιά συνέντευξη μοῦ ἀνέφερε: «...μέ πῆραν ἀπό δῶ (σ.σ.: ἀπό τούς Γαργαλιάνους) ἀπό τό ΕΑΜ μέ τό ἄλογό μου νά φορτώσω ἁλάτι ἀπό τή Χώρα νά τό πάω στό στρατόπεδο στό Χαλβάτσου. (...)
- Τί τό ἤθελαν τό ἁλάτι στό στρατόπεδο;
- Ξέρω ᾽γώ; Τό ἁλάτι ἦταν πολύτιμο στήν Κατοχή. Τό πουλάγανε αὐτοί (σ.σ. ἐννοεῖ οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ ΕΑΜ) ἐκεῖ στά χωριά». (ΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ 1940-᾽45», Ἰωάννη Κ. Μπουγᾶ, Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ, 2009, σελ. 167).
Συχνά οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ ΕΑΜ, γιά νά σταματήσουν τή δια¬κίνηση τοῦ ἁλατιοῦ ἀπό οἱονδήποτε ἐκτός ΕΑΜ, κετέφευγαν ἀκόμη καί στήν κατάδοσή του στούς Ἰταλούς. Γράφει ὁ Γεώργιος Τζουβαλᾶς: «...ὄργανο τοῦ ΕΑΜ εἶχε ὁδηγήσει τούς Ἰταλούς στό σπίτι μας γιά τήν ἀνεύρεση καί κατάσχεση τοῦ ἅλατος» (ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ», Γεωργίου Μ. Τζουβαλᾶ, Ἀθῆναι, 2009, σελ. 157).
Ἡ ἐπιμονή τῶν κατοίκων τοῦ Βαλτετσιοῦ νά πηγαίνουν στήν Τρίπολη γιά τήν προμήθεια ἁλατιοῦ πού χρειάζονταν γιά τά τυροκομιά τους, ἦταν ἕνας ἀπό τούς λόγους πού ὁδήγησαν στήν ἐπίθεση τοῦ ΕΛΑΣ ἐναντίον τοῦ χωριοῦ τόν Ἰούνιο τοῦ 1944 καί τήν τραγωδία πού ἀκολούθησε.
Ἡ «σέ εἶδος» φορολογία τῶν κατοίκων ἦταν καθεστώς σέ ὅλες τίς περιοχές κυριαρχίας τοῦ ΕΑΜ. Μιά ἀκόμη μαρτυρία ὅτι ἡ ἀναγκαστική καί μονόπλευρη φορολογία πού εἶχε ἐπιβάλλει τό ΕΑΜ, μεγάλωνε τά προβλήματα διατροφῆς μεγά¬λης μερίδας λαοῦ πού δέν δεχόταν νά παρουσιάζεται ὡς συμπαθῶν τίς Ὀργανώσεις τοῦ ΚΚΕ.
Λέει ἡ Ἐρικαίτη Ν. Τλά ἀπό τό Βαλτεσινίκο Γορτυνίας: «..Οἱ ὑπεύθυνοί τοῦ ΕΑΜ ἔλεγαν: «ἐσύ φέρε τόσο γάλα, τόσο τυρί, κ.λπ.». Δυσανασχετοῦσαν οἱ κάτοικοι: «Σᾶς τό φέρνουμε ἐσᾶς καί πεινᾶνε τά παιδιά μας»! Εἶχαν σκοτώσει ἕναν ἄνθρωπο στό χωριό, γιατί παραπονέθηκε, διαμαρτυρήθηκε δηλαδή, πού τοῦ πῆραν οἱ ἀντάρτες ὅλα τά πιάτα ἀπό τό σπίτι γιά μιά γιορτή πού κάνανε...».
Ὁ μετέπειτα ἐφέτης Σωτήριος Α. Παπαδόπουλος, ὁ ὁ¬ποῖος ὡς δάσκαλος πέρασε τήν Κατοχή στό χωριό του Κούβελα τῆς ὀρεινῆς Ἄνω Μεσσηνίας, γράφει σχετικά: «..Οἱ ὁμάδες τῶν ἀνταρ¬τῶν τοῦ ΕΛΑΣ περιφέρονταν στά ὀρεινά χωριά καί οἱ φτωχοί χωρικοί ἀναγκάζονταν νά τούς τροφοδοτοῦν. Καί ἔτσι τό πρόβλημα τῶν χωρι¬κῶν, τῶν ὀρεινῶν φτωχῶν χωριῶν, γινό¬ταν ὀξύτερο, ἀφοῦ ἀφαιρεῖτο ἀπό αὐτούς μέρος ἀπό τό φτωχικό εἰσό¬δημά τους. [...] Καί οἱ Κουβελαῖοι χωρικοί δυσανασχετοῦσαν νά διατρέ¬φουν τούς ἀντάρτες ἀπό τό ὑστέ¬ρη¬μά τους [...] ὅμως ἔδιναν τά τρόφιμα ἀπό φόβο. Γιατί ἡ ἄρνησή τους θά εἶχε ὡς συνέπεια τή σκληρή τιμωρία τους. Ὁ ἀρνούμενος χωρικός νά πα-ραδώσει τρόφιμα γιά τούς ἀντάρτες, μποροῦσε νά χαρακτηρισθεῖ ἀπό τήν ὀργάνωση τοῦ ΕΑΜ ὡς «ἀντι¬δραστικός» καί «ἐχ¬θρός του λαοῦ». Νά ὁδηγηθεῖ σέ «Ἀνταρτοδικεῖο» στό ὁποῖο «δίκαζαν» φανατικοί κομμου¬νι¬στές, πού δέν δίσταζαν νά ἐπιβάλουν καί τήν ἐσχάτην τῶν ποινῶν, χωρίς νά δώσουν λογαριασμό σέ κανέναν. «Ἐδίκαζαν» καί καταδίκαζαν, κατά τήν κρίση τους καί ὅπως τότε μᾶς ἔλεγαν «κατά τό συμφέρον τοῦ ἀγώ¬να».
Τά μέλη τῆς Ε.Τ.Α. (Επιμελητεία του Αντάρτη) συγκέντρωναν τρόφιμα ἀπ᾽ τούς χωρικούς, γεωργικά καί κτηνοτροφικά. Κι ἀπ᾽ αὐτά καί οἱ ΕΑΜίτες καλοπερνοῦσαν καί διέτρεφαν καί τούς διερχόμενους ἀντάρτες. Καί τούς προμήθευαν καί μέ νωπές τροφές, ὅπως γάλα, τυρί καί κρέας, πού ἀνάγκαζαν τούς χωρικούς, γεωργούς καί βοσκούς, νά τούς δίδουν γιά τόν «ἀγώνα» ὅπως ἔλεγαν. Κι᾽ αὐτά ὅλα γίνονταν στό Κούβελα, ὅπου τά μέλη τῶν ὀργανώσεων τοῦ ΕΑΜ ἦσαν λίγα καί οἱ χαρακτηριζόμενοι «ἀντιδραστικοί» πολλοί.»(«ΚΟΥΒΕΛΑ, Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1941-1950 ΣΤΟ ΚΟΥΒΕΛΑ», Σ. Παπαδόπουλος, Ἀθήνα 2004, σελ. 50).
Συχνά, οἱ πρῶτοι πού ἐκμεταλλεύονταν τήν φορολογία τῶν συγχωριανῶν τους σέ τρόφιμα καί ἐφόδια ἦταν οἱ ὑπεύθυνοι τῆς ΕΤΑ. Ὁ Κώστας Μίζης, ὑπεύθυνος ΕΤΑ στά Δίδυμα Ἐρμιονίδος, κρατοῦσε τόσα δοχεῖα μαρμελάδες στό σπίτι του, ὥστε ἔγινε γνωστός ὡς «καπετάν Μαρμελάδας».
Ὁ ἴδιος ὑπεύθυνος, ξήλωσε τό πάτωμα ἑνός σπιτιοῦ τοῦ χωριοῦ, ὅταν οἱ ἔνοικοι ἔμεναν προσωρινά στό κτῆμα τους, ἔστρωσε τό δάπεδο μέ πλάκες σαπούνι καί μετά τοποθέτησε πάλι στή θέση τους τίς σανίδες. Τά σπίτια ἐμπί¬στων φίλων του στό χωριό τά εἶχε γεμίσει μέ σακιά ἀλεύρι, ὄσ¬πρια, λάδια, ζυμαρικά καί μαρμελάδες. Φυσικά, τούς ἔλεγε ὅτι τά ἀπο¬θηκεύει γιά τούς «ἀγωνιστές». Τά κρυμένα σαπούνια ἀνακα¬λύφθηκαν ὅταν οἱ ἔνοικοι τοῦ σπιτιοῦ πῆγαν νά ἐπισκευάσουν τό πάτωμα πού ἔκανε θόρυβο μετά τό ξήλωμα ἀπό τόν Μίζη. Εἶναι βέβαιο ὅτι ὑπεύθυνοι ΕΤΑ σάν τόν Μίζη ἦταν παρά πολλοί.
Σέ μιά ἔκθεση τοῦ Γραμματέα τοῦ ΕΑΜ τῆς ἐπαρχίας Ἐπιδαύρου Λιμηρᾶς, στή Λακωνία, ἀπό τό 1943, διαβάζουμε: «...Ἔχει ἐπιβληθῆ φορολογία 5% στά σύκα, στό λάδι καί στά δημητριακά, πού εἶναι τά κύρια προϊόντα τῆς ὑποτμηματικῆς. Ὕστερα ἀπό πολλές δυστροπίες τῶν φορολογουμένων πού μᾶς ἀνάγκασαν σέ ἐλάχιστες περιπτώ¬σεις νά λάβουμε καί δυναμικά μέτρα γιατί ἡ ἀντίδραση εἶχε κατορθώσει νά πείσει τό Λαό ὅτι δέν πρέπει νά συνεισφέρη γιά τόν ἀγώνα. Ἐπεκράτησε τάξη καί τώρα ἡ συγκέντρωση τοῦ ποσοστοῦ τῶν εἰδῶν αὐτῶν, ὑπέρ τῆς ὀργάνωσης προ¬χωρεῖ κανονικά. Στά λιοτριβιά τοποθετήθησαν ἐπι¬στατοφύλακες πού ἐλέγχονται κανονικά καί τηροῦν βιβλία. Ἡ ἀπόδοση τῆς φορο¬λογίας τοῦ λαδιοῦ θά φτάση τίς 60.000 ὀκάδες καί τῶν σύκων περί τῆς 80.000 ὀκάδες. Στίς ἀποθῆκες μας βρίσκονται σήμερα 12.500 ὀκάδες λάδι, 30.000 ὀκάδες σύκα, στάρι καί σμιγό 13.000 ὀκάδες...».
Τό περιεχόμενο τῆς ἔκθεσης δείχνει καθαρά τόν τρόπο ἐκμετάλλευσης τῆς Ἀντίστασης ἀπό τό ΕΑΜ γιά ἰδιοτελεῖς οἰκονομικούς σκοπούς, πέραν τῶν πολιτικῶν στόχων.
Πρίν κλείσουμε τό θέμα τῆς φορολογίας, νά σημειώσουμε ὅτι οἱ Ἐπιτροπές τοῦ ΕΑΜ εἶχαν καί ἀπόλυτη ἐξουσία στή χρήση τῶν σπιτιῶν στίς περιοχές ἐξουσίας τους. «Κατελάμβαναν» ὅποιο σπίτι τούς ἄρεσε γιά δική τους χρήση καί οἱ ἰδιοκτῆτες μετακόμιζαν στό ὑπόγειο ἤ ἔξω τελείως, χωρίς δικαίωμα ἄρνησης ἤ διαμαρτυρίας!
[Ὁ ἀρχιτέκτονας Κωνσταντῖνος Δοξιάδης, τό 1946 παρουσίασε μιά Ἔκθεση μέ τίτλο: «Οἱ Θυσίες τῆς Ἑλλάδος στόν Δεύ¬τερο Παγκόσμιο Πόλεμο». Ἡ γεωργική παραγωγή ὑπέστη κατάστροφική πτώση. Ἡ παραγωγή σέ σιτάρι, κριθάρι, φασόλια, σταφύλια καί ξερή σταφίδα ἔπεσε κατά 40%, σέ κρασί κατά 50%, σέ λάδι κατά 16%, φροῦτα καί λαχανικά κατά 20%, σέ καπνό κατά 90% καί βάμβακα κατά 75%. Οἱ γεωργοί καί οἱ κτηνοτρόφοι λόγω θανάτων καί κατασχέσεων ζώων ἀπό τούς κατακτητές, στερήθηκαν 60% τῶν ἀλόγων, ἡμιόνων καί βοοειδῶν, 50% τῶν ὄνων καί τῶν αἰγοπροβάτων, 80% τῶν χοίρων καί 50% τῶν πουλερικῶν τους. Οἱ νεκροί ἀπό τήν πείνα τῆς Κατοχῆς ὑπο-λογίζονται ἀπό τόν Ἐρυθρό Σταυρό σέ 250.000 σέ ἐθνικό ἐπίπεδο καί 50.000 στήν περιοχή Ἀθηνῶν καί Πειραιά. Ἄλλοι ἀνεβάζουν τούς νεκρούς τῆς Ἑλλάδος ἀπό τήν πείνα ἕως καί 500.000. ]
«...Στήν ἱστοριογραφία τῆς Ἀριστερᾶς προβάλλεται συχνά ὅτι τό ΕΑΜ καί ἡ ΕΑ (Εθνική Αλληλεγγύη) ἔπαιξαν σπουδαῖο ρόλο στήν ἀντιμετώπιση τῆς πείνας. Ὅτι ὀργάνωσαν ἐράνους καί συσσίτια, ἤ ὅτι ἄνοιξαν κρα¬τικές ἀποθῆκες καί μοίρασαν τά τρόφιμα στούς κατοίκους. Ἡ ἀλήθεια ὅμως εἶναι, ὅτι ὅλα αὐτά εἶναι περισσότερον δημιουρ¬γήματα τῆς προπαγάνδας τους μέ τήν ὁποία ἔπλασαν ἐπάξια τήν ἀντιστασιακή εἰκόνα τοῦ ΚΚΕ.
Ἀκόμη καί στήν Πελοπόννησο, πού ἡ πείνα δέν ἦταν τόσο αἰσθητή, πράξεις μικρῆς πρακτικῆς ἀξίας -π.χ. ἄνοιγμα ἀποθηκῶν σταφίδας στή Χώρα Τριφυλίας, στό Μάραθο Γαργαλιάνων καί στόν Κακόβατο Ζαχάρως, ἀπό¬πειρα παρεμπόδισης τοῦ φόρου τῆς δεκάτης στή Χρυσοκελλαριά Πυλίας καί στούς Χράνους τῆς Μεγαλόπολης- προβάλλονται ὡς σημαντικές πράξεις ἀντίστασης. Πόση ἀξία εἶχε πράγματι τό μοίρασμα σταφίδας σέ παραγωγούς σταφίδας στούς Γαργαλιάνους ἤ στή Ζαχάρω καί γιατί νά μήν ἐπιτραπεῖ ἡ φορολογία τῆς δεκάτης ἀφοῦ τά προϊόντα πήγαιναν καί γιά τή διατροφή τῶν κατοίκων τῶν πόλεων;
Ἀκόμη, γιατί δέν προβάλλεται ποτέ καί τό ἄνοιγμα τῶν ἀποθηκῶν τοῦ Ἰταλικοῦ στρατοῦ μέ σιτάρι καί καλαμπόκι στό Βούτσι Γορτυνίας καί ἄλλες μέ λάδι στήν Κοντοβάζαινα, ἀπό τόν Πάνο Καραλῆ καί τήν Ὁμάδα του τόν Νοέμβριο τοῦ 1941; Μήπως γιατί ὁ Καραλῆς δέν ἦταν ἐκεῖνη τήν ἐποχή ταγμένος πολιτικά, ἐνῶ ἀργότερα προσχώρησε στόν ΕΣ τοῦ ταγματάρχη Καραχάλιου;
Ἡ κατάσταση μέ τά τρόφιμα βελτιώθηκε αἰσθητά ἀπό τήν ἄνοιξη τοῦ 1942, μετά ἀπό συμφωνία τῆς Βρετανίας μέ τήν Γερ¬μανία, βάσει τῆς ὁποίας ἐπετράπη στόν διεθνῆ Ἐρυθρό Σταυρό νά εἰσάγει τρόφιμα ἀπό οὐδέτερες χῶρες, ὅπως τήν Τουρκία, τήν Ἐλβετία, τή Σουηδία, ἀλλά καί τόν Καναδά. Ταυτόχρονα, αὐξήθηκε αἰσθητά καί ἡ ἐσωτερική παραγωγή καί διακίνηση προϊόντων διατροφῆς.
Καθοριστική ἦταν ἡ προσφορά τῶν ἐνοριακῶν ἐπιτροπῶν ΕΟΧΑ (Εθν. Οργάνωση Χριστιανικής Αλληλεγγύης) τῆς ἐκκλησίας μέ ἐράνους καί διανομή ἀλεύρων τοῦ ΕΕΣ καί τήν ὀργάνωση βρεφοκομικῶν σταθμῶν μέ συσσίτια στίς μεγάλες πόλεις. Ἡ ΕΟΧΑ ἱδρύθηκε στίς 5 Δεκεμβρίου 1941 στήν Ἀθήνα καί ἐν συνέχειᾳ παραρτήματα σέ ὅλους τούς νομούς τῆς χώρας. Σύμφωνα μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό: «...οἱ ἐθελοντές τῆς ΕΟΧΑ θά ἀγωνίζονταν ὄχι μόνον γιά τήν ἐπισιτιστική ἐπιβίωση τῶν Ἑλλήνων, ἀλλά καί γιά νά διατηρήσουν τό ἠθικό τους καί νά κρατηθοῦν ὄρθιοι, νά μή λυγίσουν..».
Ὅσο γιά τό ΕΑΜ καί τίς ἀδελφές ὀργανώσεις του, συχνά προέβαιναν σέ κατάσχεση τῶν τροφίμων τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ γιά νά τά «μοιράσουν» αὐτοί «κατάλληλα». Ἀλοίμονο δέ σ᾽αὐτόν πού παρεπονεῖτο ἤ ἄφηνε ὑπονοούμενα ἐναντίον τοῦ ΕΑΜ γιά ἄδικη «μοιρασιά».
Ὁ Δημοσθένης Κοντός, ἀπό τούς Γαργαλιάνους, λέει: «...Ἐμένα μέ συνέλαβε τό ΕΑΜ τρεῖς φορές στήν Κατοχή. [...] τήν πρώτη φορά μέ κατηγοροῦσαν ὅτι στό καφενεῖο εἶπα ὅτι «ἡ Ἐπιτροπή τοῦ ΕΑΜ πῆρε τό ἀλεύρι τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ πού προοριζό¬ταν γιά τούς Γαργαλιανιῶτες καί τό ἔστειλε στό βουνό, στούς ἀντάρ¬τες τοῦ ΕΛΑΣ».
Αὐτό τό εἶχα πράγματι πεῖ, ἀλλά τό εἶχα ἀκούσει ἀπό τόν πατέρα τοῦ Γιώργη τοῦ Παυλέα. Ὁ γυιός του ὁ Γιώργης ἦταν στέλεχος τῆς ΟΠΛΑ καί τοῦ εἶχε πεῖ ὅτι τό ἀλεύρι τό πῆγαν στό Μουζάκι γιά τούς ἀντάρτες ἀντί νά τό μοιράσουν στούς Γαργαλιάνους..».
Σέ μιά ἐξόρμησή τους ἀπό τήν Πάτρα τήν ἄνοιξη τοῦ 1944, οἱ Γερμανοί ἔκαψαν τά μισά σχεδόν σπίτια τοῦ χωριοῦ Πριόλιθος Καλαβρύτων. Ὅταν ἀκούστηκε ὅτι οἱ Βρετανοί σύνδεσμοι θά ἔδιναν ἕναν ἀριθμό χρυσῶν λιρῶν νά μοιρασθοῦν στούς πυρόπληκτους, στό χωριό ἐπῆλθε ἀναστάτωση καί μέ βάση τό παρελθόν πολλοί ἄρχισαν νά ἐκφράζουν δυσπιστία γιά τήν διανομή πού θά ἔκανε τό ΕΑΜ. Γιά νά σταματήσουν τά σχόλια, οἱ Ἐπιτροπές τοῦ ΕΑΜ γιά τό χωριό καί τήν ἐπαρχία συγκάλεσαν συγκέντρωση τῶν χωρικῶν.
Σέ μιά δυό μέρες μετά πιάστηκε ὁ Γρηγόρης ὁ Καϊάφας καί τόν πῆγαν στό Στρατόπεδο στό Σιγούνι...» (ΜΙΑ ΑΛΥΣΙΔΑ ΜΝΗΜΕΣ», Γιάννης Πριόβολος, Ἀλφειός, σελ. 165).
Στήν παράνομη ἐφημερίδα τῆς πατριωτικῆς ὀργάνωσης ΠΕΑΝ διαβάζουμε: «...Οἱ 4 ἐχθροί τοῦ ψωμιοῦ τοῦ λαοῦ. Ὁ καταχτητής, οἱ λακέδες τῆς κυβέρνησης (τῆς Ἀθήνας), τό ΚΚΕ καί οἱ μαυραγορίτες..»( ΠΕΑΝ, ἀρ. Φύλλου 30, 5.12.1943)
. Στά χωριά πού ἐπικρατοῦσαν οἱ κομμουνιστές, ἐπέβαλαν τή δική τους βαριά φορολογία στά προϊόντα διατροφῆς. Θεωρητικά ζητοῦσαν μόνον τό «δέκατο» τῶν προϊόντων ἀλλά αὐτό δέν τούς ἐμπόδιζε νά κατάσχουν καί τό ἑκατό τοῖς ἑκατό. Ἡ ἡγεσία τοῦ ΚΚΕ, μέσω τοῦ ΕΑΜ, εἶχε δώσει στίς ὀργανώσεις του τό ἀπόλυτο δικαίωμα κατάσχεσης τροφίμων στίς περιοχές πού ἐπικρατοῦσαν. Φυσικά, ἡ φορολογία τῶν προϊόντων ἦταν ἰδιαίτερα στοχευμένη στίς οἰκογένειες πού εἶχαν αὐτοί χαρακτηρίσει ὡς «ἀντίδραση».
Ὁ Στέφος Ἀλεξανδρίδης ἀπό τίς Σπέτσες θυμᾶται: «..Πρωί 11 Φεβρουαρίου 1944, βορριᾶς 10 μποφόρ καί ἕνα καράβι, ὁ ”Κέφαλος” δέν μπόρεσε νά συνεχίσει πρός Κρήτη ὅπου ἦταν ἐπιταγμένο ἀπό τούς Γερμανούς πού τό εἶχαν γεμίσει μέ ἀλεύρια σικάλεως (…) δέν ἔφτασε ποτέ γιατί πέρναγε ἕνα ἀγ¬γλικό ἀεροπλάνο Χάρικεϊν καί μέ ἀκρίβεια ἔριξε μία βόμβα στό ἀμπάρι τοῦ καραβιοῦ.
Ὁ ”Κέφαλος” λοιπόν βούλιαξε στά ἀβαθῆ νερά τῆς Μπάλτιζας (Σπέτσες) (…) Ἔτσι κάναμε 7 δρομολόγια καί πιάσαμε 7 τσουβάλια. Τό βράδυ τά πήγαμε σπίτι μέ χαρά. Ἡ μάνα μου ζύμωσε καί ἔφτιαξε ἕνα τσουβάλι παξιμάδια. Ἡ χαρά μας ἀπερίγραπτη, ἀντίο πείνα!
Ἔλα ὅμως πού μᾶς ἔμεινε ἡ χαρά γιατί τήν ἄλλη μέρα ἔρχονται οἱ ἀντάρτες κατόπιν πληροφοριῶν καί μᾶς λένε, «τό ἀλεύρι κατάσχεται γιά τήν Ἐπιμελητεία» καί ὄχι μόνο τό ἀλεύρι ἀλλά καί τά παξιμάδια. Τότε ἀγρίεψε ἡ μάνα μου καί τοῦ λέει «θά τά θυμόμαστε αὐτά πού μᾶς κάνετε! Οὔτε τά παξιμάδια γιά τά παιδιά μου!»
Τότε ἀγρίεψε ὁ ἀντάρτης ὁ ὁποῖος ἦταν μικρασιάτης καί τήν πιάνει καί τή σέρνει γιά νά πάει νά τή σκοτώσει. Τότε ἐγώ μέ τά τούρκικα πού ξέρω ἄρχισα νά τόν παρακαλάω, νά πέφτω στά πόδια του γιά ν᾽ ἀφήσει τή μάνα μου κι εὐτυχῶς τήν ἄφησε…».(Ὁ Στέφος καί ἡ Ἐποχή του», Ἀφηγήσεις τοῦ Στέφου Ἀλεξανδρίδη).
Ὁ Δημήτρης Σιγαλός, δευτεροετής εὔελπις ἀπό τό Γεωργίτσι Ἀρκαδίας, γράφει: «...ὁ Χριστόφορος, ὑπεύθυνος ΟΤΑ (Ὀργάνωση Τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης), ἔβγαινε στήν πλατεία καί μέ τή δυνατή φωνή του καλοῦσε τόν καθένα καί τοῦ ὅριζε «ἐσύ θά φέρεις τόσες φακές, ἐσύ τόσο λάδι, τόσο γάλα, τόσες πατάτες, κ.λπ. Ἤξερε τί εἶχε ὁ καθένας. [...] Ἔπαιρνε ὁ καθένας τήν ἐντολή, βλαστημοῦσε ἀπό μέσα του καί ἔσπευδε νά συμμορφωθεῖ..».(Μαρτυρίες ἄνευ πάθους μιᾶς δεκαετίας 1940-᾽49», Δ. Σιγαλός, σελ. 68).
Τό ἁλάτι ἦταν ἕνα ἐξαιρετικά πολύτιμο ἀγαθό στήν Κατο¬χή, χρήσιμο στή διατροφή ἀλλά καί τελείως ἀπαραίτητο στήν παραγωγή τυριῶν καί στή συντήρηση κρέατος καί ἄλλων τροφίμων. Τό ΕΑΜ ἀπαγόρευε μέ ποινή θανάτου τήν συγκο-μιδή ἁλα¬τιοῦ ἀπό τίς βραχώδεις παραλίες τῆς Πελοποννήσου, ἤ τήν παραγωγή του ἀπό θαλάσσιο νερό καί φυσικά τό ἐμπόριό του. Ἔδινε μόνο στίς Ἐπιτροπές του τό προνόμιο τῆς μαύρης ἀγορᾶς ἁλατιοῦ.
Ὁ Φώτης Χαρούπας ἀπό τούς Γαργαλιάνους, σέ μιά συνέντευξη μοῦ ἀνέφερε: «...μέ πῆραν ἀπό δῶ (σ.σ.: ἀπό τούς Γαργαλιάνους) ἀπό τό ΕΑΜ μέ τό ἄλογό μου νά φορτώσω ἁλάτι ἀπό τή Χώρα νά τό πάω στό στρατόπεδο στό Χαλβάτσου. (...)
- Τί τό ἤθελαν τό ἁλάτι στό στρατόπεδο;
- Ξέρω ᾽γώ; Τό ἁλάτι ἦταν πολύτιμο στήν Κατοχή. Τό πουλάγανε αὐτοί (σ.σ. ἐννοεῖ οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ ΕΑΜ) ἐκεῖ στά χωριά». (ΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΜΝΗΜΕΣ 1940-᾽45», Ἰωάννη Κ. Μπουγᾶ, Ἐκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ, 2009, σελ. 167).
Συχνά οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ ΕΑΜ, γιά νά σταματήσουν τή δια¬κίνηση τοῦ ἁλατιοῦ ἀπό οἱονδήποτε ἐκτός ΕΑΜ, κετέφευγαν ἀκόμη καί στήν κατάδοσή του στούς Ἰταλούς. Γράφει ὁ Γεώργιος Τζουβαλᾶς: «...ὄργανο τοῦ ΕΑΜ εἶχε ὁδηγήσει τούς Ἰταλούς στό σπίτι μας γιά τήν ἀνεύρεση καί κατάσχεση τοῦ ἅλατος» (ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ», Γεωργίου Μ. Τζουβαλᾶ, Ἀθῆναι, 2009, σελ. 157).
Ἡ ἐπιμονή τῶν κατοίκων τοῦ Βαλτετσιοῦ νά πηγαίνουν στήν Τρίπολη γιά τήν προμήθεια ἁλατιοῦ πού χρειάζονταν γιά τά τυροκομιά τους, ἦταν ἕνας ἀπό τούς λόγους πού ὁδήγησαν στήν ἐπίθεση τοῦ ΕΛΑΣ ἐναντίον τοῦ χωριοῦ τόν Ἰούνιο τοῦ 1944 καί τήν τραγωδία πού ἀκολούθησε.
Ἡ «σέ εἶδος» φορολογία τῶν κατοίκων ἦταν καθεστώς σέ ὅλες τίς περιοχές κυριαρχίας τοῦ ΕΑΜ. Μιά ἀκόμη μαρτυρία ὅτι ἡ ἀναγκαστική καί μονόπλευρη φορολογία πού εἶχε ἐπιβάλλει τό ΕΑΜ, μεγάλωνε τά προβλήματα διατροφῆς μεγά¬λης μερίδας λαοῦ πού δέν δεχόταν νά παρουσιάζεται ὡς συμπαθῶν τίς Ὀργανώσεις τοῦ ΚΚΕ.
Λέει ἡ Ἐρικαίτη Ν. Τλά ἀπό τό Βαλτεσινίκο Γορτυνίας: «..Οἱ ὑπεύθυνοί τοῦ ΕΑΜ ἔλεγαν: «ἐσύ φέρε τόσο γάλα, τόσο τυρί, κ.λπ.». Δυσανασχετοῦσαν οἱ κάτοικοι: «Σᾶς τό φέρνουμε ἐσᾶς καί πεινᾶνε τά παιδιά μας»! Εἶχαν σκοτώσει ἕναν ἄνθρωπο στό χωριό, γιατί παραπονέθηκε, διαμαρτυρήθηκε δηλαδή, πού τοῦ πῆραν οἱ ἀντάρτες ὅλα τά πιάτα ἀπό τό σπίτι γιά μιά γιορτή πού κάνανε...».
Ὁ μετέπειτα ἐφέτης Σωτήριος Α. Παπαδόπουλος, ὁ ὁ¬ποῖος ὡς δάσκαλος πέρασε τήν Κατοχή στό χωριό του Κούβελα τῆς ὀρεινῆς Ἄνω Μεσσηνίας, γράφει σχετικά: «..Οἱ ὁμάδες τῶν ἀνταρ¬τῶν τοῦ ΕΛΑΣ περιφέρονταν στά ὀρεινά χωριά καί οἱ φτωχοί χωρικοί ἀναγκάζονταν νά τούς τροφοδοτοῦν. Καί ἔτσι τό πρόβλημα τῶν χωρι¬κῶν, τῶν ὀρεινῶν φτωχῶν χωριῶν, γινό¬ταν ὀξύτερο, ἀφοῦ ἀφαιρεῖτο ἀπό αὐτούς μέρος ἀπό τό φτωχικό εἰσό¬δημά τους. [...] Καί οἱ Κουβελαῖοι χωρικοί δυσανασχετοῦσαν νά διατρέ¬φουν τούς ἀντάρτες ἀπό τό ὑστέ¬ρη¬μά τους [...] ὅμως ἔδιναν τά τρόφιμα ἀπό φόβο. Γιατί ἡ ἄρνησή τους θά εἶχε ὡς συνέπεια τή σκληρή τιμωρία τους. Ὁ ἀρνούμενος χωρικός νά πα-ραδώσει τρόφιμα γιά τούς ἀντάρτες, μποροῦσε νά χαρακτηρισθεῖ ἀπό τήν ὀργάνωση τοῦ ΕΑΜ ὡς «ἀντι¬δραστικός» καί «ἐχ¬θρός του λαοῦ». Νά ὁδηγηθεῖ σέ «Ἀνταρτοδικεῖο» στό ὁποῖο «δίκαζαν» φανατικοί κομμου¬νι¬στές, πού δέν δίσταζαν νά ἐπιβάλουν καί τήν ἐσχάτην τῶν ποινῶν, χωρίς νά δώσουν λογαριασμό σέ κανέναν. «Ἐδίκαζαν» καί καταδίκαζαν, κατά τήν κρίση τους καί ὅπως τότε μᾶς ἔλεγαν «κατά τό συμφέρον τοῦ ἀγώ¬να».
Τά μέλη τῆς Ε.Τ.Α. (Επιμελητεία του Αντάρτη) συγκέντρωναν τρόφιμα ἀπ᾽ τούς χωρικούς, γεωργικά καί κτηνοτροφικά. Κι ἀπ᾽ αὐτά καί οἱ ΕΑΜίτες καλοπερνοῦσαν καί διέτρεφαν καί τούς διερχόμενους ἀντάρτες. Καί τούς προμήθευαν καί μέ νωπές τροφές, ὅπως γάλα, τυρί καί κρέας, πού ἀνάγκαζαν τούς χωρικούς, γεωργούς καί βοσκούς, νά τούς δίδουν γιά τόν «ἀγώνα» ὅπως ἔλεγαν. Κι᾽ αὐτά ὅλα γίνονταν στό Κούβελα, ὅπου τά μέλη τῶν ὀργανώσεων τοῦ ΕΑΜ ἦσαν λίγα καί οἱ χαρακτηριζόμενοι «ἀντιδραστικοί» πολλοί.»(«ΚΟΥΒΕΛΑ, Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1941-1950 ΣΤΟ ΚΟΥΒΕΛΑ», Σ. Παπαδόπουλος, Ἀθήνα 2004, σελ. 50).
Συχνά, οἱ πρῶτοι πού ἐκμεταλλεύονταν τήν φορολογία τῶν συγχωριανῶν τους σέ τρόφιμα καί ἐφόδια ἦταν οἱ ὑπεύθυνοι τῆς ΕΤΑ. Ὁ Κώστας Μίζης, ὑπεύθυνος ΕΤΑ στά Δίδυμα Ἐρμιονίδος, κρατοῦσε τόσα δοχεῖα μαρμελάδες στό σπίτι του, ὥστε ἔγινε γνωστός ὡς «καπετάν Μαρμελάδας».
Ὁ ἴδιος ὑπεύθυνος, ξήλωσε τό πάτωμα ἑνός σπιτιοῦ τοῦ χωριοῦ, ὅταν οἱ ἔνοικοι ἔμεναν προσωρινά στό κτῆμα τους, ἔστρωσε τό δάπεδο μέ πλάκες σαπούνι καί μετά τοποθέτησε πάλι στή θέση τους τίς σανίδες. Τά σπίτια ἐμπί¬στων φίλων του στό χωριό τά εἶχε γεμίσει μέ σακιά ἀλεύρι, ὄσ¬πρια, λάδια, ζυμαρικά καί μαρμελάδες. Φυσικά, τούς ἔλεγε ὅτι τά ἀπο¬θηκεύει γιά τούς «ἀγωνιστές». Τά κρυμένα σαπούνια ἀνακα¬λύφθηκαν ὅταν οἱ ἔνοικοι τοῦ σπιτιοῦ πῆγαν νά ἐπισκευάσουν τό πάτωμα πού ἔκανε θόρυβο μετά τό ξήλωμα ἀπό τόν Μίζη. Εἶναι βέβαιο ὅτι ὑπεύθυνοι ΕΤΑ σάν τόν Μίζη ἦταν παρά πολλοί.
Σέ μιά ἔκθεση τοῦ Γραμματέα τοῦ ΕΑΜ τῆς ἐπαρχίας Ἐπιδαύρου Λιμηρᾶς, στή Λακωνία, ἀπό τό 1943, διαβάζουμε: «...Ἔχει ἐπιβληθῆ φορολογία 5% στά σύκα, στό λάδι καί στά δημητριακά, πού εἶναι τά κύρια προϊόντα τῆς ὑποτμηματικῆς. Ὕστερα ἀπό πολλές δυστροπίες τῶν φορολογουμένων πού μᾶς ἀνάγκασαν σέ ἐλάχιστες περιπτώ¬σεις νά λάβουμε καί δυναμικά μέτρα γιατί ἡ ἀντίδραση εἶχε κατορθώσει νά πείσει τό Λαό ὅτι δέν πρέπει νά συνεισφέρη γιά τόν ἀγώνα. Ἐπεκράτησε τάξη καί τώρα ἡ συγκέντρωση τοῦ ποσοστοῦ τῶν εἰδῶν αὐτῶν, ὑπέρ τῆς ὀργάνωσης προ¬χωρεῖ κανονικά. Στά λιοτριβιά τοποθετήθησαν ἐπι¬στατοφύλακες πού ἐλέγχονται κανονικά καί τηροῦν βιβλία. Ἡ ἀπόδοση τῆς φορο¬λογίας τοῦ λαδιοῦ θά φτάση τίς 60.000 ὀκάδες καί τῶν σύκων περί τῆς 80.000 ὀκάδες. Στίς ἀποθῆκες μας βρίσκονται σήμερα 12.500 ὀκάδες λάδι, 30.000 ὀκάδες σύκα, στάρι καί σμιγό 13.000 ὀκάδες...».
Τό περιεχόμενο τῆς ἔκθεσης δείχνει καθαρά τόν τρόπο ἐκμετάλλευσης τῆς Ἀντίστασης ἀπό τό ΕΑΜ γιά ἰδιοτελεῖς οἰκονομικούς σκοπούς, πέραν τῶν πολιτικῶν στόχων.
Πρίν κλείσουμε τό θέμα τῆς φορολογίας, νά σημειώσουμε ὅτι οἱ Ἐπιτροπές τοῦ ΕΑΜ εἶχαν καί ἀπόλυτη ἐξουσία στή χρήση τῶν σπιτιῶν στίς περιοχές ἐξουσίας τους. «Κατελάμβαναν» ὅποιο σπίτι τούς ἄρεσε γιά δική τους χρήση καί οἱ ἰδιοκτῆτες μετακόμιζαν στό ὑπόγειο ἤ ἔξω τελείως, χωρίς δικαίωμα ἄρνησης ἤ διαμαρτυρίας!
[Ὁ ἀρχιτέκτονας Κωνσταντῖνος Δοξιάδης, τό 1946 παρουσίασε μιά Ἔκθεση μέ τίτλο: «Οἱ Θυσίες τῆς Ἑλλάδος στόν Δεύ¬τερο Παγκόσμιο Πόλεμο». Ἡ γεωργική παραγωγή ὑπέστη κατάστροφική πτώση. Ἡ παραγωγή σέ σιτάρι, κριθάρι, φασόλια, σταφύλια καί ξερή σταφίδα ἔπεσε κατά 40%, σέ κρασί κατά 50%, σέ λάδι κατά 16%, φροῦτα καί λαχανικά κατά 20%, σέ καπνό κατά 90% καί βάμβακα κατά 75%. Οἱ γεωργοί καί οἱ κτηνοτρόφοι λόγω θανάτων καί κατασχέσεων ζώων ἀπό τούς κατακτητές, στερήθηκαν 60% τῶν ἀλόγων, ἡμιόνων καί βοοειδῶν, 50% τῶν ὄνων καί τῶν αἰγοπροβάτων, 80% τῶν χοίρων καί 50% τῶν πουλερικῶν τους. Οἱ νεκροί ἀπό τήν πείνα τῆς Κατοχῆς ὑπο-λογίζονται ἀπό τόν Ἐρυθρό Σταυρό σέ 250.000 σέ ἐθνικό ἐπίπεδο καί 50.000 στήν περιοχή Ἀθηνῶν καί Πειραιά. Ἄλλοι ἀνεβάζουν τούς νεκρούς τῆς Ἑλλάδος ἀπό τήν πείνα ἕως καί 500.000. ]
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου