ΤΟ «ΟΧΙ» ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

Του Χαράλαμπου Β. Κατσιβαρδά
Δικηγόρου Παρ’ Αρείω Πάγω

Εν όψει της επικείμενης εθνικής επετείου του «ΟΧΙ» υπό του Ιωάννη Μεταξά, του τρισμέγιστου αυτού ηγέτη, ο οποίος παρά τις τότε διεθνείς συμμαχίες του προέταξε έναντι όλων το πρώτιστο εθνικό συμφέρον, προασπίζοντας το κύρος της πατρίδας μας καθώς και την εθνική μας αξιοπρέπεια στην Ιστορία, σήμερα οφείλουμε να επισκοπήσουμε στοιχειωδώς τη σύγχρονη Ιστορία και να διαγνώσουμε με ενάργεια πού οφείλεται ο σημερινός έσχατος ανθελληνισμός της αστικής δημοκρατίας μας.

Επί των ημερών μας ζούμε αδιαμφισβήτητα τον παραλογισμό του καθολικού αφελληνισμού και την παραχάραξη της Ιστορίας υπό έναν αριστερεπώνυμο κατεστημένο ιδεολογικό εσμό, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, αφενός έχει καταλάβει τις καίριες θέσεις εις τον ελληνικό κρατικό μηχανισμό, εξ ετέρου συνιστά τη θεραπαινίδα της νεοπαγούς παγκοσμιοποίησης και της καινοφανούς Νέας Τάξης Πραγμάτων.

Η παρά φύσιν αυτή σύμμειξη του πολιτισμικού μαρξισμού με τον ακραιφνή νεοφιλελευθερισμό δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα εθνικά μηδενιστικής και κοινωνικά ισοπεδωτικής πολιτικής, η οποία αφενός προλειάνει το έδαφος προς την καλλιέργεια εσκεμμένης λήθης προς την ιστορική αλήθεια του παρελθόντος διά του δήθεν πολύφερνου αποδομητικού συσχετισμού των γεγονότων και εξ ετέρου κιβδηλοποιεί την Ιστορία, διά της διαστρεβλώσεως της αληθείας και την αυθαίρετη προσαρμογή της προς τις εκάστοτε κομματικές αγκυλώσεις και πολιτικές ιδεοληψίες.

Το εγγενές μίσος των υπαρχόντων κοινοβουλευτικών εν γένει κομμάτων προς τον Ελληνισμό, δηλονότι η φοβία της Κεντροδεξιάς και ο ταυτόχρονος επονείδιστος ανθελληνισμός της Αριστεράς, ακόμη και επί των ημερών μας όπου διακυβεύονται πολλαχώς η εθνική μας κυριαρχία και η πολιτισμική μας ιδιοπροσωπία, αποτελούν συμπτώματα παρακμιακής αποσύνθεσης του έθνους, τα οποία μας άγουν εις το συμπέρασμα ότι η Ελλάς πνέει τα λοίσθια.

Εν κατακλείδι, αληθές είναι ότι ζητείται ηγέτης αναλόγου βεληνεκούς και διαμετρήματος, ο οποίος θα προτάσσει, έναντι απάντων, το εθνικό δημόσιο συμφέρον πέρα από τις ιδιοτελείς μικροπολιτικές του σκοπιμότητες, θυσιάζοντας όποια συμμαχία υπέρ πίστεως και πατρίδας, όχι, εις τον αντίποδα, εντεταλμένο υποχείριο – ανδράποδο, των συμμαχικών δυνάμεων, που απεμπολεί το εθνικό συμφέρον χάριν ατομικών ανταλλαγμάτων, όπως συμβαίνει ανυπερθέτως επί των ημερών μας.

 

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

ΠΟΛΥΤΙΜΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ

Του Γιάννη Χ. Κουριαννίδη 

Ιδρυτή και Διευθυντή του περιοδικού ''ΕΝΔΟΧΩΡΑ''

Δημοτικού σύμβουλου Θεσσαλονίκης «Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική»

Ο Οκτώβριος είναι μήνας που προάγει τα εθνικά μας συναισθήματα, λόγω του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου 1940. Ειδικότερα, όμως, για πολλές περιοχές της Μακεδονίας, με προεξάρχουσα τη Θεσσαλονίκη, τα συναισθήματα αυτά είναι ιδιαίτερα έντονα, αφού συνδέονται και με τους νικηφόρους αγώνες του Στρατού μας το 1912.

Η 26η Οκτωβρίου του 1912 ήταν η κορωνίδα των αγώνων αυτών, όταν ο Ελληνικός Στρατός, υπό την καθοδήγηση του βασιλιά Κωνσταντίνου, εισήλθε νικηφόρος και θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από μία σειρά πολυαίμακτων νικηφόρων μαχών (Γιαννιτσά, Σαραντάπορος κ.ά.). Η ημερομηνία αυτή αξίζει πραγματικά να τιμάται ως μέρα απελευθέρωσης, αφού αυτή ήλθε ως αποτέλεσμα αυτών των μαχών, που ανάγκασαν τους Οθωμανούς να την παραδώσουν συνειδητοποιώντας τη ματαιότητα όποιας αντίστασης.

Η είσοδος της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους, αν και ως γεγονός οδήγησε στην απελευθέρωση της Μακεδονίας και άλλων προαιώνιων ελληνικών πατρίδων, δεν εορτάζεται ανάλογα, όπως συμβαίνει, λ.χ., με την 25η Μαρτίου του 1821. Αντίθετα, εορτάζονται και τιμώνται κατά τόπους οι ημερομηνίες απελευθέρωσης των διαφόρων πόλεων ή περιοχών της πατρίδας μας.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η χαρά της νίκης και της λευτεριάς υπερίσχυσε του πόθου και της λαχτάρας γι’ αυτές, ίσως γιατί η φλόγα σιγόκαιγε στις καρδιές των Ελλήνων για πολλά χρόνια. Έτσι, ενώ στην επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, αλλά και της 28ης Οκτωβρίου 1940 τιμούμε και γιορτάζουμε για τις ευκαιρίες που μας έδωσε η Ιστορία να υπερασπίσουμε τις αξίες και τα ιδανικά μας, να κάνουμε το χρέος μας απέναντι στην πατρίδα και την ελευθερία, στους Βαλκανικούς Πολέμους αυτή την ευκαιρία τη δημιουργήσαμε, τη χτίσαμε στην ψυχή και την καρδιά μας για πολλά χρόνια έπειτα από τη δημιουργία του μικρού και κολοβωμένου ελληνικού κρατιδίου το 1828. Η δικαίωση αυτού του αγώνα ξέσπασε τη χαρά του στον εορτασμό της νίκης.

Απαξιωτικές αναφορές

Τα λέμε αυτά γιατί άλλη μία φορά θα ακουστούν αυτές τις ημέρες απαξιωτικές αναφορές με σκοπό να υποβαθμίσουν το νόημα του ΟΧΙ του ελληνικού λαού απέναντι στον Ιταλό εισβολέα. Είτε γιατί κάποιοι ενοχλούνται επειδή το ΟΧΙ αυτό το είπε ένας δικτάτορας που εμφορείτο από εθνικιστικές ιδέες (Ιωάννης Μεταξάς) είτε γιατί κάποιοι απλώς δεν έχουν μάθει να λένε «όχι»!

Κι όμως, όλοι αυτοί, με περίσσιο θράσος, θα μιλήσουν για το ΟΧΙ του ελληνικού λαού απέναντι στον φασισμό, θα κορδωθούν ενώπιον του παρελαύνοντος Στρατού μας και θα αναλωθούν σε βαρύγδουπες δηλώσεις προσπαθώντας να προσποριστούν λίγη από τη δόξα και το μεγαλείο ανθρώπων ηρώων με τους οποίους ουδεμία σχέση έχουν και τα πρότυπα των οποίων είναι ανάξιοι να ενστερνιστούν. Μόνον ως ύβρις θα μπορούσε να χαρακτηριστεί όποια σχετική αναφορά εκ μέρους τους.

Όπως γράφει ο Ιωάννης Συκουτρής, ο ηρωικός άνθρωπος είναι «ριζωμένος βαθύτατα εις το παρελθόν, του οποίου είναι το εκλεκτότερον κάρπισμα· μέσα του συμπυκνώνει εις μοναδικόν βαθμόν εντάσεως το παρόν – και όμως αρνείται το παρόν και το μάχετ’ εν ονόματι του μέλλοντος, το οποίον ζη ο ίδιος προληπτικώς μόνον ως πραγματικότητα μέσα του». Ψιλά γράμματα για συμβιβασμένους και «ρεαλιστές»…

 

https://www.newsbreak.gr/apopseis/388364/polytima-didagmata-ton-valkanikon/ 

Η ΣΦΑΓΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ ΣΤΙΣ 26 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 1903

Στις 26 Οκτωβρίου του 1903, ημέρα πανηγύρεως του Ιερού Ναού αγίου Δημητρίου Κάτω Νευροκοπίου (π.ον. Τίρνοβο), όρισε το βουλγαρικό Κομιτάτον καί εισήλθαν ένοπλοι στην πανηγυρίζουσα ακκλησία άνω των 30 λησταντάρται (κομιτατζήδες) , οι οποίοι  απήγαγαν τέσσερις Έλληνες , τους έβγαλαν από τον ναό και τους κατεκρεούργησαν…

Την σφαγή αυτή κατήγγειλε σε επιστολή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο τότε Μητροπολίτης Δράμας και μετέπειτα εθνομάρτυρας εν Σμύρνη, άγιος Χρυσόστομος (Καλαφάτης).

” Παναγιώτατε Δέσποτα,

Ευρίσκομαι από ημερων περιοδεύων εις τα ορεινά μέρη του κάζα Ζίχνης της εμής επαρχίας, όπου βραδέως δύναμαι νά μάθω τα οπωσούν μακράν λαμβάνοντα χώραν. Καί διά τούτο ταύτη τη στιγμή μόλις εμαθον τόν διαμελισμόν καί τήν αυτόχρημα κατακρεούργησιν τεσσάρων επίλεκτων θυμάτων υπό των άνθρωπομόρφων αίμοχαρών θηρίων του επ’ικαταράτου Βουλγαρικού Κομιτάτου έν Ζιρνόβω, κειμένω ακριβώς εις τό μέσον της από Δράμας εις Νευροκόπον οδού. Τά νέα ταύτα θύματα είναι ό καπνομεσίτης Ζαφείριος, τό χάρμα καί τό στήριγμα της Όρθοδοξίας, ο πλουσιώτατος του τόπου, ό ευγενέστατος τύπος του μεγάλου καί ισχυρού γαιοκτήμονος εις τά μέρη ταύτα, δεύτερος είναι ο επίτροπος της εκκλησίας Ζιρνόβου Βασίλειος μετά του υιού του και τέταρτος είναι ο λαμπρός καί δοκιμώτατος διδάσκαλος του Ζιρνόβου Κωνσταντίνος Χρηστίδης.

Έν τω μαρτυρολογίω της δυστήνου ταύτης χώρας ανεγράφησαν τα ονόματα των τεσσάρων εθνομαρτύρων τούτων τη 26η Όκτωβρίου ημέρα του άγιου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, καθ’ ην εορτάζει o ιερός ναός Ζιρνόβου, διότι ταύτην τήν ήμέραν ώρισε το Κομιτάτον καί εισήλθον ένοπλοι εις τήν πανηγυρίζουσαν έκκλησίαν άνω των 30 λησταντάρται, οίτινες απήγαγον τους προσημειωθέντας καί εξαγάγοντες αυτούς εκ του ίερού ναού κατεκρεούργησαν. Ιδού έν μέσω οίων ολοθρευτών και άνιέρων τεράτων διαβιούμεν, Παναγιώτατε! Ιδού οίων απάνθρωπων μέσων καί έν οία ίερα στιγμή γίνεται χρήσις παρά τοις όργάνοις του Βουλγαρισμού προς παντελή εξολόθρευσιν και έξαφανισμόν του ευσεβούς ημών Γένους.

Τό ποτήριον των πίκρων θανάτων, ους καθ’ έκάστην θανατούμεθα, δεν έξηντλήθη καί δέν έκενώθη ετι, Παναγιώτατε; καί έπέπρωτο άρα οι ποιμένες του Όρθοδόξου λαού ουδέν άλλο νά εχωμεν ένταύθα καθήκον, ειμή νά θρηνώμεν τά καθ’ έκάστην πρό των ποδών μας άσπαίροντα θύματα καί νά θάπτωμεν τους κατά πάσαν ώραν δολοφονουμένους καί κατακρεουργημένους νεκρούς των προκρίτων του Γένους; Ει τις αγάπη εν Χριστώ, ει τι παραμύθιον, ει τίνα σπλάχνα οικτιρμών, ευδοκήσατε, Παναγιώτατε, καί διά σεβάσμιας πατριαρχικής επιστολής παραμυθήστε τους άπέλπιδας καί απεγνωσμένους Χριστιανούς Ζιρνόβου, οίτινες μόλις έναγχος μετά δεκαετείς βαρείς αγώνας συναποτελέσαντες μίαν ποίμνην καί δοξάσαντες τον Θεόν επί τή έπελθούση όμοφροσύνη, δοκιμάζουσι τόσον βαρείνα και ανύποιστον συμφοράν.

Ύποδιατελών μετά σεβασμού τής Υμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος ελάχιστος εν Χριστώ αδελφός.

Έν Νούσκα τή 28 Όκτωβρίου 1903

ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος Καλαφάτης”

.Η επιστολή προέρχεται από το βιβλίο: Χρυσοστόμου Καλαφάτη- Μητροπολίτου Δράμας, Εκθέσεις περί του Μακεδονικού Αγώνος 1903-1907. Επιμέλεια βασιλείου Λαούρδα, Θεσσαλονίκη 1960 και εμπεριέχεται στο βιβλίο:

“Η κατά τον Μακεδονικό Αγώνα τοπική ιστορία της Ιεράς Μητροπόλεως Ζιχνών και Νευροκοπίου- όλοι οι ήρωες που αγωνίστηκαν” του Επισκόπου Σπυρίδωνος Κυβετου, Μητροπολίτου Ζιχνών και Νευροκοπίου, εκδ. Νέα Ζίχνη 1996

https://antexoume.wordpress.com/2017/10/26/%ce%b7-%cf%83%cf%86%ce%b1%ce%b3%ce%ae-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ae%ce%bd%cf%89%ce%bd-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%ce%b2%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%b3%ce%ac%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%ac%cf%84/#more-26407

26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912 : ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΗΡΩΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Του Ιωάννου Μπουγά

Σε προηγούμενες επετειακές αναρτήσεις σχολίασα πρώτα τον απροσδόκητο για πολλούς θρίαμβο του στρατού μας στα Στενά του Σαρανταπόρου τα οποία θεωρούνταν απόρθητα, και στη συνέχεια τη μεγαλειώδη νίκη στα Γιαννιτσά. 

Ο επικεφαλής του Τουρκικού στρατού Χασάν Ταχσίν πασάς παρά τις προσπάθειές του δεν μπόρεσε να σταματήσει την άτακτη υποχώρηση μετά την ήττα στα Γιαννιτσά, ώστε να εμποδίσει τη διάβαση του Ελληνικού στρατού από τον Αξιό. Έτσι ο όγκος του Τουρκικού στρατού κατέφυγε στη Θεσσαλονίκη, αφήνοντας το έδαφος μέχρι εκεί στη διάθεση της Ελληνικής Στρατιάς που ακολουθούσε. 

Μετά από λίγες ημέρες ξεκούρασης και συμπλήρωσης εφοδίων κυρίως πυρομαχικών για τα πυροβόλα, το πρωϊνο της 25 ης Οκτωβρίου 1912 έξι ελληνικές μεραρχίες πέρασαν τον ποταμό Αξιό και έφτασαν έξω από την πόλη της Θεσσαλονίκης. 

Το αρχηγείο εγκαταστάθηκε στο Τοψίν (σήμερα Γέφυρα) και ξεκίνησαν πυρετώδεις διαπραγματεύσεις μεταξύ του διαδόχου Κωνσταντίνου και του Ταχσίν Πασά γιά την παράδοση της Θεσσαλονίκης. 

Παραθέτω εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το ημερολόγιο ενός στρατιώτη του Συντάγματος Αρκαδίας, του Δημητρίου Χαρ. Κουτσούνη, ο οποίος χαιρέτησε τον Τούρκο στρατηγό Σεφίκ πασά με παρουσίαση όπλου όταν ήρθε στο αρχηγείο του Κωνσταντίνου να συζητήσει την παράδοση του Τουρκικού στρατού και της Θεσσαλονίκης. Επιβεβαιώνει επίσης τον πολύ άσχημο καιρό, και την έλλειψη ψωμιού στον στρατό που είχε προκαλέσει εξέγερση σε μια μονάδα, που σταμάτησε με την προσωπική επέμβαση του Κωνσταντίνου.

25 Οκτωβρίου. 

«...Οι άνδρες διενυκτέρευσαν εις το πλησίον και έναντι του Τοψίν ευρισκομένου χωρίου, όπερ όμως προηγουμένως είχεν καταληφθεί υπό του 9ου Συντάγματος Πεζικού. Ούτω άπαντες διενυκτερεύσαμεν όρθιοι με τους πόδας εντός του βορβόρου, υπό δριμύτατο ψύχος και βροχή. Έλλειψις άρτου. Οι άνδρες δια να κορέσουν την πείναν των έψιναν αραβόσιτον ξηρόν όν έτρωγον.

26 Οκτωβρίου.

Αναχώρισης την 8ην πρωϊνήν προς Τοψίν. Ο Λόχος μου μετά του 4ου Λόχου ωρίσθη να χρησιμεύσει ως φρουρά του εις το Τοψίν εγκαταστημένου Αρχιστρατήγου Διαδόχου, εγώ δε κατέκλογήν του λοχαγού μου έσχον την τιμήν να είμαι φρουρός του Διαδόχου την 11 – 1 μ.μ., καθ’ ήν παρουσίασα όπλον εις τον φρούραρχο της Θεσσαλονίκης Σεφίκ πασά. Άνθρωπος κοντού αναστήματος, παχύσαρκος και μαυριδερός το χρώμα. Ούτος ήλθε μετά του Γάλλου εν Θεσσαλονίκη Προξένου προς παράδοσιν της πόλεως Θεσσαλονίκης. (σ.σ. μαζί ήταν και οι Πρόξενοι Μεγάλης Βρετανίας, Γερμανίας και Αυστροουγγαρίας).

Η φρουρά κατά την 11/2 ώραν μ.μ. αντικατεστάθη εις την υπηρεσίαν ταύτην. Ο Λόχος μετέβη εις το χωρίον Βαθύλακο όπου και το υπόλοιπο Σύνταγμα....». 

Ο Χασάν Ταχσίν πασάς είχε ουσιαστικά να επιλέξει ποιός θα πάρει τη Θεσσαλονίκη, οι Έλληνες ή οι Βούλγαροι. Μεγαλωμένος στα Γιάννενα, και σύμφωνα με όλες τις πηγές θαυμαστής του Ελληνισμού, επέλεξε τους Έλληνες. Στις διαπραγματεύσεις απλά προσπαθούσε να επιτύχει τους πιό καλούς όρους για τον στρατό του. 

Στα αποµνηµονεύµατα του αργότερα έγραψε σχετικά: «…Ενώ οι προφυλακές του Κων/νου προωθούνταν ανεµπόδιστες πλέον, (προς την Θεσσαλονίκη) οι Βούλγαροι, που σκόρπιζαν παντού τον όλεθρο και το θάνατο, βάδιζαν προς τον Λαγκαδά και το Ντερβένι… Η τελευταία και αποφασιστική στιγµή θανάτου ή ζωής». 

Οι προτάσεις των Τούρκων, που έφερε ο Σεφίκ πασάς, δεν έγιναν δεκτές από τον Κωνστταντίνο και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν στο Αρχηγείο του Ταχσίν πασά στη Θεσσαλονίκη όπου μετέβησαν πληρεξούσιοι του Αρχιστρατήγου.

Εν τω μεταξύ την ίδια ημέρα, 26 Οκτωβρίου, στις 3 το απόγευµα, ο Κωνσταντίνος έστειλε μήνυμα στον ∆ιοικητή των Βουλγαρικών δυνάµεων για να αποτρέψει την προέλασή τους στη Θεσσαλονίκη, στο οποίο του έλεγε: «…έχω δε την τιµήν να σας γνωρίσω ότι ευρίσκοµαι ήδη µεθ’ όλου του στρατού µου προ αυτής της πόλεως, κατά πάσαν δε πιθανότητα θα εισέλθω σήµερον το εσπέρας, µη προβλέπων καµίαν σπουδαίαν αντίστασιν. Έσπευσα να σας ανακοινώσω αυτήν την πληροφορίαν, όπως απαλλάξητε τους άνδρας σας της πορείας µέχρι Θεσσαλονίκης».

Τελικά ο Ταχσίν πασάς απεδέχθη τους όρους του Διαδόχου και στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου 1912, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, οι πληρεξούσιοι αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού, Ιωάννης Μεταξάς και Βίκτωρ Δούσμανης, υπέγραψαν στο Διοικητήριο της Θεσσαλονίκης το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλεως στον ελληνικό στρατό. Παραδόθηκαν 25.000 Τούρκοι στρατιώτες και 1.000 αξιωματικοί. 

Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1912 ο Κωνσταντίνος εισήλθε με το επιτελείο του στη Θεσσαλονίκη. Μετά την επίσημη παράδοση της πόλης από τον Ταχσίν πασά, κατευθύνθηκαν στον ναό του Αγίου Μηνά.όπου έγινε πανηγυρική δοξολογία.

Στις 29 Οκτωβρίου ο βασιλιάς Γεώργιος Α' εισήλθε πανηγυρικά στην πόλη, ύψωσε για πρώτη φορά την Ελληνική σημαία στον Λευκό Πύργο, και ανακήρυξε τη Θεσσαλονίκη σε συμπρωτεύουσα του Ελληνικού Βασιλείου! 

Ο Μακεδονικός Αγώνας είχε ευοδωθεί!.

Λίγα σχετικά με την μετέπειτα πορεία του στρατηγού Χασάν Ταχσίν πασά. 

Ο επίλογος της ζωής του μετά τα κοσμοϊστορικά γεγονότα του 1912, μοιάζει με κεφάλαιο αρχαίας τραγωδίας. Ηττάται στις επικές μάχες του Σαρανταπόρου και των Γιαννιτσών και παραδίδει αμαχητί τη Θεσσαλονίκη στην Ελλάδα. Αυτό χαρακτηρίζεται στην Τουρκία «εσχάτη προδοσία» και ο πασάς καταδικάζεται «ερήμην εις θάνατον». 

Οι Έλληνες της Θεσσαλονίκης, ωστόσο, έδωσαν στον πασά τον τίτλο του «σωτήρα και ευεργέτη» της πόλης. Η μεταφορά των 26.000 Τούρκων αιχμαλώτων από τη Θεσσαλονίκη στα νησιά μεταξύ των οποίων και η Μακρόνησος, κατά παράβαση του Πρωτοκόλλου Παράδοσης της πόλης, τον εξόργισε και τον εξουθένωσε ψυχολογικά καθώς πίστευε ότι είχε εξασφαλίσει την επιστροφή των ανδρών του στις πατρίδες τους. 

Σαράντα χρόνια αργότερα, το 1948 – 50, οι πολιτικοί εξόριστοι της Μακρονήσου που έσκαβαν εκεί για να στήσουν τα αντίσκηνά τους έβρισκαν τα οστά των Τούρκων αιχμαλώτων που είχαν πεθάνει στο νησί κατά την περίοδο 1912 – 13, κάτω από συνθήκες απαράδεκτες που καταγγέλθηκαν και διερεύνησε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός. 

Από ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας, ο Χασάν Ταχσίν πασάς τάφηκε τρείς φορές. Η πρώτη ταφή έγινε στην Ελβετία όπου πέθανε το 1918. Η δεύτερη έλαβε χώρα στο Αλβανικό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης όταν ο γιος του Κενάν Μεσαρέ*, o οποίος ήταν υπασπιστής του το 1912, μετέφερε τα οστά του το 1936. 

Η τρίτη ταφή του έγινε το 2002, μαζί με τα οστά του γυιού του Κενάν, στην αυλή του Μουσείου των Βαλκανικών Πολέμων στο χωριό Τοψίν, το οποίο λειτουργεί από το 1999 στη βίλα Μοδιάνο που ήταν το 1912 το Αρχηγείο του Ελληνικού στρατού. Εκεί που έγινε η πρόταση του Σεφίκ πασά για παράδοση της Θεσσαλονίκης στον Διάδοχο Κωνσταντίνο. 

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Ο ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΘΑΥΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ

Στη δοξασμένη ἑλληνική γῆ τῆς Μακεδονίας καί τήν περίλαμπρη πρωτεύουσά της, τήν  βυζαντινή «ἀρχόντισσα κυρά»,  τή Θεσσαλονίκη,μᾶς περιμένει γιά νά μᾶς ὑποδεχθεῖ ὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυρας, ἅγιος Δημήτριος ὁ Μυροβλύτης…

*** Ἡ ζωή τοῦ ἁγίου Δημητρίου
Ὁ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε τό 280 μ.Χ. στή Θεσσαλονίκη. Διέθετε ἐξαιρετικά χαρίσματα καί ἀπό νεαρή ἡλικία διορίστηκε
στρατηγός τῶν Ρωμαϊκῶν στρατευμάτων τῆς Θεσσαλίας καί ἀνθύπατος τῆς ἐπαρχίαςτῆς Ἑλλάδος. Ἦταν πιστός χριστιανός καί, παρά τό ἐπίσημο ἀξίωμά του, δέν δίσταζε νά ὁμολογεῖ τή χριστιανική πίστη, τήν ὁποία δίδασκε καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους γύρω του. Γιʼ αὐτό καί κάποιοι εἰδωλολάτρες πού τόν φθονοῦσαν τόν κατήγγειλαν στόν αὐτοκράτορα καί τόν ἔκλεισαν στά ὑπόγεια ἑνός λουτροῦ.
Ἀπό τό κελλί τῆς φυλακῆς του ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐνθάρρυνε τό μαθητή του τό Νέστορα νά μονομαχήσει μέ τόν γίγαντα Λυαῖο. Ὁ μικρός Νέστορας νίκησε χάρη στίς προσευχές τοῦ ἁγίου Δημητρίου κι αὐτό ἔγινε ἀφορμή ὥστε οἱ μανιασμένοι εἰδωλολάτρες νά θανατώσουν καί τόν ἴδιο ἀλλά καί τό δάσκαλό του τόν Δημήτριο, τόν ὁποῖο κτύπησαν μέ τίς λόγχες τους. Οἱ χριστιανοί τῆς Θεσσαλονίκης ἐνταφίασαν εὐλαβικά τό σῶμα τοῦ ἁγίου μάρτυρος καί ἀπό τόν τάφο του ἄρχισε νʼ ἀναβλύζει μύρο, γιʼ αὐτό καί ὀνομάστηκε Μυροβλύτης.

Ἀργότερα (413 μ.Χ.) κτίστηκε μεγαλοπρεπής  ναός στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου του. Ὁ ναός  αὐτός  παρά τίς        καταστροφές πού ὑπέστη στό διάβα τοῦ χρόνου     (πιό πρόσφατη εἶναι ἡ πυρκαγιά τοῦ 1917)  διατηρεῖται μέχρι σήμερα, λειτουργεῖ κανονικά   καί ἀποτελεῖ ἕνα ἀπό τά πλέον ὑπέροχα χριστιανικά μνημεῖα τῆς Ἀνατολῆς, πόλος ἕλξεως γιά εὐλαβεῖς προσκυνητές ἀπʼ ὅλο τόν κόσμο!

.

Θαύματα προστασίας τῆς Θεσσαλονίκης

Ἐδῶ καί 1700 χρόνια, ὁ ἅγιος Δημήτριος παρέχει μέ μύριους θαυμαστούς τρόπους τήν προστασία του στήν ἰδιαίτερη πατρίδα του, τή Θεσσαλονίκη, τῆς ὁποίας εἶναι καί πολιοῦχος.

Σώζει την πόλη από την πείνα
● Σέ ἐποχή μεγάλης πείνας, ὅταν οἱ Θεσσαλονικεῖς κινδύνευαν νά πεθάνουν ἀπό τήν ἀσιτία, ὁ ἅγιος Δημήτριος ἐμφανίστηκε τή νύκτα σʼ ἕναν καπετάνιο ἐμπορικοῦ πλοίου καί τοῦ παρήγγειλε τό σιτάρι πού σχεδίαζε νά μεταφέρει στήν Εὐρώπη νά τό πάει στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπῆρχε μεγάλη ἔλλειψη. Τοῦ ἔδωσε μάλιστα ὡς προκαταβολή τρία φλουριά, ἐνῶ τόν βεβαίωσε ὅτι ἐκεῖ θά ἔπαιρ νε καί τό ὑπόλοιπο τῆς ἀ ξίας του. Πράγματι, ὅταν τό πλοῖο ἔφτασε στό λιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης, ἔκπληκτοι οἱ κάτοικοι γιά τό ἀπρόσμενο δῶρο, ἔτρεξαν νά ἀγοράσουν σιτάρι. Τότε ὁ πλοίαρχος τούς διηγήθηκε τό θαῦμα κι ὅλοι δόξασαν τόν Θεό κι εὐχαρίστησαν τόν ἅγιο Δημήτριο γιά τή σωτήρια παρέμβασή του.

Μια μικρή πέτρα διώχνει τους εχθρούς!

● Σέ ἐχθρικές ἐπιθέσεις ὁ ἅγιος Δημήτριος συχνά ἐμφανιζόταν ὡς λαμπροφορεμένος καβαλλάρης πάνω στό ἄλογό του νά περιφρουρεῖ τά τείχη τῆς πόλης καί νά μάχεται ὁρμητικά τρέποντας τούς ἐχθρούς σέ ἄτακτη φυγή. Τό 617 μ.Χ., ὅταν συμμάχησαν Σλάβοι, Ἄβαροι καί Βούλγαροι καί ἐπιχείρησαν αἰφνιδιαστική ἐπίθεση ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης, ἔγινε τό ἑξῆς θαυμαστό: Εἶχε
ἀρχίσει ἡ πολιορκία κι οἱ ἐχθροί μέ τούς πελώριους καταπέλτες τους ἔριχναν τίς πέτρες σάν βροχή μέσα στό φρούριο. Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πῆρε μιά μικρή πέτρα κι ἔγραψε πάνω της: «Ἐν τῷ ὀνόματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἅγιε Δημήτριε βοήθει»! Ἔριξε μέ δύναμη τήν πέτρα ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν κι ἡ μικρή αὐτή πέτρα κτύπησε ἕναν τεράστιο ὀγκόλιθο πού μόλις εἶχαν ἐκσφενδονίσει οἱ βάρβαροι, μέ ἀποτέλεσμα ὁ ὀγκόλιθος ἐκεῖνος νά ἀλλάξει κατεύθυνση καί νά συντρίψει τόν καταπέλτη τῶν ἐχθρῶν! Οἱ Θεσσαλονικεῖς, βλέποντας ὁλοφάνερη τήν προστασία τοῦ Ἁγίου, συνέχισαν νά πολεμοῦν γενναῖα καί τελικά, ὕστερα ἀπό 33 ἡμέρες πολιορκίας, τά στρατεύματα τῶν βαρβάρων ἀποχώρησαν.

Η απελευθέρωση από τους Τούρκους και τους Γερμανούς έγινε την ημέρα της μνήμης του
● Δέν εἶναι τυχαῖο ἄλλωστε ὅτι ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης ἀπό τούς Τούρκους, ὕστερα ἀπό σχεδόν 500 χρόνια(!) σκλαβιά,
ἔγινε ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Δημητρίου, 26 Ὀκτωβρίου 1912.

Ἀλλά καί οἱ Γερμανοί κατακτητές ἔφυγαν ἀπό τή Θεσσαλονίκη τό 1944, τήν ἑπομένη τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου…!

.
Βιβλία ὁλόκληρα ἔχουν γραφτεῖ μέ τά θαύματα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ ὁποῖος πάντοτε στέκεται συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες ὅλων τῶν Ἑλλήνων καί μάλιστα τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας του, τῆς Θεσσαλονίκης, σέ κάθε δύσκολη περίσταση: σέ σεισμούς καί πυρκαγιές, σέ ἐπιδρομές καί ἐπιδημίες, σέ ἐποχές πείνας καί στερήσεων… Μέ ἀπέραντη εὐγνωμοσύνη γιά τήν ὁλοφάνερη προστασία του ἡ συμπρωτεύουσα τιμᾶ τόν πολιοῦχο της κάθε χρόνο μέ μία σειρά ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων πού φέρουν τόν τίτλο «Δημήτρια», πού κορυφώνονται τήν ἡμέρα τῆς μνήμης του.

.
Δίκαια ὀνόμασαν τόν ἅγιο Δημήτριο «φιλόπατρη» καί «σωσίπατρη»∙ διότι ἀγαπᾶ τήν πατρίδα του, τήν ὁποία ἔσωσε ἀμέτρητες
φορές ἀπό ποικίλους κινδύνους. Καί θά σώζει πάντοτε τήν πατρίδα μας, ἄν ἐμεῖς ἐπικαλούμαστε τίς ἀκαταμάχητες πρεσβεῖες του!
Νικηφόρος

από το περιοδικό Προς τη Νίκη, Οκτώβριος 2013

https://antexoume.wordpress.com/2013/10/26/%ce%bf-%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%ae%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%bf-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%ce%bf%cf%8d%cf%87%ce%bf%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b8%ce%b5%cf%83%cf%83/

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟΣ : ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΕΘΝΙΚΙΣΤΗ ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟ ε.α. ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΞΗΡΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΚΡΙΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΕΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος, Έλληνας εθνικιστής, Αντιστράτηγος ε.α. του Στρατού Ξηράς που διακρίθηκε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940, γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1886 στο χωριό Κλειτσός, όπου παλαιότερα υπήρχε και οικισμός με το όνομα «Κατσιμητραίικα», του νομού Ευρυτανίας και πέθανε την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 1962 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε με δημόσια δαπάνη την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου στις 4 το απόγευμα από το Μητροπολιτικό ναό Αθηνών και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο της πόλεως ^[1]. 

Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Ιωάν. Στούπη-Κατσιμήτρου και είχαν αποκτήσει δύο παιδιά, το Γεώργιο Κατσιμήτρο, μετέπειτα υποστράτηγο του Ελληνικού Στρατού και τη Βασιλική σύζυγο Αλέκου Σπηλιόπουλου.

Βιογραφικό

Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Βασιλική Κατσιμήτρου, αγρότες και κτηνοτρόφοι στο χωριό Κλειτσός του νομού Ευρυτανίας. Είχε έναν αδελφό τον ιερέα Νικόλαο Κατσιμήτρο και δύο αδελφές, την Ανδρομάχη Σταθουλόπουλου και την Καλλιόπη Στούπη.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Ο Χαράλαμπος κατατάχθηκε το 1904, ως εθελοντής στον Ελληνικό στρατό και το 1911 εισήλθε στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών από την οποία αποφοίτησε το Σεπτέμβριο του 1912 με το βαθμό του ανθυπασπιστή του Πυροβολικού. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους την περίοδο 1912-13 με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Το 1914 προήχθη σε Υπολοχαγό και το 1915 σε Λοχαγό, ενώ το 1918 πολέμησε στη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου πολέμου στην Ήπειρο και στο «Μακεδονικό Μέτωπο» ως διοικητής λόχου. Το Νοέμβριο του 1920, έγινε Ταγματάρχης και στη συνέχεια την περίοδο 1921-1922 συμμετείχε στην Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου ως διοικητής τάγματος του 5ου Συντάγματος στη Μικρά Ασία τον Αύγουστο του 1922, αμύνθηκε γενναία στις επιθέσεις των Τούρκων στο Κέντρο Αντιστάσεως Χασάν Μπελ. Το Χασάν Μπελ δεν καταλήφθηκε και ο διοικητής της 57ης Τουρκικής μεραρχίας Ρεσάτ Μπέης που είχε ως αποστολή τη κατάληψη του, αυτοκτόνησε εξ αιτίας της αποτυχίας του να εκτελέσει την αποστολή του, ενώ ο Κατσιμήτρος τραυματίστηκε στο γόνατο στις 13 Αυγούστου 1922 και μεταφέρθηκε για νοσηλεία στη Σμύρνη. Το 1923 έγινε αντισυνταγματάρχης και το 1930 προήχθη στο βαθμό του Συνταγματάρχη. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου υπηρέτησε σε διάφορες επιτελικές θέσεις του Υπουργείου Στρατιωτικών και του Γενικού Στρατηγείου, ενώ την περίοδο 1924-1925, φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και αναδείχθηκε επιτελικός αξιωματικός. Στις 11 Ιανουαρίου 1937 έγινε υποστρατήγος βαθμό με τον οποίο διετέλεσε Διοικητής της 7ης Μεραρχίας Δράμας που ανήκε στη δύναμη της 9ης Μεραρχίας Κοζάνης.

Διοικητής VIII Mεραρχίας Πεζικού

Στις 9 Φεβρουαρίου 1938 ο Κατσιμήτρος ανέλαβε διοικητής της VIII Μεραρχίας Πεζικού στην περιοχή της Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, η οποία αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Ηπειρώτες ^[2], που σε κάθε περίπτωση θα αγωνίζονταν κυριολεκτικά «υπέρ βωµών και εστιών». Εκεί εργάστηκε μεθοδικά και με ικανούς συνεργάτες -μεταξύ τους ο στρατηγός Βασίλειος Βραχνός, ο Συνταγματάρχης Παναγιώτης Μαυρογιάννης και μετά τον Φεβρουάριο του 1940 ο θρυλικός -τότε- Ταγματάρχης πυροβολητής Δημήτριος Κωστάκης, και ολοκλήρωσε τη γραμμή άμυνας, ώστε να αντιμετωπίσει πιθανή επίθεση της Ιταλίας, που κατείχε την Αλβανία. Η κατάσταση που είχε διαμορφωθεί υποχρέωσε το Γενικό Επιτελείο Στρατού στα τέλη του μηνός Αυγούστου 1939 να διατάξει την μερική και στις 5 Οκτωβρίου 1940, τη γενική επιστράτευση της VIII Μεραρχίας. Συνολικά η δύναμη της Μεραρχίας περιλάμβανε, τέσσερις διοικήσεις συνταγμάτων πεζικού, 15 τάγματα πεζικού, 16 πυροβολαρχίες, πέντε ουλαμούς πυροβολικού συνοδείας, δύο τάγματα πολυβόλων κινήσεως, μία πολυβολαρχία βαρέων πολυβόλων, μία μεραρχιακή μονάδα αναγνωρίσεως, καθώς και το 39ο Σύνταγμα Ευζώνων της III Μεραρχίας, που ήταν κινούμενο από την Αιτωλοακαρνανία προς την Ήπειρο.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος / Ιταλική επίθεση

Τι προηγήθηκε

«..Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940, ο διοικητής τής Μεραρχίας Ηπείρου Χαρ. Κατσιμήτρος έδωσε τηλεφωνικώς τις τελευταίες οδηγίες στους διοικητές των μονάδων και ιδίως των τμημάτων τής μεθορίου να επαγρυπνούν για το ενδεχόμενο Ιταλικών κινήσεων.

Οικογένεια Κατσιμήτρου

Κατάκοπος ό στρατηγός, έπεσε λίγο μετά τα μεσάνυχτα να κοιμηθεί έχοντας δίπλα του το τηλέφωνο. Το τί συνέβη μετά, το διηγείται ο ίδιος ο στρατηγός, σε τρίτο πρόσωπο.
- Την 3 και 45΄ της ιστορικής αυτής ημέρας, παρατεταμένοι κωδωνισμοί του τηλεφώνου, δεν κατέστη δυνατόν να αφυπνίσωσιν αμέσως τον Διοικητήν της Μεραρχίας.
Ήκουσεν όμως τούτους η μικρά αύτου θυγάτηρ, ήτις έλαβε το άκουστικόν και ήρώτησεν, ποίος ζητεί την μεραρχίαν; έλαβεν δε την απάντησιν ότι ομιλεί το Γενικόν Επιτελείον εξ Αθηνών και τη είπον:
Ξυπνήσατε επειγόντως τον στρατηγόν!
Ο διοικητής της Μεραρχίας αφυπνισθείς ήλθεν εις τηλεφωνικήν επαφήν μετά του αντισυνταγματάρχου Αθ. Κορόζη όστις ανεκοίνωσεν αυτώ τά εξής εκ μέρους του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου. Ότι την 3ην ώραν ο εν Αθήναις πρέσβυς της Ιταλίας Γκράτσι επέδωκε προς τον πρόεδρο της κυβερνήσεως Ιωάννην Μεταξά τελεσιγραφικήν διακοίνωσιν και ότι έχομεν πόλεμον. Ό αρχηγός του Γεν. Επιτελείου Αλ. Παπάγος, είπε ό Κορόζης, διατάσσει όπως ή Μεραρχία αποκρούσει διά των όπλων την εισβολήν των Ιταλικών Στρατευμάτων, συμμορφουμένη προς τας διαταγάς τας οποίας έλαβε διά την εκτέλεση της αποστολής της.
Ο στρατηγός Κατσιμήτρος απάντησε: «Αναφέρατε παρακαλώ εις τον Αρχιστράτηγον, ότι η Μεραρχία θα εκτέλεση το καθήκον της προς την πατρίδα, όπως επιβάλλη η εθνική τιμή και καθ' όν τρόπον αυτή γνωρίζει» ^[3].

Όπως αναφέρει ο Κατσιμήτρος στο βιβλίο του, στην Ιταλική επίθεση σε βάρος της Ελλάδος υπήρξε συμμετοχή αλβανικών δυνάμεων, τουλάχιστον στον τομέα ευθύνης της Μεραρχίας του, «....Συμμετείχαν τρία τάγματα μελανοχιτώνων (Ι, II, III), δύο αλβανικά τάγματα πεζικού («Γκράμος» και «Ντρίνος»), αλβανική ορειβατική πυροβολαρχία («Νταϊτι»), τάγμα Αλβανών εθελοντών και σώματα άτακτων Αλβανών», ενώ ήδη από τον Οκτώβριο του 1940 ο Αλβανός υπουργός Δικαιοσύνης συγκροτούσε συμμορίες με σκοπό να δράσουν στο ελληνικό έδαφος, άποψη που επιβεβαιώνει και ο Αλέξανδρος Παπάγος, αρχιστράτηγος του Ελληνικού Στρατού, που σημειώνει, «...Όλες οι ιταλικές μεραρχίες πεζικού ήταν ενισχυμένες σε πεζικό με τάγματα Αλβανών...». Οι άνδρες της Μεραρχίας του αντιμετώπιζαν τέσσερις επίλεκτες Ιταλικές μεραρχίες: Τη Μεραρχία Αλπινιστών «ΤΖΟΥΛΙΑ», με κατεύθυνση το Μέτσοβο, την Τεθωρακισμένη Μεραρχία «ΚΕΝΤΑΥΡΟΙ» και τη Μεραρχία Πεζικού «ΦΕΡΡΑΡΑ» με κατεύθυνση τα Ιωάννινα και τη Μεραρχία Πεζικού «ΣΙΕΝΑ», με κατεύθυνση την Πρέβεζα, για την υπερκέραση των Ιωαννίνων. Ο Κατσιμήτρος στην πρώτη πολεμική διαταγή του ανέφερε:

«...Αξιωματικοί και οπλίται της VIΙI Μεραρχίας. Ο πρέσβυς της Ιταλίας εν Αθήναις εζήτησεν από την κυβέρνησιν ημών να εισέλθει ιταλικός στρατός εις το έδαφος μας. Η Κυβέρνησις απέρριψε την αίτησιν ταύτην και διέταξεν αντίστασιν και απόκρουσιν της εισβολής. Ήδη διεξάγεται το στάδιον της εκτελέσεως του υπερτέτου προς την πατρίδαν καθήκοντος, δι' αντιστάσεως, μέχρις εσχάτων, συμφώνως προς το σχέδιον ενεργείας. Αμυνθήτε του ιερού πατρίου εδάφους μετά φανατισμού εναντίον του επιδρομέως, όστις ήλθε να προσβάλη τούτο αναιτίως. Αναμνησθήτε των ενδόξων παραδόσεων του Έθνους μας και πολεμήσατε μετά λύσσης κατά του εχθρού...».

Στις 30 Οκτωβρίου 1940, σε επιστολή που έστειλε στη σύζυγό του Ελένη, επιστολή που διέσωσε ο γιος του κι αυτός ανώτατος αξιωματικός του Στρατού Ξηράς, γράφει,

«Αγαπημένη μου Ελένη,
....Μην ανησυχής, καλά πάνε τα πράγματα. Το σχέδιόν μου εφαρμόζεται όπως έχει καθορισθή εκ των προτέρων, μην πιστεύης καμμίαν διάδοσιν, γιατί όλα είναι φήμαι αδέσποτοι....Κρατάμε καλά και εντός ολίγou θα τους κανονίσωμε όπως χρειάζεται. Εξαιρετική είναι η δράσις του πυροβολικού μας το οποίοv έχει καταστρέψει αρκετά άρματα μάχης του εχθρού και το βαρύ πυροβολικό του το εσίγησε.
Σε ασπάζομαι Χαράλαμπος».

Μέτωπο Ηπείρου

Στις πρώτες ημέρες του πολέμου η 8η Μεραρχία εξουδετέρωσε την επίθεση και προέταξε σθεναρή άμυνα στον τομέα Ελαίας-Καλαμά, αν και το στρατηγείο είχε επιτρέψει στον Κατσιμήτρο να υποχωρήσει σταδιακά προς το νότο έως την κοιλάδα του Αράχθου, έτσι με την ηρωική του αντίσταση στο Καλπάκι, συντέλεσε στην τελική νίκη. Με τη λήξη του προκαλυπτικού αγώνος, γράφει ο Κατσιμήτρος στην Ημερήσια Διαταγή του στις 30 Οκτωβρίου του 1940: «Ο αγών θα διεξαχθή μετά πείσματος και επιμονής ακαταβλήτου. Άμυνα κρατερά επί των θέσεών μας μέχρις εσχάτων. Ουδεμία ιδέα εις ουδένα να υπάρχη περί υποχωρήσεως. Ήδη πάντες, από του Στρατηγού Διοικητού της Μεραρχίας μέχρι και του τελευταίου στρατιώτου, θα αγωνισθώμεν επί των θέσεών μας. Και εν ανάγκη θα πέσωμεν όλοι υπερασπιζόμενοι αυτά...». Το πρωί της 2ας Νοεμβρίου τα Ιταλικά βομβαρδιστικά εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση. Βομβάρδισαν ακόμη και τα Ιωάννινα, δολοφονώντας αμάχους. Το μεσημέρι οι Ιταλοί επιτίθενται με μεγάλες δυνάμεις στο Καλπάκι. Μεταξύ 4-6 Νοεμβρίου 1940, κατά την επίθεση των Τεθωρακισμένων της Μεραρχίας «ΚΕΝΤΑΥΡΟΙ» ο Κατσιμήτρος, παρέσυρε τα άρματα μάχης στα έλη του ποταμού Καλαμά και τα οποία σκοπίμως τη χρονιά εκείνη δεν αποξηράθηκαν προκειμένου, να λειτουργήσουν ως αντιαρματικό κώλυμα.

Τα ιταλικά τεθωρακισμένα κόλλησαν σε αυτήν την τοποθεσία με αποτέλεσμα το Ελληνικό πυροβολικό να τα καταστρέψει με σχετική ευκολία, αντιγράφοντας την τεχνική που εφάρμοσε πρώτος ο Μιλτιάδης, το 490 π.Χ., για να πετύχει την παγίδευση και την καταστροφή του περσικού ιππικού στο έλος στο Μαραθώνα. Έως τις 8 Νοεμβρίου οι Ιταλοί κάνουν σφοδρές προσπάθειες. Δεν τα καταφέρνουν και στις 9 Νοεμβρίου συνειδητοποιούν ότι το μέτωπο στο Καλπάκι δεν σπάει και υποχωρούν. Η επίθεση εναντίον της Ηπείρου απέτυχε αν και επί δώδεκα ημέρες οι Ιταλικές μεραρχίες, η αεροπορία, το πυροβολικό και τρεις ακόμα επίλεκτες μονάδες, προσπαθούσαν να καταλάβουν το στενό. Στις 12 Νοεμβρίου η VIII Μεραρχία ενισχύθηκε και υπήχθη στο Α' σώμα στρατού. Την επόμενη μέρα ανακατέλαβε το μεγαλύτερο τμήμα του Ελληνικού εδάφους και ο Ελληνικός στρατός πέρασε στα εδάφη της Βορείου Ηπείρου και κατέλαβε τους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, τη Χειμάρρα, την Πρεμετή και την Κλεισούρα. Στις 22 Νοεμβρίου ο Ελληνικός στρατός έφτασε την Κορυτσά και στις 7 Δεκεμβρίου, μετά από αδιάκοπες μάχες σαράντα ημερών αποσύρθηκε για ξεκούραση κι ανασυγκρότηση.

Γερμανική επίθεση

Την 1η Μαρτίου 1941 η Βουλγαρία προσχώρησε στις δυνάμεις του Άξονα και τις επόμενες μέρες μονάδες της Βέρμαχτ εισρέουν στην χώρα και προωθούνται στην Ελληνοβουλγαρική μεθόριο. Ο τότε διοικητής του Α' σώματος στρατού αντιστράτηγος Γεώργιος Κοσμάς απευθύνθηκε στον Κατσιμήτρο, από τον οποίο ζήτησε να του απαντήσει υπεύθυνα αν μια ενδεχόμενη επίθεση των Γερμανών στη Μακεδονία θα κλόνιζε το ηθικό των ανδρών του. «Αναμφιβόλως θα είχε λίαν δυσμενή επίδρασιν επί του ηθικού των μαχομένων έναντι των Ιταλών», απάντησε ο Κατσιμήτρος. Στις 16 Απριλίου 1941 ο τότε Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων (Βλάχος) εκλιπαρεί τον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή να επιτρέψει στην στρατιά της Ηπείρου να συνθηκολογήσει κάνοντας αναφορά στο μάταιο της θυσίας ανθρώπων.

Ο Κατσιμήτρος μέχρι και τις 20 Απριλίου που συνθηκολόγησε ο Γεώργιος Τσολάκογλου, πολεμά τους Ιταλούς στο Αργυρόκαστρο. Στις 29 Απριλίου 1941 διαλύεται επισήμως η μεραρχία του. Με μια συγκινητική επιστολή ο Κατσιμήτρος ανακοινώνει στους υπ' αυτόν τη διάλυση της VIII μεραρχίας και αποχαιρετά τους στρατιώτες του, κατά πλειοψηφία Ηπειρώτες, που επέστρεψαν στα σπίτια και τα χωριά τους. Ο στρατηγός εξέδωσε την τελευταία του Ημερήσια Διαταγή της Μεραρχίας του στην Φιλιππιάδα, στις 29 Απριλίου εκείνου του έτους, και αμέσως μετά επέστρεψε στα Ιωάννινα, όπου και έλαβε διαταγή να μεταβεί στην Αθήνα.

Κατοχικός Υπουργός

Μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα Γερμανίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας, ο Κατσιμήτρος συμμετείχε στην πρώτη κατοχική κυβέρνηση, υπό τον Γεώργιο Τσολάκογλου. Ορκίστηκε στις 6.30 το απόγευμα της 30ης Απριλίου 1941 στα Παλαιά Ανάκτορα, το κτίριο της Βουλής, μαζί με τους Σωτήριο Μουτούση, Παναγιώτη Δεμέστιχα και Νικόλαο Μάρκου, από τον Αρχιμανδρίτη Νικόλαο Παπαδόπουλο, ιερέα-εφημέριο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου Καρύτση, μετά την άρνηση του Χρύσανθου Αρχιεπισκόπου Αθηνών να ορκίσει την κυβέρνηση υπό τον Γεώργιο Τσολάκογλου.

Διατέλεσε υπουργός

• Εργασίας και προσωρινώς υπουργός Γεωργίας από τις 30 Απριλίου 1941 έως τις 8 Μαΐου 1941, στην κυβέρνηση του Γεωργίου Τσολάκογλου ^[4].

Ανέλαβε καθήκοντα το πρωί της 1ης Μαΐου και έγινε δεκτός με ιδιαίτερα θερμό τρόπο από τους υπαλλήλους του υπουργείου, στους οποίους είπε, «...Τώρα πού τελείωσε ο πόλεμος, το υπουργείο έχει σπουδαιοτάτην αποστολήν, διότι έχει να αντιμετώπιση το πλήθος των αποστρατευμένων εργατών στους οποίους πρέπει να εξασφαλισθεί οπωσδήποτε εργασία. Τα προβλήματα τα όποια ορθούνται ενώπιον μας είναι πολλά και σοβαρά και μόνον με την άοκνη και επίμονη εργασία θα αντιμετωπισθούν...».

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1941, υπέβαλλε την παραίτησή του από την κυβέρνηση Τσολάκογλου και αυτή έγινε αμέσως αποδεκτή. Σύμφωνα με το αρχείο του Αλέξανδρου Τσιγγούνη, τότε συνταγματάρχη και διοικητή του 34ου Συντάγματος Πεζικού της 8ης Μεραρχίας Πεζικού, ο Τσιγγούνης κατηγορήθηκε από τον Κατσιμήτρο ότι στις 21 Απριλίου 1941, εγκατέλειψε τη θέση του στην Κακκαβιά επειδή λιποψύχησε απέναντι στους Γερμανούς. Το 1942 ο Τσιγγούνης υπέβαλε μήνυση κατά του Κατσιμήτρου, ενώ ακολούθησε πειθαρχική δίωξη του Τσιγγούνη, όπως προκύπτει από το υλικό του αρχείου του και τελικά τιμωρήθηκε τον Φεβρουάριο του 1943 με 20ήμερη κράτηση εξ’ αιτίας απρεπών εκφράσεων που περιλάμβανε στην απολογία του για τον Κατσιμήτρο ^[5].

Σύλληψη από τον Ε.Λ.Α.Σ.

Ο Κατσιμήτρος συνελήφθη δύο φορές από άνδρες των συμμοριών του κομμουνιστικού Ε.Λ.Α.Σ. στις 12 και στις 28 Δεκεμβρίου 1944, την πρώτη φορά μαζί με τον γιο του Γεώργιο, τότε μαθητή Γυμνασίου και μετέπειτα αξιωματικό του στρατού, στο σπίτι της οικογένειας στο Παγκράτι. Τους οδήγησαν στο Κατσιπόδι όπου ήταν η έδρα του «Καπετάν-Νέστορα», ψευδώνυμο του Σπύρου Κωτσάκη, διοικητού του Α' Σώματος του Ε.Λ.Α.Σ.

«..Πατέρα και γιο τους οδήγησαν σε έναν θάλαμο όπου στο βάθος ένας ανθυπολοχαγός με άλλους δύο-τρείς συζητούσαν για τις πρώτες ήμερες της κατοχής και ειδικότερα για τα μέτρα πού είχε πάρει υπέρ των στρατιωτών και των εργατών ο Κατσιμήτρος. Ο στρατηγός που άκουσε την συζήτηση πήρε θάρρος, πλησίασε και ρώτησε:
- Με αναγνωρίζετε ανθυπολοχαγέ, είμαι ο Κατσιμήτρος περί του οποίου ομιλείτε!...
Ο ανθυπολοχαγός Σταμάτης, υπάλληλος της Αγροτικής Τραπέζης, έσπευσε και χαιρέτησε τον στρατηγό, ο όποιος τον ρώτησε αν θα κοιμηθούν εν ειρήνη...
- «Βεβαίως στρατηγέ, και μάλιστα στο ίδιο δωμάτιο», απάντησε ο Σταμάτης.
Μετά από δύο ήμερες ο στρατηγός και ο γιος του αφέθηκαν ελεύθεροι.
Αλλά και στην δεύτερη σύλληψη του ο Κατσιμήτρος στάθηκε τυχερός. Μέσω Ηλιουπόλεως και Υμηττού τον μετέφεραν οι Ελασίτες στην Κηφισιά όπου τον αναγνώρισε παλιός στρατιώτης του στην 8η Μεραρχία.
Ο στρατιώτης είχε εκτιμήσει βαθύτατα την άδεια πού του είχε δώσει ό στρατηγός για να επισκεφθεί την επίτοκη σύζυγο του, την ώρα πού άλλοι αξιωματικοί, λόγω πολέμου του το είχαν αρνηθεί. Και σε ανταπόδοση της καλοσύνης εκείνης άφησε κρυφά ελεύθερο τον στρατηγό.
Αργότερα, όταν ο στρατιώτης αυτός είχε παραπεμφθεί σε δίκη, ο Κατσιμήτρος έσπευσε και κατέθεσε προς γενική κατάπληξη του δικαστηρίου ως μάρτυρας υπερασπίσεως, και τον αθώωσε..» ^[6].

Επάνοδος στο στράτευμα

Στις αρχές του 1945, ο τότε πρωθυπουργός στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, επανέφερε τον Κατσιμήτρο στην ενεργό υπηρεσία και του ζήτησε να μεταβεί στην Κέρκυρα, να συγκεντρώσει τις ανταρτικές δυνάμεις του στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα και να αναδιοργανώσει την VIII Μεραρχία, όμως την επομένη τον κάλεσε και του ανακοίνωσε την ματαίωση της μεταβάσεως του στο νησί καθώς είχε συμπεριληφθεί στον κατάλογο των κατηγορουμένων ως δοσιλόγων.

Δικαστήριο δοσιλόγων

Ο Κατσιμήτρος και άλλοι κατηγορούμενοι πρώην υπουργοί, στρατιωτικοί, μεταξύ τους οι Γεώργιος Μπάκος, Σωτήριος Μουτούσης, Παναγιώτης Δεμέστιχας, Ρουσόπουλος, Μάρκου, αλλά και ορισμένοι άλλοι από τους 27 κατηγορούμενους, παραπέμφθηκαν σε δίκη, μετά τις διαμαρτυρίες των μετέπειτα συγκατηγορουμένων τους. Η ειδική κατηγορία που βάρυνε τον Κατσιμήτρο αναφέρονταν στη στρατιωτική του δράση και καθόριζε ότι,
«....α) στρατιωτικοί όντες και δη στρατηγοί, διοικηταί σωμάτων στρατού και μεραρχιών παρά την εντολήν παρά του αρχηγού του στρατού εγκατέλιπον την θέσιν των ενώπιον του εχθρού,
β) τυγχάνοντες στρατηγοί και διοικηταί ενόπλου στρατεύματος εις ανοικτόν τόπον διεπραγματεύθησαν μετά του εχθρού την σύναψιν ανακωχής, συνθηκολογήσαντες μετ αυτού χωρίς προηγουμένως να πράξουν ό,τι το καθήκον και η στρατιωτική τιμή υπηγόρευε αυτοίς, εκ της τοιαύτης δε συνθηκολογήσεως κατέθεσεν τα όπλα το υπό την διοίκησιν αυτών στράτευμα...».

Απολογία Κατσιμήτρου

Απολογήθηκε στις 21 Απριλίου 1945 και σύμφωνα με όσα είπε στην απολογία του ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου δοσιλόγων, μετά τα Δεκεμβριανά του προτάθηκε να αναλάβει την αναδιοργάνωση της 8ης Μεραρχίας κι ενώ ετοιμάζονταν να ταξιδέψει στην έδρα της Μεραρχίας, «...του ανεκοινώθη ότι η διαταγή ανεκλήθη δια λόγους πολιτικούς και ωδηγήθη τελικώς εις το εδώλιον με κουστωδίαν χωροφυλάκων ο ήρως του Καλπακίου ως προδότης», ενώ πρόσθεσε ότι η υπουργική του θητεία υπήρξε άψογη και ανιδιοτελής και ζήτησε από το δικαστήριο, «...να τον αποδώσει λευκόν εις την κοινωνίαν..». Επιχείρησε ακόμη, να διαχωρίσει τη θέση του για τη συνθηκολόγηση και πρόβαλλε την πολεμική δράση του στην Ήπειρο, ενώ υποστήριξε ότι έμαθε για την ανακωχή, ενώ βρισκόταν στο μέτωπο. Κλήθηκε στα Γιάννενα στις 29 προς 30 Απριλίου 1941 κι εκεί έμαθε ότι είχε οριστεί Υπουργός Γεωργίας και ανέλαβε μετά από παρότρυνση του Μητροπολίτη Σπυρίδωνα, που το 1944 του πρότεινε ν' αναλάβει υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη.

Σχετικά με την παράβαση του άρθρου 199 της στρατιωτικής ποινικής νομοθεσίας, δηλαδή για «συνθηκολόγηση εις ανοικτόν τόπον» ανέφερε ότι κατά την συνθηκολόγηση πολεμούσε τους Ιταλούς. Στην κατηγορία διευκολύνσεως του έργου των Γερμανών μέσω της συμμετοχής στην κατοχική κυβέρνηση, ο Κατσιμήτρος είπε ότι «ούτε φιλοδοξία τον ώθησε προς τούτο, ούτε ιδιοτέλεια, ούτε και μικροπολιτική διότι ουδέποτε επολιτεύθη, αλλά ανέλαβε το αξίωμα τούτο διά να φανή χρήσιμος εις τους συμπολεμιστάς του. Εξυπηρέτησεν ούτως τους γεωργούς και τους εφέδρους και ουδέποτε εσκέφθη να εξυπηρετήση τον κατακτητήν». Όταν ερωτήθηκε αν υπέγραψε συμβάσεις που υποχρέωναν τους αγρότες να δώσουν την σοδειά τους στους κατακτητές, γεγονός που ζημίωσε την αγροτική παραγωγή της χώρας και επέφερε πείνα στον ελληνικό λαό, είπε: «Την σύμβασιν περί παραδόσεως του βάμβακος εις γερμανικήν εταιρείαν δεν εισηγήθη ούτε και υπέγραψε ταύτην, τους δε διαφόρους νόμους υπέγραψε καλή τη πίστει και ουχί επί τω σκοπώ εξυπηρετήσεως του εχθρού, αντέδρασε δε εις την αξίωσιν των Γερμανών περί επεκτάσεως της σηροτροφίας. Όταν οι Βούλγαροι κατήλθον εις Μακεδονίαν και είδεν ότι δεν ηδύνατο πλέον να εξυπηρετήση τον ελληνικόν λαόν, εθεώρησεν ότι έπρεπε να παραιτηθή και την 20/9/41 απεχώρησε της κυβερνήσεως...»'.

Δικαστική απόφαση

Παρά την πρόταση του στρατιωτικού επιτρόπου Νικολάου Παπαδάκη, συγγενούς του Νικολάου Ασκούτση, πρώην υπουργού και εκ των ηγετικών στελεχών των συμμοριών του κομμουνιστικού Ε.Α.Μ., που ζήτησε να του επιβληθούν ισόβια δεσμά με την απόφαση εκδόθηκε στις 31 Μαΐου 1945, λίγο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας, ο Κατσιμήτρος απαλλάχθηκε από την κατηγορία της συνθηκολογήσεως, καθώς το δικαστήριο αποδέχθηκε ότι βρισκόταν στο πεδίο της μάχης κατά τη συνθηκολόγηση. Καταδικάστηκε «..εις ειρκτήν..» κάθειρξη 5,5 ετών και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, «διότι γενόμενος υπουργός συνέπραξεν μετά του πρωθυπουργού εις την εκτέλεσιν των αξιοποίνων πράξεων της συνεργασίας και διευκολύνσεως..» που παρείχε στις δυνάμεις Κατοχής, ενώ του αναγνωρίστηκαν ελαφρυντικά, όπως ότι παρέμεινε για βραχύν σχεδόν χρόνον υπουργός στην κυβέρνηση και ότι παραιτήθηκε εκουσίως. Ο Κατσιμήτρος αποπέμφθηκε από το στράτευμα με παράλληλη έκπτωση από το βαθμό του αντιστράτηγου και για την έκτιση της ποινής του οδηγήθηκε και κρατήθηκε στις φυλακές Ζελιώτη.

Αποκατάσταση

O Δημοσθένης Κούκουνας, ιστορικός ειδικός σε θέματα της Κατοχικής περιόδου σε συγγραφικό του έργο ^[7] μεταφέρει αφήγηση του Σωτηρίου Μουτούση, από την εποχή που ήταν φυλακισμένος ως δοσίλογος. Στην επέτειο της Μάχης του Καλπακίου το 1946 ή το 1947, στα κελιά της φυλακής που κρατούνται οι ήρωες στρατηγοί του Έπους του 1940 και οι λοιποί κατοχικοί υπουργοί, ένα ραδιόφωνο μεταδίδει επετειακή εκπομπή και ο εκφωνητής με ύφος περιγράφει τη μάχη, λέγοντας: «...ο ανεπανάληπτος ήρωας, ο στρατηγός Κατσιμήτρος, επικεφαλής των αξιωματικών και των ανδρών του, εφορμά κατά των επιτιθεμένων Ιταλών....». Ο στρατηγός Μουτούσης, που το διηγήθηκε πολλές δεκαετίες αργότερα, γύρισε προς το μέρος του Κατσιμήτρου. Εκείνος στεκόταν σε μια καρέκλα με ένα απλανές βλέμμα και από τα μάτια του κυλούσαν δάκρυα. Ο Κατσιμήτρος έμεινε στις φυλακές 4 χρόνια και 4 μήνες. Στις 5 Οκτωβρίου 1949 με διάταγμα του Βασιλέως Παύλου A', το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 15η Οκτωβρίου ^[8], του χαρίστηκε το υπόλοιπο της ποινής και αποφυλακίστηκε. Το 1953 αποκαταστάθηκε στο βαθμό του και προήχθη στο βαθμό του αντιστράτηγου. Παράλληλα τέθηκε σε αναδρομική αποστρατεία από το 1947, λόγω της συμπληρώσεως του ηλικιακού ορίου και του αποδόθηκαν όλα τα παράσημα του, από τον τότε πρωθυπουργό στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο.

Τιμητικές διακρίσεις

Το ανώτατο στρατιωτικό συμβούλιο, που συνήλθε κατόπιν διαταγής του Υπουργείου Στρατιωτικών μετά τα πρώτα πολεμικά γεγονότα, αναφέρει για τη δράση του: «..Ο διοικητής της VIII μεραρχίας υποστράτηγος Κατσιμήτρος Χαράλαμπος επεδείξατο πάντοτε ασφαλείς προβλέψεις και επίκαιρον αναπροσαρμογήν των ελιγμών και ενεργειών των Μονάδων του προς την διαρκώς εξελισσόμενη πραγματικότητα. Ελιχθείς µε επιτυχίαν κατόρθωσε να περισώσει την ηρωικήν και πολύπαθον Ήπειρον από πρόωρον και αδικαιολόγητον παράδοσιν εις τον εχθρόν γενόμενος ΑΞΙΟΣ της ΠΑΤΡΙΔΟΣ...». Ο Αλέξανδρος Παπάγος εις την ημερησία διαταγή της 20 Φεβρουαρίου 1941 γράφει, «...Ποιούμαι εύφημον μνείαν εις τον διοικητήν της VIII μεραρχίας υποστράτηγον Κατσιμήτρον Χαράλαµπον, διότι οργάνωσε ταύτην και κατέστησεν δι’ ικανής και σθεναράς διοικήσεως επί τοιούτον αξιόμαχον, ώστε κατά την έναρξιν της επιθέσεως του εχθρού η μεραρχία του αντιμετωπίσασα μόνη τον όγκον αυτού αντέστη πεισμόνως και ενεργητικώς και εκάλυπτεν ούτω την επέμβασιν των κυρίων δυνάμεων...».

Στην είσοδο του χωριού, στο Καλπάκι, βρίσκεται η σπηλιά, όπου ήταν το στρατηγείο του κατά την διάρκεια του πολέμου, που είχε σχήμα πέταλου. Το μήκος της ήταν γύρω στα 34 μέτρα και το πλάτος της δεν ξεπερνούσε τα 2 μέτρα. Η τεχνητή αυτή σπηλιά, βρίσκεται 33 χιλιόμετρα βόρεια από τα Ιωάννινα. Την είσοδο της κοσμεί η προτομή του Κατσιμήτρου. Άλλη προτομή του κοσμεί την πλατεία της γενέτειρας του. Η πραγματική θέση της ήταν για χρόνια στην περιοχή Παναγιά Κλειτσού, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Κυπριανού. Για αδιευκρίνιστο λόγο οι κάτοικοι του οικισμού Μεσοχωρίου Κλειτσού αφαίρεσαν την προτομή από το συγκεκριμένο σημείο τη δεκαετία του 90 και τοποθέτησαν την προτομή στην πλατεία του Μεσοχωρίου. Η πόλη των Ιωαννίνων τον ανακήρυξε επίτιμο δημότη της στις 21 Φεβρουαρίου 1961 και έδωσε το όνομά του σε μία από τις οδούς της και σε ένα στρατόπεδο στην περιοχή, ενώ έχει στηθεί ανδριάντας του στην Πλατεία Ηρώων, όπως επίσης στο Καλπάκι και στο Δήμο Παπάγου στην περιοχή της Αθήνας.

Στις 29 Οκτωβρίου 2009, με ομόφωνη απόφαση του ανωτάτου στρατιωτικού συμβουλίου, η 8η Μεραρχία Πεζικού μετονομάστηκε η VIIIη Μεραρχία Πεζικού σε «Ηπείρου-Κατσιμήτρος». Οι δύο λέξεις που προστέθηκαν εμπεριέχουν όλη την Ιστορία της Μεραρχίας δεδομένου ότι:

• Η Μεραρχία συγκροτήθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1912 με την επωνυμία VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ – ΗΠΕΙΡΟΥ.
• Τον Ιανουάριο του 1913 μετονομάσθηκε σε VIII Μεραρχία Πεζικού.
• Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασιατική εκστρατεία και στο έπος του 1940 όπου διοικητής της ήταν ο Υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος.
• Στη συνείδηση του Ελληνικού λαού η VIII Μεραρχία είναι ταυτισμένη με την Ήπειρο και τον Κατσιμήτρο.

Σχετικό με τη ζωή και τη δράση του Κατσιμήτρου είναι το βιβλίο:

• «Χαράλαμπος Κατσιμήτρος-Πρόμαχος της Ηπείρου», που έγραψε καθηγητής Α. Τσουκανέλης.

Τον Ιούνιο του 2014 και αφού είχε προηγηθεί αλληλογραφία της Πανευρυτανικής Ενώσεως με τον δήμο Αθηναίων και μετά από πρόταση του Ευρυτάνος δημοσιογράφου Κώστα Θάνου, αποφασίστηκε ^[9] από το Κοινοτικό Συμβούλιο της 5ης Δημοτικής Κοινότητας του δήμου Αθηναίων η ονομασία «...του αδιεξόδου της οδού Πάρου στην Κυψέλη σε οδό «Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου...».

Συγγραφικό έργο

Το 1954 ο Κατσιμήτρος εξέδωσε το βιβλίο

• «Η Ήπειρος προμαχούσα-Η δράσις της VIII Μεραρχίας κατά τον πόλεμον 1940-41», το οποίο από το 1982 αποτελεί μέρος της επίσημης στρατιωτικής ιστορίας.

Ο Κατσιμήτρος αναφερόμενος στον πόλεμο του 1940 παραθέτει την άποψη του κόμη Τσιάνο αναδημοσιεύοντας αυτούσιο το ακόλουθο κείμενο από το βιβλίο του Ιταλού διπλωμάτη: «Βεβαιώ με τον κατηγορηματικώτερον τρόπον και με πλήρη συνείδησιν των ευθυνών μου, εκείνο το οποίον υπεχρεώθην να βεβαιώσω επανειλημμένως προς τους διευθύνοντας την ιταλικήν πολιτικήν, εις επισήμους ανακοινώσεις και εις προσωπικάς επιστολάς μου: Τουτέστιν, ότι ούτε μία βρετανική βάσις, ούτε ναυτική ούτε αεροπορική υπήρξε ποτέ εις την Ελλάδα προ της 28 Οκτωβρίου 1940. Η ουδετερότης ετηρήθη από την ελληνικήν κυβέρνησιν με αναμφισβήτητον νομιμοφροσύνην και με όλα τα μέσα τα οποία διέθετε, μέχρι της εσχάτης στιγμής» ^[10]..

Καταθέτει την άποψη ότι από τον Ιούλιο του 1940 οι Ιταλοί άρχισαν επίσημα να κατηγορούν την Ελλάδα, ότι «...αγγλικά πολεμικά και δη υποβρύχια χρησιμοποιούν δήθεν ελληνικούς λιμένας και επιτίθενται εκείθεν κατά των ιταλικών ναυτικών δυνάμεων. Μάλιστα, στις 3.7.1940, ο Τσιάνο παρατήρησε τον Έλληνα πρεσβευτή στη Ρώμη και απείλησεν εν οργή ότι αν δεν παύση αυθωρεί η κατάστασις αύτη, η Ιταλία θα προβή εις δράσιν». Αναφέρεται και στη δολοφονία του Αλβανού ληστή Νταούτ Χότζα, ως εξής: «Κατά τα μέσα Αυγούστου 1940, δολοφονήθηκε στο αλβανικό έδαφος ο διαβόητος ληστής Νταούτ Χότζα υπό ομοεθνών του, δια λόγους προσωπικής εκδικήσεως». Ο Κατσιμήτρος προσθέτει πως η ιταλική πρεσβεία απευθύνει έντονον διακοίνωσιν, ισχυριζόμενη ότι: «Οι φονείς ήσαν δήθεν Έλληνες εκ της ελευθέρας Ελλάδος, εισελθόντες εις Αλβανίαν και αξιοί την αυστηράν τιμωρίαν των δραστών. Ο ιταλικός τύπος μαίνεται κυριολεκτικώς κατά της Ελλάδος δια την δολοφονίαν του μεγάλου τούτου δήθεν Αλβανού πατριώτου! Και απαιτεί απροκαλύπτως πλέον την απελευθέρωσιν τής υπό του ελληνικού ζυγού πιεζομένης Τσαμουριάς και την απόδοσιν αυτής εις την Αλβανία». Αναφέρεται, επίσης, στην απόκρυψη της εθνικότητος του υποβρυχίου που καταβύθισε το καταδρομικό «Έλλη» και προκάλεσε το θάνατο πολλών Ελλήνων: «Η κυβέρνηση Μεταξά απέκρυψε τότε το ανωτέρω αποδεικτικόν στοιχείον (σ.σ. το πόρισμα της επιτροπής Καββαδία), δια γενικωτέρους λόγους και εν τη προσπαθεία της όπως αποφύγη ρήξιν μετά της Ιταλίας, η οποία διέψευσε το γεγονός, ισχυριζομένη ότι δήθεν λίαν πιθανόν να έπραξαν τούτο οι Άγγλοι» ^[11].

Επιπλέον καταγράφει πότε ακούστηκε για πρώτη φορά το επιφώνημα «Αέρα» στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και αναφέρει ότι αυτό συνέβη ήδη από την πρώτη μέρα του πολέμου, στον τομέα της Μέρτζιανης, περιοχή της συνοριακής γραμμής όπου σήμερα βρίσκεται το τελωνείο, βορειότερα της Κόνιτσας. Μ' αυτό τον τρόπο, όπως αναφέρει ο Κατσιμήτρος, πανηγύρισαν οι άντρες των τμημάτων προκαλύψεως τις επιτυχημένες βολές του Ελληνικού Πυροβολικού επί των Ιταλικών αρμάτων μάχης, όταν τα πρώτα τέσσερα απ' αυτά εγκλωβίστηκαν στις παγίδες που είχε δημιουργήσει ο αντισυνταγματάρχης Μαυρογιάννης, ο υπεύθυνος για την οχύρωση του μετώπου, και στη συνέχεια το Πυροβολικό, υπό τον ταγματάρχη Βερσή, έτρεψε σε φυγή τα υπόλοιπα. «..Οι άντρες των τμημάτων» γράφει ο Κατσιμήτρος «...βλέποντες την λαμπράν τούτην επιτυχίαν εξέρχονται των χαρακωμάτων και ζητωκραυγάζουν ενθουσιωδώς... Η πολεμική ιαχή ΑΕΡΑ ακούγεται διάτορος εις όλην την γραμμήν της μάχης...».

Το τέλος του

Ο Κατσιμήτρος έζησε τα ύστερα χρόνια της ζωής του -έως το 1962 που απεβίωσε- σε οικία κοντά στην Πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα στη συνοικία της Κυψέλης στην Αθήνα, όπου έκανε την καθιερωμένη καθημερινή του βόλτα. Πέθανε μόνος και ξεχασμένος από φίλους και συμπολεμιστές. Σύμφωνα με τη Μεγάλη Στοά της Ελλάδος ^[12], είχε την ιδιότητα του Τέκτονα και ανήκε στη στοά «Φοίνιξ» της Αθήνας.

Μνήμη Χαράλαμπου Κατσιμήτρου

Τάφος Κατσιμήτρου

Ο Νικόλαος Παπαδήμας, υφυπουργός Στρατιωτικών του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, επί πρωθυπουργίας του Ιωάννη Μεταξά και του Αλέξανδρου Κορυζή, απευθύνθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1940, στον Κατσιμήτρο με τα λόγια: «..Υπερέβητε τας προσδοκίας μας. Όχι μόνον τους εκρατήσατε εις την γραμμήν της αντιστάσεως και μας εδώσατε τον καιρόν της Γενικής Επιστρατεύσεως, αλλά ανελάβατε και αντεπίθεσιν». Ο Άγγελος Τερζάκης γράφει: «...Ο Κατσιμήτρος, κι αφού έλαβε τη διαταγή του Γεν. Στρατηγείου, δεν άλλαξε απόφαση. Είχε πει πως θα δώσει τη μάχη στο Καλπάκι -θα την έδινε εκεί ... Αποφάσισε να κάνει χρήση της αρχικής ελευθερίας που του είχε αναγνωρίσει το Στρατηγείο ... Η ευθύνη που αναδεχόταν σαν πολέμαρχος ήταν τεράστια: Ευθύνη απέναντι στο σύνολο του Αγώνα, απέναντι στην Ελλάδα, απέναντι στην Ιστορία. Είχε το σθένος να την αναλάβει. Εδώ είναι που φάνηκε αρχηγός» ^[13]. Ο εθνικιστής δημοσιογράφος και λογοτέχνης Σπυρίδων Μελάς -πολεμικός απεσταλμένος τότε - αφού σκιτσάρει τη φυσιογνωμία του Κατσιμήτρου, και αποκαλύπτει: «...Επί μία ολόκληρη εβδομάδα δεν κοιμήθηκε. Γύριζε νύχτα-μέρα στις γραμμές μας, στις πυροβολαρχίες, στο πεζικό, παντού. Ήρθαν στιγμές που, ενώ μιλούσε, το κεφάλι του έγερνε και τα μάτια του κλείνανε μονάχα τους από τη νύστα. Το αποτέλεσμα όμως ήταν υπέροχο..» ^[14].

Ο Θρασύβουλος Τσακαλώτος γράφει για τον Κατσιμήτρο: «..Ο διοικητής της 8ης Μεραρχίας, συνετός, ψύχραιμος και ικανός ηγήτωρ, είχεν αναλάβει την άμυνα ενός τομέως που εξετείνετο από το Ιόνιον μέχρι Σαρανταπόρου. Ζήτημα συμπτύξεως ποτέ δεν έθεσε {...} Επάνω στο ζήτημα αυτό έχουν γiνει πολλαί συζητήσεις, αν ήταν πρωτοβουλία του Μεράρχου ή του Γεν. Στρατηγείου. Αυτό είναι τώρα πια απολύτως ξεκαθαρισμέvο. 'Ηταν πρωτοβουλία του ψυχραίμου αυτού Mεράρxoυ. Δεν διέταξε σύμπτυξη..» ^[15]. Τέλος ο ιερέας Σεραφείμ Ζήσης γράφει: «Υπηρέτησα, τρία χρόνια, εφημέριος σε ένα χωριό στα όρια των νομών Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας. Στις καθημερινές συζητήσεις, των ηλικιωμένων ανδρών του χωριού, δέσποζε το όνομα του στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου όπως περίπου στις δικές μας συζητήσεις, τα ονόματα του Κατσαντώνη, του Δίπλα κι άλλων αρματολών. Ήθελα με το γράμμα μου αυτό να προσθέσω μία ακόμα μαρτυρία που καταδεικνύει το στρατηγικό μυαλό του Κατσιμήτρου όπως ακριβώς μου τη διηγήθηκε ο ψάλτης του Ναού. Με την κήρυξη του πολέμου, ανέθεσε αμέσως, σε ένα άξιο υπολοχαγό να επιλέξει όποιους άνδρες ήθελε ο ίδιος και να σχηματίσει μια διμοιρία κρούσεως για να δοκιμάσει το ηθικό των ιταλών στρατιωτών. Στην πρώτη έφοδο, της επίλεκτης αυτής διμοιρίας, οι Ιταλοί το έβαλαν στα πόδια. Την επομένη ο στρατηγός εξέδωσε διαταγή γενικής επιθέσεως, παρά τις αντίθετες διαταγές του Γενικού Επιτελείου Στρατού.»

Παραπομπές

1. [Κηδείαι-Χαράλαμπος Κατσιμήτρος Εφημερίδα «Ελευθερία», Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 1962, σελίδα 4η.]
2. [«Η Άρτα της Κατοχής και της Αντίστασης: μια συνοπτική επισκόπηση», «Άρτα. Ιστορία και Πολιτισμός 1881-2006», Άρτα, 2007, επιμέλεια Π. Γεωργογιάννης, σελίδα 2η.]
3. [«Ήρωες & Προδότες στην κατοχική Ελλάδα», (Εκδόσεις «Πελασγός», Αθήνα 1998) του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη, σελίδες 76η-78η.]
4. [Κυβέρνησις ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.]
5. [Στο αρχείο του Τσιγγούνη που φυλάσσεται στο Ε.Λ.Ι.Α., στον υποφάκελο 1, υπάρχει η μήνυση κατά του Κατσιμήτρου, καθώς και αναφορές, αλληλογραφία με Υπουργείο Στρατιωτικών, αντίγραφα πολεμικών εκθέσεων του Τσιγγούνη και το σχέδιο της απολογίας του]
6. [«Ήρωες & Προδότες στην κατοχική Ελλάδα», Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης, ςκδόσεις «Πελασγός», Αθήνα 1998, σελίδες 217η-219η.]
7. [Δημοσθένης Κούκουνας, «Ιστορία της Κατοχής»]
8. [Εχαρίσθη το υπόλοιπον της ποινής του Κατσιμήτρου Εφημερίδα «Ελευθερία», 16 Οκτωβρίου 1959, σελίδα 6η.0
9. [Αριθμός αποφάσεως 110/23 Ιουνίου 2014]
10. [«Η Ήπειρος προμαχούσα-Η δράσις της VIII Μεραρχίας κατά τον πόλεμον 1940-41», έκδοση ΔΙΣ/ΓΕΣ, σελίδες 104η.]
11. [«Η Ήπειρος προμαχούσα-Η δράσις της VIII Μεραρχίας κατά τον πόλεμον 1940-41», έκδοση ΔΙΣ/ΓΕΣ, σελίδες 31η & 32η.]
12. [Κατσιμήτρος Χαράλαμπος Μεγάλη Στοά της Ελλάδος]
13. [Άγγελος Τερζάκης, «Ελληνική Eποπoιΐα»]
14. [Σπύρος Μελάς «Η δόξα του '40».]
15. [Θρασύβουλος Τσακαλώτος, «Σαράvτα χρόνια στρατιώτης της Ελλάδος»] 




ΜΕΤΑΠΑΙΔΙΑ