Την Κυριακή 14 /2 /2016, η Λέσχη Γυναικών Παπάγου – Χολαργού πραγματοποίησε φιλολογικό απόγευμα , αφιερωμένο σε έναν από τις μεγαλύτερες πνευματικές προσωπικότητες, γνωστό σε όλο τον κόσμο, όχι όμως στην Ελλάδα, τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, του οποίου το πνευματικό έργο επεκτείνεται στα Μαθηματικά, Φυσική, Αρχαιολογία. Την ομιλία προλόγισε η Πρόεδρος της Λέσχης, κ. Βίκυ Τσιάκα. Ομιλήτρια ήταν η Θρακιώτισσα και διακεκριμένο μέλος της Λέσχης, ΑΙΜΙΛΙΑ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
ΚΥΡΙΩΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ
Ο κορυφαίος Έλληνας μαθηματικός, ο σοφός Κων/νος Καραθεοδωρή, υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μορφές της επιστημονικής διανόησης του 20ου αιώνα. Εφέτος συμπληρώνονται 65 χρόνια από τότε που ΚΚ έφυγε για το ατελείωτο ταξίδι (2/2/1950) . Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους παγκοσμίως μαθηματικούς και ο μεγαλύτερος Έλλην μαθηματικός από της αρχαιότητος. Γεννήθηκε στο Βερολίνο, στις 13/9/1873 και πέθανε στο Μόναχο στις 2/2/1950. Είναι γόνος μίας από τις σημαντικότερες γενεαλογικές οικογένειες της νεώτερης ιστορίας, με προσφορά τεραστίων υπηρεσιών στον Ελληνισμό. Ο γόνος Καραθεοδωρή έχει τις ρίζες του στο Βοσνοχώρι, προάστιο της Αδριανούπολης . Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, το 1923, κα τον διωγμό των Ελλήνων από την Αν. Θράκη, κατοικούν στο Αχυροχώρι, το οποίο ονομάστηκε αργότερα Νέα Βύσσα, που βρίσκεται στην Ελληνική περιοχή, κοντά στον Έβρο ποταμό.
Ο ΚΚ πέρασε τα παιδικά του χρόνια στις Βρυξέλλες, όπου τότε ο πατέρας του ήτανε πρέσβης. Από μικρός μιλούσε απταίστως την γαλλική γλώσσα και έδειξε το ταλέντο του στα μαθηματικά, παίρνοντας 2 φορές βραβείο σε διαγωνισμό που συμμετείχαν όλα τα παιδιά του Βελγίου. Το 1891 εισέρχεται στην Στρατιωτική Σχολή του Βελγίου, στο Τμήμα Μηχανικών. Μετά τη αποφοίτησή του (1895) πηγαίνει στην Λέσβο και συμμετέχει στην κατασκευή έργων οδοποιίας. Το 1898 εργάζεται στην Αίγυπτο ως μηχανικός, σε βρετανική εταιρεία του φράγματος του Ασσουάν, στα έργα του Νείλου. Κάνει μετρήσεις στην Πυραμίδα του Χέοπος και αποφασίζει να εγκαταλείψει το επάγγελμα του μηχανικού, για να ασχοληθεί με τα μαθηματικά. Στα 27 του αποφασίζει να σπουδάσει μαθηματικά στο Βερολίνο, όπου διδάσκουν οι καλύτεροι μαθηματικοί. Εκεί είχε την τύχη να παρακολουθήσει μαθήματα από μεγάλους μαθηματικούς όπως ο Χέρμαν Σβαρτς (Herman Schwarz), οΓεώργιος Φρομπένιους (Georg Frobenius), ο Έρχαρντ Σμιτ (Erhard Schmidt)και ο Λάζαρος Φουξ (Lazarus Fuchs).
Ο Σμιτ το φθινόπωρο του 1901 έφυγε για το πανεπιστήμιο της Γοτίγγης ( Göttingen,) και παρακίνησε τον ΚΚ να αποφασίσει να εγκατασταθεί κι εκείνος εκεί. Έτσι το 1902, ο ΚΚ μεταγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Γοτίγγης/ Γκέτινγκεν, για να κάνει διδακτορική διατριβή.Εκεί δίδασκαν τρεις μεγάλοι της μαθηματικής επιστήμης, ο Φ. Κλάιν, Ν. Χίλμπερτ και ο Χέρμαν Μινκόφσκι, υπό την επίβλεψη του οποίου βρισκόταν ο ΚΚ. , ο οποίος το 1905 έγινε υφηγητής στο Γκέτινγκεν, Το 1908 έγινε διδάκτορας του ίδιου Πανεπιστημίου, όπου παρέμεινε επί 3 χρόνια. Η διδακτορική του διατριβή «Περί των ασυνεχών λύσεων στο λογισμό των μεταβολών» είναι η πρώτη μελέτη η οποία ασχολείται συστηματικά με τη θεωρία των σποραδικών λύσεων.
Την ίδια χρονιά, το 1908, παντρεύεται στην Κωνσταντινούπολη την 24χρονη Ευφροσύνη του Αλεξάνδρου, το γένος Καραθεοδωρή, μακρινή συγγενή του. Αυτός ήταν 35 ετών και η σύζυγός του 24. Ο γάμος γίνεται στην Κωνσταντινούπολη. Από τον γάμο αυτόν αποκτά δύο παιδιά, τη Δέσποινα και τον Στέφανο. Το ίδιο χρονικό διάστημα έρχεται αντιμέτωπος με την ελληνική πραγματικότητα. Ζητά από την Ελληνική πολιτεία εργασία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ή στην σχολή Ευελπίδων, και οι αρμόδιοι του απαντούν ότι θα μπορούσε να διοριστεί μόνο ελληνοδιδάσκαλος σε επαρχιακό σχολείο και τίποτα παραπάνω!
Το 1909 τον βρίσκει ως τακτικό καθηγητή στο Πολυτεχνείο του Ανόβερου. Πήγε ευχαρίστως εκεί, παρά το γεγονός ότι επί δέκα χρόνια είχε ασχοληθεί με αφηρημένα μαθηματικά. Το 1910 βρέθηκε στο Breslau, όπου έμεινε μέχρι το 1913, όταν διαδέχτηκε στη Γοτίγγη τον Felix Klein, έναν από τα σπουδαιότερα μαθηματικά πνεύματα, έπειτα από επιθυμία του ιδίου. Το 1911 επιτέλους οι Έλληνες ξυπνούν: η Ελληνική κυβέρνηση τον καλεί να μετάσχει στην κριτική επιτροπή η οποία διόρισε τους καθηγητές της Φυσικομαθηματικής σχολής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Κατά το 1918 ανέλαβε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου την έδρα που κατείχε ο Schwarz.
Το 1914 ο Αλ. Αϊνστάιν καταγράφει τις ιδέες του για την γενική θεωρία της σχετικότητος, αλλά κάπου ‘’δεν του βγαίνει’’ και τον Σεπτέμβριο 1916 στέλνει επιστολές στον ΚΚ και ζητά την βοήθεια του. Αυτός του απαντά άμεσα και κατατοπιστικά. Έτσι, από παντελώς άγνωστος, ο Αϊνστάιν έγινε αυτομάτως διάσημος το 1919. Ο Αλ. Αϊνστάιν ανεγνώρισε αυτό δημόσια, στην τελευταία του συνέντευξη, το1955, όπου λέει στους δημοσιογράφους :
«Κύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς σας όμως δεν θέλησε να μάθει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε τον δρόμο προς την ανώτερη μαθηματική επιστήμη, σκέψη και έρευνα. Και για να μην σας κουράσω, σας το λέω έτσι απλά, χωρίς λεπτομέρειες, ότι μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίο, εγώ προσωπικά, αλλά και η μαθηματική επιστήμη, η φυσική, η σοφία του αιώνα μας, χρωστάμε τα πάντα».
Ως δάσκαλος, ο ΚΚ χάραξε την ανεξίτηλη φυσιογνωμία στην μνήμη των φοιτητών του, γιατί, όπως και στα παιδιά του, ήξερε να συνδυάζει τέλεια την αγάπη με την παιδαγωγική αυστηρότητα. Όταν , κατά το 1918, αναχωρούσε από την Γοττίγη για το Βερολίνο, όπου ανέλαβε στο πανεπιστήμιο την έδρα που κατείχε ο Schwarz, οι φοιτητές του, που τον φώναζαν χαϊδευτικά ‘’Cara’’, οργάνωσαν ειδική τελετή, στην οποίαν του έγραψαν και του απήγγειλαν ποίημα τρανταχτώ στροφών, εξυμνώντας τα μεγάλα προτερήματα του δασκάλου τους και περιέγραφαν την λύπη τους για τον αποχωρισμό.
Και η τελευταία στροφή λέει:
«Ο καθηγητής μας Καραθεοδωρή φεύγει για το Βερολίνο
Και αν εδώ δεν ήταν Γοττίγη, θα τραβούσαμε και εμείς για εκεί».
Το 1919, εκλέγεται Μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Την ίδια χρονιά, ο Ελληνικός στρατός απελευθερώνει την Ιωνία. Οι Ελληνικές αρχές εγκαθίστανται στην Σμύρνη. Ο Ελ. Βενιζέλος καλεί τον ΚΚ στο σπίτι του για να του αναθέσει την οργάνωση Πανεπιστημίου στην Σμύρνη.. «Θα σας παράσχουν όλες τις ευκολίες. Το έργον σας είναι σπουδαίον, η Ελλάς πρέπει να εκπολιτίσει την Μικράν Ασία». Ο ΚΚ αποδέχεται την πρόταση, εγκαταλείπει την έδρα του και συλλαμβάνει το όραμα για την δημιουργία του Πανεπιστημίου της Σμύρνης που θα συνδέσει Ανατολή και Δύση, το αποκαλούσε ‘’ΦΩΣ ΕΞ ΑΝΑΤΟΛΩΝ’’, και θα ήταν το δεύτερο Ελληνικό, μετά το Καποδιστριακό. Με πολύ μεράκι εργάζεται για την οργάνωση και τον εξοπλισμό του. Αλλά το όνειρό του καταστράφηκε από τα γεγονότα του 1922. Διαισθανόμενος τι επρόκειτο να συμβεί, στέλνει την οικογένειά του στη Σάμο, για ασφάλεια. Ο ίδιος αναχώρησε από την Σμύρνη κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή και με κίνδυνο της ζωής του, προκειμένου να επιβιβάσει σε πλοίο το υλικό που, με τόση επιμέλεια, μετέφερε από την Ευρώπη για το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης. Τα βιβλία και τα όργανα του, που προορίζονταν για το Πανεπιστημίο της Σμύρνης φυλάσσονται στο Μουσείο του Πανεπιστημίου των Αθηνών.
Τα επόμενα χρόνια, διορίζεται καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου του συνέβησαν άγνωστα για αυτόν γεγονότα, αλλά διαδεδομένα τότε στην επιστημονική κοινότητα πάθη. Στις 10-12-1923, ενώ δίδασκε σε πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι παρακολουθούσαν αδιάφορα, ένας φοιτητής, γιος ναυάρχου και κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, τον διέκοψε με την φράση «Noch ein mal (ακόμα μια φορά)». Τότε, ο ήρεμος και ευγενέστατος αυτός άνθρωπος κυριολεκτικά εξεμάνη και κραυγάζοντας «Είμαι Έλλην, είμαι Έλλην» βγήκε από το αμφιθέατρο. Τελικά, επέστρεψε στο Μόναχο. Το 1929, ο Βενιζέλος τον καλεί από το Μόναχο, για την διοργάνωση του Πανεπιστημίου Αθηνών και του νεοσύστατου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Πάντα πρόθυμος στα καλέσματα της πατρίδας, ο ΚΚ ήρθε στην Αθήνα. Υπουργός Παιδείας ήταν τότε ο Γεώργιος Παπανδρέου. Για 2 χρόνια εργάστηκε ως Κυβερνητικός Επίτροπος, με βαθμό Πρυτάνεως, και έφτιαξε μελέτη που αποτέλεσε την βάση του Ν. 5343/32 και που λειτούργησε έως το 1982. Τελικά, επί κυβερνήσεως Παπαναστασίου, με ένα τσαλακωμένο χαρτί, που έφερε υπογραφή γραμματέως γ’ τάξεως, ο ΚΚ παύτηκε από την θέση αυτή και επέστρεψε στο Μόναχο, όπου παρέμεινε οικογενειακώς, μέχρι τον θάνατό του.
Τον Ιούλιο του 1936 του απενεμήθη το μετάλλιο Fields, βραβείο διεθνούς αναγνωρισμένου κύρους, στα μαθηματικά. Την ίδια χρονιά, σε μία εκδήλωση στην Αμερική, για τα 400 χρόνια από την ίδρυση της Μαθηματικής Εταιρείας, ο ΚΚ γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό και οργανώνεται ειδική εκδήλωση προς τιμήν του. Ασχολήθηκε και με την Φυσική και σήμερα τον αποκαλούν ‘’Πατέρα της Θερμοδυναμικής’’. Η συμβολή του στην Θεωρητική Φυσική ήταν ουσιαστική η μαθηματική θεμελίωση τομέων της Φυσικής, όπως η Θερμοδυναμική, η Γεωμετρική Οπτική, η Μηχανική και η Σχετικότητα
Από το 1901 και λίγο πριν από τον θάνατό του, ο ΚΚ έγραψε 175 αξιόλογες εργασίες. Κάποια βιβλία του έχουν εκδοθεί το 1983 στην Νέα Υόρκη, αλλά δυστυχώς όχι ακόμα στην Ελληνική Γλώσσα. Σημειωτέον ότι κάποιες εργασίες του που έγραψε στην Ελληνική, μεταφράστηκαν στην Γερμανική και την Αγγλική. Ο ΚΚ είναι δώρο της Ελλάδος , δυστυχώς στους Γερμανούς. Ανήκει στους κορυφαίους μαθηματικούς και φυσικούς της υφηλίου.
Πολλοί φοιτητές από όλον τον κόσμο κάνουν διδακτορικό πάνω στις εργασίες του ΚΚ, αλλά όχι οι δικοί μας.
Ήταν όμως και ένας λαμπρός άνθρωπος και Έλληνας. Ως οικογενειάρχης υπήρξε υποδειγματικός, σεμνός , διακριτικός. Yπήρξε, επίσης, ο ιδρυτής της κοινωνίας των αποδήμων Ελλήνων στην Γερμανία. Χτίζει Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία . Οργανώνει την Ελληνική Κοινότητα και, στα δύσκολα χρόνια, εμψυχώνει και καθοδηγεί σωστά τον Ελληνικό Πληθυσμό. Είχε και το χάρισμα της γλωσσομάθειας. Εκτός από τις Ευρωπαϊκές Γλώσσες, γνώριζε την Τουρκική και την Αραβική.
Στις 2 Φεβρουαρίου 1950, αυθημερόν αναγγέλεται επίσημα στην ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών ο θάνατός του. Ο τότε Πρόεδρος της Ακαδημίας, μεταξύ άλλων θα πει:
«Μία εξέχουσα φυσιογνωμία της διεθνούς επιστήμης εξέλιπε». Ο Ακαδημαϊκός της Βαυαρικής Ακαδημίας, Oscar Perron, όταν πληροφορήθηκε τον θάνατό του, είπε :
« Ένας από τους λαμπρότερους μαθηματικούς, έχει ουσιαστικά εμπλουτίσει και επηρεάσει αποφασιστικά την Επιστήμη. Ένας άνδρας με ασυνήθιστη και πλατειά παιδεία, ως ανήκων στο Ελληνικόν Έθνος, με το υψιπετές πνεύμα του και την αδιάκοπη αναζήτηση της γνώσης, συνέχισε την παράδοση και την κληρονομιά της Κλασσικής Έλλάδας».
Οι Θρακιώτες δεν ξέχασαν τον ΚΚ. Μια ομάδα προσωπικοτήτων από την Θράκη αποφάσισαν και ίδρυσαν το ‘’Μουσείο Καραθεοδωρή’’ στην Κομοτηνή και του έστησαν και ανδριάντα σε κεντρικό σημείο, 50 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο τέως υπουργός από την Κομοτηνή, Ευριπίδης Στυλιανίδης, σε συνεργασία με τον Ισραηλινό πρέσβη, κατάφερε να του δοθούν 28 αντίγραφα επιστολών αλληλογραφίας Καραθεοδωρή – Αϊνστάιν . Έκτοτε το Μουσείο εμπλουτίζεται και εκσυγχρονίζεται συνεχώς και λειτουργεί και ως ερευνητικό κέντρο, με πρωτοβουλίες του επίσης Θρακιώτη Νίκου Λυγερού. Το 1994, κυκλοφόρησε Ελληνικό γραμματόσημο που απεικονίζει τον πρώτο μαθηματικό, Θαλή Μιλήσιο και τον Κ. τον μόνο μαθηματικό της νεώτερης Ελλάδας, που τιμήθηκε από τα ΕΛΤΑ.
Στο τέλος της εκδήλωσης προσφέρθηκε από την Πρόεδρο, κ. ΒΙΚΥ ΤΣΙΑΚΑ, στην κ. ΑΙΜΙΛΙΑ ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, που αφορούσε την ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ. Η κ.Β.ΤΣ. επεσήμανε ότι στις μέρες μας ‘’δρομολογείται’’ και η γενοκτονία των Ελλήνων, στην οποίαν εμείς πρέπει να αντισταθούμε γιατί έρχονται πολύ δύσκολες ημέρες.
Την εκδήλωση της Λέσχη Γυναικών Παπάγου – Χολαργού παρακολούθησαν, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού & Περιβάλλοντος.[ΔΟΠΑΠ], Παπάγου –Χολαργού, κ. Μιχάλης Τράκας και ο επικεφαλής της Αντιπολίτευσης του Δήμου Παπάγου – Χολαργού, κ. Κωνσταντίνος Τίγκας, ο οποίος ευχαρίστησε την Πρόεδρο και το Δ.Σ. του Συλλόγου, για την πρόσκληση και την κ.Αιμιλία Λαδοπούλου, για την παρουσίαση της προσωπικότητας του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.
΄Όπως επεσήμανε ο κ. Κ. ΤΊΓΚΑΣ, οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε από λίγα έως τίποτα για αυτήν την μεγάλη προσωπικότητα, αλλά δεν φταίμε εμείς για αυτό: φταίει η Πολιτεία που κρατάει φιμωμένες τέτοιες προσωπικότητες. Και ο κ. Κ.Τίγκας έκλεισε με τον γνωστό γνωμικό του Νίκου Καζαντζάκη:
«Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει».
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
HELLENIC NEWS OF AMERICA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου