ΠΝΙΓΗΚΕ ΣΤΟΝ ΣΑΓΓΑΡΙΟ του Κ.ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ που θα εκδοθεί σύντομα)
“…Προχωράμε σιγά-σιγά, πτώματα κυριολεκτικά στην κούραση. Έχουμε να κοιμηθούμε δύο μέρες και νύχτες. Σερνόμαστε κυριολεκτικά. Δώδεκα ξεκινήσαμε και μείναμε επτά. Ακόμα δεν μπορώ να χωνέψω ότι αναγκάστηκα να σκοτώσω τον Ανδρέα, τον Πατρινό. Δεν γινόταν όμως διαφορετικά. Ήταν πολύ βαριά τραυματίας. Δεν είχε ζωή. Τα χέρια του με το ζόρι έπιαναν κάτι… Το ένα πόδι του άρχισε να βρωμάει. Μάλλον γάγγραινα. Κανείς δεν ήθελε να ξετυλίξει τις γάζες και τα κουρέλια που το είχαμε επιδέσει. Το αντισηπτικό που χρησιμοποιήσαμε; Ρακί. Ρακί στο πόδι για αντισηπτικό, ρακί στα χείλια για παυσίπονο. Για «πάσαν νόσον». Καιγόταν στον πυρετό. Δεν ήθελε να αυτοκτονήσει γιατί έλεγε είναι αμαρτία, αλλά δεν ήθελε να πέσει και στα χέρια των Τούρκων. Αν έπεφτε στα χέρια τους, ένας Θεός ξέρει τι βασανιστήρια θα του έκαναν πριν βγει η ψυχή του.
Με παρακαλούσε ενώ ψηνόταν στον πυρετό: «Ελα ρε Δημήτρη σε παρακαλώ. Μπήξε μου την λόχγη εδώ, να φύγω γρήγορα».
Έβλεπε ότι δεν του έδινα επίτηδες σημασία, ενώ τα μάτια μου χωρίς να τα βλέπει δάκρυζαν, και συνέχιζε: «Καλά ρε δεν με ακούς; Θα με αφήσεις στα χέρια τους; Δεν άκουσες τι κάνουν στους φαντάρους μας που πιάνουν αιχμάλωτους;»
Δυσκολευόταν να μιλήσει, είχε γανιάσει, αλλά έπαιρνε μια βαθιά ανάσα και ξανά πάλι προσπαθούσε να με πείσει: «Θυμάσαι εκείνον τον Κερκυραίο που τους το έσκασε και ήλθε στις γραμμές μας, τι μας είπε; Τους έκοβαν τα κεφάλια με το πριγιόνι ρε, ενώ ήταν ζωντανοί και μετά τα κλωτσούσαν ο ένας στον άλλο σαν παιγνίδι. Θυμάσαι; (σ.σ. οι Τούρκοι έπαιζαν ποδόσφαιρο με τα κομμένα κεφάλια)»
Όταν είδε κι απόειδε, μου λέει: «Ρε Δημήτρη, σε παρακαλώ, έλα βγάλε το πιστόλι, βάλτο εδώ στην καρδιά μου και έλα να πατήσουμε μαζί την σκανδάλη. Σε παρακαλώ…» και έβαλε τα κλάματα. Λύγισα. Άρχισα να κλαίω πλέον και γω. Με είχε πείσει. Οι υπόλοιποι απομακρύνθηκαν, σαν να μου έλεγαν «αυτό είναι κάτι που αφορά εσάς τους δύο»!
Προσπαθώ να ξεχάσω την εικόνα των ματιών του, την όλο λύτρωση όταν μαζί πατούσαμε την σκανδάλη του πιστολιού, που σημάδευε την καρδιά του. Την αμαρτία την πήρα εγώ πάνω μου. Σκότωσα ούτε και γώ ξέρω πόσους ανθρώπους από τις αρχές του πολέμου του πρωτοδεύτερου βαλκανικού μέχρι σήμερα, οπότε ένας παραπάνω, ένας παρακάτω, το βάρος της καρδιάς ίδιο είναι.
Θα μου πει κάποιος μα αυτός δεν ήταν εχθρός, ήταν δικός μας. Η οικογένειά του τον περίμενε στην Πάτρα, στην Κάτω Αχαγιά. Του υποσχέθηκα, αν σωθώ να τους επισκεφτώ και να τους πω, την ιστορία του, την ιστορία μας, πως ήλθαμε εδώ, καθαροί και κολλαρισμένοι και πως γυρνάμε πίσω, όσους θέλει ο Θεός να γυρίσουν, ρακένδυτοι και ηττημένοι, παρότι δεν νικηθήκαμε. Αλλά πως θα τους έλεγα πως "έφυγε" ο Ανδρέας; Θα καταλάβαιναν; Ή θα με θεωρούσαν φονιά;
Τι Βούλγαρος, τι Τούρκος, τι Έλληνας; Όποιον και να σκοτώσεις ίδιο λόγο θα δώσεις, όταν έλθει η ώρα να συναντήσεις τον Πλάστη σου.
Αλλά εγώ το έκανα για το καλό του. Δεν μπορούσαμε να τον μεταφέρουμε άλλο, δεν είχε νόημα, ήταν στα τελευταία του. Αλλά δεν μπορούσαμε και να τον αφήσουμε ζωντανό στα χέρια των Τσέτηδων. Ούτε βέβαια να τον περιμένουμε να πεθάνει. Οι Τούρκοι είναι κοντά. Και έχω ευθύνη για τους υπόλοιπους έξη φαντάρους που με ακολούθησαν.
Αυτές τις σκέψεις μου, που τις κάνω σέρνοντας τα πόδια μου, στον δρόμο προς την Σμύρνη, τις τάραξε η φωνή του δασκαλάκου.
- Λοχία, Τούρκοι με άλογα.
Αμέσως σαν να έφαγα ένα κουβά νερό στο πρόσωπο, ξυπνώ από τον μισο-λήθαργο στον οποίο είχα περιπέσει και λέω σε όλους:
- Κάτω, κάτω όλοι και μην ακούσω τσιμουδιά.
Σκέφτομαι. Πως διάολο έφτασαν μέχρι εδώ; Έπρεπε να ήταν ακόμα μια μέρα πίσω. Από πού στο διάολο ξεπρόβαλαν;
Παίρνω το μικρό τηλεσκόπιο, που είχα πάρει από τα πράγματα του άτυχου Ταγματάρχη, του Μπιζάνη και κοιτώ. Αμέσως κατάλαβα.
Άτακτοι. Προφανώς κρυμμένοι στα Τουρκοχώρια ή και οι ίδιοι κάτοικοί τους που όσο ήταν εκεί φυλάκια μας, παρίσταναν τους άκακους αγρότες και τώρα που έμαθαν ότι ο Στρατός μας υποχωρεί, μαζεύτηκαν τα θρασίμια, οπλίστηκαν και μας χτυπούν, βρίσκοντας μας σε μικρές ομάδες.
Ακούμε και γυναικείες στριγγλιές. Προχωρώ λίγο πιο πάνω, σε αυτό το φυσικό υψωματάκι με τους θάμνους και ξανακοιτώ με το τηλεσκόπιο.
- Όχι ρε πούστηδες.
Βλέπω έναν ξεβρακωμένο ψηλό Τούρκο να έχει ρίξει στο έδαφος μια γυναίκα και να της σκίζει τα ρούχα. Προφανώς ήθελε να την ατιμάσει. Και σίγουρα δεν ήταν μουσουλμάνα αυτή η γυναίκα, αλλά δικιά μας. Γύρω γύρω είχαν ξεπεζέψει άλλοι πέντε-έξη που έλυναν τα ζωνάρια τους, προφανώς παίρνοντας σειρά για μετά…όταν έκανε την δουλειά του ο ψηλός. Δάγκωσα τα χείλη μου από θυμό.
Ψιθυρίζω στον Κιουρκτσόγλου, τον νεαρό μικρασιάτη εθελοντή του Στρατού μας, που είχε μάτι αετού και ήταν άσσος στην σκόπευση, να έλθει δίπλα μου. Έρχεται έρποντας, με το χώμα να του πληγώνει το στήθος, μιας και δεν είχε απομείνει τίποτα από το χιτώνιο του… Μόνο λουρίδες και μανίκια…
- Ελα Λοχία πες μου τι θες;
Του λέω:
- Bλέπεις εκείνον τον ψηλό τον τούρκο που έχει πέσει πάνω από εκείνο το άτομο (δεν του είπα ότι ήταν γυναίκα, αν και το φαντάστηκε);
- Ναι απαντάει.
- Μπορείς να του τινάξεις τα μυαλά στον αέρα; τον ρωτησα κοιτώντας τον στα μάτια.
- Θα προσπαθήσω μου, μου απάντησε.
- Να τον πετύχεις θέλω ρε, όχι να προσπαθήσεις, αλλιώς αν αστοχήσεις θα έλθει εδώ και θα σε γαμήσει ο ψηλέας… του ξαναλέω με πιο αυστηρό ύφος!
- Καλά Λοχία. Περίμενε. Σηκώνει καλά τον σκοπευτήρα, υπολογίζει την απόσταση και μου λέει «Έτοιμος» !
Του λέω «χτύπα τον»!
Ένας πυροβολισμός ακούστηκε και βλέπω με το τηλεσκόπιο, το κεφάλι του ψηλού να τινάζεται με δύναμη πίσω, σημάδι ότι ο Κιουρκτσόγλου τον πέτυχε.
Οι υπόλοιποι άτακτοι σκύβουν και τραβούν την γυναίκα να την πάρουν μαζί τους, μέσα στον φόβο τους μην τους σκοτώσουμε κι αυτούς, μιας και δεν ήξεραν ούτε που ήμασταν, ούτε πόσοι ήμασταν… Την τραβούσε ένας χοντρός όπως ήταν γυμνή να την βάλει στο άλογό του, ενώ οι υπόλοιποι θρασύδειλοι χέστες σύντροφοί του, ήδη καβαλίκεψαν και κάλπαζαν μακριά… Τότε ακούστηκε άλλος ένας πυροβολισμός…
Γυρνώ απότομα το κεφάλι στο πλάϊ μου και βλέπω τον Κιουρκτσόγλου πλέον όρθιο να σημαδεύει και το όπλο του να καπνίζει. Αυτός είχε πυροβολήσει.
Κοιτώ με το τηλεσκόπιο και βλέπω την γυμνή γυναίκα σωριασμένη κάτω και τον χοντρό Τούρκο να φεύγει τρέχοντας κυνηγώντας το άλογό του που κάλπαζε μοναχό του.
Τι είχε συμβεί;
Ο Κιουρκτσόγλου μόλις σιγουρεύτηκε ότι είναι γυναίκα, την σημάδεψε και την πυροβόλησε. Έδωσε τέλος στο μαρτύριο της. Γιατί προς όποια κατεύθυνση και να πήγαινε, θα έπεφτε πάνω σε Τούρκους. Και το αποτέλεσμα φανταζόμαστε όλοι πιο θα ήταν…ατίμωση και θάνατος.
Αμίλητος ο μικρός, ο Κιουρκτσόγλου, γυρνάει με κατεβασμένο το τουφέκι του και πηγαίνει προς τους υπόλοιπους της ομάδας. Δεν ξαναμίλησε. Ούτε εγώ αναφέρθηκα ξανά στο συμβάν.
Μόνο όταν χωριστήκαμε στο έμπα της Σμύρνης, επειδή εκείνος επέμενε να μείνει να ψάξει να βρει τους δικούς του, ενώ εμείς παίρναμε τον δρόμο προς την Ερυθραία, μου είπε φευγαλέα με απολογητικό ύφος:
- Λοχία καλό δρόμο. Και να ξέρεις, στην θέση εκείνης της γυναίκας που πυροβόλησα χθες, έβαλα την μάνα μου. Μόνο έτσι βρήκα το κουράγιο και πυροβόλησα.
Κούνησα το κεφάλι μου με κατανόηση, σφίγγοντας τα χείλια μου.
«Τι κακό κάναμε ρε σε αυτούς τους ανθρώπους, ερχόμενοι εδώ στα ’19»! Σκέφτηκα. Αφού δεν μπορούσαμε να την φέρουμε μόνοι μας πέρα την εκστρατεία τι την ξεκινήσαμε; Και αν την ξεκινήσαμε γιατί δεν σταματήσαμε μέχρι εκεί που τα πόδια μας τα κάλυπτε η βελέντζα;
Απλά μας φυτίλιασαν οι ξένοι... Οι ξένοι αυτοί οι ξένοι… Οι Σύμμαχοι… Του «κώλου Σύμμαχοι». Οι Ιταλοί από την αρχή εναντίον μας και φιλότουρκοι. Οι Γάλλοι «παλάντζες». Ο Κλεμανσώ έδωσε την θέση του σε κάποιον Πουανγκαρέ ή κάπως έτσι, που όπως έλεγαν αυτοί που ήξεραν, ήταν κι αυτός φιλότουρκος. Οι Μπολσεβίκοι δεν μας συγχώρεσαν που εκστρατεύσαμε στην Ουκρανία για να τους χτυπήσουμε, για τα συμφέροντα άλλων. Φιλότουρκοι κι αυτοί.
Μόνο οι Άγγλοι είχαν μείνει, αλλά και αυτοί μόνο λόγια… Και τα λόγια δεν κοστίζουν, ούτε σε βάζουν σε μπελάδες αν δεν συνοδεύονται με έργα. Και από έργα οι «κοκκινόκωλοι» τίποτα. Προέβλεπαν ότι ο Κεμάλης θα είναι σε λίγο κύριος της Ιωνίας και όλης της Μικράς Ασίας και θα διαφεντεύει το λιμάνι της Σμύρνης και τον σιδηρόδρομο που έφτανε μέχρι την Περσία.
Πριν με τον Βενιζέλο και οι Ιταλοί και οι Γάλλοι και οι Αγγλοι κρατούσαν τα προσχήματα. Όταν ο ηλίθιος ο Βενιζέλος, μέσα στην Εκστρατεία αποφάσισε να κάνει εκλογές και τις έχασε, ήλθε ξανά ο Βασιλιάς που τον είχαν στην μπούκα από το ’14 και πλέον άλλαξαν το τροπάρι!
Και μας άφησαν μόνους μας. Να πάμε που; Να κάνουμε τι;
Κάθε βουνό που συναντούσαμε, είχε από πίσω άλλο βουνό…
Κάθε νταγ είχε μετά άλλο νταγ… Από τεπέ σε τεπέ πηγαίναμε…
Ατελείωτα τα νταγ και τα τεπέ…. Κι αν το Εσκί Σεχίρ ήταν μακριά από την Σμύρνη, φανταστείτε την Άγκυρα. Και βαλθήκαμε να την καταλάβουμε. Γιατί ;;; Ο Κεμάλης αν την καταλαμβάναμε, θα πήγαινε ακόμα πιό πίσω στην Σιβάς (σ.σ. Σεβάστεια). Τι θα κάναμε τότε;
Εκστρατεία να καταλάβουμε την Σιβας; Στα βάθη της Ασίας ;;;;
Άσε που εμφανίστηκαν και "Ελληνες" Μπολσεβίκοι, που ήταν οργανωμένοι σε σωματεία. Υπήρχε σωματείο τους στα τραίνα. Κάποια στιγμή αποφάσισε αυτό το Σωματείο να μην κινούνται τα τραίνα. Έγινε χαμός. Τροφοδοσία από την Σμύρνη μηδέν. Πείνα. Αλλά ούτε και πυρομαχικά. Ούτε ανταλλακτικά.
Ένας αριθμός από δαύτους τους Μπολσεβίκους ήταν και ανάμεσα στους φαντάρους σε μονάδες των πρόσω. Και τι έκαναν τα καθάρματα;
Μοίραζαν χαρτιά που έλεγαν "Τι θέλουμε εμείς εδώ; Στην Πατρίδα πίσω οι δικοί μας πεινάνε! Ας αφήσουμε τον Κεμάλ στην χώρα του κι ας γυρίσουμε πίσω ! Δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με τους Τούρκους!"
Ποιός στρατιώτης σε όλον τον κόσμο θα άντεχε να διαβάζει ότι πίσω σπίτι του η οικογένειά του πεινάει, ενώ αυτός ήταν στα βάθη των υψιπέδων της Μικράς Ασίας πολεμώντας νηστικός, βρώμικος και ξεχασμένος. Δυστυχώς. Και με αυτές τις μελαγχολικές σκέψεις, από γεγονότα και καταστάσεις που καταρράκωσαν το ηθικό των ανδρών, κάποιοι από τους οποίους πολεμούσαν συνεχώς από το 1912 και είχαν να δουν 10 χρόνια το σπίτι τους, συνέχισα να οδηγώ την ολιγομελή ομάδα μου προς την σωτηρία.
Είχε ανέβει ψηλά ο ήλιος, η ζέστη του Αυγούστου αφόρητη.
Δεν είχαμε νερό, δεν είχαμε κάτι να φάμε. Και κατάκοποι…
Βρώμικοι και κατάκοποι…
Πρέπει να προχωρήσαμε 5-6 χλμ μέσα στον ήλιο, όταν ακούσαμε φωνές και χλιμιντρίσματα αλόγων.
- Κάτω, φωνάζω στους δικούς μου και τον ψόφιο κοριό όλοι….
Βλέπουμε μια ομάδα από στρατιώτες σε φάλαγγα, στο βάθος βόρεια στο φαράγγι, με έναν έφιππο επικεφαλής (μάλλον ήταν ο αξιωματικός) και έναν έφιππο που κρατούσε την σημαία. Ήταν δικοί μας.
Καταχάρηκα. Συντεταγμένο τμήμα, επιτέλους…
Ήμουν έτοιμος να πω στους δικούς μου, «πάμε κι εμείς μαζί τους», αλλά στάθηκα γιατί βλέπω κάτι που δεν μου αρέσει.
Βλέπω τον σημαιοφόρο να καλπάζει προς το τέλος της φάλαγγας, να ξεπεζεύει, να σκύβει πάνω από την σημαία και να της βάζει φωτιά…
- Τι κάνει αυτός; λέω από μέσα μου!
Τα επόμενα δύο λεπτά κατάλαβα γιατί το έκανε αυτό ο σημαιοφόρος της φάλαγγας των περίπου οπλισμένων ανδρών μας 100-150 ανδρών.
Από την άλλη μεριά εμφανίζονται τρείς έφιπποι ένστολοι.
Όχι δεν ήταν Τούρκοι. Από την στολή, μάλλον Γάλλοι ήταν. Βλέπω πλησιάζουν και κάτι λένε στον αξιωματικό μας.
Τότε εκείνος κάνει κάτι αδιανόητο.
Βγάζει το άσπρο μαντήλι του, το καρφώνει στην σπάθα του και το σηκώνει ψηλά προς τα πίσω, προς τους άντρες του.
«Τι διάολο κάνει ρε αυτός;» σκέφτομαι. «Παραδίνεται; Σε ποιόν; Σε τρεις Γάλλους;» Μου φαίνεται τόσο αλλόκοτα περίεργο το συμβάν.
Βλέπω τότε έναν αραμπά με πάνω του έναν άλλο Γάλλο, να βγαίνει στο ξέφωτο και να σταματάει δίπλα στον Έλληνα αξιωματικό.
Δεν άκουσα τι έλεγε ο επικεφαλής του τμήματός μας στους στρατιώτες της φάλαγγας, αλλά αμέσα βλέπω έναν έναν να περνάνε μπροστά από τον αραμπά και να πετάνε πάνω του τα τουφέκια τους.
Κατάλαβα. Παραδόθηκε ο μαλάκας. Ο χέστης. Ο κιοτής.
Μερικοί στρατιώτες στο τέλος της φάλαγγας άρχισαν να τρέχουν ένοπλοι προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αποφάσισαν προφανώς να μην υπακούσουν στην διαταγή του επικεφαλής τους και να μην παραδοθούν. Από όσο μπόρεσα να δω, μαζί τους και ο έφιππος σημαιοφόρος (ήταν ο μόνος έφιππος, πέραν του επικεφαλής αξιωματικού) που είχε πριν κάψει την σημαία, προφανώς για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων σαν λάφυρο, όταν ψυλλιάστηκε ότι ο Διοικητής τους θα τους παρέδιδε σαν προβατα στην σφαγή.
Καθώς εξακολουθούσε η διαδικασία της παράδοσης των όπλων κάνουν δειλά την εμφάνισή τους, καμμιά δεκαριά έφιπποι Τούρκοι. Από τα σακάκια τους και τα φέσια τους κατάλαβα ότι ήταν του τακτικού Στρατού.
Χαιρέτησε ο επικεφαλής τους στρατιωτικά τον Γάλλο επικεφαλής και μετά πλησίασε τον Έλληνα επικεφαλής.
Ξαφνικά βλέπω τον Τούρκο να βγάζει το πιστόλι του και να πυροβολεί τον Έλληνα αξιωματικό, που τινάχθηκε πίσω και έπεσε προφανώς νεκρός κάτω από το άλογό του.
Οι Γάλλοι ούτε που κουνήθηκαν από την θέση τους.
Ο Τούρκος – προφανώς αξιωματικός – κάτι είπε στους άλλους Τούρκους και κάποιος άρχισε να μιλάει στους Έλληνες φαντάρους, που άρχισαν να βγάζουν τις εξαρτήσεις τους και να τις πετάνε πέρα. Οι υπόλοιποι έφιπποι Τούρκοι περικύκλωσαν την φάλαγγα, που άρχισε αργά να βαδίζει προς τα βόρεια, ενώ οι Γάλλοι αποχώρησαν με τον αραμπά τους γεμάτο τουφέκια, προς την κατεύθυνση από την οποία ήλθαν…
Δεν πιστευα ότι είδα. Απίστευτο. Ακατανόητο.
Μια ολόκληρη συντεταγμένη φάλαγγα Ελλήνων στρατιωτών, μάλλον Λόχος, 100-150 άνδρες, παραδόθηκαν σε 4 Γάλλους, οι οποίοι τους παρέδωσαν σε 10 Τούρκους….
Τι κατάπτωση του άλλοτε κραταιού Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος που ήταν, ο φόβος και ο τρόμος, για εχθρούς και φίλους.
Γυρνώ προς τους εμβρόντητους άνδρες της ομάδας μας και τους λέω:
«Εμείς δεν θα παραδοθούμε. Εμπρός για την Σμύρνη» και ξεκινήσαμε!”
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου