3 ΝΑΙ ΚΑΙ 2 ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Ονόματα νεκρών σπουδαστών λόγω εξέγερσης, την περίοδο της κατοχής 1941-1944

Του Πολύδωρος Ιππ.Δάκογλου

Έληξε σήμερα το απόγευμα (Πέμπτη 16-11-2017) η κατάληψη του Πολυτεχνείου από διεθνείς ομάδες αναρχικών και ο χώρος παραδόθηκε σε εκπροσώπους Φοιτητικών Συλλόγων της Αθήνας. Άνοιξε έτσι ο δρόμος του τυπικού εορτασμού της 44^ης επετείου του Πολυτεχνείου.
Όπως κάθε χρόνο, κάποιοι αναφέρθηκαν σ’ αυτό  ισοπεδωτικά και απαίδευτα, ενώ κάποιοι άλλοι, μίλησαν με υπερβολή και μεγάλη δόση μυθοπλασίας.
Θα προσπαθήσω, στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου, να αναφέρω «τη δική μου αλήθεια». Για  τον σκοπό αυτό, θα προσεγγίσω το θέμα με 5 απαντήσεις σε ισάριθμα ερωτήματα και, τελικώς, με μία ανακεφαλαίωση.

ΕΡΩΤΗΜΑ 1^ο. Υπήρξε εξέγερση; Απαντώ ΝΑΙ!
ΕΡΩΤΗΜΑ 2^ο. Υπήρξαν θύματα; Απαντώ ΝΑΙ!
ΕΡΩΤΗΜΑ 3^ο. Επέδρασε στις εξελίξεις; Απαντώ ΝΑΙ!
ΕΡΩΤΗΜΑ 4^ο. Υπήρξε πολιτική υποκίνηση; Απαντώ ΟΧΙ!
ΕΡΩΤΗΜΑ 5^ο. Υπήρξε δικαίωση των επιδιώξεων των συμμετεχόντων; Απαντώ ΟΧΙ!

Ποιο αναλυτικά:
ΝΑΙ! Υπήρξε εξέγερση. Μόνο που οι εξεγερμένοι έδρασαν, χωριστά, σε δύο ομάδες, αυτόνομα και παράλληλα,.
Πρώτη ομάδα ήταν οι φοιτητές, που ταμπουρώθηκαν μέσα στον περιφραγμένο χώρο του Πολυτεχνείου, και δεύτερη ομάδα ήταν  ακροαριστεροί και πράκτορες που επιχειρούσαν την κατάλυση του κράτους.
Οι φοιτητές, έδρασαν ειρηνικά και με αντικαθεστωτική διάθεση, προβάλλοντας το όραμα ενός διαφορετικού –καλύτερου κόσμου. Μιας Ελλάδας που θα την χαρακτήριζε η Εθνική Ανεξαρτησία, η Κοινωνική Δικαιοσύνη και η φροντίδα της πολιτείας για τους νέους. Οι ζημιές που προκάλεσαν οι φοιτητές (αν σκεφτούμε τα αποτελέσματα των σημερινών καταλήψεων) ήσαν ασήμαντες.
Οι ακροαριστεροί και οι πράκτορες έδρασαν με οργανωμένες επιχειρήσεις που στόχευαν στην κατάληψη του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και της Νομαρχίας Αθηνών. Σύμφωνα με μαρτυρίες ένστολων, της εποχής εκείνης, χρησιμοποίησαν βία και ελαφρό οπλισμό.
Και οι δύο προσπάθειες, ξεκίνησαν ως διαμαρτυρίες και, μεταλλάχθηκαν σε απόπειρες εξέγερσης.

ΝΑΙ! Υπήρξαν θύματα. Μόνον που κανένα από αυτά δεν ήταν φοιτητής ή σπουδαστής του Πολυτεχνείου. Ούτε σκοτώθηκε μέσα στον περιφραγμένο χώρο, κατά την διάρκεια των γεγονότων.
Υπήρξαν νεκροί, κάποιοι των οποίων σκοτώθηκαν από αδέσποτα πυρά ή πυρά ελευθέρων σκοπευτών. Κάποιοι  άλλοι σκοτώθηκαν πριν ή μετά τα γεγονότα. Κάποιοι σκοτώθηκαν σε περιοχές, μακράν του Πολυτεχνείο. και κάποιοι, τέλος, σκοτώθηκαν κατά τις απόπειρες κατάληψης των κυβερνητικών κτηρίων. Υπήρξαν ακόμη νεκροί, εργάτες και φοιτητές που σκοτώθηκαν λίγα χρόνια μετά, επί κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, από «Αύρες» των τμημάτων τάξεως, κατά την διάρκεια επιχειρήσεων «ελέγχου» της λαϊκής πορείας ανήμερα της επετείου. (Για την Σταματίνα Κανελοπούλου και τον Ιάκωβο Κουμή κ.α., δεν μιλά πλέον κανείς).

ΝΑΙ! Επέδρασε στις εξελίξεις. Πρωτογενώς και δευτερογενώς. Πρωτογενώς, ακύρωσε την μετάλλαξη του στρατιωτικού καθεστώτος (είχε ήδη ανακοινωθεί χρονοδιάγραμμα εκλογών) και δημιούργησε πολιτικό υπόβαθρο για την εκδήλωση της ενέργειας ανατροπής της κυβέρνησης Παπαδόπουλου –Μαρκεζίνη από τον Ιωαννίδη, Ενέργεια που ήταν ήδη προαποφασισμένη. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με αφορμή την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και την «ανατροπή του Ιωαννίδη» από την ομάδα των (Νατοϊκού προσανατολισμού) αρχηγών Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας.
Συγχρόνως, αποτέλεσε την μήτρα ανάδειξης πλήθους στελεχών που στη συνέχεια πλαισίωσαν και εμπλούτισαν το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα -ΠΑΣΟΚ.

ΟΧΙ! Δεν υπήρξε καμία πολιτική υποκίνηση. Οι αστοί πολιτικοί της εποχής εκείνης, ουσιαστικά πιάστηκαν στον ύπνο. Δεν είχαν καμία συμμετοχή στα γεγονότα. Το ΚΚΕ, παράνομο τότε, είχε αρχικά ταχθεί κατά της εξέγερσης των φοιτητών και την είχε χαρακτηρίσει ως προβοκατόρικη, ρίχνοντας προκηρύξεις σχετικού περιεχομένου μέσα και έξω από τον χώρο.
Οι πολιτικοί, όμως, υπήρξαν οι μεγάλοι ωφελημένοι.  Έσπευσαν να αγκαλιάσουν την φοιτητική (μόνον) εξέγερση και μετά την μεταπολίτευση να της προσδώσουν χαρακτήρα γενικευμένου ξεσηκωμού που έγινε -τάχα- υπό την καθοδήγησή τους. Επιδίωξαν και πέτυχαν να σκεπάσουν με το σχέδιο αυτό, την δική τους «αντιστασιακή ανυπαρξία» κατά την διάρκεια των 7 χρόνων του Απριλιανού καθεστώτος. Καπέλωσαν τον φοιτητικό κοινωνικό αγώνα, ενσωμάτωσαν στις τάξεις τους δευτερεύοντες αγωνιστές του συμβάντος και τους ανέδειξαν σε σύμβολα αντίστασης, αμείβοντάς τους πλούσια και ποικιλόμορφα. Παράδειγμα η Μαρία Δαμανάκη, που έγινε βουλευτής, αρχηγός κόμματος, υπουργός και Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λέγοντας από μικροφώνου «Εδώ Πολυτεχνείο… Εδώ Πολυτεχνείο…» και εκφωνώντας τα κείμενα που άλλοι της έγραφαν.

ΟΧΙ! Δεν υπήρξε δικαίωση των επιδιώξεων των συμμετεχόντων. Το αποδεικνύει το γεγονός ότι σήμερα, 44 χρόνια μετά, τα ίδια συνθήματα και οι ίδιες επιδιώξεις παραμένουν επίκαιρες και αναγκαίες.
Το πολιτικό σύνθημα έλεγε: «ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ». Όμως. η Ελλάδα παραμένει στο ΝΑΤΟ και  ο στρατός της λειτουργεί ως «δύναμη ειρήνης» (κατ’ άλλους κατοχής), στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και τη Βοσνία. Οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης  στήριξαν τους βομβαρδισμούς και την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, και προσφάτως την επιχείρηση ανατροπής του Καντάφι στην Λιβύη. (Να σημειωθεί ότι, ο Παπαδόπουλος αρνήθηκε να επιτρέψει στα αμερικάνικα αεροσκάφη την χρήση Ελληνικών αεροδρομίων, για παροχή βοήθειας στον πόλεμο του Ισραήλ με τους Άραβες).
Το κοινωνικό σύνθημα έλεγε: «ΨΩΜΙ –ΠΑΙΔΕΙΑ –ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Είναι το ίδιο ακριβώς σύνθημα, που φωνάζουν σήμερα, οι φοιτητές, οι άνεργοι, οι απολυμένοι, οι κατεστραμμένοι, οι συνταξιούχοι και γράφουν στα σημειώματά τους οι αυτοκτονούντες,  στρεφόμενοι κατά του ΠΑΣΟΚ, μέχρι πρότινος, της συγκυβέρνησης των τριών (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) και βέβαια των ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝ.ΕΛ, ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ, σήμερα.
Το Εθνικό σύνθημα έλεγε: «ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ». Παραμένει το κυρίαρχο ζητούμενο της εποχής. Αρκεί να ανοίξουμε τα μάτια για να δούμε ότι πολιτιστικά είμαστε υπό την κυριαρχία των οργάνων της παγκοσμιοποίησης. Οικονομικά είμαστε υπό την κυριαρχία των αφεντικών της «τρόϊκα». Γεωπολιτικά, τα κυβερνώντα (από την μεταπολίτευση) κόμματα, έχουν αποδεχθεί και έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση και επικυριαρχία, το Αιγαίο, τον εναέριο χώρο και τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές.

ΤΕΛΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένα συμβάν περιορισμένης σημασίας που αντιμετωπίσθηκε με καθυστέρηση και άστοχα από την τότε κυβέρνηση, σηματοδότησε μια νέα εποχή για την Ελλάδα. Δυστυχώς, όχι την καλύτερη. Από την πλευρά της λεγόμενης δεξιάς παράταξης, χάθηκε μια ολόκληρη γενιά πολιτικών στελεχών που, η στρατηγική της αποχουντοποίησης τα ώθησε στο περιθώριο της πολιτικής με το στίγμα του χουντικού. Έτσι χάθηκαν στελέχη σαν τον Παύλο Μανωλόπουλο, το Σπύρο Ζουρνατζή, τον Αντρέα Πεβερέτο και δεκάδες άλλους, αφήνοντας χώρο για εισπήδηση στο κόμμα του «Εθνάρχη», «αριστερής κοπής» αριβιστών και νεοφώτιστων.
Παραδόθηκε στην αριστερά, η πολιτιστική εξουσία, εις αντάλλαγμα μιας ιδιότυπης λήθης εις ότι αφορά το δεξιό αντικομμουνιστικό παρελθόν του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Η αριστερή διανόηση με την σειρά της, ανέδειξε τους δικούς της ποιητές, συγγραφείς και μουσουργούς, θέτοντας υπό καθεστώς διωγμού και απαγόρευσης κάθε τι το εθνικό. Έτσι, άνοιξε, τελικώς, ο δρόμος για τους αναθεωρητές που μετετράπησαν σε «ταλιμπάν της παγκοσμιοποίησης».
Το χειρότερο, όμως, απ’ όλα, ήταν το γεγονός ότι εκπαιδεύσαμε την ελληνική νεολαία να λατρεύει ανύπαρκτους ήρωες, να τιμά ήσσονος σημασίας γεγονότα και να αναδεικνύει ως κορυφαίες στιγμές πράξεις εμφύλιας διαμάχης και όχι πράξεις αντίστασης σε ξένες επιβουλές και εισβολές ή αποτίναξης ξένων κατακτητών (π.χ. ο αγώνας των νέων της ΕΟΚΑ κατά της Βρετανικής κατοχής)   

Το Πολυτεχνείο, ήταν ένα συμβάν που αξίζει να το θυμόμαστε και να το μελετάμε. Για άλλους λόγους όμως, τελείως διαφορετικούς, από αυτούς που προσπαθούν να επιβάλλουν οι εκμεταλλευτές του.

(Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το Νοέμβριο του 2014, στην εφημερίδα ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ. Με μικρές επεμβάσεις, που αναφέρονται σε στοιχεία χρονικής επικαιροποίησης, το αναρτώ και πάλι απόψε).

ΑΚΡΟΜΟΛΙΟ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ