ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΟΒΟΛΙΝΗΣ : ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΕΘΝΙΚΙΣΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΟΚΡΑΤΗ

Ο ΚώσταςΒοβολίνης Έλληνας εθνικιστής και παραδοσιοκράτης, υποστηρικτής του θεσμού της Βασιλείας, νομικός, δημοσιογράφος, συγγραφέας, εκδότης, ανώτερος Δημόσιος υπάλληλος που διατέλεσε Γραμματέας του Δήμου Πειραιά και της Ελληνικής Βουλής, αλλά και πολιτικός που συνεργάστηκε με το εθνικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, υπό τον Ιωάννη Μεταξά, εκλέχθηκε Βουλευτής και διατέλεσε Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως του επαναστατικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967 υπό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1913 και πέθανε  στις 10 Μαρτίου 1970 στην Αθήνα, από οξεία κρίση λοιμώδους ηπατίτιδος που του προκάλεσε ηπατικό κώμα. Κηδεύτηκε από τον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο της Ελληνικής πρωτεύουσας.

Το 1947 παντρεύτηκε με την Μαρία Ντόλα από την Πάτρα, που ήταν κόρη του Σωκράτη Ξανθόπουλου και της Ευγενίας Τριάντη, και από το γάμο τους γεννήθηκε η μετέπειτα εκδότρια Αλεξάνδρα Βοβολίνη, σύζυγος του εφοπλιστή Θανάση Λασκαρίδη.

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο νομομαθής Αντώνιος Βοβολίνης, με απώτερη καταγωγή από το γένος Βάμβα και το διδάσκαλο του Γένους Νεόφυτο Βάμβα, και μητέρα του η Μαρία Κεμπαστιανού, με καταγωγή από τη Βυζαντική οικογένεια των Καλλέργηδων. Μεγαλύτερος αδελφός του ήταν ο εκδότης Σπύρος Βοβολίνης. Στην πρώτη δεκαετία της ζωής τους τα αδέλφια Βοβολίνη έμειναν ορφανά από πατέρα. Ο Κωνσταντίνος Βοβολίνης, παρακολούθησε τα μαθήματα της Μέσης εκπαιδεύσεως στο 8ο Γυμνάσιο Αθηνών και ως μαθητής ήταν ο εκδότης του χειρόγραφου μαθητικού περιοδικού «Φλιτ». Ο Κωνσταντίνος Βοβολίνης σπούδασε νομικά, αλλά ασχολήθηκε από νωρίς με τη δημοσιογραφία, στην εφημερίδα «Ελεύθερος Άνθρωπος» του Κώστα Αθάνατου, αλλά και την πολιτική. Το 1925 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Βουλής, θέση στην οποία παρέμεινε έως το 1953, ενώ το 1936 ανέλαβε τη θέση του ιδιαίτερου Γραμματέα του εθνικιστή Υπουργού και στελέχους της κυβερνήσεως της 4ης Αυγούστου, Κωνσταντίνου Κοτζιά.

Το 1938 ο Βοβολίνης διορίστηκε Γενικός Γραμματέας του Δήμου Πειραιώς, επί δημαρχίας του Μιχάλη Μανούσκου. Τον Οκτώβριο του 1940 υποβλήθηκε σε αφαίρεση αμυγδαλών στο Τζανειο Νοσοκομείο Πειραιώς. Στρατεύτηκε και υπηρέτησε ως υποδεκανέας στο 2ο Στρατιωτικό Χειρουργείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Τον Αύγουστο του 1941 παύθηκε από Γενικός Γραμματέας του Δήμου Πειραιώς, από την κυβέρνηση του στρατηγού Γεωργίου Τσολάκογλου, για ατασθαλίες που κατηγορήθηκε ότι διέπραττε συνεταιρικά με τον Γερμανό φρούραρχο Λίτκε. Ο Βοβολίνης ζήτησε να διοριστεί Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αθηναίων, πρόταση στην οποία αρνήθηκε να συναινέσει ο Άγγελος Γεωργάτος, που μόλις είχε διορισθεί δήμαρχος μετά την παραίτηση του καθηγητή Μέρμηγκα.

«Ελληνικόν Αίμα»

Στις αρχές Μαΐου του 1941 ίδρυσε, μαζί με τους εθνικιστές ομοϊδεάτες του, τον Λάζαρο Πηνιάτογλου και τον Ιωάννη Μήλιο, την αντιστασιακή οργάνωση «Ελληνικὸν Αίμα». Ως σκοπός της οργανώσεως ετάχθη «....η διά της εντύπου προπαγάνδας αφ' ενός μεν τόνωσις του φρονήματος των προσκαίρως υποδουλωθέντων Ελλήνων, αφ' ετέρου δε η καταπολέμησις των τριών εισβολέων: Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων. Προς τούτο και μέχρι της εκδόσεως του «Ελληνικού Αίματος», ως εντύπου εφημερίδος εξετυπώθησαν εις πολυγράφους και γραφομηχανάς διάφοροι προκηρύξεις εθνικού και πατριωτικού περιεχομένου αίτινες εκυκλοφόρησαν κατά εκατοντάδας εις καταλλήλους περιστάσεις και ιδιαιτέρως κατά την 28 Οκτωβρίου 1941 και κατά την 25 Μαρτίου 1942....».

Σύμφωνα με τον ιστορικό Δημήτριο Γατόπουλο, ο οποίος δημοσίευσε την αφήγηση του Κωνσταντίνου Βοβολίνη προς τον ίδιο, «...Μέσα Μαΐου 1942. Σούρουπο μ' ανοιξιάτικη επίμονη ψιλή βροχούλα, ο ένας ύστερα απ' τον άλλο, οι τρεις μας, ο Λάζαρος Πηνιάτογλου, ο Γιάννης Μήλιος και εγώ, μπήκαμε στο ερημητήριο ενός ανθρώπου που τόσο Έλληνας στάθηκε: Στο σπιτάκι του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου (Σουρμελή 3), κοντά στο τέρμα της Κυψέλης. Σε λίγες ημέρες η εφημερίδα μας θα κυκλοφορούσε, το «Ελληνικό Αίμα», και θέλαμε να βγούμε με τις ευλογίες της Εκκλησίας. Του είπαμε τις σκέψεις μας και τις αποφάσεις μας. Του δια­βάσαμε το πρώτο άρθρο μας, γραμμένο από τον Πηνιάτογλου, «Οι πελιδνοί». Έλεγε δια τους Γερμανούς, «που τσακισμένοι πια ετοιμάζοντο να φύγουν» - ένα άρθρο που αργότερα, δύο φορές μετεδόθη απ' το Ραδιοφωνικό σταθμό του Λονδίνου. Κι όμως οι Γερμανοί τότε ευρίσκοντο στην αποθέωσί τους. Για όλον τον κόσμο, εκτός από τους Έλληνες... Ενθουσιάστηκε ο βιβλικός ιεράρχης. Τα μάτια του δάκρυσαν: «Δεσπότη μας θέλουμε την ευχή σας». Απάντησε: «Να 'χετε την ευχή μου, παιδιά μου, μέσ' απ' το βάθος της ψυχής μου. Να 'ναι πάντα ο Θεός και η Παναγία μαζί σας...» Μας έδωσε τρεις μικρές εικόνες της Μεγαλόχαρης με την υπογραφή του. Και η ευχή του εισηκούσθη...»

Την 1η Ιουνίου του 1942, η οργάνωση κυκλοφόρησε την ομώνυμη παράνομη εφημερίδα, καθώς και τις περιοδικές «Εκδόσεις Ελληνικού Αίματος». Η εφημερίδα αποτέλεσε αρχικά μια παράνομη κατοχική εφημερίδα -η δημοσιογραφικά αρτιότερη μυστική εφημερίδα, που την περίοδο της αυτή κυκλοφορούσε δύο τετρασέλιδα φύλλα ανά μήνα. Η εφημερίδα διακρινόταν για την εθνικιστική αρθρογραφία της και διεξήγαγε συστηματικό αγώνα κατά των κομμουνιστών και της αριστεράς γενικότερα. Προσφερόταν δωρεάν με την παραίνεση στους αναγνώστες της για μη φύλαξη της εφημερίδας αλλά για προώθησή της σε άλλους αναγνώστες. Την ίδια περίοδο, στην προμετωπίδα της, εκτός από τον τίτλο, έφερε διαφορετικά κάθε φορά δίστιχα ή αποσπάσματα από ποιητές, λογοτέχνες, πολιτικούς, κάτω από τον τίτλο της, ημερομηνία και ημέρες του Ελληνικού πολέμου και μήνες της σκλαβιάς -αριστερά- και ποικίλα συνθήματα ή σημαντικές ειδήσεις –δεξιά- ενώ από τον Οκτώβριο του 1944 υιοθέτησε τον υπότιτλο «Η αρχαιοτέρα του Μετώπου της Εθνικής Αντιστάσεως». Στο 4ο φύλλο της 20ης Ιουλίου 1942 υπό τον τίτλο: «Ενωμένοι προς την νίκην» γράφει: «Το Ελληνικόν Αίμα» δεν αντιπροσωπεύει κανένα κόμμα, καμιά παράταξη, καμιά ειδικώτερη πολιτική. Βγήκε από τούς πόθους φανερούς ή κρυφούς, ολοκλήρου του σκλαβωμένου Ελληνισμού. Με κανένα δεν συνδέεται και κανένα δεν απορρίπτει -πλην των προδοτών. Πιστεύει ότι, εφ' όσον διαρκεί ο πόλεμος αυτός, κάθε άλλη σκέψις μελλοντική παρέλκει. Πιστεύει ότι εφ' όσον κι ένας μόνον βάρβαρος πατεί τα Ιερά μας χώματα, ο νους και ο λογισμός μας πρέπει να είναι μόνο στο πως θα τον διώξουμε. Όλα τα άλλα είναι ασήμαντες λεπτομέρειες που με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να αποσπάσουν την προσοχή μας από τον ένα και μοναδικό σκοπό μας: τη Νίκη.....». Στις 5 Μαρτίου 1943, συγκροτήθηκε μεγάλη διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστρατεύσεως με επικοινωνιακό πρωταγωνιστή το «Ελληνικόν Αίμα». Ως το 1944 κυκλοφόρησαν 67 παράνομα φύλλα καθώς και μικρά βιβλιαράκια που κυκλοφόρησαν παράνομα και στα οποία δεν αναγράφονταν οι συγγραφείς.

Η εφημερίδα συνέχισε να εκδίδεται και το διάστημα από τις 15 Οκτωβρίου 1944, δηλαδή μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος και την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής, όταν συνέχισε αρχικά με πρωινά ημερήσια δισέλιδα και στη συνέχεια με τετρασέλιδα. Τον Μάρτιο του 1945 σε φύλλο της εφημερίδος δημοσιεύθηκε αντίγραφο της επιστολής του Νικολάου Πλαστήρα, που ήταν τότε πρωθυπουργός, με την οποία επιζητούσε τη σύμπραξη της Γερμανίας προκειμένου να σταματήσει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος το 1940-1941, που είχε ως συνέπεια ο τότε Αντιβασιλέας Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός να ζητήσει την άμεση παραίτηση του πρωθυπουργού που κρινόταν πλέον ως δοσίλογος και στις 8 Απριλίου του 1945 ο Νικόλαος Πλαστήρας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ο εθνικιστής διανοούμενος Κώστας Μπαστιάς συμφώνησε με τους εκδότες της εφημερίδος «Ελληνικόν Αίμα» και ανέλαβε ανταποκριτής της στη Μέση Ανατολή. Λίγους μήνες μετά, τον ίδιο χρόνο, υπό το φόβο της αποκαλύψεως κάποιων επιστολών του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού προς τις γερμανικές και ιταλικές αρχές κατοχής που είχε υποβάλει επί κυβερνήσεως του Γεωργίου Τσολάκογλου, άρχισε η παρακολούθηση της εφημερίδος, όταν ο Πηνιάτογλου δημοσίευσε σ' αυτήν ανοικτή επιστολή με τίτλο «Εάν ήμουν Αρχιεπίσκοπος» με σαφείς και ξεκάθαρες αιχμές για τον Δαμασκηνό. Μεταξύ των συνεργατών της υπήρξαν ορισμένα από τα πλέον γνωστά ονόματα δημοσιογράφων της εποχής τους, αλλά και ονόματα δημοσιογράφων που πρωταγωνίστησαν τις επόμενες δεκαετίες, όπως ο Σάββας Κωνσταντόπουλος.

Η εφημερίδα μηνύθηκε για συκοφαντική δυσφήμηση και οδηγήθηκε σε δίκη ενώπιον του Α' Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών στις 23 Οκτωβρίου 1945, στην οποία μηνυτής ήταν ο Νίκος Ζαχαριάδης για την υπόθεση του Συμφώνου του Πετριτσίου και η απόφαση δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» στις 26 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Ο Πηνιάτογλου πέθανε αιφνιδίως, μετά από σύντομη ασθένεια, στα τέλη του 1945, σε ηλικία 36 ετών. Οι εκλογές του 1946, για το «Ελληνικόν Αίμα» αποτελούσαν το πρώτο βήμα για την επικράτηση του Λαϊκού Κόμματος του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη έναντι του κομμουνισμού και των συνοδοιπόρων του, αλλά και για την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β’ στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου η εφημερίδα συνεκδόθηκε με άλλες αθηναϊκές εφημερίδες υπό την επωνυμία «Ηνωμένος Τύπος». Την περίοδο από τις 4 Οκτωβρίου 1947 ως τις 24 Μαρτίου 1948, υπήρξε διακοπή της εφημερίδας για «ριζικήν αναδιοργάνωσιν». Στις 27 Αυγούστου 1946, οι Ιωάννης Μήλιος και Κώστας Βοβολίνης καταδικάστηκαν σε φυλάκιση επτά μηνών και σε πρόστιμο 200.000 δραχμών για εξύβριση του Ιωσήφ Στάλιν, μετά από αυτεπάγγελτη δίωξη την οποία προκάλεσε έγγραφη παρέμβαση του Ελληνικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Στις 4 Οκτωβρίου 1947 διατάχθηκε η διακοπή της εκδόσεως της εφημερίδος, η οποία επανεκδόθηκε μετά από τρεις μήνες. Από τον Μάρτιο του 1948 ως τον Ιούνιο του ίδιου έτους και το κλείσιμο της, στη διεύθυνση βρισκόταν ο Σπύρος Βοβολίνης μαζί με τον Γιάννη Μήλιο. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα κυκλοφόρησαν και ορισμένες έκτακτες εκδόσεις, όπως για την απελευθέρωση και για την προεκλογική εκστρατεία του «Νέου Κόμματος» του Σπύρου Μαρκεζίνη. Το αρχείο της εφημερίδος, στην οποία διατέλεσε διευθυντής και ο Αντώνιος Σβώκος, βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη.

Πολιτική δράση

Ο Βοβολίνης ήταν υποψήφιος στις εκλογές του 1950 με το «Νέον Κόμμα» του Σπύρου Μαρκεζίνη δίχως επιτυχία όπως συνέβη και στις εκλογές του 1951 όταν ήταν υποψήφιος με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός» του Αλέξανδρου Παπάγου. Εκλέχθηκε, για πρώτη φορά,

• βουλευτής Πειραιώς, σε επαναληπτική εκλογή στις 29 Μαρτίου 1953, με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός».

Στις 3 Φεβρουαρίου 1955 αποχώρησε από το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός» όταν ακολούθησε το Σπύρο Μαρκεζίνη στη δημιουργία του «Κόμματος των Προοδευτικών». Στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 το κόμμα του Σπύρου Μαρκεζίνη συνεργάστηκε με το κόμμα «Ένωσις Κέντρου» του Γεωργίου Παπανδρέου και ο Βοβολίνης εξελέγη

• βουλευτής Πειραιώς και Νήσων.

Τέλος, στις 20 Ιουνίου 1968 ο Βοβολίνης διορίστηκε

• Υφυπουργός Προεδρίας Κυβερνήσεως  από το καθεστώς της 21ης Απριλίου 1967, στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπαδόπουλου, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Μάρτιο του 1970, συγκεκριμένα ως την ημέρα του θανάτου του.

Τάμα του Έθνους

Ο Βοβολίνης συμμετείχε στην επιτροπή για την ανέγερση του ναού του Σωτήρος στα Τουρκοβούνια, την οποία εξήγγειλε στις 14 Δεκεμβρίου 1968 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ως εκπλήρωση της σχετικής υποσχέσεως της Δ' Εθνοσυνέλευσης του 1829 για την απελευθέρωση της Ελλάδος. Το έργο εγκρίθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1969 σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με τη συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου Α'. Για την επίβλεψή του συστήθηκε το Μάιο του ίδιου έτους μια «Ανώτατη Επιτροπή» με πρόεδρο το Γεώργιο Παπαδόπουλο και μέλη της τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, τους υπουργούς Εσωτερικών Στυλιανό Πατττακό, Συντονισμού Νικόλαο Μακαρέζο, Παιδείας Θεοφύλακτο Παπακωνσταντίνου, Δημοσίων Έργων Κ. Παπαδημητρίου και τον Βοβολίνη. Ένα δεύτερο σώμα, το «Γνωμοδοτικό Συμβούλιο», αποτελούνταν από τον πρόεδρο της Ακαδημίας, τους πρυτάνεις του Πανεπιστημίου και του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, το δήμαρχο Αθηναίων, το Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων και τον κοσμήτορα της Αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τη σχετική εξαγγελία «...Ο Ναός του Σωτήρος Χριστού, αφ’ ενός μεν υλοποιεί την υπόσχεσιν που έδωσε το Έθνος προς τον Θεό, και αφ’ ετέρου θ’ αποτελέση, μετά την οικοδόμησίν του, το τρίτο αρχιτεκτονικό οικοδόμημα των Αθηνών, μετά τον κλασικό Παρθενώνα και τον Βυζαντινό Λυκαβηττό..».

Εργογραφία

Ο Κωνσταντίνος μαζί με τον αδελφό του, Σπύρο, έγραψαν και δημοσίευσαν το

• «Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν (1830-1960)» ^[9], το 1958.

Το έργο τιμήθηκε το 1964, από την Ακαδημία Αθηνών. Άρχισε να κυκλοφορεί από το 1958 και το 1962, όταν διακόπηκε το όλο εγχείρημα, είχαν εκδοθεί πέντε τόμοι. Περιλαμβάνει περισσότερες από 400 βιογραφίες σημαντικών Ελλήνων αυτής της περιόδου.

Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, μερικά από τα έργα του βραβεύτηκαν από την Ακαδημία Αθηνών, και σπουδαιότερα είναι,

• «Μυστικαί εκδόσεις: Γραμμένα και τυπωμένα παράνομα επί Κατοχής», το 1945, Εκδότης «Αλικιώτη Ν. & Υιοί»,
• «Το Χρονικόν του Παρνασσού», το 1951, για το οποίο τιμήθηκε με την εύφημο μνεία της Ακαδημίας Αθηνών,
• « Η Εκκλησία εις τον αγώνα της Ελευθερίας (1453-1953)», το 1953, για το οποίο τιμήθηκε με έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών.

Το έργο είναι μία διεξοδική εις βάθος έρευνα της συμβολής των Ελλήνων κληρικών στους αγώνες του ελληνισμού για την ελευθερία, από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453, έως και το 1952. Δέκα πατριάρχες, δέκα ιεράρχες και χιλιάδες ιερείς έδωσαν τη ζωή τους στον αγώνα της ελευθερίας προσφέροντας όχι μόνο τη ζωή τους αλλά και διαφυλάττοντας, ως πνευματικοί δάσκαλοι το εθνικό φρόνημα του λαού μας και συμβάλλοντας καθοριστικά στην επιβίωση του ελληνισμού. Επανεκδόθηκε το 2002, με πρόλογο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών & Πάσης Ελλάδος, Χριστόδουλου (Παρασκευαΐδη).

• «Το Εθνικόν Θέατρον», το 1955,
• «Η άλλη έκφρασις της μεγάλης Ιδέας», το 1959,
• «Τεκμήρια ζωής και δημιουργίας», τον Απρίλιο του 2013, μεταθανάτια έκδοση.

Το βιβλίο αφηγείται τη γεμάτη, συναρπαστική ζωή του Βοβολίνη και αποτυπώνει την ατμόσφαιρα και τον κοινωνικό περίγυρο της εποχής του. Ακόμη, εξιστορεί τις συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκε το πεντάτομο «Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικό Λεξικόν» [«Μ.Ε.Β.Λ.»] και τις διαδικασίες συγκροτήσεως του αρχείου, που διήρκεσαν περίπου 15 χρόνια.

Το τέλος του

Ο Βοβολίνης προσβλήθηκε από λοιμώδη ηπατίτιδα από την οποία ασθένησε. Στις 3 Μαρτίου 1970 εισήχθη για νοσηλεία στο νοσοκομείο του Ν.Ι.Μ.Τ.Σ. [Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού] όπου το μεσημέρι της Κυριακής περιήλθε σε ηπατικό κώμα και εξέπνευσε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 10 Μαρτίου. Η κηδεία του τελέστηκε με δημόσια δαπάνη στο Μητροπολιτικό ναό Αθηνών και στο νεκρό αποδόθηκαν τιμές Υπουργού εν ενεργεία. Στην τελετή παρέστησαν ο Αντιβασιλεύς Γεώργιος Ζωιτάκης, ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπαδόπουλος, οι αντιπρόεδροι της Κυβερνήσεως Στυλιανός Παττακός και Δημήτριος Πατίλης καθώς και πολλοί Υπουργοί, μεταξύ τους και ο Νικόλαος Μακαρέζος. Μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία το φέρετρο τοποθετήθηκε επί κιλίβαντος Πυροβόλου και η πομπή κατέληξε στο Α' Νεκροταφείο όπου έγινε η ταφή της σορού του Κωνσταντίνου Βοβολίνη.

Αρχείο Βοβολίνη

Το 1994 η Αλεξάνδρα Βοβολίνη, κόρη του Κώστα Βοβολίνη, εκδότρια-διευθύντρια των εκδόσεων «Κέρκυρα» του Ομίλου «Economia», προχώρησε στην ίδρυση του Αρχείου Βοβολίνη το οποίο σήμερα θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές πηγές της οικονομικής αλλά και συνολικά της Ελληνικής ιστορίας. Το περιεχόμενο του αρχείου καθρεπτίζει εποχή περίπου 150 χρόνων, παρακολουθώντας κι αναδεικνύοντας άγνωστες πτυχές της συγκροτήσεως της Ελλάδος ως κράτους. Την 1η Φεβρουαρίου 2012 το αρχείο δωρήθηκε στα Αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης και η σειρά Μέγα Ελληνικόν Βιογραφικόν Λεξικόν μεταφέρθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών με σκοπό την αξιοποίηση του υλικού σε διεθνές επίπεδο. Το Αρχείο του «Μ.Ε.Β.Λ.» θεωρείται από τις πιο σημαντικές πηγές βιογραφικών δεδομένων στον Ελλαδικό χώρο.

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ