ΣΤΟΝ ΕΧΘΡΟ ΔΕΝ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΕΣΑΙ...ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΑΣ

Του Κων/νου Αποστόλου-Κατσαρού

Ειδικού τεχνικού συμβούλου. 

Διετέλεσε λέκτορας και επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον της Βρετανίας, από το οποίο κατέχει διδακτορικό και μεταπτυχιακό τίτλο.  

Ένας από τους μεγάλους θεωρητικούς του πολέμου, ο Παναγιώτης Κονδύλης συνέγραψε μελέτες οι οποίες όφειλαν να είναι σημείο αναφοράς και οδοδείκτης για την Εθνική μας στρατηγική. Σε αυτό βέβαια προϋπόθεση αποτελεί να υπάρχει συγκεκριμένη Εθνική στρατηγική και να μην επαφίεται στις ορέξεις ή πιέσεις που δέχεται ο κάθε αρμόδιος (ή αναρμόδιος) υπουργός/πρωθυπουργός ο οποίος χαράσσει την εξωτερική πολιτική με τα δικά του κοντόφθαλμα (με προοπτική τετραετίας στην καλύτερη περίπτωση) κριτήρια.

Πέραν της Εθνικής αυτής παθογένειας με την οποία ο καθηγητής Π. Ήφαιστος έχει ασχοληθεί διεξοδικά, είναι πρόδηλο ότι η δική μας ολιγωρία (γράφε τραγικό κενό) υπερκαλύπτεται από την ακραία αναθεωρητική και μαξιμαλιστική τουρκική εξωτερική πολιτική, η οποία βασίζεται ακριβώς στο ότι βρίσκει τον χώρο για να αναπτυχθεί. Χώρο τον οποίο αφήσαμε κενό με την στρατηγική μας «αφασία» και όχι «ηρεμία», όπως παραπλανητικά αποκαλείται για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Ως γνωστό η φύση απεχθάνεται τα κενά και τις αδυναμίες…

Επί τούτου, και για να προλάβουμε όσους αντιτάξουν το επιχείρημα ότι η δύναμη/ισχύς της Ελλάδας πηγάζει από τις συμφωνίες/συμμαχίες που έχει πρόσφατα συνάψει (σσ. με Γαλλία, ΗΑΕ και Αμερική), ο Π. Κονδύλης έχει δώσει ήδη την απάντηση στο έργο του «Πλανητική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο» (1992) όπου γράφει: «Καμία προστασία και καμία συμμαχία δεν κατασφαλίζει τελειωτικά οποίον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Η αξία μιας συμμαχίας για μια ορισμένη πλευρά καθορίζεται από το ειδικό βάρος της πλευράς αυτής μέσα στο πλαίσιο της συμμαχίας. Ισχυροί σύμμαχοι είναι άχρηστοι σ’ όποιον δεν διαθέτει ό ίδιος σεβαστό ειδικό βάρος, εφ’ όσον ανάλογα με τούτο εδώ αυξομειώνεται το ενδιαφέρον των ισχυρών».

Και για να το κάνει ακόμη πιο ξεκάθαρο στο εμβληματικό έργο του «Θεωρία του Πολέμου» (1988 και 1997) ο Έλληνας στοχαστής αναφέρει ότι: «Τα πράγματα θα ήσαν πολύ απλούστερα, εννοείται, αν η Ελλάδα και η Κύπρος δεν ήσαν κράτη με de facto μειωμένα κυριαρχικά δικαιώματα, αν δηλαδή οι αποφάσεις τους δεν εξαρτιούνταν ούτε άμεσα ούτε έμμεσα από το τι ανέχονται οι Ηνωμένες Πολιτείες και το τι θεωρεί ως casus belli η Τουρκία.» Ενώ διευκρινίζει ότι «αν η ελληνική πλευρά, λέγοντας «αμυντικό δόγμα», εννοεί ότι, φοβούμενη μήπως εκτεθεί στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης και των συμμάχων, προτίθεται σε οποιαδήποτε περίπτωση (γενικού) πολέμου να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και το πλεονέκτημα του πρώτου (μαζικού) πλήγματος στον εχθρό, τότε έχει κατά πάσα πιθανότητα υπογράψει μόνη της και εκ προοιμίου την καταδίκη της». Υπογραμμίζει μάλιστα ότι «καμιά άμυνα δεν είναι τελεσφόρα, αν δεν εμπεριέχει μια δραστική τιμωρία του επιτιθέμενου».

Άραγε οι ελληνικές πολιτικές ελίτ έχουν αντιληφθεί (έστω και στοιχειωδώς) του τί ακριβώς διακυβεύεται;

Είναι αλήθεια ότι οι Τούρκοι εργάζονται για να εξασφαλίσουν την νομιμοφάνεια για ότι πρόκειται να κάνουν εναντίον της Ελλάδας. Οι περισσότεροι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι επί τούτου εργαλειοποιούν το ζήτημα της «αποστρατικοποίησης». 

Ακόμη και στην παρούσα συγκυρία όμως, με την γείτονα να διατυμπανίζει απροκάλυπτα την αναθεωρητική της ατζέντα, στοχοποιώντας τον πυρήνα της Εθνικής μας κυριαρχίας (ακόμη και κατοικημένα νησιά) με τη «Γαλάζια πα(ρτ)ίδα» της, το ελληνικό πολιτικό προσωπικό, υπνωτισμένο από την νομή της εξουσίας και εμμένοντας στη μικροκομματική του μυωπία/αναισθησία, συνεχίζει να ασχολείται με το πότε θα γίνουν οι επόμενες εκλογές. Το πώς/αν θα προκύψει κυβέρνηση/συγκυβέρνηση «Εθνικής Συμφιλίωσης» -ή όπως αλλιώς θα την παρουσιάσουν- η οποία υποτίθεται ότι θα κληθεί να αντιμετωπίσει την επερχόμενη «ενεργειακή», «επισιτιστική» και «οικονομική» κρίση, αλλά κυρίως για να δρομολογήσει -υπογείως- τις «Πρέσπες του Αιγαίου».

Βέβαια οι στρατηγικοί ομφαλοσκόποι και γεωπολιτικοί υπνοβάτες που εκπροσωπούν τον ελληνικό λαό, αγνοούν ένα βασικό πράγμα: Το πηγαίο αίσθημα Εθνικής αυτοσυνειδησίας του Έλληνα, ο οποίος κάνει πολλή υπομονή καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Ένστικτο με το οποίο το σαθρό πολιτικό σύστημα θα έρθει αντιμέτωπο, αν όντως δοκιμάσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να υπονομεύσει τον πυρήνα της Εθνικής μας κυριαρχίας ή/και των κυριαρχικών δικαιωμάτων…

Καλό θα ήταν λοιπόν, οι πολιτικές ελίτ να αφουγκραστούν καλά την ελληνική καρδιά αλλά και τον ανεπανάληπτο Θουκυδίδη που έλεγε «Στον εχθρό δεν διαμαρτύρεσαι… τον πολεμάς».

https://www.militaire.gr/ston-echthro-den-diamartyresai-ton-polemas-k-katsaros/

ΜΕ 161 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ, Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΧΕΙ ΠΑΓΙΩΣΕΙ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΟΔΟΥ-ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟΥ

Της Κύρας Αδάμ

Εκατόν εξήντα μια (161) φορές από το Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι και το τέλος Ιουνίου 2021, η Τουρκία έχει δεσμεύσειμε ασκήσεις της την περιοχή Ρόδου- Καστελόριζου ως ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να ενδύεται το ρόλο του λαθροθεατή.

Η 161^η φοράδέσμευσης της περιοχής ως τουρκική κυριαρχία συνέβη το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου 2021 με την πλήρη και ενσυνείδητηανοχή της κυβέρνησης Μητσοτάκη, προκειμένου να νομίζει ότι θα περάσει ήσυχο καλοκαίρι στο Αιγαίο.

Η Άγκυρα ενημέρωσε τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ICAO, IMO ,EUROCONTROL, NATO, EE κλπ.) ότι το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου θα εκτελούσε άσκηση με πυρά σε ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ-ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ, σε περιοχή μεταξύ Ρόδου- Καστελόριζου και σε απόσταση 6νμ από τις ακτές των νήσων και σε ύψος μέχρι 30.000 πόδια. Για την ενέργεια της αυτή η Τουρκία εξέδωσε την σχετική αγγελία Α3227/21 για την περιοχή, που φαίνεται με κόκκινο στο χάρτη του Μilitaire και δήλωσε διεθνώς ότι η περιοχή κείται αποκλειστικώς στην τουρκική επικράτεια- κυριαρχία και επιπλέον ότι κείται αποκλειστικώς εντός του FIRΚων/λης.

Σύμφωνα με τα έγκυρα, επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, τα οποία δεν δίνει στη δημοσιότητα για να υπάρξει ήρεμο ελληνοτουρκικό καλοκαίρι, καταγράφονται τα ακόλουθα:

Η περιοχή των τουρκικών πυρών εκτείνεται 6νμ εντός του FIR Αθηνών -όπως φαίνεται στο χάρτη με σκιαγραφημένο κόκκινο- και απέχει 12νμ από τις τουρκικές ακτές. Έτσι η Τουρκία έχει 6νμ εντός του FIR Κων/λης, που είναι τουρκική κυριαρχία , συν 6νμ εντός του FIR Αθηνών στη διεθνή θάλασσα, την οποία με την ανοχή της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η Τουρκία την μετατρέπει σε τουρκική κυριαρχία, δεδομένου ότι δηλώνει διεθνώς ότι το σύνολο της περιοχής κείται εντός τουρκικής κυριαρχίας και εντός του FIR Κων/λης. Και τούτο διότι σύμφωνα με την απόφαση του ICAO 1950 στην Κων/λη με την οποία συμφώνησαν Ελλάδα και Τουρκία, οι περιοχές που κείνται εντός του FIR Κων/λης ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΊΑ- ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ. Τη μετατροπή της διεθνούς θάλασσας σε τουρκική κυριαρχία, η Τουρκία τη βασίζει στην επιπόλαιη πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης , η οποίαενημέρωσε ενυπογράφως τη Βουλή ότι αποδέχθηκε τη θέση της Τουρκίας ότι η περιοχή ανατολικά Ρόδου και το Καστελόριζο κείνται στη Μεσόγειο, με αποτέλεσμα να μπορεί η Τουρκία να έχει 12νμ χωρικά ύδατα , αφού από το 1964 με νόμο η Τουρκία έχει καθορίσει 6νμ στο Αιγαίο και 12νμ στη Μεσόγειο.

Με βάση τις ελληνικές δεσμεύσεις από τον Σεπτέμβριο του 2019 και μέχρι σήμερα, η Άγκυρα έχει δεσμεύσει την περιοχή αυτή ως τουρκική επικράτεια 161 φορές..

Η μετατροπή της διεθνούς θάλασσας σε τουρκική κυριαρχία και η ένταξη της στη Μεσόγειο και εντός του FIR Κων/λης αποτέλεσε τη βάση της τουρκο/λυβικής ΑΟΖ. Και τούτο διότι η πλασματική αυτή τουρκική κυριαρχία μπαίνει σφήνα ανάμεσα στη Ρόδο και το Καστελόριζο και εξαφανίζει την ελληνική ΑΟΖ ανατολικά Ρόδου ( 28^ος μεσημβρινός) και της Μεγίστης. Είναι δηλαδή η περιοχή όπου το 2020 αλώνιζε το Ορους Ρεις 6νμ ανατολικα της Ρόδου μέχρι 6νμ από το Καστελόριζο, κάτι που ανάγκασε τονΈλληνα πρωθυπουργό να δηλώσει στη Βουλή ότι διασφαλίζει μόνον τα 6νμ χωρικά ύδατα, αφήνοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα επί της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικα του 28^ου μεσημβρινού στο έλεος του Ερντογάν.

Ωστόσο η δήλωση αυτή του πρωθυπουργού στη Βουλή είναι άνευ περιεχομένου και προκαλεί γέλωτα σε διεθνές επίπεδο. Και τούτο διότι τα 6νμ χωρικάύδατα διασφαλίζονται και προστατεύονται όταν αυτά απειλούνται από την Τουρκία. Ωστόσο η Τουρκία, σύμφωνα με τα υπάρχοντα ελληνοτουρκικά στοιχεία, ΕΠΙΣΗΜΩΣ διεθνώς και ενυπογράφως διατείνεται ότι « η Τουρκία σέβεται την ελληνική κυριαρχία των 6νμ»

Η Τουρκία προετοίμαζε τη μετατροπή της διεθνούς θάλασσας μεταξύ Ρόδου- Μεγίστης επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Είναι η περιοχή από την οποία οι Τούρκοι πέταξαν με τις κλωτσιές έξω τους, Τσίπρα, Κουρουπλή, Καμμένο , Στεφανή και σχεδόν όλη την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, η οποία δεν πήρε μυρωδιά από την εθνική βλάβη, αλλά ούτε ρώτησε να μάθει το λόγο. Ήρθε, είδε και απήλθε.

Τώρα, τα στελέχη της ΝΔ και η ΠτΔ όταν μεταβαίνουν στη ΜεγίστηΜΕ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΑΕΡΠΟΡΙΚΟ ΜΕΣΟ ακολουθούν διαδρομή/πορεία έξω από την περιοχή του χάρτη, την οποία η Τουρκία έχει παγιώσει ως τουρκική κυριαρχία για να μην προκαλέσουν και υποστούν τα ίδια με το ΣΥΡΙΖΑ.

Η αποδοχή της κυβέρνησης Μητσοτάκη ότι η περιοχή ανατολικά της Ρόδου ( 28^ος μεσημβρινός)κείται στη Μεσόγειο, δεσμεύει όλες τιςμετέπειτα κυβερνήσεις που θα θελήσουν να καταγγείλουν την Τουρκία στον ICAO για να προασπίσουν τηνελληνική ΑΟΖ στην περιοχή. Δηλαδή, αν δεν γνωρίζει την παρούσα συμφωνία της σημερινής κυβέρνησης, η Ελλάδα θα προσφύγει στον ICAOκαι αντί για μαλλί θα βγει..και κουρεμένη.

Η περιοχή στο χάρτη αποκόπτει κάθε επικοινωνία Ρόδου- Μεγίστης ακόμα και γιαμεταφορά ασθενών με πλοίο , ελικόπτεροή αεροπλάνο, διότι τα τουρκικά πυρά είναι μέχρι και τα 30.000 πόδια, ενώ οι αεροδιάδρομοι της εναέριας κυκλοφορίας από την Ευρώπη προς Μέση Ανατολή και αντίστροφα αχρηστεύονται λόγω των τουρκικών πυρών μέχρι τα 30.000 πόδια.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντέδρασε για μια ακόμα φορά υποτονικά και αναποτελεσματικά και με αγγελία δήλωσε διεθνώς ότι το σκιαγραφημένο με κόκκινο τμήμα της περιοχής στο χάρτη κείται στο FIR Αθηνών, όταν ή ιδικά, το Σεπτέμβριο 2019, αποδέχθηκε ότι η περιοχή αυτή κείται στη Μεσόγειο ( δηλαδή 12νμ τουρκικά χωρικά ύδατα και όχι 6νμ όπως στο Αιγαίο.

Με αποτέλεσμα ναλάβει την τουρκική απάντηση ότι «το ΣΥΝΟΛΟ της περιοχής καίται αυστηρά εντός του FIR Κων/ληςκαι ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να ασχοληθεί ξανά με τις όποιες μελλοντικές ελληνικές αιτιάσεις..»

https://www.militaire.gr/me-161-askiseis-tis-i-toyrkia-echei-pagiosei-toyrkiki-kyriarchia-stin-periochi-rodoy-kastelorizoy/

ΤΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΑΧΜΕΤ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΒΑΘΟΣ».

 

Του Παναγιώτη Ήφαιστου
Ομ. Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

 

Ο αείμνηστος Νεοκλής Σαρρής κυριολεκτικά αγωνίστηκε για την έκδοση του βιβλίου του Αχμέτ Νταβούτογλου «Στρατηγικό βάθος η διεθνής θέση της Τουρκίας». Επιμελήθηκε την πρώτη μετάφραση σε ξένη γλώσσα που έκανε ο καταγόμενος από την Κωνσταντινούπολη και σήμερα επίκουρος καθηγητής Νικόλαος Ραπτόπουλος. Μερικοί Έλληνες πανεπιστημιακοί με την παρότρυνση μάλιστα του Νεοκλή Σαρρή εισηγήθηκαν την μετάφρασή του. Καθ’ όλη την διάρκεια της μετάφρασης είχα την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα τον αείμνηστο Νεοκλή, ο σημαντικότερος ίσως σύγχρονος γνώστης της Τουρκίας. Επί δεκαετίες έγραψε σημαντικά κείμενα αλλά σε ένα κράτος όπου κυριαρχούσαν κατευναστικά σύνδρομα τα κείμενά του είχαν απήχηση για όσους ενδιαφέρονταν και τα διάβαζαν και δεν ήταν λίγοι.

Είναι σημαντικό να υπογραμμίσω ότι όπως σε συνομιλία μας ανέφερε «τα γράφω και τα λέω επί δεκαετίες θέλω να τα ακούσουν από τους ίδιους τους Τούρκους». Αυτή η επισήμανσή του είναι μεγάλης σημασίας. Συχνά παραπέμποντας στον Sun Tzu Εάν γνωρίζεις τον εχθρό σου και τον εαυτό σου δεν έχεις ανάγκη να φοβάσαι το αποτέλεσμα ακόμη και εκατό μαχών, Εάν γνωρίζεις τον εαυτό σου αλλά όχι τον εχθρό σου για κάθε νίκη που κερδίζεις θα έχεις και μια ήττα, Εάν δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου ούτε τον εχθρό σου θα νικηθείς σε κάθε μάχη.

Την Τουρκική απειλή εμείς την είχαμε ορίσει προγενέστερα και εκτεταμένα στην βάση τυπολογιών της στρατηγικής ανάλυσης στο βιβλίο μας για το τι είναι αποτρεπτική στρατηγική και ποιοι είναι οι άξονες μιας αξιόπιστης Ελληνικής αποτρεπτικής στρατηγικής. Είναι ένα πράγμα αυτό και άλλο να συνεκτιμάς κριτήρια που βρίσκονται σε κείμενα όπως το βιβλίο του Αχμέτ Νταβούτογλου. Ο οποίος όπως όλοι γνωρίζουν παρά το ότι δεν είναι πλέον πρωθυπουργός –δεν ξέρουμε όμως τι γίνεται εάν «φύγει» ο Ερντογάν– είναι ο θεωρητικός του Νέο-Οθωμανισμού, ο μέντορας του Ερντογάν αλλά και πολλών άλλων. Τα βιβλία του που μεταφράστηκαν στα Ελληνικά είναι ένας θησαυρός γνώσης για τους ακραία επικίνδυνους προσανατολισμούς της Τουρκίας. Ανεξάρτητα τι θα συμβεί στο κράτος αυτό οι προσανατολισμοί που ακολουθεί είναι αναθεωρητικοί και ηγεμονικοί και ως προς αυτό στην Άγκυρα συμφωνούν όλοι ή καλύτερα ανταγωνίζονται ποιος θα είναι πιο αναθεωρητικός και επιθετικός.

Αφήνεται ο ενδιαφερόμενος να συμβουλευτεί τα βιβλία του Νταβούγογλου εάν ενδιαφέρεται. Κατωτέρω παραθέτω μόνο μερικά αποσπάσματα για την Θράκη, το Αιγαίο και την Κύπρο. Ακόμη και από αυτά κανείς βλέπει αμέσως τον απέραντο χαρακτήρα της Τουρκικής γεγονός που συνηγορεί με την θέση ότι α) κατευνασμός εκ μέρους της Ελλάδας είναι θανατηφόρα στάση και β) Η μη χάραξη αξιόπιστης εθνικής στρατηγικής και η κυριαρχία ερασιτεχνών στους διαδρόμους της εξουσίας δεν μπορεί παρά να έχει βαθύτατες προεκτάσεις.

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει άρτια κρατικά επιτελεία. Το λέμε δεκαετίες αλλά δεν διαφαίνεται κάτι θετικό. Κομματικοί και διεθνικοί δρώντες επί δεκαετίες «συμβάλλουν» αποφασιστικά στις αποφάσεις με αποτέλεσμα η Ελλάδα να αντιμετωπίζει κινδύνους πέραν κάθε φαντασίας. Αυτό μάλιστα εν μέσω καταιγιστικών στρατηγικών εξελίξεων.

Αποσπάσματα από το «Στρατηγικό βάθος η διεθνής θέση της Τουρκίας». 1) η Λογική του νέο-Οθωμανισμού. 2) Θράκη. 3) Αιγαίο. 4) Κύπρος

Λογική νέο-οθωμανισμού

146 Ιδωμένη από αυτή την άποψη, η περικλείουσα επιρροές νεοοθω­μανισμού ρητορική εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής του Οζάλ, ο οποίος επιχείρησε να αναπτύξει μία αρμονική πολιτική με τις δι­εθνείς συγκυρίες, που εμφανίστηκαν στις δυναμικές συνθήκες του Ψυχρού πολέμου, υπήρξε το κυρίαρχο και ανοδικό ρεύμα αυτής της νέας περιόδου κυρίως κατά τη διάρκεια των ετών 1987-1993. Τα κοινά στοιχεία μεταξύ του ρεύματος του οθωμανισμού της περιόδου του Τανζιμάτ και της προσέγγισης του Οζάλ έχουν ως εξής: α) Η αναδόμηση του κράτους κατά τρόπο, ώστε να εξασφαλίζεται η αρ­μονία του με τις διεθνείς συγκυρίες. β) Η προσπάθεια δημιουργίας μίας νέας πολιτικής ταυτότητας και πολιτικής κουλτούρας, ώστε να λαμβάνονται υπόψη και τα ανοδικά εθνικιστικά κινήματα που συνι­στούσαν απειλή για την ενότητα του κράτους κατά τις εν λόγω δύο περιόδους. γ) Η υιοθέτηση μίας εκλεκτικής στάσης, η οποία στην αναζήτηση της νέας πολιτικής κουλτούρας επιχειρεί να εναρμονίσει τις δυτικές αξίες με τις παραδοσιακές αξίες, γεγονός που παρατηρεί­ται, για παράδειγμα, σε μία παρόμοια στάση με εκείνη που τήρησε ο Ναμίκ Κεμάλ,* ο οποίος επιχείρησε να νοηματοδοτήσει εκ νέου το

149

Κατά τη μεταψυχροπολεμική περίοδο ο Ισλαμικός κόσμος, ο οποίος εξωθήθηκε από το διεθνές σύστημα με τον πόλεμο του Κόλ­που και το δράμα της Βοσνίας και παρουσιάστηκε ως νέα απειλή είτε στη θέση του Τέλους της ιστορίας είτε σε εκείνη της Σύγκρουσης των πολιτισμών, βρέθηκε στο πρώτο ήμισυ της δεκαετίας του 1990 ενώ­πιον μιας ψυχολογίας παρόμοιας με εκείνη του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα.5 Ο Ισλαμικός κόσμος και οι κοινωνίες της Ανατολής, που ένιωσαν ότι βρίσκονται και πάλι ενώπιον μίας αναμέτρησης με ένα νέο αποικιοκρατικό κύμα, έζησαν μία πραγματική απογοήτευση με την εφαρμογή των δύο μέτρων και δύο σταθμών που τήρησε η Δύση στη Βοσνία.

Τον θρύλο του Σέιχ Σαμίλ, που έγινε σύμβολο του αντιαποικιακού αγώνα κατά τον 19ο αιώνα, διαδέχτηκαν οι θρύλοι του Ντουντάγιεφ και Αλία.* Έτσι άρχισε να διαμορφώνεται μία ταυ­τότητα υπερήφανης αντίστασης απέναντι στη Δύση, η οποία τήρησε έναντι της Ανατολής μία απορριπτική στάση.

Η άνοδος της ισλαμικής ταυτότητας συνέβαλε ακόμη στην εξασφάλιση της δημιουργίας μίας σχέσης μεταξύ του κοινού θρησκευτικού δεσμού, που διαμορφώθηκε ως κινητήρια δύναμη των εθνικών κινημάτων, τα οποία κατά τη μετα­ψυχροπολεμική περίοδο απέκτησαν δυναμική και υποστηρίχτηκαν από ξένα κέντρα για την προάσπισή της, αλλά και της εθνικής τους ακεραιότητας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αποκτούσαν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι πολιτικές που ακολούθησε ο κυβερνητικός συνασπι­σμός του Κόμματος της Ευημερίας και του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, κατά το διπλωματικό άνοιγμα προς την Ασία και την Αφρι­κή και τις πολιτικές προσεγγίσεις προς την τρομοκρατία του ΡΚΚ, και το Κουρδικό ζήτημα. Η αντίληψη των θρησκευτικών δεσμών ως προ­στατευτικής ασπίδας έναντι της εξάπλωσης στον εκτός της Ευρώπης χώρο, χωρίς να υπάρξει απευθείας σύγκρουση με τη Δύση και με τα στρατηγικά συμφέροντα των δυτικών χωρών, αλλά και η αναμόχλευ­ση των εθνικών διαχωρισμών, έτσι όπως θεωρήθηκε ότι επιχειρείτο, αντανακλούσαν μία στάση η οποία συνιστούσε συνέχεια των ισλαμι­κών πολιτικών που εφαρμόστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα.

151

Το κίνημα αυτό, που βασιζόταν στη μεταφορά με όλους τους προδρόμους της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα, η οποία ευθύνεται για τη ριζοσπα­στική ρήξη με την ιστορία και τη Μεταφυσική, θεωρούσε ότι ήταν αναπόφευκτη ιστορική αναγκαιότητα η μεταστροφή της νοοτροπίας και του πολιτισμού (της τουρκικής κοινωνίας) για την εξάλειψη των υφιστάμενων ιστορικών αντιφάσεών της με τη Δύση, που διαθλώνται στις διεθνείς σχέσεις, και τη διαμόρφωση μίας πολιτικής κουλτούρας σύμφωνης προς αυτήν την κατάσταση.Μία παρόμοια προσέγγιση προκαλούσε ταυτόχρονα μία κά­ποια ένταση και διαμόρφωνε ένα πεδίο σύγκρουσης μεταξύ της συνέχειας των θρησκευτικών, εθνικών και ιστορικών στοιχείων. Η ένταση αυτή, η οποία τοποθετήθηκε σε ένα πλαίσιο προοδευτισμού-οπισθοδρόμησης (συντηρητισμού), οφειλόταν στην αντίληψη που είχε επικρατήσει για την ιστορική εμπειρία της Δύσης ως μία αναπό­φευκτη παγκόσμια διαδικασία

155

Η διαδικασία της 28ης Φεβρουαρίου ως προϊόν μίας τεταμένης ατμόσφαιρας, έχοντας υποβαθμίσει τον Δυτι­κισμό σε ένα ξεκομμένο από την ιστορία και τη θρησκεία δογματικό θετικισμό του 18ου αιώνα, απέκτησε, μη έχοντας παρακολουθήσει τις εξελίξεις που ελάμβαναν χώρα στη Δύση, έναν χαρακτήρα «δυ­τικισμού παρά τη Δύση» προετοιμάζοντας το πεδίο για τη μετατρο­πή της υφιστάμενης δυναμικής διαδικασίας, η οποία οφείλεται στη γραμμή ρήξης που επιχείρησε να δημιουργήσει στην πολιτική κουλ­τούρα σε μία διαδικασία αυξανόμενης έντασης.

156

Τόσο η εσωτερική πολιτική συνοχή της Τουρκίας όσο και η διε­θνής της θέση βρίσκονται στη φάση της διαδικασίας επαναπροσδι­ορισμού υπό καθεστώς εξαιρετικά λεπτών ισορροπιών. Οι ανοδικές και καθοδικές τάσεις που σημείωσαν τα διάφορα ρεύματα φέρουν ση­μεία της διαδικασίας της έκτακτης αλλαγής που διέρχεται η Τουρκία.

158

Όσες κοινωνίες έπαιξαν τον ρόλο της γέφυρας βάσει της ψυχολογίας της ισχυρής ταυτότητας και της αυτοπεποίθησης πραγματοποίησαν πολιτισμικές αναζωπυρώσεις που άνοιξαν τους ορίζοντες του αν­θρώπινου γένους. Στον ισλαμικό πολιτισμό οι άξονες που κινήθηκαν γύρω από τα Χαλιφάτα της Ανδαλουσίας, τους Οθωμανούς και τις Ινδίες αποτελούν το καλύτερο παράδειγμα διαμόρφωσης ενδοπολι­τισμικής σχέσης γέφυρας εντός ενός πολιτισμικού παραδείγματος.

Τα Χαλιφάτα της Ανδαλουσίας, ακόμη κι όταν εξαφανίζονταν από πολιτική άποψη, διαδραματίζοντας αυτό τον ρόλο της γέφυρας προ­σέφεραν τα κατάλληλα ελιξήρια που έμελλε να γίνουν πηγή ζωής για άλλες κοινωνίες. Οι Οθωμανοί που βρίσκονταν στις πιο περίπλοκες και ετερογενείς περιοχές της ιστορίας του πολιτισμού με μία νοοτρο­πία που εκλάμβανε αυτή την ποικιλομορφία ως πλούτο και όχι ως αντίφαση πραγματοποίησαν ένα νέο πολιτισμικό άνοιγμα εντός του κυρίαρχου ισλαμικού παραδείγματος επιδεικνύοντας δυναμισμό με την ίδρυση μίας ιδιόμορφης νέας τάξης πραγμάτων στον χώρο των διεθνών σχέσεων. Η ίδια αποστολή ανατέθηκε στους πολιτισμικούς κύκλους της Ιταλίας, η οποία και εξασφάλισε την αναζωπύρωση της Αναγέννησης εντός του δυτικού πολιτισμού, γεγονός που οφείλεται στη σχέση γέφυρας που είχε με τον κυρίαρχο πολιτισμό της εποχής, τον ισλαμικό πολιτισμό.

159

Ένας τέτοιος προσδιορισμός του χώρου υποδεικνύει έναν στρα­τηγικό προσανατολισμό. Δε σημαίνει δηλαδή ότι όλοι όσοι βρίσκο­νται πέραν αυτής της ζώνης θεωρούνται εχθροί και ότι πρέπει να κρατηθούν εκτός των στρατηγικών και τακτικών συνεννοήσεων και των διαπραγματεύσεων (παζαρεμάτων). Ο πολιτισμικός περίγυρος, η οικονομική και πολιτική σφαίρα επιρροής βασίζονται επί αυτού του στρατηγικού προσανατολισμού. Η Τουρκία δεν έχει πια την ευχέρεια δημιουργώντας ένα εσωστρεφές σύστημα να διατηρήσει την ύπαρξή της ως ενός απλού μέλους της παγκόσμιας πολιτικής γεωγραφίας. Είτε θα επιδοθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις μεγάλες δυσκολίες αυτού του στρατηγικού προσανατολισμού, στη δημιουργία ενός δυναμικού πολιτισμικού άξονα είτε θα αλλοιωθεί η προσωπικότητά της και θα χαθεί η φήμη της ως παθητικοπεριφερειακού στοιχείου ενός πολιτι­σμικού άξονα, ο οποίος έχει δημιουργηθεί από άλλους.

Η Τουρκία κατέχει μία πολύπλευρη ιστορική κληρονομιά που στεγάζει τόσο τη συσσωρευμένη πολιτική εμπειρία των αρχαίων πολιτισμών όσο και τα θεμελιώδη και περίπλοκα στοιχεία της δια­δικασίας του εκμοντερνισμού. Η εκ νέου παραγωγή αυτής της κλη­ρονομιάς με συνθέσεις που ανοίγουν (πνευματικούς) ορίζοντες είναι μία μεγάλη ευκαιρία όχι μόνο από την άποψη της υπέρβασης των τοπικών προβλημάτων αλλά και από την άποψη της δραστήριας συμ­μετοχής στα πεδία των παγκόσμιων κρίσεων. Η αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας είναι εφικτή με την εξασφάλιση μίας πολύπλευρης ανανέωσης και ενός στρατηγικού προσανατολισμού δυναμένου να μειώσει τις εντάσεις της εσωτερικής πολιτικής ταυτότητας και του πολιτισμού που παρατηρούνται στη χώρα και θα διευκολύνει τη διευ­θέτηση των εσωτερικών λογαριασμών και τον πολλαπλασιασμό των

160 εναλλακτικών λύσεων. Η στήριξη του αισθήματος του «ανήκειν σε μία κοινωνία» σε μία ισχυρή ιστορική και κοινωνιολογικοπολιτισμι­κή βάση και η διαμόρφωση ενός περιβάλλοντα χώρου που ται από την ελευθερία σκέψεως, η οποία τροφοδοτείται από αυτή την αίσθηση, αποτελεί την ελάχιστη προϋπόθεση για τη δημιουργία μίας τέτοιας πλούσιας ατμόσφαιρας στρατηγικής σκέψης.

Θράκη

σ. 104

Η Τουρκία οφείλει να επανεκτιμήσει πλέον τη βαλκανική της πολιτική έχοντας αποτινάξει την ψυχολογία της υπεράσπισης της Κωνσταντινούπολης και της Ανατολικής Θράκης, η οποία έχει καλ­λιεργηθεί από τις οδυνηρές αναμνήσεις των καταστροφών που προ­κλήθηκαν κατά τους Βαλκανικούς πολέμους και ενισχύθηκαν από τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού πολέ­μου. Υπό τις νέες περιφερειακές συνθήκες η υπεράσπιση της Ανα­τολικής Θράκης και της Κωνσταντινούπολης δεν εξαρτάται από την τοποθέτηση συμβατικών μονάδων στην Ανατολική Θράκη αλλά από την ενεργή χρήση σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο των πε­δίων επιρροής που θα δημιουργηθούν πέρα από τις συνοριακές γραμ­μές. Σήμερα διαμορφώνεται μία περιφερειακής εμβέλειας δυναμική συγκρότηση ισορροπίας δυνάμεων στα Βαλκάνια και ως φυσικό επακόλουθο αυτού του γεγονότος οι χώρες οι οποίες θα δείξουν επι­δεξιότητα στον ευέλικτο και δυναμικό χειρισμό των εναλλακτικών σχεδίων θα αυξήσουν την επιρροή τους, ενώ οι στατικές και αδρανείς χώρες χάνοντας τις καθοριστικές ιδιότητές τους στην άσκηση επιρ­ροής στην περιοχή ολοένα και περισσότερο θα απομονώνονται.

106

Οι πολιτικοί που ασχολούνται με την άσκηση της εξωτερικής πο­λιτικής είναι αναγκασμένοι, ξεπερνώντας αυτή τη ψυχολογική ηττο­πάθεια, να ακολουθήσουν και στον Καύκασο μία δραστήρια πολιτική που θα βασίζεται σε δυναμικά ενδιάμεσα σχέδια. Οι Ρώσοι, για τους οποίους κάποιοι πίστευαν ότι θα κατέβουν ως το οροπέδιο του Ικονί­ου, αντιμετώπισαν μεγάλη δυσκολία να κρατηθούν ακόμη και στην Τσετσενία. Ωστόσο, δεν πρέπει να σκεφτεί κανείς ότι αυτή η κατά­σταση μπορεί να συνεχιστεί στο διηνεκές. Στην περίπτωση που θα αγνοηθούν τα κέρδη τα οποία θα εξασφαλιστούν από την άσκηση δι­ορατικών πολιτικών κατά τη διάρκεια ευνοϊκών συγκυριών, στο μέλ­λον θα είναι ακόμη μεγαλύτερες οι δαπάνες για την υπεράσπιση της Ανατολικής Μικράς Ασίας. Αν γίνει μία σύγκριση με τα Βαλκάνια, η άμυνα της Ανατολικής Θράκης και της Κωνσταντινούπολης ξεκινάει από την Αδριατική και τη Βοσνία, ενώ αυτή της Ανατολικής Μικράς Ασίας και της Ερζερούμης από τον Βόρειο Καύκασο και το Γκρόζνι.

200

Η βάση της πολιτικής επιρροής της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι τα οθωμανικά κατάλοιπα, που είναι οι μουσουλμανικές κοινότητες. Σήμερα φαίνεται με ξεκάθαρο τρόπο το λάθος της πολιτικής εκκέ­νωσης των Βαλκανίων με τη μετανάστευση αυτών των κοινοτήτων (στην Τουρκία), που κατά το παρελθόν θεωρήθηκαν ως άχθος της εξωτερικής πολιτικής. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία φαίνεται να διαθέ­τει σημαντικές δυνατότητες που της παρέχει η ιστορική συσσώρευση εμπειρίας, βασιζόμενη στην οθωμανική κληρονομιά στα Βαλκάνια. Πρωτίστως, στις δύο χώρες (Βοσνία και Αλβανία), όπου οι μουσουλ­μάνοι είναι πλειονότητα και θεωρούνται φυσικοί σύμμαχοι της Τουρ­κίας, εμφανίστηκε η βούληση να μετατραπεί αυτή η κοινή ιστορική συσσώρευση σε μία συμμαχία. Οι τουρκικές και μουσουλμανικές μειονότητες που διαβιούν στη Βουλγαρία, στην Ελλάδα, στη Μακε­δονία,* στο Σαντζάκ (επαρχία της Σερβίας), στο Κόσοβο και στη Ρου­μανία αποτελούν σημαντικά στοιχεία της βαλκανικής πολιτικής της Τουρκίας.

Οι δύο σημαντικοί βραχυπρόθεσμοι και μεσοπρόθεσμοι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι η ισχυ­ροποίηση της Βοσνίας και της Αλβανίας μέσα σε ένα πλαίσιο στα­θερότητας και η δημιουργία ενός διεθνούς νομικού πλαισίου που θα θέσει υπό την προστασία του τις εθνικές μειονότητες της περιοχής. Στο νομικό αυτό πλαίσιο η Τουρκία πρέπει να επιδιώκει συνεχώς την εξασφάλιση εγγυήσεων που θα της παρέχουν το δικαίωμα παρέμβα­σης στα ζητήματα που αφορούν τις μουσουλμανικές μειονότητες των Βαλκανίων. Η νομιμότητα της επέμβασης της Κύπρου, που αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα στη σύγχρονη εποχή, κατέστη δυνατή εντός ενός τέτοιου είδους νομικού πλαισίου.

«Η βάση της πολιτικής επιρροής της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι τα οθωμανικά κατάλοιπα, που είναι οι μουσουλμανικές κοινότητες.»

200-1 «Οι δύο σημαντικοί βραχυπρόθεσμοι και μεσοπρόθεσμοι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι η ισχυροποίηση της Βοσνίας και της Αλβανίας μέσα σε ένα πλαίσιο σταθερότητας και η δημιουργία ενός διεθνούς νομικού πλαισίου που θα θέσει υπό την προστασία του τις εθνικές μειονότητες της περιοχής. Στο νομικό αυτό πλαίσιο η Τουρκία πρέπει να επιδιώκει συνεχώς την εξασφάλιση εγγυήσεων που θα της παρέχουν το δικαίωμα παρέμβασης στα ζητήματα που αφορούν τις μουσουλμανικές μειονότητες των Βαλκανίων. Η νομιμότητα της επέμβασης της Κύπρου, που αποτελεί ένα εντυπωσιακό παράδειγμα στη σύγχρονη εποχή, κατέστη δυνατή εντός ενός τέτοιου είδους νομικού πλαισίου.»

Η απόκτηση από την Τουρκία ενός τέτοιου δικαιώματος στα Βαλ­κάνια μπορεί να γίνει εφικτή, μόνο αν η χώρα υιοθετήσει μία δραστή­ρια και δυναμική βαλκανική πολιτική, η οποία θα λαμβάνει υπόψη συνεχώς τους πολιτισμικούς και ιστορικούς παράγοντες. Στην αντί­θετη περίπτωση η Τουρκία όχι μόνο θα χάσει την επιρροή που ασκεί στα Βαλκάνια έναντι της Ελλάδας, η οποία μέσω του Πατριαρχείου του Φαναρίου* που με τη μικρή ρωμαίικη μειονότητα επιδιώκει να αποκτήσει οικουμενικό χαρακτήρα, και της Ρωσίας, η οποία επιχει­ρεί να ασκήσει επιρροή στους ορθόδοξους Σλάβους στην περιοχή των Βαλκανίων και του Καυκάσου, αλλά θα μείνει και δίχως στή­ριγμα ενόψει των ελληνικών και ρωσικών διεκδικήσεων στα Στενά. Με τον εξοπλισμό των νησιών του Αιγαίου αποδείχτηκε σε τι βαθμό υπήρξαν λειτουργικές οι εγγυήσεις τις οποίες παρείχε η συνθήκη της Λοζάνης ενόψει των πιέσεων που ασκούν οι καταστάσεις της ρεαλι­στικής πολιτικής (Realpolitik).

Για να μην αντιμετωπίσει μία νέα βαλκανική καταστροφή, όπως εκείνη που εκτυλίχτηκε στις αρχές του 20ού αιώνα, η Τουρκία, αφε­νός, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει μία δυναμική πολιτική στα θέματα που αφορούν το μέλλον των μουσουλμανικών κοινοτήτων οι οποίες αποτελούν τα οθωμανικά κατάλοιπα και, αφετέρου, να με­ριμνήσει, ώστε αξιοποιώντας με κατάλληλο τρόπο τις ενδοπεριφε­ρειακές ισορροπίες και τους εξωπεριφερειακούς παράγοντες να μην αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μόνη ένα ενδεχόμενο Βαλκανικό συ­νασπισμό.

202

Με άλλα λόγια, η ασφάλεια των Βαλκανίων ολοένα και περισσό­τερο ταυτίζεται με τις παραμέτρους ασφάλειας που εκτείνονται στην κατεύθυνση των δυτικών συνόρων της Τουρκίας. Η ζώνη ασφάλειας που δημιουργήθηκε στην Ανατολική Θράκη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού πολέμου πρέπει να επιδιωχθεί να επεκταθεί δυτικότερα με πολυμερείς και διμερείς συμφωνίες ασφάλειας που θα συναφθούν σε βαλκανικό επίπεδο. Από αυτή την άποψη κρίνεται αναπόφευκτη η δημιουργία «ομπρελών ασφάλειας» στην περιφέρεια ή εκτός της περιφέρειας, που θα έχουν στόχο την εξισορρόπηση του ρωσικού παράγοντα στην περιοχή και κυρίως την προετοιμασία ενός σχεδίου πλαισίου το οποίο θα εγγυάται την εσωτερική ασφάλεια και την εδα­φική ακεραιότητα της Αλβανίας, της Βοσνίας και της ΠΓΔΜ.*

278-9

Η σημασία του Κυπριακού από την οπτική της Τουρκίας μπορεί να μελετηθεί κατά βάση σε δύο κύριους άξονες.

Ο πρώτος προκύπτει από την ιστορική ευθύνη της Τουρκίας για την εμπέδωση της ασφάλειας της μουσουλμανικής τουρκικής κοινό­τητας της νήσου και είναι ένας άξονας που έχει κοινωνικό χαρακτή­ρα. Με τη μείωση των εδαφών του Οθωμανικού κράτους, πάντα μία από τις βασικές παραμέτρους της οθωμανοτουρκικής εξωτερικής πολιτικής υπήρξε η ασφάλεια και η συνέχεια των μουσουλμανικών στοιχείων που παρέμειναν στα εγκαταλειφθέντα εδάφη. Το ενδεχό­μενο δημιουργίας ενός κύματος που θα ξεκινήσει από μία περιοχή λόγω ανικανότητας ή αδυναμίας της Τουρκίας και θα επεκταθεί σε άλλες καθιστά αναγκαία μία κατάσταση γενικότερης επιφυλακής και επαγρύπνησης. Μία ενδεχόμενη αδυναμία, που θα μπορούσε να ανα­κύψει αναφορικά προς την ασφάλεια και την προστασία της τουρκι­κής κοινότητας της Κύπρου, εμπεριέχει τον κίνδυνο να εξαπλωθεί κατά κύματα στη Δυτική Θράκη και στη Βουλγαρία –και ακόμη και στο Αζερμπαϊτζάν και στη Βοσνία. Γι’ αυτό τον λόγο η προστασία της τουρκικής κοινότητας της Κύπρου έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο από την άποψη της εν λόγω κοινότητας αλλά και από την άποψη του μέλλοντος των λοιπών κοινοτήτων, οι οποίες συνιστούν οθωμανικά κατάλοιπα.

286

Τα ζητήματα που την ενδιέφεραν άμεσα ήταν ζητήματα που κατά κανό­να αφορούσαν θέματα της εγγύς χερσαίας και εγγύτερης θαλάσσιας περιοχής της, όπως η Κύπρος, το Αιγαίο, η Δυτική Θράκη, το Βόρειο Ιράκ και η τουρκική μειονότητα στη Βουλγαρία. Στην περίπτωση, που οι κατάλληλες διεθνείς συγκυρίες αξιολογηθούν σωστά και με αποτελεσματικό τρόπο, διανύεται κάποια απόσταση στα θέματα των κρίσεων, ενώ στις περιπτώσεις που οι διεθνείς ισορροπίες δεν το επι­τρέπουν, γίνονται πιο προσεκτικές επιλογές που στοχεύουν στη διευ­θέτηση της κρίσης σε βάθος χρόνου.

304

Το Οθωμανικό κράτος κατά την περίοδο της υποχώρησής του από την παραμεθόριο προσπάθησε να κρατηθεί σε μία περιοχή που δεν θα ήταν τελείως αποκομμένη από τις πολιτικές της εγγύς ηπειρωτικής περιοχής. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι η μακρά αντίσταση που έλαβε χώρα στις όχθες του Δούναβη, η υπεράσπιση του οροπέ­διου της Ερζερούμης με κάθε κόστος και η προσπάθεια δημιουργίας ενός συνεχούς ερείσματος στον άξονα Βαγδάτης-Αιγύπτου. Τα σύνορα του Εθνικού Όρκου τα οποία προσ­διορίζουν τον ζωτικό χώρο των οθωμανικών καταλοίπων που προ­έκυψαν μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, και απ’ την άποψη αυτή νομιμοποιούν και τα μελλοντικά γεωγραφικά όρια της Τουρκικής Δημοκρατίας, αποτυπώνουν αυτή την προσπάθεια.* Στο πνεύμα του εγγράφου αυτού κυριαρχεί μία κρυφή βούληση αντίστασης που εκ­δηλώθηκε με σκοπό να διαφυλαχτεί η οθωμανική κυριαρχία στην Ανατολική και Δυτική Θράκη και στα Βαλκάνια, και κατά συνέπεια στην Ευρώπη, και να διατηρηθεί η επαφή με τον Καύκασο μέσω των πολιτικών που ακολουθήθηκαν προς τις ανατολικές επαρχίες, με τις οποίες υπήρχαν διαφωνίες, και να μην αποκοπεί η χώρα από τη Μέ­ση Ανατολή λόγω του άξονα που θα προέκυπτε από τη μοιραία πια απόσχιση του αραβικού γεωγραφικού χώρου στα νότια σύνορα του κράτους.

456

Η Βουλγαρία, η οποία έχει σοβαρές αντιπαραθέσεις με τη Σερβία και την Ελλάδα στο θέμα της Μακεδονίας και της Δ. Θράκης και εγείρει ιστορικές αξιώσεις σε αμφότερες τις περιοχές, παρουσιάζει στα εν λόγω θέματα θέσεις που ευρίσκονται εγγύς των αντίστοιχων της Τουρκίας. Εξάλλου, η παρουσία της τουρκικής μειονότητας* στο έδαφός της της επιτρέπει να ακολουθήσει συγκυριακά πολιτικές εγγύτερες προς τη σερβοελληνική συμμαχία, γεγονός που προσδί­δει σημασία στον περιφερειακό ρόλο της Βουλγαρίας. Η Ρουμανία, επειδή δεν συμμετέχει άμεσα στην κρίση, προσπαθεί να υιοθετήσει

476

Μετά το πέρας του Ψυχρού πολέμου το μεγαλύτερο κέρδος της Τουρκίας στις ισορροπίες των Βαλκανίων προέκυψε από το ότι οι εν λόγω δύο φυλές επέλεξαν μία πολιτική ανασυγκρότηση στα δικά τους κράτη εγγύτερη στο πολιτισμικό τους παρελθόν. Σε μία συγκυρία κατά την οποία οι Αλβανοί και οι Βόσνιοι (μουσουλμάνοι) δεν απο­λαμβάνουν σταθερότητα και επιρροή στα Βαλκάνια είναι αδύνατο η Τουρκία να αισθάνεται άνετα στην Ανατολική Θράκη και στη Μικρά Ασία. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη για την Τουρκία εξακολουθεί να κατέχει τη θέση ενός πολιτικού, οικονομικού και πολιτισμικού προκεχωρη­μένου φυλάκιου, το οποίο εκτείνεται στα ενδότερα της Κεντρικής Ευρώπης, και η Αλβανία συνιστά το βαρόμετρο για τη βαλκανική πολιτική της Τουρκίας. Όταν η Τουρκία αδυνατεί να παρέχει στήριξη στη σταθερότητα και στην ασφάλεια της Αλβανίας στα Βαλκάνια, είναι αδύνατο να ασκήσει μία μόνιμη επιρροή στην περιοχή.

477

Το μέλλον των Βοσνίων και των Αλβανών αποτελεί τόσο από γεωπολιτισμική όσο και από γεωπολιτική άποψη το κλειδί των Βαλ­κανίων. Μέσα στις ολισθηρές και μεταβαλλόμενες περιφερειακές σχέσεις των Βαλκανίων η πιο σημαντική στρατηγική προτεραιότη­τα και στοιχείο αμετάβλητο από την άποψη της Τουρκίας είναι το ζήτημα της παραμονής στον τόπο διαβίωσης και κατοχύρωσης της ασφάλειας των εν λόγω κοινοτήτων, οι οποίες αποτελούν οθωμανικά κατάλοιπα και συνδέουν τη μοίρα τους με την περιφερειακή ισχύ και τη βαρύτητα της Τουρκίας. Αυτό δεν αποτελεί μόνο μία ευθύνη που πρέπει να έλθει σε πέρας και ένα άχθος για την Τουρκία αλλά ταυτόχρονα και το πιο σημαντικό μέσο για τη δημιουργία πεδίου δράσης στα Βαλκάνια. Η ζώνη που εξικνείται βορειοδυτικά και μέσω του άξονα Μπίχατς-Κεντρική Βοσνία-Ανατολική Βοσνία-Σαντζάκ-Κόσοβο-Αλβανία-Μακεδονία-Κιρτζαλί-Δυτική Θράκη καταλήγει στην Ανατολική Θράκη έχει από τη σκοπιά της Τουρκίας τον χα­ρακτήρα ζωτικής αρτηρίας για τη βαλκανική γεωπολιτική και τον γεωπολιτισμό της.

482

Η ανάληψη καθοδηγητικού ρόλου σε κοινά σχέδια, τα οποία κα­λύπτουν το σύνολο των Βαλκανίων, θα αυξήσουν τη βαρύτητα της Τουρκίας στην περιοχή. Μετά την πολιτισμική σφαγή, για παράδειγ­μα, στη Βοσνία πρέπει δημιουργώντας μια μικρής κλίμακας βαλκανι­κή UNESCO να τεθεί θέμα από κοινού διαφύλαξης του πολιτισμικού ιστού της περιοχής. Και αυτό, γιατί από την εν λόγω πολιτισμική εκ­καθάριση τη μεγαλύτερη ζημία τη δέχεται η οθωμανοτουρκική πολι­τισμική κληρονομιά. Μπορεί να προταθεί επίσης μία συνεργασία για την εξασφάλιση των πολιτισμικών και εκπαιδευτικών δικαιωμάτων των εθνικών κοινοτήτων, που διαθέτουν διαφορετικές κουλτούρες στους κόλπους των βαλκανικών κρατών. Μία τέτοια συμφωνία μπορεί να διαμορφώσει ένα κατάλληλο έδαφος κυρίως για το Κόσοβο και τη Δυτική Θράκη.

Για τη μείωση της ενδοπεριφερειακής έντασης και τη δημιουργία κοινών πεδίων συμφερόντων πρέπει να δημιουργηθούν σχέδια με ιδιαίτερη έμφαση την οικονομία. Πέραν των σχεδίων που ήταν στην επικαιρότητα για ένα διάστημα, όπως ο βαλκανικός αυτοκινητόδρο­μος, πρέπει να δοθεί καθοδηγητικός ρόλος σε ευρύτερης κλίμακας επενδύσεις στις οποίες θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και το πλαίσιο συνεργασίας που προσφέρεται από τον ΟΟΣΕΠ

798

Οι αντιφάσεις μεταξύ του συστήματος του «μιλέτ» που διαμόρ­φωσε το Οθωμανικό κράτος, και η συγκρότηση του εθνοκράτους που αρχίζει να σχηματίζεται με το σύστημα της Βεστφαλίας στη Δυτική Ευρώπη, συνιστούν το υπόβαθρο των βασικότερων αντιφάσεων της ιστορίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αντιφάσεις που εξακολουθούν να υφίστανται έως τις ημέρες μας. Τα εθνικιστικά κι­νήματα που σημείωσαν άνοδο με τη Γαλλική επανάσταση, ανήλθαν στο προσκήνιο της ιστορίας αποκτώντας νέα χαρακτηριστικά και νέα στοιχεία στα πλαίσια των ιδιαίτερων συνθηκών του οθωμανικού πολιτικού συστήματος. Ακόμη και όταν το Οθωμανικό κράτος υπο­χωρώντας αναδιπλώθηκε στην οριογραμμή της Ανατολικής Θράκης, άφησε πίσω του δυναμικές που θα προσδιορίσουν το μέλλον της εν λόγω ηπείρου.*

Αιγαίο

267

Οι πολιτικές της Τουρκίας για την Κύπρο και το Αιγαίο πρέπει να επανεξεταστούν ακόμη στο πλαίσιο της συγκυρίας του Ψυχρού πολέμου. Μία Τουρκία που έχει αποκλειστεί από το Αιγαίο και έχει περικυκλωθεί στα νότια από τη «Ρωμαίικη Διοίκηση της νότιας Κύ­πρου»* σημαίνει ότι τα περιθώριά της να κάνει ένα άνοιγμα στον κόσμο έχουν περιοριστεί σημαντικά.

268

Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των νησιών του Αιγαί­ου βρίσκεται υπό ελληνική κυριαρχία αποτελεί το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας. Η βασική πηγή προβλήματος στο Αιγαίο είναι η αγεφύρωτη αντί­φαση μεταξύ της γεωλογικής και γεωπολιτικής πραγματικότητας και του ισχύοντος καθεστώτος. Το γεγονός ότι τα νησιά του Αιγαίου είναι φυσική προέκταση της γεωλογικής δομής της χερσονήσου της Μικράς Ασίας και το ότι ο πολιτικός διαχωρισμός που έχει προκύ­ψει, σε αντίθεση με τις γεωπολιτικές αναγκαιότητες, με τις διεθνείς συνθήκες έχει επικυρωθεί υπέρ της Ελλάδας παρέχουν το κατάλ­ληλο έδαφος, για να αναφύονται διάφορα ζητήματα, όπως η υφαλο­κρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, ο εναέριος χώρος, η ζώνη FIR, τα πεδία διοίκησης και ελέγχου και ο εξοπλισμός των νησιών

Η εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους των ελληνικών νησιών στη μικρασιατική ακτή σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως επι­χειρησιακή βάση εναντίον της Μικράς Ασίας, και η περικύκλωση των υδάτινων διαδρόμων, που εξασφαλίζουν το πέρασμα από την Προποντίδα στη Μεσόγειο, από αυτά τα νησιά, αξιολογούνται από την Τουρκία ως ένα πολύ σοβαρό κενό ασφάλειας

269

Στην περίπτωση που ισχύσει η εφαρμογή των 12 ν.μ., η Τουρκία στην πράξη δεν θα έχει πρόσβαση στο Αιγαίο χωρίς την άδεια της Ελλάδας. Σε αυτή την περίπτωση, ενώ το ποσοστό της ανοικτής θάλασσας θα υποχωρή­σει στο 26% του Αιγαίου, η κυριαρχία της Ελλάδας θα ανέλθει στο 63,9%, το Αιγαίο θα γίνει μία κλειστή θάλασσα της Ελλάδας και το ποσοστό της Τουρκίας θα κυμαίνεται γύρω στο 10%.

Στην περίπτωση που η ελληνική θέση αποκτήσει ισχύ, η Τουρ­κία θα βρεθεί αντιμέτωπη με μία στρατηγική πολιορκία, αλλά θα επηρεαστεί απευθείας και στις οικονομικές της δραστηριότητες.

272

Η Τουρκία, εξαιτίας των προηγούμενων σοβαρών διπλωματικών παραλήψεων, έχει ήδη φτάσει στο ύστατο σημείο υποχωρήσεων στο Αιγαίο. Μετά από αυ­τό, κάθε συμβιβασμός που θα γίνει μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες που ενδέχεται να φθάσουν ακόμη και ως την εξαφάνιση του ζωτικού χώρου της Τουρκίας στο Αιγαίο και κατ’ επέκταση του χώρου που κινείται στον άξονα Μεσόγειος-Εύξεινος Πόντος.

Η στάση των ΗΠΑ στην κρίση των Καρντάκ αποτελεί το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτής της κατάστασης αποδεικνύοντας πασιφανώς τη στρατηγική των ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή ενδοχώρα.

Η φιλονικία περί της κυριαρχίας στο θέμα των Καρντάκ, που έλαβε χώρα μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, κατέληξε στη στρατηγι­κή υπεροχή των ΗΠΑ στα Βαλκάνια, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Από αυτή την κρίση δεν βγήκε κερδισμένη ούτε η Τουρ­κία, η οποία τήρησε μία αντιφατική στάση θέτοντας στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων το θέμα της κυριαρχίας των βραχονησίδων, που ισχυριζόταν ότι της ανήκουν, ούτε και η Ελλάδα, η οποία αναγκασμέ­νη να αποσύρει τους στρατιώτες της που είχε αποβιβάσει με μεγάλες αξιώσεις στις βραχονησίδες έδωσε μία αυτόχρημα κωμική εικόνα στο ζήτημα που είχε προκαλέσει την ένταση. Ουσιαστικός παράγοντας και κερδισμένη πλευρά από αυτή την κρίση υπήρξαν οι ΗΠΑ.

Κύπρος

274

Η Κύπρος που βρίσκεται μεταξύ των Στενών, που χωρίζουν την Ασία από την Ευρώπη, και της διώρυγας του Σουέζ, η οποία χωρίζει την Ασία από την Αφρική, επέχει επίσης τόπο μιας σταθερής βάσης και αεροπλανοφόρου που είναι σε θέση να ελέγχει τις περιοχές του Περσικού κόλπου και της Κασπίας και τις υδάτινες αρτηρίες του Άντεν και του Ορμούζ, οι οποίες αποτελούν τις σημαντικότερες υδάτινες περιοχές που συνδέ­ουν Ευρασία και Αφρική. Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τη στρα­τηγική θέση της Κύπρου

275

Μια χώρα που παραμελεί την Κύπρο δεν είναι δυνατόν να έχει έναν αποφασιστικό λόγο στις παγκόσμιες και περιφερειακές πολιτι­κές. Δεν μπορεί να είναι δραστήρια στις παγκόσμιες πολιτικές, διότι αυτό το μικρό νησί κατέχει μία θέση που μπορεί να επηρεάσει άμεσα τους στρατηγικούς συνδέσμους μεταξύ της Ασίας και της Αφρικής, της Ευρώπης και της Αφρικής και της Ευρώπης και της Ασίας. Και δεν μπορεί να είναι δραστήρια στις περιφερειακές πολιτικές, διότι η Κύπρος με την ανατολική της άκρη ομοιάζει με ένα βέλος στραμμέ­νο προς τη Μέση Ανατολή και με τη δυτική της άκρη συγκροτεί τον θεμέλιο λίθο των στρατηγικών ισορροπιών της Ανατολικής Μεσο­γείου, των Βαλκανίων και της Βόρειας Αφρικής.

277

Δεν υπάρχουν πια ως ανεξάρτητες μία βαλκανική πολιτική και μία μεσοανατολική πολιτική από την άποψη τόσο των παγκόσμιων όσο και των περιφερειακών ισορροπιών αλλά μία μεσα­νατολική-βαλκανική πολιτική, η οποία αναπτύσσεται με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Κύπρος συνιστά το βασικότερο εργαλείο της.

278-9

Στο πλαίσιο αυτό το Κυπριακό δεν είναι ούτε ένα συνηθισμένο τουρκοελληνικό εθνοτικό ζήτημα ούτε απλώς μία χρονίζουσα τουρ­κοελληνική ένταση. Η Τουρκία, που κατέχει μία θέση που επηρεά­ζεται άμεσα από όλες αυτές τις ισορροπίες, είναι υποχρεωμένη να αξιολογήσει την επί του Κυπριακού πολιτική της έξω από το περιορι­σμένο πλαίσιο των τουρκοελληνικών σχέσεων. Το Κυπριακό μετα­τρέπεται με μία συνεχώς αυξανόμενη ταχύτητα σε ένα ζήτημα Ευρα­σίας και Μέσης Ανατολής-Βαλκανίων (Δυτικής Ασίας-Ανατολικής Ευρώπης). Η πολιτική επί του Κυπριακού πρέπει να τεθεί σε ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο, σύμφωνο προς το ήδη διαμορφωμένο νέο (διε­θνές) στρατηγικό πλαίσιο.

Η σημασία του Κυπριακού από την οπτική της Τουρκίας μπορεί να μελετηθεί κατά βάση σε δύο κύριους άξονες Ο πρώτος προκύπτει από την ιστορική ευθύνη της Τουρκίας για την εμπέδωση της ασφάλειας της μουσουλμανικής τουρκικής κοινό­τητας της νήσου. Γι’ αυτό τον λόγο η προστασία της τουρκικής κοινότητας της Κύπρου έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο από την άποψη της εν λόγω κοινότητας αλλά και από την άποψη του μέλλοντος των λοιπών κοινοτήτων, οι οποίες συνιστούν

Ο δεύτερος σημαντικός άξονας του Κυπριακού ζητήματος είναι η σημασία της γεωγραφικής θέσης του νησιού από γεωστρατηγική άποψη. Ο άξονας αυτός καθ’ εαυτόν είναι ζωτικής σημασίας ανε­ξάρτητα από το ανθρώπινο στοιχείο που βρίσκεται εκεί. οθωμανικά κατάλοιπα.

Ακόμη κι αν δεν υπήρχε ούτε ένας μουσουλμάνος Τούρκος εκεί, η Τουρκία όφειλε να διατηρεί ένα Κυπριακό ζήτημα. Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη σε ένα τέτοιο νησί που βρίσκεται στην καρδιά του ζωτικού της χώρου. Όπως τα Δωδεκάνησα, όπου δεν υπάρχει πλέον ένας επαρκής τουρκικός πληθυσμός, εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους για την Τουρκία και όπως οι ΗΠΑ, παρόλο που δεν έχουν καμία πληθυσμιακή προέκταση προς την Κούβα και τα υπό­λοιπα νησιά της Καραϊβικής, ενδιαφέρονται άμεσα γι’ αυτά, έτσι και η Τουρκία είναι υποχρεωμένη από στρατηγική άποψη να ενδιαφέρε­ται για την Κύπρο πέραν του ανθρώπινου παράγοντα.

Η γεωστρατηγική αυτή σημασία έχει και δύο σημαντικές δια­στάσεις.

Η πρώτη είναι η στενής κλίμακας στρατηγική σημασία, η οποία σχετίζεται με τις ισορροπίες Τουρκίας-Ελλάδας και της Τουρκικής προσέλαβε στρατηγικής σημασίας διαστάσεις, δεδομέ­νου ότι μία τέτοια απειλή, που θα κάλυπτε την περιοχή της νότιας και κεντρικής Μικράς Ασίας, με την παροχή άμεσης ή έμμεσης υποστή­ριξης από την Αρμενία, τη Ρωσία και τη Συρία θα είχε ως αποτέλεσμα να μην απομένει καμία ασφαλής περιοχή στην Τουρκία. Μία τέτοια πιθανότητα απειλής αποδεικνύει για μία ακόμη φορά τη σημασία της Κύπρου, που έχει την ιδιότητα να είναι ένα είδος πλωτής βάσης, για τη συνολική ασφάλεια της χερσονήσου της Μικράς Ασίας.

Η δεύτερη διάσταση της γεωστρατηγικής σημασίας είναι η ευ­ρείας κλίμακας στρατηγική σπουδαιότητα η οποία σχετίζεται με τη θέση που κατέχει η νήσος για τις περιφερειακές και παγκόσμιες στρατηγικές. Καμία παγκόσμια και περιφερειακή δύναμη που κάνει στρατηγικούς υπολογισμούς στη Μέση Ανατολή, στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στη διώρυγα του Σουέζ, στην Ερυθρά θάλασ­σα και στον Περσικό κόλπο δεν μπορεί να παραμελήσει την Κύπρο. Η Κύπρος βρίσκεται σε μία τόσο εγγύς απόσταση σε όλες αυτές τις περιοχές, ώστε να έχει την ιδιότητα μίας παραμέτρου η οποία είναι σε θέση να επηρεάζει άμεσα όλες μαζί.

https://ifestos.edu.gr/2021/05/30/%cf%84%ce%b1-%ce%b2%ce%b1%ce%b8%cf%8d%cf%84%ce%b5%cf%81%ce%b1-%ce%b1%ce%af%cf%84%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ba%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%8d-%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%b8%ce%b5/

ΚΥΠΡΙΑΚΟ-ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΓΕΝΕΥΗ : ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΝΕΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Του Παναγιώτη Ήφαιστου
Ομ. Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Αναδημοσίευση (Εκδ. Ποιότητα)

Δεν καταργείται η Κυπριακή Δημοκρατία. Αποφάσεις συμβατές με τον Χάρτη του ΟΗΕ και την πράξη προσχώρησης στην Ε.Ε.

Για να παραφράσουμε τον Παναγιώτη Κονδύλη, σε ακροσφαλείς μεταβατικές ιστορικές συγκυρίες, όταν οι διεθνείς και περιφερειακές στρατηγικές ανακατατάξεις είναι καταιγιστικές, δεν υπάρχει η πολυτέλεια η πολιτική και στρατηγική σκέψη να είναι θολή.

Δεν υπάρχει η πολυτέλεια οι (δικές μας!) διαπραγματευτικές θέσεις να είναι αντιφατικές και αδιέξοδες με αποτέλεσμα η Ελληνική πλευρά να σύρετε και να διασύρετε από διαμεσολαβητές γραφειοκράτες που άλλοι καθοδηγούν.

Ούτε και να αφηνόμαστε να διολισθήσουμε σε στρατηγική παγίδα που θα φέρει αστάθεια και εθνοκαθάρσεις της πρωταθλήτριας τέτοιων ανοσιουργημάτων Τουρκίας (1922, Αρμένιοι, κουρδιστάν, Ιράκ, Συρία, Λιβύη και το 1974 στην Κύπρο). 

Μετά τη Γενεύη τι;

Μετά την επιβεβαίωση ακόμη και των χειρότερων φόβων στην Γενεύη κάθε περαιτέρω βήμα και κάθε απόφαση απαιτούν:

α) καθαρή πολιτική, θεσμική και στρατηγική θέαση

β) μακρόπνοο σχεδιασμό που αποκλείει παγίδες και αβάστακτες συμφορές και

γ) δρομολόγηση επιλογών με κόκκινες γραμμές όσον αφορά την εθνική ασφάλεια του Ελλαδικού κράτους και την ασφάλεια του ενός δέκατου του Ελληνισμού της Κύπρου.

Στηριζόμενοι σε επιχειρήματα και όχι συνθήματα ή ανυπόστατους αφορισμούς ένας λογικός συλλογισμός είναι ότι δεν μπορούν πλέον να υπάρχουν διαφωνίες στην Ελληνική πλευρά.

Υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις να ενωθούν τα νήματα όλων γύρω από ορθολογιστικές αποφάσεις.

Τελικά ποιος είναι ο ρόλος του ΟΗΕ και γιατί σιώπησε ο Γκουτέρες;

ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΝΑΥΑΓΙΣΜΕΝΩΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΓΕΝΕΥΗ Ο Κ. ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ ΓΓ ΤΟΥ ΟΗΕ ΔΗΛΩΣΕ:

 

«ΔΕΝ ΒΡΗΚΑΜΕ ΚΟΙΝΟ ΕΔΑΦΟΣ». ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ: «Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΙΑΣ ΔΙΖΩΝΙΚΗΣ, ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΧΟΥΝ ΕΞΑΝΤΛΗΘΕΙ».

 

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ , ΠΡΟΣΘΕΣΕ: «ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΔΥΟ ΚΡΑΤΗ ΜΕ ΚΥΡΙΑΡΧΙΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ».

Συνέχισε με διάφορα σενάρια τα οποία βρίσκουμε ότι υπερβαίνουν τον ρόλο του ως θεματοφύλακα της διεθνούς νομιμότητας όπως απορρέει από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, κάτι  ως προς το οποίο ακολουθούν αντικειμενικά επιχειρήματα.

 

FABRICE COFFRINI VIA GETTY IMAGES

 

Η Τουρκία θέλει όλη την Κύπρο

Ένα πρώτο συμπέρασμα απόρροια και των δηλώσεων του ΓΓ του ΟΗΕ είναι ότι:  Δεν υπάρχει κοινό έδαφος, υπάρχει αδιέξοδο.

Εξ αντικειμένου η συζήτηση περί δικοινοτικών, διζωνικών και ισότητας σε εθνική-ρατσιστική βάση οδήγησαν στο σημείο μηδέν και απαιτούνται αποφάσεις εδρασμένες πάνω σε μια αντικειμενικά ορθή βάση.

Πάντως, κανένα δεν τιμά εάν δεν κατανοεί πλήρως τις Τουρκικές θέσεις και επιδιώξεις των οποίων η Γενεύη του Απριλίου 2021 είναι μια ακόμη απόδειξη:

Πρώτον, περιττεύει να μνημονεύσουμε τις εκατοντάδες δηλώσεις και σχέδια της Άγκυρας που κάνουν σαφές ότι θέλουν έλεγχο όλης της Κύπρου, για παράδειγμα«ακόμη και εάν δεν υπήρχε ούτε ένας τουρκοκύπριος στο νησί» και ότι με βάση αυτό που έγινε στην Κύπρο μπορεί να επαναληφθεί η ίδια στρατηγική στην Θράκη και αλλού (Νταβούτογλου).

Δεύτερον, τα «δύο κράτη» στα οποία σήμερα αναφέρεται η Τουρκική πλευρά και η «Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία» (μάλιστα σε εθνική-ρατσιστική ισότητα) είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Απλά διατυπώνονται διαφορετικά εκπληρώνοντας όμως τον ίδιο σκοπό οδηγώντας στο ίδιο αποτέλεσμα:

• Κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
• Αναγνώριση των παράνομων τετελεσμένων όσον αφορά τα νυν παράνομα κατεχόμενα (συμπεριλαμβανομένων των εποίκων που είναι έγκλημα πολέμου).
• Δημιουργία ενός μη βιώσιμου κρατιδίου μέσα στο οποίο η Τουρκία θα διαθέτει όλα τα μέσα για να κυριαρχήσει πλήρως.

ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΥ ΔΕΝ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΟΜΗΡΟΙ ΚΑΙ ΥΠΟ ΔΙΩΓΜΟ ΤΟ ΕΝΑ ΔΕΚΑΤΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΑΛΛΑ ΚΑΙΤΟ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΘΑ ΠΑΓΙΔΕΥΤΕΙ ΑΝΕΠΙΣΤΡΟΦΑ.

AMIR MAKAR VIA GETTY IMAGES

Κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μας οδηγεί σε ομηρία

Η αντιστροφή του κατήφορου απαιτεί μια λογική, ορθολογιστική και στρατηγικά ασφαλή απόφαση: Πίσω στα θεμελιώδη, έσχατα και θέσφατα που ισχύουν για όλα τα κράτη και που είναι συμβατά με την αποστολή και τις δικαιοδοσίες του ΟΗΕ και που δημιουργούν προϋποθέσεις διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Ποια είναι τα νομικά, πολιτικά, θεσμικά και εξ αντικειμένου ορθά επιχειρήματα; 

Α) Βάση διεξόδου στο Κυπριακό είναι η Πράξη Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ που αποτελεί και εσωτερικό δίκαιο των κρατών μελών.

Η Ελλάδα και Κύπρος έχουν θεμιτό και νομιμοποιημένο δικαίωμα να απαιτήσουν από τους εταίρους τους μια ρητή συλλογική θέση της ΕΕ που είναι συμβατή με την Ευρωπαϊκή νομιμότητα όπως διαμορφώθηκε από την  πράξη προσχώρησης καλύπτοντας όλη την Επικράτεια της ΚΔ. Δηλαδή, de Jure το μόνο αναγνωρισμένο κράτος είναι η Κυπριακή Δημοκρατία.

Υπάρχει μια de facto παράνομη κατοχή εδαφών που τερματίζεται μόνο εάν εφαρμοστεί πλήρως και αδιαπραγμάτευτα η διεθνής και ευρωπαϊκή νομιμότητα. Πιο συγκεκριμένα: 

1) Δεν καταργείται η Κυπριακή Δημοκρατία (δεν έχει γίνει αυτό ξανά, δηλαδή δεν καταργήθηκε κανένα κράτος λόγω έξωθεν εισβολής), ιδιαίτερα όταν οι αποφάσεις του ΣΑ ρητά ορίζουν ότι είναι παράνομη και δημιούργησαν παράνομα τετελεσμένα που δεν ισχύουν

Αναφερόμαστε στις αποφάσεις του 1974 και 1983 και θα επανέλθουμε πιο κάτω. Όχι τις επόμενες «αποφάσεις» εκτός και εάν δεχόμαστε ως αποφάσεις τις παραινέσεις του ΣΑ για διαπραγματεύσεις με τις οποίες εμείς συναινούσαμε να κάνουμε επειδή το «τουρκικό πιστόλι» των παράνομων στρατευμάτων κατοχής ήταν στον κρόταφο των Κυπρίων.

Καταργούνται οι αποφάσεις του ΟΗΕ;

Κανένα όργανο του ΟΗΕ δεν έχει δικαιοδοσία να ζητήσει αναγνώριση των παράνομων τετελεσμένων.

Εξάλλου, οι μετέπειτα δηλώσεις του ΣΑ ήταν παραινέσεις για να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις από εκεί που εμείς υποχωρήσαμε και οι Τούρκοι επανέρχονταν με νέες και παράνομες απαιτήσεις.

Αυτά αντιστρέφονται με μια κοινή δήλωση της Αθήνας και της Λευκωσίας, τελεία και παύλα. Είναι ζήτημα ορθής ανάλυσης της κατάστασης μετά την Γενεύη και ορθολογιστικής επανατοποθέτησης.

Πιο κάτω παραθέτουμε εντός εισαγωγικών το άρθρο 2 κεφ. Ι του Χάρτη ΟΗΕ. Δεν δίνει σε κανένα το δικαίωμα επέμβασης στο εσωτερικό των κρατών-μελών ιδιαίτερα όταν το θύμα δεν είναι η ΚΔ αλλά η Αμερικανοκίνητη χούντα και η παράνομα εισβάλλουσα Τουρκία.

Αυτά νομικά, πολιτικά και θεσμικά, όπως και το περιεχόμενο της Πράξης Προσχώρησης της ΚΔ στην ΕΕ, είναι ατράνταχτα επιχειρήματα.

Για να το πούμε ήπια, είναι αξιοπερίεργο γιατί δεν αποτελούν ανυποχώρητες θέσεις της Ελληνικής πλευράς με αποτέλεσμα να διολισθαίνουμε σε αδιέξοδο και αστάθεια που θα φέρει διάλυση της ΚΔ, κυριαρχία της Τουρκίας και στρατηγική παγίδευση της Ελλάδας.

2) Ενώ τα προαναφερθέντα εξ αντικειμένου είναι ακλόνητα επιχειρήματα, η πιο ρηξικέλευθη θέση απαιτείται να είναι η εξής: Ποτέ δεν αναγνωρίζονται τα παράνομα τετελεσμένα όσο και να κρατήσει αυτό.

Κάποιοι θα λέγανε να μείνει αδούλωτο μέχρι να απελευθερωθεί ή μέχρι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις Τουρκικής συνηγορίας σύμφωνα με την διεθνή ευρωπαϊκή νομιμότητα την οποία οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μελετήσουν εδώ όπου και η πάντοτε επίκαιρη μελέτη του διεθνούς πάνελ εμπειρογνωμόνων (μεταφρασμένη σε πολλές γλώσσες).

Για όσους δεν έτυχε να το γνωρίζουν η αίτησης ένταξης στην ΕΕ και ο ΕΑΧ που κάποιοι από καιρό υποστηρίζουν –πολιτικές που τελικά υιοθετήθηκαν αλλά όχι με την αναγκαία αποφασιστικότητα και την αναγκαία ριζική επανατοποθέτηση– σκοπό είχαν να δημιουργηθούν οι νομικές, πολιτικές, θεσμικές και στρατηγικές προϋποθέσεις  βιώσιμης διεξόδου.

Β) Βασική θέση συμφέρει να είναι ότι ισχύουν οι Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του 1974 και 1983 (και καμιά άλλη καθότι παραβιάζουν τον Χάρτη).

Όλες οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας απαιτείται να είναι συμβατές με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ ιδιαίτερα Κεφάλαιο Ι Άρθρο 2 παράγραφος 7 όπου και οι Υψηλές Αρχές της διεθνούς Αμφικτιονίας, των διεθνών θεσμών και του εν γένει διεθνούς δικαίου.

Καταληκτικά, ο ρόλος του ΟΗΕ, οι διατάξεις των υψηλών αρχών του διεθνούς δικαίου και τα θέσφατα λειτουργίας των διεθνών θεσμών προσφέρουν στέρεα βάση μιας ριζικής, ριζοσπαστικής, αναγκαίας και μη εξαιρετέας και πολιτικά, νομικά και στρατηγικά νέας τοποθέτησης στο Κυπριακό.

 

ANADOLU AGENCY VIA GETTY IMAGES

 

Να βάλουμε τα πράγματα σε τάξη

Την πρωτοβουλία απαιτείται να την έχει η Αθήνα η οποία ως Μητρόπολη του Ελληνισμού για να είναι αξιόπιστο κράτος χρήζει να «συμβουλεύσει» το ένα δέκατο των Ελλήνων –των οποίων την ασφάλεια και την ύπαρξη απειλεί η Τουρκία– ότι δεν εξυπηρετεί κάτι η κρατική τους αυτοκτονία. 

Αποστολή του ΟΗΕδεν είναι να προσδιορίσει τα σύνορα της διεθνούς τάξης γιατί αυτά δεν ορίζονται στην βάση κάποιου κριτηρίου «δικαιοσύνης» –τα σύνορα ορίζονται με Συνθήκες συνήθως μετά τον τελευταίο πόλεμο ή επί του προκειμένου μετά από ένα εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα–, αλλά να διαφυλάξει αυτή την διεθνή τάξη από επιθετικές ενέργειες και δημιουργία παράνομων τετελεσμένων.

Πρωτίστως, αποτελεί θεμελιώδη παρεκτροπή εάν παρέμβει στο εσωτερικό ενός κυρίαρχου κράτους μέλους το οποίο μάλιστα το ίδιο το ΣΑ αναγνωρίζει ρητά ότι υπήρξε θύμα παράνομης άσκησης βίας και παράνομων τετελεσμένων τα οποία και κάλεσε να τερματιστούν: Κεφάλαιο Ι άρθρο 2 παράγραφος 7 του Χάρτη του ΟΗΕ ξεκαθαρίζονται οι δικαιοδοσίες του ΣΑ αλλά και τα όρια αυτών των δικαιοδοσιών:

«Καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δε θα δίνει στα Ηνωμένα Έθνη το δικαίωμα να επεμβαίνουν σε ζητήματα που ανήκουν ουσιαστικά στην εσωτερική δικαιοδοσία οποιουδήποτε κράτους και δε θα αναγκάζει τα Μέλη να υποβάλλουν τέτοια θέματα για ρύθμιση σύμφωνα με τους όρους αυτού του Χάρτη.

Η αρχή όμως αυτή δεν πρέπει να εμποδίζει την εφαρμογή των εξαναγκαστικών μέτρων που προβλέπονται από το Κεφάλαιο 7». 

Καταργείται ο Κατασταστικός Χάρτης του ΟΗΕ;

Επειδή η ουσία πάντα, ιδιαίτερα στις πρόνοιες του Χάρτη του ΟΗΕ αλλά και κάθε ζητήματος της διεθνούς πολιτικής βρίσκεται στις ειδοποιούς διαφορές –και αφού τονιστεί πως σπάνια υπάρχουν αποφάσεις του ΣΑ και πολύ σπανιότερα τόσο ξεκάθαρα ψηφίσματα όπως είχαμε στο Κυπριακό το 1964, 1974 και 1983–, είναι απαραίτητο να γίνει σαφές ότι για την Ελληνική πλευρά από νομική, πολιτική και θεσμική άποψη τίποτα δεν άλλαξε κάτι μετά το 1974 και Ελλάδα και Κύπρος –μιας μάλιστα και που ο ΓΓ του ΟΗΕ δήλωσε ότι η πεπατημένη οδήγησε σε αδιέξοδο– να απαιτήσει από τον ΟΗΕ την εφαρμογή της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας. 

Επαναλαμβάνεται καθότι είναι καθοριστικής σημασίας ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί νομικά και πολιτικά ότι την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια δεν την διατάραξε η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά η Τουρκία μετά το υποκινούμενο από την CIA πραξικόπημα της Αμερικανοκίνητης χούντας, όπως και οι ίδιοι οι Αμερικανοί ομολογούν.

Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι ρητές όπως σπάνια συμβαίνει. Οι αποφάσεις 186 / 1974, 360 / 74 και 541 / 1983, για παράδειγμα, καλούν όλους να σεβαστούν την κυριαρχία του μόνου αναγνωρισμένου κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας Δ, και ζητούν την αποκατάσταση της Συνταγματικής τάξης θεωρώντας την εισβολή απειλή για την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. 

Εξίσου ρητά με μια εξαιρετικά σημαντική διατύπωση που αφορά ευθέως τις διαπραγματεύσεις, ζητούν:

«την αποχώρηση χωρίς καθυστέρηση όλου του στρατιωτικού προσωπικού» και γίνεται σαφές ότι στις διαπραγματεύσεις επίλυσης της κρίσης «Δεν θα επηρεαστούν» από τα πλεονεκτήματα που αποκτήθηκαν από τις πολεμικές επιχειρήσεις»

Ερωτάται: Γιατί εμείς συνεχίζουμε να αφήνουμε τρίτους, όποιοι και να είναι αυτοί, να εκπέμπουν ιδέες αδιέξοδων ρυθμίσεων που νομιμοποιούν, ακριβώς, την παράνομη άσκηση βίας, τα παράνομα τετελεσμένα και που όχι μόνο καταργούν ένα κυρίαρχο κράτος αλλάζοντας με νέα Συνθήκη την διεθνή τάξη αλλά επιπλέον αναπόδραστα οδηγούν σε αστάθεια που θέτει σε κίνδυνο την διεθνή και περιφερειακή ασφάλεια;!

Μήπως υπάρχει κάποιος ή κάτι που υπερισχύει των Υψηλών Αρχών του καθεστώτος της κρατικής κυριαρχίας; Νομικά, πολιτικά και διαπραγματευτικά μιλώντας, η απάντηση είναι: Απολύτως ΟΧΙ.

Εξίσου σημαντική εάν όχι περισσότερο σημαντική και μεγάλο υπέρτερο και ακλόνητο έρεισμα για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι η απόφαση του ΣΑ 541 του 1983 μια δεκαετία μετά την παράνομη εισβολή και τα παράνομα τετελεσμένα.

Όπως και οι άλλες αποφάσεις, αυτή πολύ περισσότερο και σε συνδυασμό με τις αποφάσεις του 1974, ορίζει επακριβώς ποιος και πως διατάραξε την διεθνή τάξη.

Αυτές οι αποφάσεις μαζί και οι υψηλές αρχές του Καταστατικού Χάρτη λογικό είναι να αποτελούν διαπραγματευτική σημαία και κόκκινη γραμμή μιας νέας διαπραγματευτικής προσέγγισης συμβατής με τον ρόλο του ΟΗΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας και όχι κάποιο φανταστικό και ανύπαρκτο ρόλο. Με την απόφαση 541, επιπρόσθετα, ξεκαθαρίζεται ότι:

«Η απόπειρα να δημιουργηθεί μια ”Τουρκοκυπριακή Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου” είναι άκυρη, επιδεινώνει την κατάσταση της Κύπρου, καλεί την τουρκική πλευρά να την αποσύρει» και διευκρινίζει για ακόμη μια φορά ότι υπάρχει ένα μόνο κράτος και μόνο μια κρατική κυριαρχία, αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας την οποία κανείς δεν μπορεί να καταλύσει παρά μόνο εάν εμείς οι ίδιοι αυτοκτονήσουμε κρατικά. Αυτό απαιτούν οι Τούρκοι και θα ήταν αυτοκτονικά ανορθολογικό να μην απορριφθεί κάθετα και ανυποχώρητα.

Για αποφυγή κάθε αθέλητης ή ηθελημένης παρανόησης, γίνεται σαφές ότι δεν μιλάμε για κάποια αντιπαράθεση με όργανα του ΟΗΕ ή αντιπροσώπους τους αλλά για αξίωση ενός κυρίαρχου κράτους-μέλους να συμμορφωθούν όλοι –συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας – με τις Υψηλές Καταστατικές Αρχές του Χάρτη.

 

EUROKINISSI

.

Θύμα και θύτης

Αυτά είναι τα κόκκινα σύνορα των νομικών και πολιτικών όψεων του καθεστώτος της κρατικής κυριαρχίας τα οποία εάν παραβιαστούν δεν συντελείται μόνο μια ακραία παρανομία αλλά δημιουργούνται προϋποθέσεις αστάθειας για την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Είναι ξεκάθαρο ποιος είναι θύμα και θύτης παρανομίας και την υψηλότερη όλων των αρχών του σύγχρονου πολιτικού πολιτισμού που όπως είπαμε ρητά διατυπώνεται στο Άρθρο 2 του Χάρτη: Κανείς και ποτέ δεν έχει δικαιοδοσία ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις ενός κράτους-μέλους και ότι ο ρόλος του ΣΑ είναι να αποκαταστήσει την διεθνή τάξη και νομιμότητα και όχι να ευνοήσει τον θύτη, να εξοντώσει το θύμα κράτος-μέλος και να δημιουργήσει προϋποθέσεις διεθνούς αστάθειας.

Έφθασε η στιγμή χωρίς καμιά άλλη επιλογή με πρωτοβουλία του Ελληνικού κράτους και πείθοντας την Κυπριακή Δημοκρατία που δεν κείται μακράν και καλά κάνουμε να το αντιληφθούμε πριν το καταλάβουμε πικρά ότι απαιτείται να επανατοποθετηθεί το Κυπριακό στην βάση της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.

Να αξιωθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας και όλα τα όργανα και τους αντιπροσώπους του διεθνούς αυτού οργανισμού, εμπράγματα:

1ον. Να εκπληρωθούν οι πρόνοιες του Καταστατικού Χάρτη

2ον. Να παρακαμφθούν και εξαφανιστούν λαθραία καταγεγραμμένες θολές, παράνομες και αποδεδειγμένα αδιέξοδες διατυπώσεις για το εσωτερικό καθεστώς ενός κυρίαρχου κράτους-μέλους.

Αυτές οι διαπραγματευτικές θέσεις είναι εκ αντικειμένου μονόδρομος εάν θέλουμε να είμαστε αξιόπιστο κράτος.

Στην αρχή πιο πάνω εξηγήθηκε ότι δεν υπάρχει καμιά λογική να χειροτερέψει η κατάσταση με αναγνώριση των παράνομων τετελεσμένων, κατάργηση της ΚΔ και δημιουργία προϋποθέσεων αστάθειας.

Τέλος, προκαλεί θλίψη όταν επίσημοι Ελλαδικοί και Κυπριακοί παράγοντες κρατούν αυτοκτονικές σημαίες πάνω στις οποίες είναι γραμμένη παράνομη φράση «Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα». Ουδέν άλλο σχόλιο πέραν της ελπίδας η προαναφερθείσα ανάλυση να έγινε επαρκώς κατανοητή ενώ είμαστε έτοιμοι για διάλογο για τα πιο πάνω νομικά, θεσμικά, πολιτικά και στρατηγικά επιχειρήματα.

https://www.antibaro.gr/article/30345