του Μάνου Ν. Χατζηδάκη
Στις 7.11.2024, η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσίευσε μία
συνέντευξη του κ. Νίκου Χριστοδουλάκη, πρώην υπουργού οικονομίας
και οικονομικών (2001-2004) και συμβούλου του Κώστα Σημίτη, ο
οποίος επιμελήθηκε την έκδοση των πρακτικών ενός συνεδρίου υπό την
αιγίδα της Βουλής με τίτλο «Τα Οικονομικά της Δικτατορίας
1967-1974». Τα κύρια επιχειρήματα που προβάλλονται στο Συνέδριο
αυτό έρχονται σε απόλυτη διάσταση με τις επίσημες εθνικές και
διεθνείς οικονομικές αναλύσεις και πηγές.
Σε αυτήν την δημοσίευση όμως θα σχολιάσουμε τους βασικότερους
ισχυρισμούς που διατύπωσε ο κ. Χριστοδουλάκης στην συνέντευξή
του, με τίτλο «Τα οικονομικά εγκλήματα της xούντας»[1]:
1) Χαρακτήρισε τα στελέχη των Κυβερνήσεων εκείνων με
την φράση: «ένα μάτσο αγράμματοι και άσχετοι με τα οικονομικά». Και
ισχυρίστηκε ότι «τα πρώτα χρόνια διατήρησαν σε πολλές θέσεις-κλειδιά
τους ίδιους επικεφαλής και έτσι συνεχίστηκε η σταθερότητα και η
ανάπτυξη της προηγούμενης περιόδου».
Ο συγκεκριμένοι χαρακτηρισμοί δεν αρμόζουν σε επίπεδο
πανεπιστημιακό ή επιστήμονα και σε αυτούς καταφεύγουν συνήθως
όσοι έχουν έλλείψη ουσιωδών επιχειρημάτων.
Οι καθηγητές Ηλίας Μπαλόπουλος, Ιωάννης Κούλης, Λουκάς Πάτρας,
Ηλίας Δημητράς, Κωνσταντίνος Θάνος, Ιωάννης Χολέβας, Δημ.
Τσάκωνας δεν ήταν «ένα μάτσο αγράμματοι ή διατηρημένοι». Οι
οικονομολόγοι Ιούλιος Ευλάμπιος, Ιωαννης Ροδινός-Ορλάνδος,
Εμμανουήλ Φθενάκης, Αριστείδης Δημόπουλος, Ορέστης Γιάκας,
Νικόλαος Εφέσιος δεν μπορούν να χαρακτηριστούν «άσχετοι με τα
οικονομικά». Προσωπικότητες όπως οι Παν. Πιπινέλης, Κωνσταντίνος
Βοβολίνης, Απόστολος Βογιατζής, Επαμεινώνδας Τσέλλος, Παν.
Παπαπαναγιώτου, Άγγελος Τσουκαλάς κάθε άλλο παρά «καραβανάδες, ήταν.[2] Ακόμη βέβαια και ο «καραβανάς» Νικόλαος Μακαρέζος είχε τρία οικονομικά πτυχία…
2) Ο κ. Χριστοδουλάκης δήλωσε ότι το δικτατορικό καθεστώς της 21ης
Απριλίου: «σχεδόν σε όλους τους τομείς πήγε πίσω την οικονομία».
Η δήλωση αυτή δεν υποστηρίζεται από κανένα βασικό οικονομικό δείκτη.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τον πιο βασικό οικονομικό δείκτη που είναι το
Α.Ε.Π. Η μέση ετήσια αύξηση ανά κυβερνητικές περιόδους σε
ποσοστιαίες μονάδες κατά την 40ετία 1953-1993, υπήρξε η εξής:
- Κυβέρνηση Αλ. Παπάγου (Ελλ. Συναγερμός) 1953 - 1955: …………………………....................7,76%
- Κυβέρνηση Κων/νου Καραμανλή (Ε.Ρ.Ε.) 1956 - 1963:………………………….........................5,99%
- Κυβερνήσεις Γ. Παπανδρέου - “αποστατών” (Ε. Κ.) 1964 - 1967:…….................................6,68%
- Κυβέρνηση Γεωργίου Παπαδοπούλου 1968 - 1973:………...............................................8,1%
- Κυβερνήσεις Καραμανλή - Ράλλη (Ν.Δ.) 1975 - 1981:…………………………..............................3,7%
- Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) 1982 - 1989:………………………….......................2,1%
- Κυβερνήσεις Τζανετάκη - Γρίβα - Ζολώτα 1989 - 1990:…………………………...........................1,5%
- Κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη (Ν.Δ.) 1990 - 1993:……………………….........................................0,75%
Συγκριτικά, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αυξήσεως του Α.Ε.Π. την περίοδο 1968-1973 ήταν 8,1%. Υπήρξε ο υψηλότερος πού πραγματοποιήθηκε στην οικονομική μας ιστορία.[3]
Και σχεδόν ο διπλάσιος των χωρών της ΕΟΚ που ήταν 5,1%. Η Χώρα
κατέλαβε την δεύτερη θέση των χωρών-μελών του Ο.Ο.Σ.Α. σε ρυθμό
αυξήσεως, μετά την Ιαπωνία.
Οι «Financial Times» απένειμαν στην Χώρα μας δυό συνεχόμενες
φορές τό “OSCAR Οικονομίας”. Μία για το έτος 1971 και μία για το έτος
1972. Στο φύλλο της 15.1.1973 έγραφαν: «Για την καλύτερη γενική (all round) επίδοση: Το πρώτο βραβείο των Χωρών “υψηλής αυξήσεως εισοδήματος”, απονέμεται στην Ελλάδα, για την επίτευξη ενός ρυθμού αναπτύξεως 8,5%, με παράλληλη ισχυρή θέση ως προς την νομισματική σταθερότητα, επίτευγμα για το οποίο απέσπασε δίκαια τον έπαινο του Ο.Ο.Σ.Α. Την δεύτερη θέση κατέλαβε η Γαλλία και την τρίτη η Αυστραλία».
Πέραν των αστηρίκτων ισχυρισμών του κ. Χριστοδουλάκη σχετικά με τις
οικονομικές επιδόσεις του δικτατορικού καθεστώτος θεωρώ ότι ο ίδιος θα
ήταν πιό χρήσιμος αν μας ανέλυε το πώς κατάφεραν οι –κατά την κρίση
του- ικανώτεροι οικονομολόγοι της μεταπολιτεύσεως, του ιδίου
περιλαμβανομένου, να έχουν τις σημαντικά χειρότερες επιδόσεις που
αναφέρονται ανωτέρω. Επιπρόσθετα, να μας εξηγήσει το πώς, αυτά τα
«λαμπερά μυαλά» κατάφεραν να χρεωκοπήσουν την χώρα το 2010, παρ’ όλες
τις εξαιρετικά σημαντικές χρηματοδοτήσεις της Ε.Ο.Κ./Ε.Ε. κατά το ίδιο
διάστημα.
3) Κατά τον κ. Χριστοδουλάκη, η δικτατορία «άνοιξε
τις πύλες για μια ασύδοτη εισβολή Ελλήνων και ξένων επιχειρηματιών στη
βιομηχανία». Από που συνάγεται ότι ήταν ασύδοτη εισβολή και όχι
προγραμματισμένη προσέλκυση επενδύσεων;
Οι επιχειρήσεις αλλοδαπών κεφαλαίων που έλαβαν άδεια εγκαταστάσεως από Απρίλιο 1967 μέχρι Απρίλιο 1973 ήταν 683: 522 ναυτιλιακές και 161 εμποροβιομηχανικές.
Εάν το ζητούμενο ήταν το μεταπολιτευτικό πρότυπο αναπτύξεως της
πλήρους απόεπενδύσεως και αποβιομηχανοποιήσεως, θα μπορούσαμε όντως
να χαρακτηρίζουμε τις συγκεκριμένες επενδύσεις ως εισβολή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε, μερικούς από αυτούς τους «εισβολείς» που μετά
το 1974 υπουργοί και οικονομικοί σύμβουλοι «ηρωϊκά» εκδίωξαν από
την Ελλάδα, αφήνωντας χιλιάδες εργαζόμενους στον δρόμο: Έλαια ΔΑΝΕΞ, Ιντέαλ Στανταρτ (2 εργοστάσια), Union Carbide Hellas, Ελληνικά Υαλουργεία Ελευσίνος Α.Ε., ΑΚΜΗ Α.Ε., Επιχειρήσεις εν Ελλάδι Α.Ε. (με 100.000 τόννους διπύρου μαγνησίας ετησίως), Hellatex Α.Ε., Monyal, Henninger-Ελλάς, Τσιμέντα Χαλκίδος, Βιοφάρμ Α.Ε., Hoechst Ελλάς Α.Β.Ε.Ε., Αθηναϊκή Χαρτοποιϊα Α.Ε., Motor Oil, Uranya Hellas, Landis & Gyr Hellas, Εργοστάσιο Σκαλιστήρη πυριμάχων πλίνθων, Μεταλλουργική-Χάλυψ, Σωληνουργεία Αθηνών Α.Ε. (δύο μονάδες), Νεστλέ-Ελλάς, Dogasi, ΑΝΕΜΗ Α.Ε., Μ.Ε.Β.Ε.Α., Ελληνική Εταιρεία Κατασκευής Αυτοκινήτων Α.Ε., Peugeot–Renault, Steyer-Hellas.
Αυτές οδήγησαν την περίοδο 1967-1973 σε δείκτη όγκου βιομηχανικής παραγωγής 10,47%,
ενώ την περίοδο 1958-1966 ήταν 9,91%, την περίοδο 1975-1981 (Ν.Δ.)
έπεσε στο 4,29% και την περίοδο 1982-1989 (ΠΑ.ΣΟ.Κ.) καταβαραθρώθηκε
στο 0,60%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατηγορία του κ. Χριστοδουλάκη σχετικά με
την «ασύδοτη εισβολή» δεν γίνεται -προφανώς- απόδεκτή από τα σύγχρονα
«λαμπερά οικονομικά μυαλά» τα οποία έχουν αναδυθεί σε μία πολυετή
προσπάθεια προσελκύσεως ξένων επενδύσεων στην χώρα μας, προσφέροντας
μάλιστα παντός είδους διευκολύνσεις σε όσους προβούν σε αυτές. Το
γεγονός μάλιστα ότι οι επενδύσεις αυτές καρκινοβατούν παρ’ όλη την
παροχή κινήτρων (π.χ. Golden Visa) μάλλον κατυχυρώνει την «ασύδοτη
εισβολή Ελλήνων και ξένων επιχειρηματιών στη βιομηχανία» ως μία μεγάλη
επιτυχία των «αγραμμάτων και ασχέτων με τα οικονομικά» παραγόντων της
επταετίας.
4) Επί του θέματος της ΔΕΗ:
Από την ίδρυση της τό 1950 μέχρι το 1967 (επί 17 χρόνια), είχαν
ηλεκτροδοτηθεί 3.281 χωριά καλύπτοντας το 73,4% της επικρατείας. Την
περίοδο 1967-1973 (εντός 6ετίας), ηλεκτροδοτηθηκαν 5.634 χωριά καλύπτοντας το 98,7% της επικρατείας. Η ποσοστιαία αύξηση ήταν 300%
έναντι της προηγούμενης 6ετίας 1961-1966. Η εγκατεστημένη ισχύς από
1.385 MWH το 1967, έφτασε τις 3.443 MWH το 1973, σημειώνοντας
αύξηση 148,59%.
Από το 1971 η χώρα κατατάχθηκε από τον ΟΟΣΑ στην πρώτη θέση διεθνώς σε ρυθμό αυξήσεως ηλεκτρικής ενεργείας.[4]
5) Επί της τουριστικής αναπτύξεως: O κ. Χριστοδουλάκης θεωρεί ότι έγιναν «μεγαθήρια ξενοδοχείων» που κατέστρεψαν «τα ήπια πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης που είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του 1950». Αγνοεί
εσκεμμένα ότι η «ήπια ανάπτυξη» των 996.473 τουριστών τό 1967,
τριπλασιάστηκε σε 2.731.587 περιηγητές τό 1972, σημειώνοντας
ποσοστιαία αύξηση περίπου 130%.
-Εντός της 6ετίας 1967-1973, έγιναν 421 νέες ξενοδοχειακές μονάδες πού προσέθεσαν 81.249 νέες κλίνες (διπλασιασμός).
-Το τουριστικό συνάλλαγμα από 126.800.000 δολλάρια τό 1967, έφτασε τα 401.050.000 δολλάρια τό πρώτο 9μηνο τοῦ 1973, (υπερτριπλασιασμός). Σύμφωνα με τον Ο.Ο.Σ.Α., η χώρα μας κατέλαβε από τον την πρώτη θέση σε ρυθμό τουριστικής αναπτύξεως από το 1971 και έπειτα.[5]
6) Ο ισχυρισμός του ότι τότε καθιερώθηκαν οι
«ανεξέλεγκτοι όροφοι και ότι «η ζημιά στο περιβάλλον δεν ακυρώνεται
πλέον» είναι ανυπόστατος. Η πολεοδομική αναρχία της
περιόδου 1956-63, η σωρεία των αυθαιρέτων και η αστυφιλία της
περιόδου Καραμανλή είναι αρκούντως τεκμηριωμένη ώστε να μην χρειάζεται
περαιτέρω ανάλυση.
-Με το Ν.Δ. 1033/1971 γιά πρώτη φορά εισήχθη στην Ελλάδα ο θεσμός της Ενεργού Πολεοδομίας με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι Ζ.Ε.Π. (Ζώνες πολεοδομικών συγκροτημάτων).
-Με το Ν.Δ. 1262/1972 θεσμοθετήθηκε η σύνταξη Ρυθμιστικών Σχεδίων Πόλεων.
-Με το Ν.Δ. 8/1973 συντάχθηκε νέος Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός.
Τέλος στις 8.11.1972 υπογράφηκαν δύο Συμβάσεις με τον οίκο Δοξιάδη. «Δια την εκπόνησιν Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου και Προγράμματος της Ελλάδος» και «Δια την εκπόνησιν Χωροταξικού Προγράμματος περιοχής Πρωτευούσης»….
7) Κατά τον κ. Χριστοδουλάκη «στην κρίση του δολαρίου το 1972, τα έκαναν μαντάρα» και «“κατάφεραν”
να πλημμυρίσουν την Ελλάδα με πληθωρισμό που κράτησε αρκετά
χρόνια». Τα στοιχεία όμως καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς του:
Στο Μηνιαίο Στατιστικό Δελτίο του Απριλίου 1971, ο Ο.Ο.Σ.Α. συμπέρανε ότι η Ελλάδα πέτυχε τόν μικρότερο μέσο ετήσιο ρυθμό ανόδου τιμών των χωρών-μελών του καθ’ όλη την 4ετία 1967-1970. Η οικονομική επιθεώρηση «Vision», στις 14.1.1972, ανέφερε: «Η Ελλάδα διατήρησε και κατά την διάρκεια του 1971, με σημαντική μάλιστα διαφορά, την πρώτη θέση διεθνώς από πλευράς νομισματικής σταθερότητος». Το πρώτο OSCAR Οικονομίας που έλαβε η Χώρα το 1971, ανέφερε συν τοις άλλοις ως αιτιολογία και το ότι πέτυχε «την καλύτερη αντιπληθωριστική πολιτική του έτους 1971».[6]
Στά Δελτία Φεβρουαρίου και Ιουλίου 1972 του Ο.Ο.Σ.Α, βλέπουμε ότι και το διάστημα Μαρτίου 1971-Μαΐου 1972 η Χώρα μας διατηρούσε την πρώτη θέση σε χαμηλό τιμάριθμο, με δεύτερες τις Η.Π.Α. Τo 1972
ο διεθνής πληθωρισμός εκτοξεύθηκε. Στην Χώρα μας το τελευταίο τρίμηνο
του έτους εκείνου, ανέβηκε στό 4,3% που ήταν το χαμηλότερο της
Ευρώπης.[7] Στην ετήσια έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α. τον Ιούνιο του 1975 αναφερόταν: «Η
Ελλάδα παρουσίασε κατά την περίοδο 1967-1972 τον μικρότερο ρυθμό
αυξήσεως του τιμαρίθμου από όλες τις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α.».
Τό 1973 ξέσπασε η πετρελαϊκή κρίση που οδήγησε σε τετραπλασιασμό της τιμής του πετρελαίου. Κατηγορείται η τότε Κυβέρνηση ότι έμεινε προσδεδεμένη στο δολλάριο. Και όμως:
Ο Ο.Ο.Σ.Α. («Main Economic Indicators», τεύχος Ιουλίου 1973), συμπέρανε ότι η Χώρα μας κατείχε και πάλι την πρώτη θέση σε χαμηλό τιμάριθμο το πρώτο τρίμηνο του 1973. Ο Gordon Tether, στο φύλλο της 14.4.1973 των «Financial Times», έγραφε: «Η χώρα αυτή, σημείωσε προσφάτως το καλύτερο αντιπληθωριστικό επίτευγμα έναντι οποιασδήποτε άλλης ευρωπαϊκής χώρας και εισήλθε στην διανυόμενη δεκαετία με την φήμη της πλέον συναγωνιστικής χώρας…».
Στην Σύνοδο Υπουργών του Ο.Ο.Σ.Α. (6-8 Ιουνίου 1973), διαπιστώθηκε οτι η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση αυξήσεως τιμών από οποιαδήποτε άλλη χώρα-μέλος του.[8] Μέχρι τον Οκτώβριο του 1973, ο τιμάριθμος σημείωσε άνοδο 9,2% και η Χώρα συνέχιζε να κατέχει την πρώτη θέση σε χαμηλό τιμάριθμο σε παγκόσμια κλίμακα.
Μόνο μετά το πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου 1973 και την ανατροπή του Παπαδόπουλου η δημοσιονομική κατάσταση ανατράπηκε: Το τελευταίο δίμηνο του 1973 ο τιμάριθμος σημείωσε μεγάλη άνοδο 25,1%. Έτσι το 1973 έκλεισε με τελική άνοδο του τιμαρίθμου στο 15,5% (σύμμειξη του 9,2% μέχρι Οκτωβρίου καί του 25,1% μέχρι Δεκεμβρίου).[9]
Ο πληθωρισμός όμως και πάλι αναχαιτίσθηκε πριν την μεταπολίτευση
και συγκεκριμένα τον Απρίλιο του 1974. Το 4μηνο Απριλίου-Μαΐου 1974
περιορίσθηκε στο 3,7%.[10] Αυτό σε ετήσια βάση αναλογούσε στο 11,1,
ποσοστό μικρότερο από το 13,4 με το οποίο τελικά έκλεισε το έτος 1974
υπό την Κυβέρνηση Καραμανλή, που κατείχε την εξουσία το τελευταίο
5μηνο του 1974.
8) Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλάκη το καθεστώς «μείωσε το βιοτικό επίπεδο των μισθωτών».
Ισχυρίζεται συγκεκριμένα ότι «η χούντα κρατούσε παγωμένους» τους
μισθούς. Οι νόμοι της περιόδου τον διαψεύδουν. Συντελέσθηκαν δύο μεγάλες αυξήσεις κατωτάτων μισθών και ημερομισθίων όλων των εργαζομένων: Η πρώτη κατά 15% έγινε σε δύο δόσεις: 7% από 1.10.1968 και 8% από 1.5.1969. Η δεύτερη κατά ακόμη 12% έγινε επίσης σε δύο δόσεις: To 6% από 1.10.1971 και το υπόλοιπο 6% από 1.7.1972.
Τα ποσοστά «συρρικνώσεως» του εισοδήματος των μισθωτών επί του ΑΕΠ
που αναφέρει είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμα. Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας η Ελλάς κατείχε από το 1969 την πρώτη θέση μεταξύ 180 χωρών σε ποσοστό αυξήσεως αμοιβής των εργαζομένων.[11] Εξάλλου, σύμφωνα με στατιστική του Ο.Ο.Σ.Α., η χώρα κατέλαβε την πρώτη θέση στην Ευρώπη και την δεύτερη παγκοσμίως σε αύξηση του πραγματικού εργατικού εισοδήματος.[12]
Ενδεικτικό είναι ότι οι μηνιαίες αποδοχές των εργαζομένων από 4.522
δρχ. το 1966 έφτασαν σε 10.619 δρχ. το 1973 σημειώνοντας συνολική
αύξηση 134,8% και μέση ετησία αύξηση περίπου 14%.
Τότε δηλαδή επιτεύχθηκε για πρώτη φορά σύνδεση αμοιβής εργασίας
και παραγωγικότητος.
9) Κατά τον κ. Χριστοδουλάκη: «με τη χούντα… η
απασχόληση μειώθηκε ακόμη πιο γρήγορα, επειδή έφευγαν πολλοί, λόγω των
διώξεων του καθεστώτος». Εν ολίγοις ισχυρίζεται ότι η εξάλειψη της ανεργίας οφειλόταν στην μετανάστευση.
Το μεταναστευτικό ρεύμα έχει ως εξής:
Τήν διετία 1965-1966 μετανάστευσαν στο εξωτερικό 204.063 Έλληνες.
Τα ρεύματα μεταναστεύσεως-παλλινοστήσεως την περίοδο 1969-1973, είναι τα ακόλουθα:
1969: Μετανάστευσαν 91.552. Παλλινόστησαν 18.132. Καθαρή μετανάστευση 73.420.
1970: Μετανάστευσαν 92.684. Παλλινόστησαν 22.665. Καθαρή μετανάστευση 70.019. (μείωση 4,6%)
1971: Μετανάστευσαν 61.748. Παλλινόστησαν 24.709. Καθαρή μετανάστευση 37.039 (μείωση 47,1%)
1972: Μετανάστευσαν 43.397. Παλλινόστησαν 27.552. Καθαρή μετανάστευση 15.875 (μείωση 57,2%)
Δηλαδή, η καθαρή μετανάστευση από 73.420 άτομα το 1969 μειώθηκε σε 15.875 άτομα το 1972.
Η μείωση της μεταναστεύσεως οφειλόταν τόσο στην διεύρυνση της αγοράς
εργασίας όσο και στην οικονομική ευμάρεια στην αντίστοιχη οικονομική
περίοδο.
10) Κατά τον κ. Χριστοδουλάκη «η έξωσή μας από το Συμβούλιο της Ευρώπης» προκάλεσε «διακοπή της ενταξιακής πορείας προς την τότε ΕΟΚ». Μετά την έξοδό μας από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1969:
- Ιδρύθηκε Επιτροπή Ευρωπαϊκής Συνεργασίας και στις 20.2.1970 επετεύχθη η σύγκληση του Συμβουλίου Συνδέσεως Ελλάδος - Ε.Ο.Κ. με εφαρμογή του νέου δασμολογίου.
- Στις 4.9.1970 ανακοινώθηκαν νέα μέτρα που εκφράσθηκαν με την 1574/70 απόφαση της Νομισματικής Επιτροπής που έκτοτε απετέλεσε τον κύριο άξονα συστήματος προωθήσεως των εξαγωγών ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων στην ΕΟΚ.
- Ολοκληρώθηκαν δύο θεσμικά επιτεύγματα προσαρμογής στα ευρωπαϊκά επίπεδα: Η ίδρυση των ΚΑΤΕΕ και το Ν.Δ. 400/1970 «περί ιδιωτικής ασφαλίσεως».
- Με το Ν.Δ. 136/69 ιδρύθηκε το Συμβούλιο Οικονομικώς Ενεργού Πληθυσμού πού αποτελούσε εισαγωγή θεσμού αντιστοίχου με την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ε.Ο.Κ. και θεωρήθηκε ο πρώτος θεσμός ευρωπαϊκού μέλλοντος. Στις 15 συνεδριάσεις του έκανε όλη την προεργασία για την μετέπειτα πλήρη ένταξή μας στην Ε.Ο.Κ.
- Τον Φεβρουάριο του 1971 η ευνοϊκή για την ελληνική οικονομία, Έκθεση του ΟΟΣΑ, οδήγησε την Ε.Ο.Κ. στην επανεξέταση της ενεργοποιήσεως του Πρωτοκόλλου 19 για την χρηματοδότηση έργων υποδομής στην Ελλάδα.
- Με το Ν.Δ. 1080/1971 «περί φόρου κύκλου εργασιών». ετέθη σε εφαρμογή ο μεταβατικός νόμος για την πρώτη εισαγωγή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, όπως προέβλεπε η Ε.Ο.Κ. για όλα τα κράτη-μέλη της.
- Τον Ιούλιο του 1973, ετέθη πρός υπογραφή το Πρόσθετο Πρωτόκολλο Ελλάδος-Ε.Ο.Κ. με το οποίο αναγνωριζόταν η αδιατάρακτη ισχύς της Συμφωνίας Συνδέσεως και η επέκτασή της.
Σφάλλει λοιπόν ο κ. Χριστοδουλάκης όταν γράφει ότι «Λόγω της χούντας,
οι διαδικασίες (ένταξης) καθυστέρησαν έως το 1975». Συνέβη ακριβώς το
αντίθετο. Η συμφωνία σύνδεσης που υπέγραψε η κυβέρνηση Καραμανλή το
1962, προέβλεπε 22ετή προθεσμία προσαρμογής με πλήρη ένταξη στην ΕΟΚ
το 1984. Το 1967 το Α.Ε.Π. βρισκόταν στο 34,8% του Α.Ε.Π. των Χωρών της Ε.Ο.Κ. Και το 1973 βρισκόταν στο 42,7%. Δηλαδή κάλυψε την διαφορά κατά 7,9% μέσα σε έξη χρόνια.[13]
Αυτός είναι ο λόγος που ο Κ. Καραμανλής, επανερχόμενος, ζήτησε από
το έτος 1975, την άμεση ένταξή μας στην Ε.Ο.Κ., 9 χρόνια νωρίτερα από
την λήξη της συμφωνημένης προθεσμίας.
11) Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλάκη «η χούντα μείωσε τους πόρους του προϋπολογισμού για την παιδεία κατά 15%».
Συνέβη όμως ακριβώς το αντίθετο: Οι δαπάνες τήν περίοδο 1968-1972 στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ανήλθαν στά 5.651.000.000 δρχ, ποσό τετραπλάσιο της 5ετίας 1962-1967.
Επιλεκτικά αναφέρω ότι:
- Με το άρθρο 17 του Συντάγματος 1968/73, καθιερώθηκε για πρώτη φορά η Παιδεία να «παρέχεται δαπάναις» του Κράτους.
- Τήν περίοδο 1967-1973 ανεγέρθηκαν 739 σχολεία σε όλη την Ελλάδα, με 6.194 νέες αίθουσες διδασκαλίας. Ποσοστιαία δηλαδή έγιναν κατά 65% περισσότερα σχολεία, απ’ όσα στα προηγούμενα 139 έτη ελευθέρου Ελληνικού Κράτους.
- Καθιερώθηκε νομοθετικά γιά πρώτη φορά (Α.Ν. 96/1967, 550/1968, Ν.Δ. 95/1969 και Ν.Δ. 160/1973), η δωρεάν χορήγηση όλων των αναγκαίων βιβλίων και συγγραμμάτων για τις σπουδές μαθητών καί φοιτητών,.
- Θεσπίσθηκε ο θεσμός των ατόκων φοιτητικών δανείων (Α.Ν. 550/1968 και Ν.Δ. 253/1969).
- Ιδρύθηκαν τα Πανεπιστήμια Θράκης καί Κρήτης (Ν.Δ. 87/1973), ανεγέρθηκε η Πανεπιστημιούπολη Αθηνών, θεμελιώθηκε το Πανεπιστήμιο Πατρών και επεκτάθηκε το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
- Έγινε η Φοιτητική Εστία Αθηνών, ο Οίκος Φοιτητού στην Καισαριανή, η Πολυτεχνική Φοιτητική Εστία, η Φοιτητική Εστία Θεσ/νίκης και η Φοιτητική Εστία Ιωαννίνων.
- Ιδρύθηκαν τα Κ.Α.Τ.Ε.Ε. (Ν.Δ. 652/1970), που ήταν οι πρώτες Τεχνικές Σχολές Ανωτέρας Παιδείας στην Ελλάδα (τα μετέπειτα ΤΕΙ).
- Καθιερώθηκε το μειωμένο εισιτήριο σε μεταφορικά μέσα και θεάματα, η παροχή πλήρους ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως προς τους φοιτητές, η δωρεάν χορήγηση εισιτηρίων για κινηματογράφο και Θέατρα και η παροχή τρίτης εξεταστικής περιόδου.
12) Λέει τέλος ο κ. Χριστοδουλάκης: «Μη
φανταστείτε ότι αγόρασε αμυντικό υλικό για να προστατεύσει την
πατρίδα, γιατί οι πιο πολλές αποθήκες οπλισμού βρέθηκαν άδειες στην
επιστράτευση του 1974».
Η αλήθεια, ως συνήθως είναι εκ διαμέτρου αντίθετη.
Με την ολοκλήρωση του 5ετούς Προγράμματος Εξοπλισμών 1968-1972 δαπανήθηκαν για τις Ένοπλες Δυνάμεις 4.500.000.000 δρχ. με κυριότερες προμήθειες:
- 60 Άρματα Μάχης ΑΜΧ-30.
- Η πρώτη δόση φορητού οπλισμού FN, για τις Ειδικές Δυνάμεις.
- Μία Μοίρα Α/Τ πυραύλων ΧΩΚ.[14]
- Τηλεκατευθυνόμενα Α/Τ SΑCLOS.
- Κινητά Ραντάρ και Ραντάρ Ταγμάτων Πεζικού.
- 4 Υποβρύχια τύπου 209: Τα ΓΛΑΥΚΟΣ S-110, ΝΗΡΕΥΣ S-111, ΠΡΩΤΕΥΣ S-112 καί ΤΡΙΤΩΝ S-113.[15]
- 4 Πυραυλάκατοι COMBATTANTE II: Οι ΚΥΜOΘΟΗ P-53, ΚΑΛΥΨΩ P-54, ΕΥΝΙΚΗ P-55 και ΝΑΥΣΙΘΟΗ P-56.[16]
- 7 Τορπιλλάκατοι από την Γερμανία, 5 Αντιτορπιλλικά και 4 Ναρκαλιευτικά.
- Το νέο Δεξαμενόπλοιο ΝΑΥΚΡΑΤΟΥΣΑ L-153 που έγινε έδρα της Διοικήσεως Πλοίων Αποβάσεων, το Αρματαγωγό ΚΡΗΤΗ L-171 και το Πετρελαιοφόρο ΑΡΙΑΔΝΗ Α-414.
- 36 αεροσκάφη F-4E Phantom ΙΙ, τα πιο σύγχρονα μαχητικά δευτέρας γενεάς.[17]
- Ελικόπτερα ALOUETTE ΙΙΙ, για το Π.Ν., AB205 HUEY για την Π.Α. 4 Agusta-Bell 206A Jetranger και 6 Agusta-Bell ΑΒ47G5 καί OH-13H.
- 160 Shelters (Καταφύγια Αεροσκαφών).
Οι ανωτέρω προμήθειες απετέλεσαν το μεγαλύτερο μέχρι τότε
εξοπλιστικό πρόγραμμα του Ελληνικού Κράτους εξ εθνικών πόρων
παρέχοντας στην Ελλάδα ισορροπία χερσαίων δυνάμεων και ποιοτική
αεροναυτική υπεροπλία έναντι της Τουρκίας.
Εκείνη την περίοδο άρχισε και η ανάπτυξη Πολεμικής Βιομηχανίας. Στις 2.10.1971 υπεγράφη σύμβαση, για ανέγερση Πυριτιδοποιείου στην Λαυρεωτική και Εργοστασίου Νιτροκυτταρίνης στην Ελευσίνα. Οι Ένοπλες Δυνάμεις αποκτούσαν επάρκεια σε πυροσωλήνες, κάλυκες Πυροβολικού και τροτύλη.
Το 1972 άρχισε η ανέγερση του 304 Προκεχωρημένου Εργοστασίου Βάσεως στο Βελεστίνο για επισκευή αρμάτων μάχης και της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας Α.Ε. (Ε.Α.Β.) για επισκευές αεροσκαφών παντός τύπου και παραγωγή αεροπορικού υλικού.
Οι ανωμαλίες της Επιστρατεύσεως του 1974, κ. Χριστοδουλάκη, δεν
οφείλονται στις «άδειες αποθήκες», όπως ισχυρίζεστε. Οφείλονταν στο
γεγονός ότι το Σχέδιο Επιστρατεύσεως δεν τηρήθηκε από το καθεστώς
Ιωαννίδη, όπως ομολόγησαν οι τότε υπεύθυνοι. Γενική επιστράτευση κηρύσσεται αφ’ ότου έχει συμπληρωθεί η πολεμική οροφή δυνάμεων στο 100%.
Σκοπός της η δημιουργία υπερεφεδρείας προς αναπλήρωση απωλειών. Η
αναίτια κήρυξή της λοιπόν, σήμανε πρόσκληση δυνάμεως 6 φορές μεγαλύτερης από αυτήν που χρειαζόταν για επάνδρωση των επιστρατευομενων Μονάδων.
Επιφυλάσσομαι να απαντήσω με λεπτομερή στοιχεία στα πρακτικά του Συνεδρίου για τα οικονομικά της περίοδου 1967-1973.
Κλείνω επισημαίνοντας πόσο λυπηρό είναι να διαστρέφεται η ιστορική αλήθεια στον βωμό της πολιτικής σκοπιμότητος.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1]
Είναι ιστορικό λάθος να εκλαμβάνεται ως ενιαία, η περίοδος 1967-1974,
παρότι υπήρχε άλλη Κυβέρνηση και καθεστώς το διάστημα 1967-1973 καί
άλλες Κυβερνήσεις τό 1974. Η ταύτιση είναι παραπλανητική. Αποσκοπεί
στην στατιστική μείωση των δεικτών της περιόδου 1967-1973. Το έτος
1974, κατά το πρώτο ήμισυ κατείχε την εξουσία το κάθεστώς Δ. Ιωαννίδη
και το δεύτερο ήμισυ, η Κυβέρνηση Κ. Καραμανλή. Η παρούσα εργασία
ασχολείται κυρίως με το τι έγινε την περίοδο του καθεστώτος Γ.
Παπαδοπούλου (1967-1973).
[2]
Ο κ. Χριστοδουλάκης περιορίζεται μόνο στην περίπτωση του στρατηγού
Καρδαμάκη και του Χρήστου Αχή που αναφέρει μόνο ως πλοίαρχο αλλά όχι
και ως εγνωσμένου κύρους οικονομολόγο, που ήταν.
[3] Πηγές:
Εθνικοί Λογαριασμοί 1958-1975, σελ. 140, 197, 228. Εθνικοί
Λογαριασμοί έτους 1987 σελ. 44, έτους 1989 σελ. 48 και ετών
1990-91-92 σελ. 52-53. Τράπεζα της Ελλάδος: «Η Ελληνική Οικονομία» Τόμος
ΙΙΙ, σελ. 181, 184. Τράπεζα της Ελλάδος «Τα πρώτα 50 χρόνια» σελ. 497,
630. Εκθέσεις Δ/τού Τραπέζης Ελλάδος ετών 1961-1990. Ο.Ο.Σ.Α.:
«Οι-κονομικές Προβλέψεις» 1993.
[4] Στατιστικό Δελτίο Ο.Ο.Σ.Α. «Industrial Production 1971-IΙI» & «Industrial Production 1972 Ι & ΙΙ».
[5]
Ο.Ο.Σ.Α. «Επιτροπή Τουρισμού» 1971, Υπ. Εθνικής Οικονομίας
«Οικονομικαί Ειδήσεις» τεύχος 46, Φεβρουάριος 1972 και τευχος 66,
Οκτώβριος-Νοέμβριος 1973.
[6] «TIMES» Λονδίνου, 10 Ιανουαρίου 1972.
[7]
Έκθεση Δ/τού Τραπέζης Ελλάδος για το 1972, σελ. 66 και 72. Επίσης
Τράπεζα της Ελλάδος «Ελλ. Οικονομία για το 1972» σελ. 66 και 70.
[8] «Οικονομικαί Ειδήσεις» τεύχος 64, Αύγουστος 1973, έκδοση ΥΠ.ΕΘ.Ο.
[9] Τράπεζα της Ελλάδος: Μηνιαίο Στατιστικό Δελτίο Απριλίου 1974, σελ. 100.
[10] Πηγές: Μηνιαίο Στατ. Δελτίο Τρ. Ελλάδος, Ιούλιος 1975, σελ. 100, Έκθεση Δ.Ν.Τ. 1975, σελ. 28, Έκθεση Ο.Ο.Σ.Α. 1975, σελ. 19.
[11]
Organisation International du Travail «Ετήσια Έκθεση για το 1969» Υπ.
Συντονισμού «Οικονομικαί Ειδήσεις» τεύχος 23, Μάρτιος 1970 και τεύχος
25, Μάϊος 1970.
[12] ΟΗΕ «Monthly Bulletin of Statistics» Νοεμβρίου 1969, Ιουλίου 1970, Ετήσια Έκθεση Ο.Ο.Σ.Α. 23 Δεκεμβρίου 1972.
[13] Ο.Ο.Σ.Α.-Εθνικοί Λογαριασμοί 1960-1989 (βλπ. «Οικονομικό Ταχυδρόμο» 13.2.1992)
[14] Η Τουρκία δεν διέθετε ούτε μία.
[15] Μέχρι το 1967 η Ελλάς διέθετε δύο Υποβρύχια. Το ΠΟΣΕΙΔΩΝ, ναυπηγημένο το 1942 και το ΤΡΙΑΙΝΑ, ναυπηγημένο το 1944.
[16] Παρελήφθησαν την περίοδο 1978-1980 και έλαβαν τα ονόματα ΠΟΣΕΙΔΩΝ, ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ, ΩΚΕΑΝΟΣ και ΠΟΝΤΟΣ.
[17] Η Τουρκία διέθετε ακόμη μόνο πρώτης γενεάς μαχητικά.
https://www.epok1973.com/%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/263-%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA-%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF-%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B1%CE%BA%CE%B7
