Η 1η Αυγούστου στην ιστορία του νεότερου ελληνικού έθνους συνδέεται με την έκδοση της πρώτης επίσημης έντυπης ελληνικής εφημερίδας.
Μόνο πέντε μήνες μετά το ξέσπασμα της επανάστασης του 1821, στην Καλαμάτα, στο μικρό τυπογραφείο που έφερε μαζί του ο Δημήτριος Υψηλάντης, τυπώνεται η εφημερίδα "Σάλπιγξ Ελληνική". Για τον ανήσυχο Ρωμιό, εντούτοις, που και σιδηροδέσμιος κρατούσε το πνεύμα του ελεύθερο, η έκδοση της συγκεκριμένης εφημερίδας δεν αποτελούσε το πρώτο βήμα. Ήταν ο καρπός πολλών προγενέστερων προσπαθειών που έγιναν εκτός Ελλάδας.
Οι Έλληνες της διασποράς, ταγμένοι να υπηρετούν τη σκλαβωμένη πατρίδα από το δικό τους μετερίζι, έβαλαν ως βασικό στόχο τους να αναζωπυρώσουν το θαυμασμό των Ευρωπαίων για το αθάνατο ελληνικό μεγαλείο και να τους ευαισθητοποιήσουν για τα δεινά του ελληνικού γένους. Έτσι, το 1784 γίνεται η πρώτη απόπειρα στη Βιέννη από τον τυπογράφο Γεώργιο Βεντότη και κυκλοφορεί για λίγους μήνες η πρώτη ελληνική εφημερίδα. Το 1790 πραγματοποιείται, πάλι στη Βιέννη, η δεύτερη προσπάθεια από τους αδελφούς Μαρκίδες Πούλιους αυτή τη φορά και κυκλοφορεί η "Εφημερίς". Και οι δύο βρήκαν την αντίδραση της ανθελληνικής αυστριακής κυβέρνησης, η οποία διέταξε τη διακοπή της έκδοσής τους.
Τα σπλάχνα όμως του Έλληνα "ποτέ δεν ησυχάζουν". Νέες προσπάθειες γίνονται ξανά στη Βιέννη το 1811 από έναν διδάσκαλο του γένους, τον ιερωμένο Άνθιμο Γαζή. Μέχρι το 1821 ο "Λόγιος Ερμής" γίνεται η εφημερίδα - επίκεντρο πνευματικών αναζητήσεων και φιλολογικών συζητήσεων. Ενθαρρυμένοι οι έλληνες εκδότες αρχίζουν να τυπώνουν κι άλλα ειδησιογραφικά φύλλα, όχι πλέον μόνο στη Βιέννη αλλά και στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Ο ελληνικός τύπος δρα εκτός της υπόδουλης Ελλάδας και δημιουργεί αίσθηση με την αισιοδοξία, τη φρεσκάδα του αδούλωτου ελληνικού πνεύματος, την προσμονή και την πίστη στην ελευθερία που αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά του.
Αργότερα, στην επαναστατημένη Ελλάδα του 1821 η ανάγκη να διοχετευθούν γρήγορα ειδήσεις για τη διεξαγωγή και την πρόοδο του πολέμου δημιούργησε τις χειρόγραφες εφημερίδες. Η πιο γνωστή είναι εκείνη του Γαλαξιδιού. Συντάχθηκε ταυτόχρονα σχεδόν με το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης (27 Μαρτίου 1821) και παρασυρόμενη από τον ενθουσιασμό και τον πόθο να τονωθεί το ηθικό των ξεσηκωμένων, δημοσίευσε συχνά όχι μόνο ανακριβείς αλλά και τελείως φανταστικές ειδήσεις περί ξένης συμπαράστασης στον αγώνα. Ήταν επόμενο η εφημερίδα του Γαλαξιδιού να ονομαστεί "Ψευδοεφημερίδα".
Η "Ελληνική Σάλπιγγα" διέκοψε την κυκλοφορία της μετά την έκδοση και του τρίτου φύλλου στις 20 Αυγούστου 1821. Ο λόγος; Ο ίδιος που για χρόνια ταλάνισε την ελληνική ειδησιογραφία: Η κρατική παρέμβαση. Τα προβλήματα που δημιούργησε αυτό το θέμα στα κατοπινά χρόνια έφθασαν στο κλείσιμο πολλών εφημερίδων που τολμούσαν να κριτικάρουν την κυβερνητική πολιτική.
Η ελευθερία του τύπου είναι δείγμα του πολιτικού και πνευματικού επιπέδου μιας χώρας. Αντίστοιχα ο βασικός ρόλος του τύπου είναι να συμβάλλει στη διαμόρφωση αυτού του επιπέδου. Στην αμφίδρομη και καίρια αυτή σχέση είναι φανερά επιζήμιο να τροφοδοτεί τη δημοσιογραφική πένα το μελάνι ποικίλων σκοπιμοτήτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου