 | |
Για να ολοκληρώσω το κεφάλαιο που αναφέρεται στην «Μάχη της Κερύνειας», θα πρέπει να αναφέρω τις πληροφορίες που έλαβα από τον Έφεδρο Αξιωματικό του 251 Τ.Π. Κώστα Τ. (στο βιβλίο αναφέρεται το ονοματεπώνυμό του) που τις μεταφέρω αυτούσιες, όπως μου τις έδωσε εγγράφως (τις οποίες άλλωστε είχε παρουσιάσει σε άρθρο του σε Κυπριακή Εφημερίδα) και τις οποίες θεωρώ σημαντικές: «251 Τ.Π - ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΛΥΚΙΩΤΙΣΣΑΣ ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ» Το 251 Τ.Π ήταν το Τάγμα που πρώτο και μόνο αντιμετώπισε την τουρκική εισβολή στις 20 Ιουλίου 1974. Διοικητής του 251 Τ.Π ήταν ο Αντισυνταγματάρχης Παύλος Κουρούπης και Υποδιοικητής ο Ταγματάρχης Αλέξανδρος Μανιάτης. Το Τάγμα είχε έξι λόχους. Τον Λόχο Διοικήσεως, τον Λόχο Υποστηρίξεως καθώς και άλλους τέσσερις Λόχους.
Ο 1ος Λόχος καθώς και ο 2ος είχαν την έδρα τους στο Τάγμα μαζί τον ΛΥΤ και τον Λόχο Διοικήσεως.
Ο 3ος Λόχος είχε την έδρα του κοντά στο Δημητριάδειο Στάδιο, τον Πράξανδρο και είχε υπό την αρμοδιότητα του τα φυλάκια 101 έως και το 120 λίγο πριν από τον Άγιο Γεώργιο. Τα φυλάκια ήταν ακριβώς έξω από την νεκρά ζώνη και είχαν ρόλο να προφυλάσσουν την Κερύνεια από τα φυλάκια των Τούρκων που ήταν στον Πενταδάκτυλο λίγο πριν από τον Πύργο του Παυλίδη, από τους Τούρκους που κρατούσαν το φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα από τα γεγονότα της Τουρκοανταρσίας το 1963 και από τα φυλάκια μέχρι το ύψωμα της Καμήλας. Τα φυλάκια ήταν επανδρωμένα με 3-5 στρατιώτες με λιανοτούφεκα του 1940. Στο φυλάκιο 120 υπήρχε και ένα πολυβόλο 12,7 Γκρηνώφ ρωσικής κατασκευής, Αυτά τα Γκρηνώφ δεν ήταν αερόψυκτα αλλά είχαν ραβδώσεις για να κάθεται μέσα το ψύχος και να κρυώνει η κάννη. Αλλά δυστυχώς δεν είμασταν στην Σιβηρία με χαμηλές θερμοκρασίες αλλά στην Κύπρο με ψηλές θερμοκρασίες έτσι όταν έριχναν η κάννη άσπριζε και έπρεπε να υλακτεί. Με στοιχειώδη μέχρι και ανεπαρκή επικοινωνία επίσης όλα τα φυλάκια. Ο 4ος Λόχος είχε έδρα το σπίτι της Λαίδης 300 μέτρα μετά την 33ΜΚ στο Μπέλλαπάις.
Ο 4ος Λόχος αποτελείτο από 35-40 στρατιώτες και είχε αρμοδιότητα να φυλάει τον δρόμο Μπέλλαπάις μέχρι τον κύριο δρόμο Κερύνειας-Λευκωσίας που αξίζει να αναφέρομε ήταν αποκομμένος και αυτός από το 1963 λόγω της Τουρκοανταρσίας. Επίσης είχε δύο φυλάκια στον Πενταδάκτυλο έναντι πολυάριθμων φυλακίων των τούρκων στην Άσπρη Μούττη καθώς και την φύλαξη των αποθηκών πυρομαχικών που ήταν πίσω από το Μπέλλαπάις στο δρόμο προς Συγχαρί. Και αυτός ο Λόχος ήταν εφοδιασμένος με λιανοτούφεκα του 1940 όπως εξ άλλου ολόκληρη η Εθνική Φρουρά ήταν εφοδιασμένη με τον ίδιο οπλισμό. Να αφήσουμε τα οχήματα που όλα ήταν αγορασμένα από τις δημοπρασίες των αποθηκών των βάσεων και με χρονολογίες κατασκευής το 1940. Βεβαίως είχαμε και Μπρέν και Στέν και Όλμους και Μπαζούκας του 1940 όπως είχαμε και τα MG42 κοινώς τουρτούρες και Μάουζερ και αυτά του 1940 αλλά χιτλερικά κατάλοιπα. Το 251Τ.Π ιδρύθηκε το 1966 για τις ανάγκες της περιοχής της Κερύνειας και το Διοικητήριο βρισκόταν σε Τούρκικη γη. Αριστερά του δρόμου που οδηγούσε στην Παναγία τη Γλυκιώτισσα ήταν τα κτίρια της Παιδικής εξοχής του Σεβέρη όπου εκεί έμενε ο 1ος Λόχος και ο ΛΥΤ.Οι άλλοι Λόχοι, Λόχος Διοικήσεως και ο 2ος στεγαζόταν στο άλλο κτίριο του Σεβέρη που βρισκόταν δεξιά του δρόμου. Εκεί ήταν και τα μαγειρεία. Το Διοικητήριο ήταν στεγασμένο σε ένα κτίριο το οποίο όπως αναφέραμε ήταν σε Τουρκική γη. Από την είσοδο του Τάγματος μέχρι το ΚΨΜ και μέχρι το Διοικητήριο είχε δεκάδες κυπαρίσσια δεξιά και αριστερά των δρόμων. Είχε μεγάλο στίβο μάχης καθώς και μεγάλο χώρο έκτασης περίπου ενός γηπέδου ποδοσφαίρου για τις ασκήσεις και τις αθλοπαιδιές των στρατιωτών. Στο 251 Τ.Π. είχε και μια Ίλη αρμάτων Τ34/85 κατασκευής 1940-1945. Πέντε άρματα δηλαδή από σύνολο 35 που είχε η Εθνική Φρουρά. Ήταν εφοδιασμένα με ένα πυροβόλο των 85 χλ και δύο πολυβόλα των 7.62mm. Ο 2ος Λόχος δεν είχε στρατιώτες. Υπήρχε στα χαρτιά αλλά υπήρχε ο οπλισμός του σε αποθήκη δίπλα από τον Λόχο Διοικήσεως. Υπό την αρμοδιότητα του 251 Τ.Π ήταν και ο καθαρισμός των πολυβολείων και πυροβολείων που ήταν σε μια γραμμή τα μεν πολυβολεία από την Νήσο των Εχιδνών μέχρι τον Βαβυλά, 12 τον αριθμό και 5 πυροβολεία από το Περιβόλι της Κυρά Ελένης (έτσι πήρε και το όνομα του αυτό το πυροβολείο) που ήταν απέναντι από το καφενείο του Σακκά στον δρόμο προς Άγιο Γεώργιο και το τελευταίο ήταν στην παραλία των Πανάγρων. Πολυβολεία και πυροβολεία άδεια όμως, γιατί όταν κτίστηκαν ήταν στην Κύπρο η Ελληνική Μεραρχία η οποία είχε την ευθύνη για την στελέχωση και την επάνδρωσή τους με το κατάλληλο υλικό. Η Ελληνική Μεραρχία φεύγοντας από την Κύπρο τον Νοέμβριο του 1967 πήρε μαζί της και όλο το υλικό που είχε μέσα σε αυτά. Το 1972 το πυροβολείο που βρισκόταν και δέσποζε της περιοχής στο Πέντε Μίλι χαλάστηκε και άρχισαν να αναγείρουν ξενοδοχείο. Από το 1967 που έφυγε η Ελληνική Μεραρχία κανένα υλικό δεν αγοράστηκε για επάνδρωση όλων αυτών. Δεν μπορούσε η Εθνική Φρουρά το 1974 να βάλει μέσα σε αυτά τα πυροβολεία πυροβόλο των 25 Λιβρών γιατί αυτά ήταν για πυροβόλα των 9,4 ιντζών. Ούτε υπήρχαν έξτρα και κατάλληλα πολυβόλα για τα πολυβολεία Και μιλάμε για 12 πολυβολεία σε απόσταση περίπου δυόμιση χιλιομέτρων το ένα από το άλλο. Γιατί μερικοί νομίζουν ότι όλα ήταν κτισμένα στο Πέντε Μίλι. Στην Κερύνεια δεν είχαμε την γραμμή Μαζινώ ή τα οχυρά του Ρούπελ όπως μερικοί ανεγκέφαλοι νομίζουν. Τα δε πυροβολεία ήταν κτισμένα σε απόσταση 40 χιλιομέτρων. Και μιλάμε για πέντε πυροβολεία. Από την Κερύνεια μέχρι τα Πάναγρα σαράντα ολόκληρα χιλιόμετρα. Αυτό ήταν το 251Τ.Π που γιόρταζε κάθε χρόνο στις 8 του Σεπτέμβρη μιας και η Εκκλησία της Παναγίας της Γλυκιώτισσας ήταν ακριβώς στην βόρεια πλευρά του στρατοπέδου. Χιλιάδες οι προσκυνητές κάθε χρόνο στο Πανηγύρι της Γλυκιώτισσας από όλη την επαρχία. Δεκάδες οι πραματευτάδες και δεκάδες οι βάρκες να πηγαινοέρχονταν από το λιμάνι της Κερύνειας μέχρι το λιμανάκι της Παναγίας της Γλυκιώτισσας με προσκυνητές. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις λιχουδιές και το παραδοσιακό κλέφτικο του Κούντουρου και τους χορούς μέχρι πρωίας για 3 ολόκληρες μέρες και την φιλοξενία του Τσιανάκκα που είχε το κέντρο στο απάνεμο λιμανάκι της Γλυκιώτισσας. ΔΡΑΣΗ 251 Τ.Π Όπως ανάφερα Διοικητής του 251 Τ.Π ήταν ο Ανχης Παύλος Κουρούπης και Υποδιοικητής ο Τχης Αλέξανδρος Μανιάτης.
Ο Αλέξανδρος Μανιάτης ανέλαβε την διοίκηση της 31 ΜΚ γιατί ο διοικητής της σκοτώθηκε στο πραξικόπημα. Καθήκοντα υποδιοικητή ανέλαβε ο Τχης Γρηγοριάδης Κων/νος Επιτελικός Αξιωματικός του 3ου Τακτικού Συγκροτήματος.
Οι ανησυχίες για επικείμενη τουρκική εισβολή άρχισαν να φαίνονται στον ορίζοντα από την Τετάρτη το απόγευμα. Οι πληροφορίες για επίθεση ήταν πιο συχνές την Πέμπτη 18 Ιουλίου και την Παρασκευή ήταν βέβαιη η εισβολή. Σε σύσκεψη αποφασίστηκε επιστράτευση 300 ατόμων και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου ολοκληρώθηκε. Ο Κουρούπης ήταν ανήσυχος όπως και οι υπόλοιποι αξιωματικοί γιατί δεν είχαν πάρει σαφείς οδηγίες. Όμως ετοίμασε τον πρώτο λόχο και τον λόχο διοικήσεως καθώς και τον ΛΥΤ. Έδωσε οδηγίες και στα τρία ετοιμοπόλεμα Τ34/85 και περιμέναμε το ξημέρωμα. Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής και αφού διεφάνη το σημείο απόβασης, ο ΗΡΩΑΣ Παύλος Κουρούπηε με τα παλικάρια του δηλαδή τον 1ο λόχο τον λόχο Διοικήσεως και τον ΛΥΤ ξεκίνησαν για το Πέντε Μίλι.
Ο 1ος λόχος και ο λόχος Διοικήσεως πήραν θέσεις αριστερά του δρόμου που οδηγούσε προς Καραβά παρά την στροφή της Περιοχής του Πικρού Νερού. Η εισβολή δεν είχε ξεκινήσει. Εκατοντάδες έφεδροι από την Βασίλεια, Λάπηθο, Καραβά, Άγιο Γεώργιο, Κερύνεια και άλλα γειτονικά χωριά έτρεξαν στο 251Τ.Π και εφοδιάστηκαν με ότι οπλισμό είχε το Τάγμα. Λάθος γιατί όλοι έτρεξαν στο 251 Τ.Π και δεν πήγαν στις μονάδες που έγραφε το ΦΑΠ τους με αποτέλεσμα να μην μείνει ούτε ένα όπλο για δείγμα στο στρατόπεδο. Συγχαρητήρια όμως σε όλους αυτούς που έτρεξαν και παρουσιάστηκαν και δεν κρύφτηκαν και να βγαίνουν μετά από χρόνια να εξασκούν κριτική. ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΡΙΨΑΣΠΙΔΕΣ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ. Γύρω στις 7.00πμ, ξεκίνησαν και τα 3 άρματα για το Πέντε Μίλι με διοικητή τον Δώρο Μπούρα. Στις 7.15πμ, πέρασε έξω από το 251 Τ.Π και Μοίρα Πυροβολικού του Βοσπόρου και αφού πέρασε από την περιοχή που θα γινόταν η απόβαση ανηφόρισε προς τον Πενταδάκτυλο όπου τάχθηκε και έβαλε κατά της απόβασης που ξεκίνησε λίγο μετά τις 8 το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974. Τα αεροπλάνα βομβάρδιζαν παντού όλες τις θέσεις της Ε.Φ. Τα πυροβόλα των πλοίων κτυπούσαν ασταμάτητα, τα ελικόπτερα πηγαινοέρχονταν στην Τουρκία ασταμάτητα. Και ξαφνικά ο Κουρούπης διατάζει πυρ αφού το ΓΕΕΦ τον είχε στο περίμενε. Πυρ και ο Υπολοχαγός Αντωνακόπουλος με τα πυροβόλα του από τον Πενταδάκτυλο, πυρ και τα πυροβόλα του Κρίτωνα Τζαβέλλα έφεδρου Αξιωματικού από την Αϊρκώτισσα. Οι Τούρκοι οι οποίοι μέχρι εκείνη τη στιγμή κατόρθωσαν να αποβιβάσουν ένα εκσκαφέα και καμιά 50ριά στρατιώτες τα έχασαν. Και ξέσπασαν με νέες αεροπορικές επιθέσεις, με τα πυροβόλα των πλοίων και με ομοβροντίες όλμων από τον Άγιο Ιλαρίωνα να σκορπούν θάνατο. Σε κάποια στιγμή 8-9 ελικόπτερα «Μπέλ Χιούη» κατόρθωσαν να αποβιβάσουν στρατιώτες στην περιοχή Φτέρυχα - Μότιδες. Οι Τούρκοι όμως λούφαξαν και έμειναν εκεί άπρακτοι αφού καθηλώθηκαν από τα λιγοστά παλικάρια του 251. Τα φορτηγά πηγαινοέρχονταν στο 251 και έφευγαν πίσω με πυρομαχικά. Μόνο πυρομαχικά. Ούτε νερό ούτε φαγητό ήθελαν τα γενναία παλικάρια του 251. Μερικού έφεδροι έτρεξαν και τους συμπαραστάθηκαν. Ο Κουρούπης από το πρόχειρο αρχηγείο του στο Τριμίθι δίπλα από την Παναγία την Χρυσοτριμιθκιώτισσα με τον Τσάκκα τον Μπλέτσα, το Γιάννη τον Οικονομίδη που είχε την πρωτοβουλία και με δική του διαταγή τα αντιαεροπορικά του 251 έγιναν ο φόβος και ο τρόμος των τουρκικών αεροπλάνων, τον χαμογελαστό Ελευθέριο Θωμά από την Λάπηθο, με τον αγνοούμενο ήρωα νεαρό έφεδρο αξιωματικό του 251 Νίκο Νικολάου γιό του Παναγιώτη από την Κερύνεια όρθιοι αντιμετώπιζαν τους Τούρκους . Οι άλλοι στρατιώτες του 251 πολεμούσαν στον Άγιο Γεώργιο με τον έφεδρο αξιωματικό Λουκά Λουκά γιό του Τάκη του Φουρουκλά. Λοκατζήδες της 33ΜΚ ανασυνταγμένοι μετά την μάχη του Αγίου Ιλαρίωνα κατέφθασαν στην περιοχή και έδωσαν μάχη σχεδόν εκ του συστάδην με τους Τούρκους. Γράφει ο συναιχμάλωτος μου Πολύκαρπος Γεωργιάδης στο ημερολόγιο του: «Ενώ υποχωρούσαμε κατέφθασαν 20 λοκατζήδες. Φορούσαν όλοι κοντά παντελόνια και κρατούσαν τσέχικα όπλα. Ο ένας από αυτούς, τραυματισμένος. Οι λοκατζήδες μας είπαν να υποχωρήσουμε. Αυτοί τράβηξαν εμπρός. Τέτοιο θάρρος δεν είδα ποτέ στη ζωή μου. Οι Τούρκοι εξαπέλυσαν τη στιγμή εκείνη τη δεύτερη επίθεση. Τότε κροτάλισαν τα αυτόματα των λοκατζήδων. Το θέαμα ήταν ανεπανάληπτο. Οι Τούρκοι έπεφταν νεκροί ο ένας μετά τον άλλο. Οι λοκατζήδες πολεμούσαν ως πραγματικοί ήρωες. Κάτω από τις ελιές γέμισε ο τόπος με πτώματα Τούρκων. Η μάχη συνεχίστηκε μέχρι την νύκτα… ’’Πολεμούν όλοι σαν λιοντάρια σαν ΕΛΛΗΝΕΣ. Αλήθεια ποιός μπορεί να ξεχάσει την ενέργεια του έφεδρου Λοχία Καταδρομών Χρίστου Καρεφυλλίδη του Ανδρέα που μόλις αντίκρισε τα παλικάρια της 33ΜΚ βα περνούν έξω από το 251Τ.Π με κατεύθυνση τον Άγιο Γεώργιο τους ακολούθησε και ενώθηκε μαζί τους και πολέμησε και σήμερα είναι ανάμεσα στο ΠΑΝΘΕΟ των ΗΡΩΩΝ και ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ. Μόνο όσοι ζήσαμε αυτή την εικόνα μπορούμε να καταλάβουμε το μεγαλείο του ΑΝΔΡΑ. Και έρχεται ή ώρα της προέλασης των απίστων και αφού πια δεν μπορούν να αντισταθούν στην υπεροπλία των βαρβάρων τα παλικάρια του 251 δίνουν το άπαν των δυνάμεων των για να αποκρούσουν τους Tούρκους. Και την Δευτέρα 22 Ιουλίου 1974 περνούν όλοι στην ΑΘΑΝΑΣΙΑ. Πέφτουν σχεδόν όλοι ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΚΕΡΥΝΕΙΑΣ. Τολμώ να πω ότι εάν ο Παύλος Κουρούπης είχε μαζί του και τον Αλέξανδρο Μανιάτη και τον ήρωα του Καραβά Σταύρο Μπιτσάκη ίσως το αποτέλεσμα να ήταν διαφορετικό. Ίσως λέω γιατί και όσοι ήταν μαζί με τον Κουρούπη ήταν παλικάρια και ημίθεοι. Με τον Σταύρο Μπιτσάκη υπηρετήσαμε μαζί στο 251 την περίοδο 1972-1973 και μετά μετατέθηκε στο 256 Τ.Π. Ο τούρκος διοικητής της εισβολής στρατηγός Ντεμιρέλ στο ημερολόγιο του αναφέρει ότι η αντίσταση του 251 παραλίγο να τον αναγκάσει να διατάξει οπισθοχώρηση. ΓΡΑΦΕΙ Ο ΝΤΕΜΙΡΕΛ ΚΑΙ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΡΙΨΑΣΠΙΔΕΣ ΚΑΙ ΜΙΣΕΛΛΗΝΕΣ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ: «Στη Μερσίνα παρουσιάστηκαν 20 τουρκοκύπριοι φοιτητές που ήθελαν να μας ακολουθήσουν σαν εθελοντές. Αμέσως τους παρεκάλεσα να έρθουν μαζί μας, όμως τελικά μόνο ένας, ο Munir Bey, μας ακολούθησε. Κατά τον πλου μας στην Κύπρο
ο M. Bey παρακολουθούσε το PIK γιατί γνώριζε ελληνικά, και άρχισε να
κλαίει. Μας είπε ότι οι αποβατικές μας δυνάμεις ρίχτηκαν στη θάλασσα. Τώρα καταλάβαινα καλύτερα τα λόγια του διοικητή της 2ης Στρατιάς, που παραπονείτο ότι το Τουρκικό Γ.Ε.Σ. δεν του έδινε καμία πληροφορία για την κατάσταση. O αρχηγός του Τουρκικού ΓΕΣ του είχε πει: Πάρτε αμέσως ότι βρείτε και ξεκινάτε. Χρειάζονται άρματα, πυροβόλα και αεροπλάνα. Μέσα μου όμως ήλπιζα ότι ήταν αδύνατο να είχαν καταστραφεί όλες οι αποβατικές δυνάμεις. Διέθεταν και μία ίλη 15 αρμάτων υπό τη διοίκηση του υπίλαρχου Ersel και μια μοίρα Π/Β με 12 πυροβόλα, ενώ η εχθρική αεροπορία δεν είχε εμφανιστεί. Σε μια περίπτωση άκουgα από τον ασύρματο κλάματα και κραυγές αγωνίας από την παραλία και δεν γνώριζα τι να κάνω. Σε κάποια στιγμή αποφάσισα να αποσύρω τα στρατεύματα και να σταματήσω την απόβαση γιατί δεχόμαστε πετυχημένες βολές από το πυροβολικό και πετυχημένα πυρά από τους άνδρες του 251Τ.Π και οι στρατιώτες μας δεν μπορούσαν να σηκώσουν κεφάλι.Υπολογίζαμε ότι η χειρότερη για μας περίπτωση θα ήταν να μην μπορούσαμε να βγούμε στην παραλία. Αν καταφέρναμε να αποβιβαστούμε στη στεριά θα έπρεπε να επιτεθούμε.» ΑΥΤΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΗΜΕΙΩΝΕ Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΑΠΟΒΑΣΗΣ ΝΤΕΜΙΡΕΛ(1). Αυτή ήταν σε γενικές γραμμές η δράση του 251Τ.Π κατά τις τρείς πρώτες, μέρες της εισβολής. Αρκετοί στρατιώτες του 251Τ.Π μετά από μια κοπιώδη πορεία πίσω από το Κάρμι και Ελιά και Καραβά ενώθηκαν με την μονάδα του πυροβολικού στον Προφήτη Ηλία στον Πενταδάκτυλο. Το 251 Τ.Π δεν εγκαταλείφτηκε έρμαιο στα χέρια των Tούρκων. 25 ΠΑΛΗΚΑΡΙΑ παρέμειναν μέσα σε αυτό και το υπερασπίστηκαν. Και τα 25 αυτά ΠΑΛΗΚΑΡΙΑ μετά από ένα άνισο αγώνα συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Οι υπόλοιποι διασωθέντες άντρες του 251 συνέχισαν την δράση τους στην περιοχή Αγίου Ερμολάου και Βασίλειας και στον δεύτερο γύρος πολέμησαν στον Κουτσοβέντη και στην Περιοχή Κυθραίας και Μιάς Μηλιάς υπό τις διαταγές του Αλέξανδρου Μανιάτη που επανήλθε πίσω στο 251 και του Κωνσταντίνου Γρηγοριάδη. Το 251 έδωσε για την πατρίδα όλη την ΙΚΜΑΔΑ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ. ΕΧΕΙ 94 ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥΣ ΤΟΣΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ. Τα παλικάρια του πολέμησαν σαν νέοι ΜΑΡΑΘΩΝΟΜΑΧΟΙ υπό τις διαταγές ενός νέου Λεωνίδα του ΠΑΥΛΟΥ ΚΟΥΡΟΥΠΗ. Και πια η ανταμοιβή όλων αυτών των παλικαριών; Καμία. Μόνο τα μνημόσυνα και οι καταθέσεις στεφανιών. Οι ήρωες του 251 δεν χρειάζονται στεφάνια. Οι ήρωες του 251 απλά διερωτούνται . Διερωτούνται: ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΕΜΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗ; Απλά δεν κάνουμε τίποτα. Μόνο παρακολουθούμε με δέος το Εθνικό ξεπούλημα της Κερύνειας. Από το 1974 και μετά το 251Τ.Π το ηρωικότερο εκ των ηρωικότερων ταγμάτων της Κύπρου δεν υπάρχει . Δεν υπάρχει ούτε και για το κράτος. Υπάρχει όμως στο ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ.
Kων.Τ.(2) Εφ.Αξιωματικός 251 Τ.Π.»
---------------------------------------------------------------------- (1) αναφέρεται στον Στρατηγό Μ.Ντεμιρέλ, Διοικητή της 39ης Τουρκικής Μεραρχίας
(2) η εξουσιοδότηση που έχω από τους βετεράνους είναι να χρησιμοποιήσω τις συνεντεύξεις τους στο βιβλίο μου μόνο και όχι σε αναρτήσεις στο διαδίκτυο, για αυτό τους αναφέρω μόνο με τα αρχικά τους σε αυτήν την ανάρτηση.
Ο
Ανχης ΠΖ Παύλος Κουρούπης Διοικητής του 251 ΤΠ. Του δόθηκε το τιμητικό
όνομα "Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ της Κερύνειας" - μέχρι σήμερα παραμένει στις λίστες
των αγνοουμένωνΑπό την άλλη πλευρά πολλά ακούστηκαν για την στάση του Συνταγματάρχη Σ.Μιχόπουλου, που ήταν επικεφαλής του 3ου Τ.Σ. της Κερύνειας.
Είναι πάρα πολλοί αυτοί που τον χαρακτήρισαν προδότη. Επειδή σκοπός μου δεν είναι να σπιλώσω αξιωματικούς, για τους οποίους η πληροφόρηση που έχω, δεν μπορεί να είναι πλήρης και αντικειμενική, θα αναφερθώ σε μις κατάθεση, που την θεωρώ σχετικά ήπια σε σχέση με τον Συνταγματάρχη (διότι με βάση την πληροφόρησή μου, υπήρξαν καταθέσεις Εθνοφρουρών της εποχής, στην Εξεταστική Επιτροπή της Κυπριακής Βουλής, πραγματικός κόλαφος για τον Μιχόπουλο). Θα παραθέσω αυτούσια την ενημέρωση που είχα από τον Ελληνοκύπριο Έφεδρο Αξιωματικό Κώστα Σ., και που αφορούν και τον Σχη Στυλιανό Μιχόπουλο: “Στις 19/7/1974 το βράδυ βρέθηκα στην Κερύνεια με τμήμα Λόχου Μηχανικού
(3 αξιωματικοί και 15 οπλίτες) του 70 Τ.Μ., που αποσπάσθηκε στο 3ο Τακτικό Συγκρότημα (Κερύνειας). Τότε είχα τον βαθμό του ΔΕΑ ΜΧ και το τμήμα μας πήγε στην Κερύνεια για να ναρκοθετήσει τις παραλίες Πέντε και Έξι Μίλι, δυτικά της Κερύνειας, σύμφωνα με τα Σχέδια Αμύνης Κύπρου (ΣΑΚ1, ΣΑΚ2 και ΣΑΚ3). Στις 23.55 της 19/7/1974, εντός του στρατοπέδου του 251 Τ.Π., στην Γλυκιώτισσα, ο Συγκροτηματάρχης του 3ου ΤΣ Στυλιανός Μιχόπουλος δεν επέτρεψε στον υπολοχαγό ΜΧ Παναγιώτη Παναγόπουλο να στρώσει τα προγραμματισμένα από τα Σχέδια ναρκοπέδια. Ήμουνα μπροστά όταν του είπε «Προληπτικώς ήρθατε, πέστε να κοιμηθήτε!» Στις 4 το πρωί της 20/7/1974, αφού βγάλαμε τους στρατιώτες μας σε διασπορά στα δέντρα απέναντι από το 251 Τ.Π. και τους αφήσαμε με τον ανθ/λγο Γιάννη Τερζή, πήγαμε με τον υπολοχαγό και ένα κερυνιώτη έφεδρο που διέθεσε το ιδιωτικό του αυτοκίνητο στην παραλία Πέντε Μίλι για αναγνώριση, περίπου 4 km δυτικά του στρατοπέδου του 251 ΤΠ. Εκεί δεν υπήρχε ψυχή, ούτε Έλληνας ούτε Τούρκος, ενώ τα αποβατικά ήταν 1 km μέσα στην θάλασσα και ερχόντουσαν με λοξή πορεία προς την ακτή. Φεύγοντας από εκεί και επιστρέφοντας πίσω στο 251 ΤΠ είδαμε 2 πυροβόλα κατά πάσα πιθανότητα της 190 ΜΑΤΠ να έχουν ταχθεί βορείως του παραλιακού δρόμου, αντί στα μπετονένια πυροβολεία, και να βάλλουν κατά των αποβατικών (πολλά χρόνια αργότερα πληροφορήθηκα ότι τα πυροβολεία μπορούσαν να δεχθούν μόνο τα πυροβόλα των 17 ιντζών της ελληνικής μεραρχίας που αποχώρησε το 1967). Λίγα λεπτά αργότερα, μετά από βυθίσεις αεροπλάνων πάνω από τον δρόμο και μέχρι να φτάσουμε στην Γλυκιώτισσα οι Πυροβολαρχία σίγησε. Γιατί; Μάθαμε ότι χτυπήθηκε από τα αεροπλάνα και ίσως από αποβιβασθέντες από την Παρασκευή Τούρκους Πεζοναύτες. Φαίνεται ότι και εμείς από τύχη γλυτώσαμε την σφαγή μας από τους Τούρκους Πεζοναύτες. Γυρίσαμε πίσω και ταχθήκαμε βορείως του 251 ΤΠ ώστε να ανακόψουμε τυχόν διείσδυση/παρενόχληση Τ/Κ από το Τ/Κ χωρίο/θύλακα Τέμπλος. Μέχρι τις 16.30 δεν παρατηρήσαμε κάποια οργανωμένη κίνηση ελληνικών τμημάτων
προς την κατεύθυνση του προγεφυρώματος και είχαμε την εντύπωση ότι δεν υπήρχε οργανωμένο μέτωπο, ότι οι συγκρούσεις με τους εισβολείς ήταν τυχαίες και σποραδικές και ότι από στιγμή σε στιγμή θα εμφανιζόντουσαν
προελαύνοντες από δυτικά οι Τούρκοι. Κάποια στιγμή μάλιστα, γύρω στις 15.00 ταχθήκαμε προς δυσμάς διότι ήρθε η πληροφορία ότι έρχονται οι Τούρκοι. Στις 16.30 ήρθε στην πύλη του 251 ΤΠ ο συνταγματάρχης Μιχόπουλος και μας είπε περί προγεφυρώματος 4 αρμάτων και 1 τάγματος και πιάσαμε κουβέντα διότι η ένταση είχε πέσει και τα πράγματα φαινόντουσαν πιο χαλαρά.
Στις 17.30 (20/7/1974) κατέφθασε ουλαμός του 120 ΛΒΟ με 8 ΠΑΟ 106 υπό τον υπολοχαγό Κωνσταντίνο Αργυρόπουλο. Ήμουνα μπροστά όταν ο Μιχόπουλος του είπε «Προχώρα (δυτικά) και θα βρεις τα φίλια τμήματα,
θα σου δείξουν πού είναι τα 4 άρματα, θα τα βαρέσεις και τελειώσαμε!».
Πράγματι ο Αργυρόπουλος προχώρησε και σε λίγα λεπτά ακούσαμε κανονιές και ΠΑΟ και τον ορυμαγδό μιας σφοδρής μάχης με βαρέα. Λίγο αργότερα, και ενώ ο Μιχόπουλος την είχε κοπανήσει, επέστρεψε ο Αργυρόπουλος με 4 ΠΑΟ μόνο, και ανά χείρας τον στρατιώτη Λ.Α. (τα στοιχεία του είναι στην διάθεση του συγγραφέα) με μισοκομμένο χέρι. Ο Αργυρόπουλος είχε βρεί τους Τούρκους ξαπλωμένους μέσα στις ελιές, έκανε χειραψία με τον ταγματάρχη των αρμάτων, τους εξέλαβε για τα φίλια τμήματα, και μετά μονομάχησαν τα τμήματα με βαρέα όπλα, εκ του συστάδην! Η εντύπωσή μας για ανυπαρξία μετώπου, επιβεβαιωνόταν κατά δραματικό τρόπο. Σας εξιστόρησα αυτά που ξέρω σχετικά με τον Μιχόπουλο για το διήμερο 19/7/1974-21/7/1974 και καταλαβαίνω ότι εδώ στην Κύπρο, πολλοί τον θεωρούν αρχιπροδότη! Από ότι ακούω και από συμπολεμιστές μου καταλογίζονται στον Μιχόπουλο τεράστιες ευθύνες. Εγώ είπα στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής ότι θεωρούσα για πολλά χρόνια τον Μιχόπουλο προδότη αλλά όχι πια. Τους είπα ότι θεωρώ ότι τα έχασε την κρίσιμη στιγμή και ότι τελικά σάλεψε το μυαλό του. Προς ενίσχυση της άποψής μου περί Μιχόπουλου, πέρα από την δική μου μαρτυρία (όχι ναρκοπέδιο στο Πέντε Μίλι-επεισόδιο με Αργυρόπουλο), υπάρχει η μαρτυρία του εφ. ανθ/λγου ΜΧ Χρίστου Σολομώντος ο οποίος το βράδυ της 20/7/1974 έφθασε στην Κερύνεια με 30 εφέδρους του Μηχανικού και εκρηκτικά για να ανατινάξει δρομολόγιο. Ο Μιχόπουλος του είπε να μπεί στο προγεφύρωμα και να κάνει «αέρα» και να ανατινάξει τα άρματα! Εκείνη την στιγμή μπήκε στου Μιχόπουλου ο λοχαγός Ανδρέας Φωτιάδης του 301 ΤΕ, μετέπειτα αιχμάλωτος,και ζήτησε όπλα για τους 300 εφέδρους του, που έφεραν πολλοί από αυτούς κυνηγετικά. Ο Μιχόπουλος του είπε να πάρει κουβέρτες από τους θαλάμους, να του δώσει βενζίνη και να κάνει «αέρα» και να κάψει τα άρματα! Έγινε φραστικό επεισόδιο και ο Μιχόπουλος έφυγε θυμωμένος. Έξω από το γραφείο ήταν ο ήδη μισοκαταστραφείς Αργυρόπουλος του 120 ΛΒΟ και είπε στον Ανθγό ΜΧ, να μην πάει διότι φίλια τμήματα δεν θα έβρισκε. Του διηγήθηκε τι του συνέβη το απόγευμα και του είπε «με βοηθήσανε οι δικοί σας, τα παιδιά του Μηχανικού, οι οποίοι πήρανε και τον σοβαρά τραυματισμένο Στρτη Λ. Α. στο νοσοκομείο». Ο Χρίστος Σολομώντος τότε επέστρεψε άπρακτος στην Λευκωσία και επανήλθε με το τμήμα του στην Κερύνεια, στις 21/7/1974, όπου εντάχθηκε στο δικό μας τμήμα και του ανατέθηκε η ομάδα πυροδοτήσεως για την ανατίναξη του κύριου δρόμου Κερύνειας-Κλεπίνης-Λευκωσίας. Σταματώ εδώ. Την όλη δράση του Μηχανικού στην Κερύνεια και αργότερα στο ανατολικό μέτωπο την κατέθεσα λεπτομερώς στην Κυπριακή Βουλή στις 21/4/2010, στα πλαίσια της έρευνας για τον Φάκελλο της Κύπρου. Στην κατάθεσή μου στην Βουλή ανάφερα ότι ο λοχαγός μας τήρησε όλες τις αρχές πολεμικής εμπλοκής για το Μηχανικό (αναγνωρίσεις, απόκρυψη και μηδενικές μετακινήσεις την ημέρα, δράση την νύκτα, μέτρα ασφαλείας στους χώρους στρατοπέδευσης, δρομολόγια διαφυγής κλπ), ώστε να πετύχουμε στις αποστολές μας με ελάχιστες απώλειες (τραυματισμούς μόνο). Κατέθεσα και έγχρωμο χάρτη (Google Earth), με τις θέσεις μας και την δραστηριότητά μας. Έκλεισα την κατάθεσή μου λέγοντας ότι αν οι μονάδες της Κερύνειας είχαν ταχθεί εκεί που προβλεπόταν από το βράδυ της 19/7/1974 και με την χρήση των βαρέων όπλων ευθυτενούς τροχιάς που υπήρχαν στην περιοχή, η απόβαση θα είχε λήξει σε 30 λεπτά. Το εγχείρημα της απόβασης σε μια ακτή μήκους 300 μέτρων σε απόσταση 200-300 μέτρων από τον δρόμο και δυνατότητα εγκλωβισμού του προγεφυρώματος από Δύση, Βορρά και Ανατολή ήταν καταδικασμένο.» Το πιο πιθανό είναι ότι ο ΣχηςΣ.Μιχόπουλος, στον γενικότερο εφησυχασμό και την μακαριότητα που κυριαρχούσε στο ΓΕΕΦ, δεν κατάλαβε τι ετοιμαζόταν από πλευράς Τούρκων την 20/7/74 και παρέμενε στην ειρηνική αλλά εικονική πραγματικότητά του. Όταν ξεκίνησε η απόβαση (ή καλύτερα η αποβίβαση των Τούρκων), φαίνεται να ξύπνησε! Όμως το χάος της «γελοίας» επιστράτευσης, οι αλληλοσυγκρουόμενες διαταγές του ΓΕΕΦ – που υποβάθμιζαν το γεγονός ότι οι Τούρκοι επιχειρούν απόβαση – τον έκαναν «να τα χάσει» και να παρασυρθεί σε κινήσεις, διαταγές και πράξεις που εξέθεσαν πρώτον τον ίδιο και κατά δεύτερο λόγο την ίδια την απόπειρα αντίστασης και απώθησης του εχθρικού προγεφυρώματος στην θάλασσα!
ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου