Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας και τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις.
Νυν Υπέρ πάντων ο αγών ( διάγγελμα Ι. Μεταξά 28ης Οκτωβρίου 1940)
Νυν Υπέρ πάντων ο αγών ( διάγγελμα Ι. Μεταξά 28ης Οκτωβρίου 1940)
O Ιωάννης Μεταξάς (Ιθάκη, 12 Απριλίου 1871 - Αθήνα, 29 Ιανουαρίου 1941) είναι ο Εθνικός Κυβερνήτης της Ελλάδας (1936- 1941), που διαμόρφωσε την ουδέτερη εξωτερική πολιτική της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και με δικτατορική διακυβέρνηση αντιστάθηκε στα φασιστικά καθεστώτα Ιταλίας και Γερμανίας με το σύνθημα «Για τους Έλληνες Υπέρ την Νίκη η Δόξα».
H μεγαλύτερη στιγμή της ζωής του είναι τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 και η απάντηση που έδωσε στο ιταμό τελεσίγραφο, που του επέδωσε ο Ιταλός Πρέσβυς Εμμανουέλε Γκράτσι, στην οικία του στην Κηφισιά, ζητώντας του να επιτρέψει την διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος.
Η απάντηση του Ιωάννη Μεταξά «Alors c' est la guerre» (επομένως έχουμε πόλεμο), με την οποία κήρυξε τον υπέρ βωμών και εστιών πόλεμο, ενάντια στην Ιταλία, μία απόφαση που είχε πάρει μόνος του τον Μάρτιο του 1939, έχει μείνει στην ιστορία ως το "ΟΧΙ" των Ελλήνων στο φασισμό και την υποδούλωση της πατρίδας τους. Ο αγώνας, η ανδρεία και ο ηρωισμός ανδρών και γυναικών έως τις 6 Απριλίου 1941, άλλαξαν την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.
Ο Ιωάννης Μεταξάς κεφαλληνιακής καταγωγής, υπήρξε ένας διορατικός στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης (statesman), διακεκριμένος επιτελικός αξιωματικός, με ικανότητα αιφνιδιασμού του εχθρού και γνώστης διπλωματικών χειρισμών. Ένας κατ' εξοχήν πνευματικός άνθρωπος, του οποίου το όνομα έχει μείνει στην ελληνική και στην παγκόσμια ιστορία, για την αντίσταση της Ελλάδος κατά του Αξονος..
Ως άνθρωπος είχε τη φήμη προσώπου με ιδιαίτερο ήθος, πάθος για την πατρίδα του και σεβασμό στην ιστορία της. Τον διέκρινε συναισθηματικός πλούτος, οξυδέρκεια, διορατικότητα και ευθύτητα κρίσεως, αναλυτική φιλοσοφική σκέψη, αγάπη για διάλογο και άμεση πρακτική αντίδραση, αφού είχε εξαντλήσει τα θέματα με τους ειδήμονες. Πραγματοποίησε τις εκάστοτε αποφάσεις του με γενναιότητα και αυταπάρνηση, αποφασιστικότητα, μέτρο και σταθερότητα. Ευπατρίδης, αριστοκράτης και οπαδός του πλατωνισμού. Προ πάντων υπήρξε άνθρωπος του πνεύματος, λάτρης της φύσεως, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών, αφοσιωμένος σύζυγος και τρυφερός οικογενειάρχης και πατέρας.
Τίμησε τον όρκο του σαν αξιωματικός στους Βαλκανικούς Πολέμους και ποτέ δεν ανέμειξε τον στρατό στην πολιτική ή στη δικτατορία. Με διορατικό πνεύμα προείδε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με επιτελικό πνεύμα και πρόνοια σε όλους τους τομείς, οργάνωσε την στρατιωτική και ηθική άμυνα της Ελλάδας και την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική της. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που έκανε τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936, σε συνεννόηση και συνεργασία με τον βασιλέα Γεώργιο Β'. Ο περιορισμός των κομουνιστών, όπως και κάθε αυστηρό μέτρο που έλαβε κατά την δικτατορική διακυβέρνηση, είχε σχέση με την ετοιμασία και την ολοκλήρωση της άμυνας της Ελλάδος και την άρτια στρατιωτική προπαρασκευή. Η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας, της οποίας ήταν αρχηγός, είχε στόχο την εθνική ομοψυχία, την κοινωνική και ηθική ετοιμασία και την εθελοντική οργάνωση των νέων για την άμυνα.
Η απάντηση που έδωσε στον Γκράτσι, ήταν για τους Έλληνες το έναυσμα, για να συνταχθούν με φρόνημα και πειθαρχία και να αγωνισθούν με ηρωισμό, ενωμένοι για τα ιδεώδη της φυλής.
