Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΣΗΜΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Α-Η πρώτη επίσημη αιτιολογία, αυτή που βγαίνει από τα Β,Διατάγματα (5,6,10,11,12,14,20 και 95) και που την υιοθετούν οι περισσότεροι απολογηταί της 4ης Αυγούστου, είναι οι Κομμουνιστική απειλή.
Πολλοί, βέβαια, την αμφισβήτησαν, μερικοί μάλιστα έφτασαν να γράψουν ότι ο Μεταξάς ο ίδιος την σκηνοθέτησε (1).
Αυτά είναι καθαρές φαιδρότητες, όταν απλώς έχει κανείς υπ'όψι του ότι, από την 1-1-1936 έως την 4-8-1936, δηλαδή σε 7 μήνες (η 210 ημέρες), έγιναν 247 απεργίες και χάθηκαν ημερομίσθια 195 εκατομμυρίων δραχμών.
Αλλά την συντριπτική απάντησι τη δίνουν τα επίσημα κομμουνιστικά κείμενα (2).

Στην Εισήγησί του στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Δεκέμβρη 1942  ο Ι.Σιάντος γράφει:

Το κόμμα μας πάλεψε όσο μπορούσε παλληκαρίσια για τα συμφέροντα του λαού και κατά της επικράτησης της 4ης Αυγούστου, μα δε μπόρεσε να φράξη το δρόμο της μόνο με τίς δικές του δυνάμεις. Η πολιτική του κόμματός μας ήταν σωστή, μα είχαμε και μιά σειρά αδυναμίεςοργανωτικές και τεχνικές, που μας εμπόδισαν να προωθήσουμε πιο πέρα τους λαϊκούς αντιφασιστικούς αγώνες στην κατάλληλη στιγμή. Άν το κόμμα μας ήταν όσο χρειαζόταν οργανωτικά και τεχνικά έτοιμο στα αντιφασιστικά γεγονότα της  9ης Μαη στη Θεσσαλονίκη, θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήση πολύ πιό αποφασιστικά, πράγμα που θα έβαζε το μοναρχοφασισμό μπροστά στο μεγάλο δίλημμα η να δεχτεί πρόωρα την αποφασιστική μάχη η, το λιγώτερο, να θυσιάση το Μεταξά για να βγεί απο την τανάλια της λαϊκής πάλης, πράγμα που θα έκλινε οριστικά την πλάστιγγα σε βάρος του. Δεν το πετύχαμε χάρις στην οργανωτική και τεχνική καθυστέρησή μας και αυτό πρέπει να μας γίνει μεγάλο μάθημα (3).

Αυτά τα επιβεβαιώνει ένας από τους κορυφαίους παράγοντες του ΚΚΕ, ο Γιάννης Ιωαννίδης, σε συνομιλία του με αλλον κομμουνιστή, τον Ν.Ζαφειρίου, το Σεπτέμβριο του 1947 στο Βελιγράδι (4)
Ερώτησις Ζαφειρίου : Ήταν δυναμικός ο Μεταξάς;
Απάντησις Γ.Ιωαννίδη : Δυναμικός και Διαβολεμένος. Στα τέσσερα χρόνια της δικτατορίας του μας χάλασε ό,τι είχαμε φτιάξει 15 χρόνια.....Ακόμα λίγο και η κατάσταση θα άλλαζε ριζικά.Ήρθε όμως ο Μεταξάς. Κατάφερε να εκμηδενίση όλη αυτή την αναρχία που μας εξυπηρετούσε, κλπ κλπ.

Σημ:(1) Ελευθ.Σταυρίδης : Τα παρασκήνια του ΚΚΕ σελ.491-494 κλπ, Αλεξ.Ζάννα : Αναμνήσεις στο Βήμα της 17/3/1959.
        (2) Παραπέμπουμε στις εκδόσεις της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ.  Δέκα χρόνια αγώνες 1935-1945, Πέντε χρόνια αγώνες 1931-1936 και στον δυσεύρετο τόμο της Κομμουνιστικής Επιθεώρησης της Κατοχής.
        (3) Δέκα χρόνια κλπ, σελ.132. Αξίζει να διαβαστή ολόκληρο το κεφάλαιο ''Η ευθύνη για την επικράτηση της 4ης Αυγούστου''.


ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ Ι.ΜΕΤΑΞΑ  
4ος Τόμος σελ 228-229
Εκδόσεις Γκοβοστη

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ