Τρίτη 14 Μαρτίου 2017

Η ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΡΙΖΑΣ ΚΑΙ ΕΚΡΙΖΩΣΗΣ

Του Θεόδωρου Ε. Παντούλα

Απόσπασμα από ομιλία που πραγματοποιήθηκε στο «Εν πλώ» για λογαριασμό του antifono.gr στην Αθήνα στις 6/3 στα πλαίσια σειράς διαλέξεων με γενικό τίτλο «Η κρίση του εκσυγχρονισμού».

Όταν μιλάμε για προηγούμενες περιόδους του συλλογικού μας εαυτού, επειδή, συνήθως και δυστυχώς, οι θέσεις δεν προκύπτουν από τα τεκμήρια, αναζητούμε την τεκμηρίωση των θέσεών μας ανατρέχοντας στις «πηγές».
«Πηγές» κατά κύριο λόγο θεωρούνται τα γραπτά. Ας έχουμε όμως κατά νου ότι τα γραπτά –ειδικά όταν μιλούμε για περιόδους που ο αναλφαβητισμός είναι ο κανόνας– εκτός από ανεπαρκή, είναι επισφαλή και οπωσδήποτε δεν περιγράφουν την ταυτότητα που μας ενδιαφέρει· είναι αναμφίλεκτα μέρος της αλλά σε καμιά περίπτωση δεν την συγκεφαλαιώνουν, όπως συνήθως νομίζουμε. Άρα; Άρα χρειάζεται να αναζητήσουμε άλλου είδους τεκμήρια.
Αυτή όμως δεν είναι εύκολη δουλειά, αφού αυτά δεν βρίσκονται στις βιβλιογραφίες και θέλει εκτός από πολλούς κόπους, ακόμα περισσότερη αγάπη και λιγότερη έπαρση για την πανεπιστημοσύνη μας. Εξηγούμαι…
Αν δούμε λ.χ. τη βιοτεχνία της περιόδου, έχουμε περισσότερο αντιπροσωπευτικά τεκμήρια. Διότι αυτά συγκεφαλαιώνουν τον καθ’ ημέραν βίο κι όχι οι συγγραφικές επιδόσεις ορισμένων, που δραστηριοποιούνται –το ματαλέω– σε ένα εν πολλοίς αναλφάβητο περιβάλλον. Το τι τρως και πώς το τρως λ.χ. λέει πολλά περισσότερα για έναν πολιτισμό απ’ όλες μαζί τις εκ των υστέρων αποτιμήσεις του.
Εμείς βγαίνουμε από την περίοδο που σήμερα καλούμε Τουρκοκρατία, περίοδο κατά την οποία είχε απολείψει η ελευθερία αλλά, όπως μας βεβαιώνουν τα τεκμήρια της οικοτεχνίας, δεν είχε απολείψει η αρχοντιά. Νομίζω ότι είναι αρκετά γνωστή η κατά τα λοιπά αναπάντητη αποστροφή του Οδυσσέα Ελύτη – αν και τους ποιητές δεν τους παίρνουμε στα σοβαρά, γιατί προτιμάμε τα διάφορα στουρνάρια της (παρα)οικονομίας. Εκτός όμως από τα δίφραγκα υπάρχει κι η αγάπη, παρατηρεί ένας μέτριος αλλά συμπαθής ποιητής. Αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα, που θα την βρούμε μπροστά μας παρακάτω.
Σας θυμίζω, από Τα δημόσια και ιδιωτικά, του Οδυσσέα Ελύτη ότι «το παραμικρό κεντητό πουκάμισο, το πιο φτηνό βαρκάκι, το πιο ταπεινό εκκλησάκι, το τέμπλο, το κιούπι, το χράμι, όλα τους αποπνέανε μιαν αρχοντιά κατά τι ανώτερη των Λουδοβίκων». Ακόμη κι όσοι δεν μπορούν ν’ αναγνωρίσουν την αρχοντιά στα εργόχειρα που μέχρι πρότινος κοσμούσαν κάθε ελληνικό σπίτι, νομίζω, ότι γνωρίζουν το περιστατικό που ο Μακρυγιάννης πήρε «ένα ζωγράφο Φράγκο» για να του «φκιάσει» κάτι «εικονογραφίες». «Έφκιασε δυο τρεις» ο καλλιτέχνης, «δεν ήταν καλές» απεφάνθη ο στρατηγός. Τον πλέρωσε κι έφυγε. Κι ήφερε από την Σπάρτη τον Παναγιώτη Ζωγράφο με δυο του παιδιά να του κάνουν την δουλειά του. Και την έκαναν καλά αυτή την δουλειά, βεβαιώνοντας ότι το χάσμα μεταξύ του επιχώριου Μύθου και της επείσακτης Ιδεολογίας, είναι ένα χάσμα που πολύ περισσότερο από αισθητικό είναι πρωτίστως ψυχικό. Και που με βεβαιότητα δεν θεραπεύεται περιφρονώντας αυτό που είσαι για να γίνεις αυτό που φαντασιώνονται για λογαριασμό σου αυτοί που είναι κάτι άλλο από αυτό που εσύ είσαι.
Η επιχώριος ταυτότητα διάλεξε τα υλικά του Μύθου της, που συγκροτήθηκε από Γοργόνες και Σουλιώτισσες. Από συνάξεις γιορτινές και χειροποίητους δικέφαλους. Από αχειροποίητα πένθη και πάνδημα πρόσφορα. Από Ερωτόκριτους και Αρετούσες.
Επειδή όμως τα προικιά αυτά δεν είχαν πέραση στο κατάστημα των νεωτερισμών που ψωνίζονταν όσοι ήσαν άμοιροι της εδώ πραγματικότητας, έπρεπε να επι«διορθωθούν». Και διορθώθηκαν με την σταδιακή αντικατάστασή του Μύθου από την παραμυθία της Ιδεολογίας, που είναι το κατ’ εξοχήν εγχείρημα εκσυγχρονισμού. Το ένα προκύπτει από την ζωή, το άλλο από την χειραγώγησή της.

Αν η γλώσσα και η πίστη είναι βασικά στοιχεία, μιας ταυτότητας, και τα δύο «διορθώθηκαν» με σπάνια επιμέλεια και επιμονή. Η Κωνσταντινούπολη χωρά την οικουμένη του επιχώριου Μύθου, ενώ η Αθήνα τον μικρομεγαλισμό της επείσακτης ιδεολογίας. Στην πραγματικότητα δεν έχω επιχειρήματα για όλα αυτά αλλά στον Μύθο –όπως ακριβώς και στο θαύμα του έρωτα– προσέρχεσαι άοπλος. Κι ύστερα, όντας πάνοπλος καταλαβαίνεις πόσο περιττά είναι όλου του κόσμου τα φονικά.
Θέλω να πω πως η αγαθότητα μπορεί όπλο να μην είναι, αλλά αχρηστεύει όλων των λογιών τα όπλα. Γι’ αυτό και στα χώματά της δεν έχουν αντίκρισμα τα κάλπικα νομίσματα της ανάπτυξης και της προόδου μας. Στα δικά μου χώματα συχνάζει ένας κόσμος που δεν έχει να φάει λάδι αλλά σβηστό δεν το αφήνει το καντήλι του. Και αυτό δεν είναι μια λυρική εκζήτηση αλλά η έμπρακτη κατάφαση στην ζωή, στην ζωή που πάει πολύ πέρα από την σκιά μας, που Κύριος οίδε, γιατί την μπερδεύουμε με το μπόι μας.
Σας θυμίζω ότι το για αιώνες παυσίλυπο τραγούδι που βεβαίωνε την Παναγία πως «πάλι με χρόνους με καιρούς πάλι δικά σου θα ’ναι», έγινε «πάλι δικά μας θα ’ναι» κι αυτό δεν είναι συμφυρμός δυο διαφορετικών παραδόσεων αλλά πέρασμα από την παραμυθία του Μύθου στην παραμύθα της Ιδεολογίας. Μια κτητική αντωνυμία δρόμος δηλαδή το πέρασμα από την ευγένεια της συστολής στον κομπασμό της θρασύτητας. Λυπάμαι που δεν μπορώ να εξηγηθώ καλύτερα


ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΩΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΘΝΟΣ

Το ΕΘΝΟΣ σχηματιζεται απο δυο βασικους παραγοντες,την ΦΥΛΗ και την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.Λεγοντας <φυλη>,εννοουμε την<καταγωγη>-οτι πρεπει δηλ.τα ατομα του Εθνους να εχουν κοινη καταγωγη.Δεν αρκει να εχουν αυτα<συνειδηση>
περι κοινης καταγωγης.Δεν αρκει δηλ.να πιστευουν στην κοινη τους καταγωγη,αλλα να εχουν πραγματι κοινη καταγωγη.Διοτι ΜΟΝΟΝ η κοινη καταγωγη-η κοινη<φυλετικη υπαγωγη>-συνεπαγεται ΚΟΙΝΟΥΣ κληρονομικους χαρακτηρες,αρα κοινα πνευματικα στοιχεια.Οταν υπαρχει κοινη καταγωγη,τοτε υπαρχουν κατα το μαλλον η ηττον κοινη γλωσσα,κοινος πολιτισμος,κοινη θρησκεια,κοινα ηθη,κοινη ιστορια.Αυτα τα δευτερογενη στοιχεια δεν αποτελουν,το καθενα ξεχωριστα,απαραιτητο στοιχειο συγκροτησεως Εθνους.Εν τουτοις ολα αυτα,οταν συνυπαρχουν,συντελουν στην συνοχη της κοινοτητος,στην δημιουργια δηλ.ΕΝΙΑΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ-του δευτερου παραγοντος συγκροτησεως του ΕΘΝΟΥΣ.ΕΘΝΟΣ ειναι επομενως ο ομοειδης φυλετικως λαος,που εχει συνειδηση της υπαρξεως του.
''Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ''

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ

Αυτή η σημαία στα μάτια τα δικά μας συμβολίζει τους Αγώνες όσων πολέμησαν, εργάστηκαν,θυσιάστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν και έζησαν με πρώτιστες αξίες εκείνες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της Πατρίδας. Αυτούς που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην αιώνιο πανύψηλο φρούριο του Ελληνικού Πολιτισμού. Δεν είναι ικανή καμία βουλή, κανένα κράτος και κανένας πολιτικός ή κεφάλαιο να την ξεφτιλίζει και να την ξεπουλάει καθημερινά. Οι δειλοί τη βλέπουν με φόβο. Οι προδότες σαν πανί. Οι αστοί σαν ύφασμα. Οι άνανδροι την καίνε. Μα εμείς τη βλέπουμε σαν τη Μάνα που καρτερεί να μας δεί να εκπληρώνουμε τα όνειρα μας. Τα δικά μας,τα δικά της, του Γένους.

ΛΟΓΙΑ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ




















"Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος." (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 18-3-1919)

ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΙΣΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

''Δεν θελω να πεθανει το Εθνος μου,το Εθνος αυτο, που τοσα εκαμε στην ζωη του, το εξυπνο,το τοσο ανθρωπινο. Για να το φυλαξω απο τον θανατο πρεπει τωρα να το καμω πεισματαρικο στην ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,στον ΕΘΝΙΣΜΟ, ας ειναι και υπερβολικο το αισθημα που θελω να δωσω στους Ελληνες. Μονον ετσι θα ζησει το ΕΘΝΟΣ.''

''Σε οποιους με κατηγορουν η με περιγελουν, γιατι τους κεντρω το Εθνικο τους αισθημα και τους μιλω αποκλειστικα,θα λεγω:Λοιπον θελετε να πεθανει το Εθνος σας;Αν το θελετε,πεστε το καθαρα,μην κρυβοσαστε''

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Η ΡΗΣΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ



πισταμνους πρς εδτας τι δκαια μν ν τ
νθρωπείῳ λγ π τς σης νγκης κρνεται, δυνατ δ
ο
προχοντες πρσσουσι κα ο σθενες ξυγχωροσιν.

κατά την συζήτησιν των ανθρωπίνων πραγμάτων το επιχείρημα του δικαίου αξίαν έχει, όπου ίση υπάρχει δύναμις προς επιβολήν αυτού, ότι όμως ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του"

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ Ε89

Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου


28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ι. ΜΕΤΑΞΑ

http://4.bp.blogspot.com/_NuhZMDR5O28/S_qK4rCNqWI/AAAAAAAAATQ/FgeBEEMBpt0/s400/%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3+%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%91%CE%A3.jpg

“Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.


Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος
είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του,
την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία,
να κατασκευάσει μια νέα παιδεία,
να επινοήσει μια νέα ιστορία.
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός
για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του
θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα.


Μ. Κούντερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ 10 ΛΕΠΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ: 26 ΧΡΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

free counters