Δευτέρα 8 Απριλίου 2019

ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΓΕΩΠΟΛΙΤΚΗ, ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ


Του Ιωάννου Μάζη  
Καθηγητού Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής Θεωρία
 
Η Γεωπολιτική δεν προτείνει πολιτικό Λόγο, δεν προτείνει ιδεολογικό πρότυπο, δεν προτείνει πολιτική θεωρία. Η Γεωπολιτική ανάλυση περιγράφει, καταγράφει το σύστημα και τα υποσυστήματά του. Συμπληρώνει την εικόνα του συστήματος που μελετά, απαλλάσσοντάς την από τον κονιορτό των ιδεολογημάτων, των συλλογικών φαντασιώσεων, των εθνικιστικών στερεοτύπων. Η Γεωπολιτική είναι Γνώση, ασφαλώς, και ως Γνώση δεν ευθύνεται για την χρήση, η οποία της επιφυλάσσεται από κοινωνικούς ή πολιτικούς φορείς.

Η Γεωπολιτική δεν «χωροποιεί» την διεθνή πολιτική, με την έννοια ότι δεν συνηγορεί σε προειλημμένες πολιτικές αποφάσεις, ενδύοντάς τις εκ των υστέρων με το δελεαστικό και πειστικό ένδυμα της χωρικής μετρήσιμης ποσοτικά, πραγματικότητας. Τουναντίον η Γεωπολιτική μπορεί να αποκαλύψει τις ιδιοτέλειες της πολιτικής, τα απόκρυφα και μυστικά σημεία της. Αυτά που η σκεπτόμενη κοινωνία δεν πρέπει να γνωρίζει, ώστε να είναι χειραγωγήσιμη. Μπορεί να αποκαλύψει τις υστερόβουλες χωροποιήσεις.

Η Γεωπολιτική ανάλυση με την αποστειρωμένη από προσηλώσεις και ιδεοληψίες καταγραφική συστημική της μέθοδο, ανατρέπει τα πολιτικά ιερατεία και εργάζεται προς όφελος του σκεπτόμενου πολίτη. Άλλο, λοιπόν, η Γεωπολιτική και άλλο η Γεω-προπαγάνδα και ο Γεω-μεσσιανισμός που προκύπτει και καλύπτεται από αυτήν.
Η δήθεν γεωπολιτική χωρίστηκε κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου σε δύο ανταγωνιστικές σχολές σκέψης, μια εθνοκεντρική και μια με ουνιβερσαλιστικές τάσεις. Είναι όμως προφανές ότι και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχει εν σπέρματι μια ιδεολογική-ιδεοληπτική προσέγγιση: είτε η εθνικιστική είτε η ουνιβερσαλιστική. Όποια από τις δύο και αν διαλέξουμε πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν υπηρετούμε την Γεωπολιτική αλλά την πολιτική, υπό την επήρεια μάλιστα μιας συγκεκριμένης ιδεολογικής αντιλήψεως. Η ιδεολογική προσήλωση και η γεωπολιτική είναι έννοιες και οντότητες αλληλογρονθοκοπούμενες.
Ο γεωπολιτικός αναλύει και αναδεικνύει την αμυντική, οικονομική, πολιτική και πολιτισμική δομή των αντιπαρατιθέμενων ή συνεργαζόμενων Εθνικών Κοινωνικών Σχηματισμών, καταγράφει τα ουσιαστικά τους χαρακτηριστικά, τα σημεία τριβής τους, τις τάσεις παρακμής τους, χρησιμοποιώντας κατά το μέγιστο δυνατό βαθμό ποσοτικά στοιχεία, τα οποία και δεν επιδέχονται αμφισβητήσεως.

Είναι προτιμότερο να υπάρχει μια πραγματιστική βάση στοχασμού περί της λειτουργίας και της δομής του γεωγραφικού συμπλόκου, όπου εξετάζεται η ανισόρροπη κατανομή της πάσης φύσεως ισχύος, παρά η οποιαδήποτε ιδεοληπτική προσέγγιση, όσο και αν διεκδικεί για τον εαυτό της τα εύσημα της Ηθικής. Και αναφερόμενοι στον παράγοντα «Ηθική στη Διεθνή Τάξη» θα αντιλαμβανόμεθα οπωσδήποτε την ασάφεια, την σχετικότητα, κοντολογίς την ρευστότητα του όρου.

Ανήθικη η γεωπολιτική;

Για ποια «Ηθική» ομιλούμε; Για την «μαρξιστική» ηθική; Για την «φιλελεύθερη» ηθική; Για την «συντηρητική» ηθική; Για την «εθνικιστική» ηθική; Την ηθική του Μαρκησίου ντε Σαντ ή μήπως αυτήν της Ιωάννας της Λωραίνης; Tου Μακιαβέλι ή του Κάντ; Λέγεται συχνά από τους πολέμιους της Γεωπολιτικής ότι πρόκειται για την θεωρητική βάση της realpolitik και η realpolitik δεν ενδιαφέρεται για την Ηθική. Ως εκ τούτου, η Γεωπολιτική ως μη ενδιαφερομένη για την Ηθική, είναι «ανήθικη»!
Νομίζω ότι ο πρωτοετής φοιτητής της φιλοσοφίας είναι σε θέση να καταλάβει το σόφισμα αυτό και να το καταγγείλει. Ναι. Είναι απολύτως ορθόν και απολύτως συμβατό με τα θεωρητικά (απ)-αιτήματα της Γεωπολιτικής να μην προτείνει ηθικούς κώδικες διαχειρίσεως των διεθνώς συμβαινόντων. Τα αναλύει όμως και αναδεικνύει τους ουσιαστικούς συντελεστές της Δομής και της Λειτουργίας τους. Δεν προτείνει «Ηθική», διότι γενικότερα δεν προτείνει καν «Πολιτική». Άλλωστε, η «Ηθική» είναι μέγεθος, το οποίο δυσχερέστατα ποσοτικοποιείται! Ας μην λησμονούμε: ο ακτινολόγος δεν προτείνει θεραπεία. Δίδει, όμως, την εικόνα της πραγματικότητος. Αντίστοιχο είναι το πεδίο δράσεως της γεωπολιτικής, αλλά και το καθήκον του γεωπολιτικού αναλυτού.
Ανιαρώς αναφέρω τους τέσσερις πυλώνες τις γεωπολιτικής αναλύσεως, τους οποίους προς όφελος της συζητήσεως θα μπορούσα να ονομάσω «πεδία άντλησης μετρήσιμων μεγεθών-συντελεστών της ανάλυσης», ή «γεωπολιτικών δεικτών». Αυτοί οι πυλώνες, αυτά τα «πεδία» είναι το αμυντικό, το οικονομικό, το πολιτικό και το πολιτισμικό-πληροφορίας. Αν, λοιπόν, ακολουθήσουμε αυτή την μέθοδο προσεγγίσεως της γεωπολιτικής αναλύσεως θα προβούμε αναγκαστικά και σε μια ανάγνωση της οικονομικής πραγματικότητας.

Γεωπροπαγάνδα

Το πρώτο πράγμα που θα αντιμετωπίσουμε σ’ αυτή μας την προσέγγιση θα είναι η μορφή της ενέργειας που κινεί την Οικονομία. Άν η ενέργεια είναι προελεύσεως λιγνίτου, ευτυχής θα είναι ο κάτοχος των αποθεμάτων λιγνίτου και οι διακινητές του. Αν η μορφή ενέργειας είναι πετρελαϊκής βάσεως, ευτυχείς θα είναι οι κάτοχοι των αποθεμάτων πετρελαίου και οι διακινητές των. Αν η ενέργεια είναι το υδρογόνο θαλασσίας προελεύσεως, ευτυχείς θα είναι οι παράκτιες χώρες, κ.τ.λ. Ποιος είναι ο αναλυτής, ο οποίος θα παραμείνει στη μελέτη των αποθεμάτων λιγνίτου ως κυρίαρχης σημασίας στρατηγικών αποθεμάτων, όταν οι διεθνείς οικονομικές δομές βασίζονται π.χ. στο πετρέλαιο ή στο φυσικό αέριο;
Αυτή, όμως, η παρατήρηση αποδεικνύει ότι η γεωπολιτική ανάλυση δεν βλάπτεται λόγω θεοποιήσεως από κάποιον «αρχιερέα-αναλυτή», κάποιων δήθεν σταθερών. Οι οποιεσδήποτε σταθερές θα ήταν καλύτερο να ονομάζονται Γεωπολιτικοί Συντελεστές / Δείκτες και να αντιλαμβανόμεθα ότι υπόκεινται στην αμυντική, οικονομική, πολιτική και πολιτισμικο-πληροφοριακή συγκυρία. Κοντολογίς, δεν πρόκειται για διαχρονικά και διιστορικά τοτέμ, αλλά για οντότητες μέσης και μακράς διάρκειας.

Ένα πολύ καλό παράδειγμα γεω-προπαγάνδας και αναλόγου χρήσεως των λεξιλογίων της ιστορικής και της γεωγραφικής επιστήμης είναι και η περίπτωση του λεγομένου Μακεδονικού ζητήματος. Όπως πολύ σωστά αναφέρει ο Α. Χουλιάρας «…η Ελλάδα εδαφικοποιεί την ιστορία και η ΠΓΔΜ ιστορικοποιεί το έδαφος». Ας σκεφτούμε, όμως, ότι δεν υπάρχει καμία καταχρηστική, αντιεπιστημονική και κατακριτέα διαδικασία στη διαπίστωση ότι οι ανθρώπινες δράσεις και ενέργειες, τα ανθρώπινα έργα και λειτουργίες, οι ανθρώπινες σκέψεις και αντιλήψεις, οι ανθρώπινες κοινωνίες επιτέλους, εντoπίσθησαν και κατεγράφησαν στο «ιστορικό ρευστό» όπως αυτό έρεε στην γεωγραφική του κοίτη.
Δεν εντοπίσθησαν ούτε κατεγράφησαν in vitro, αλλά in vivo. Aν, λοιπόν, ο όρος «εδαφικοποίηση της ιστορίας» σημαίνει «διαστροφή και αλλοίωση των ιστορικών δεδομένων που έλαβαν χώρα σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο», τότε δεν μπορούμε να δεχθούμε το ανωτέρω λογοπαίγνιο ως έγκυρο. Αν δεν σημαίνει αυτό, τότε απλώς κομίζει γλαύκαν ες Αθήνας! Μένει, όμως, να τονίσουμε ότι για τις όποιες ιδεολογηματικές χρήσεις της ιστορικής ή γεωγραφικής ορολογίας, είτε του ιστορικοφανούς ή γεωγραφικοφανούς Λόγου δεν ευθύνονται ούτε η Ιστορία ούτε η Γεωγραφία.



SLPRESS
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΘΝΟΣ

Το ΕΘΝΟΣ σχηματιζεται απο δυο βασικους παραγοντες,την ΦΥΛΗ και την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.Λεγοντας <φυλη>,εννοουμε την<καταγωγη>-οτι πρεπει δηλ.τα ατομα του Εθνους να εχουν κοινη καταγωγη.Δεν αρκει να εχουν αυτα<συνειδηση>
περι κοινης καταγωγης.Δεν αρκει δηλ.να πιστευουν στην κοινη τους καταγωγη,αλλα να εχουν πραγματι κοινη καταγωγη.Διοτι ΜΟΝΟΝ η κοινη καταγωγη-η κοινη<φυλετικη υπαγωγη>-συνεπαγεται ΚΟΙΝΟΥΣ κληρονομικους χαρακτηρες,αρα κοινα πνευματικα στοιχεια.Οταν υπαρχει κοινη καταγωγη,τοτε υπαρχουν κατα το μαλλον η ηττον κοινη γλωσσα,κοινος πολιτισμος,κοινη θρησκεια,κοινα ηθη,κοινη ιστορια.Αυτα τα δευτερογενη στοιχεια δεν αποτελουν,το καθενα ξεχωριστα,απαραιτητο στοιχειο συγκροτησεως Εθνους.Εν τουτοις ολα αυτα,οταν συνυπαρχουν,συντελουν στην συνοχη της κοινοτητος,στην δημιουργια δηλ.ΕΝΙΑΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ-του δευτερου παραγοντος συγκροτησεως του ΕΘΝΟΥΣ.ΕΘΝΟΣ ειναι επομενως ο ομοειδης φυλετικως λαος,που εχει συνειδηση της υπαρξεως του.
''Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ''

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ

Αυτή η σημαία στα μάτια τα δικά μας συμβολίζει τους Αγώνες όσων πολέμησαν, εργάστηκαν,θυσιάστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν και έζησαν με πρώτιστες αξίες εκείνες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της Πατρίδας. Αυτούς που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην αιώνιο πανύψηλο φρούριο του Ελληνικού Πολιτισμού. Δεν είναι ικανή καμία βουλή, κανένα κράτος και κανένας πολιτικός ή κεφάλαιο να την ξεφτιλίζει και να την ξεπουλάει καθημερινά. Οι δειλοί τη βλέπουν με φόβο. Οι προδότες σαν πανί. Οι αστοί σαν ύφασμα. Οι άνανδροι την καίνε. Μα εμείς τη βλέπουμε σαν τη Μάνα που καρτερεί να μας δεί να εκπληρώνουμε τα όνειρα μας. Τα δικά μας,τα δικά της, του Γένους.

ΛΟΓΙΑ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ




















"Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος." (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 18-3-1919)

ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΙΣΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

''Δεν θελω να πεθανει το Εθνος μου,το Εθνος αυτο, που τοσα εκαμε στην ζωη του, το εξυπνο,το τοσο ανθρωπινο. Για να το φυλαξω απο τον θανατο πρεπει τωρα να το καμω πεισματαρικο στην ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,στον ΕΘΝΙΣΜΟ, ας ειναι και υπερβολικο το αισθημα που θελω να δωσω στους Ελληνες. Μονον ετσι θα ζησει το ΕΘΝΟΣ.''

''Σε οποιους με κατηγορουν η με περιγελουν, γιατι τους κεντρω το Εθνικο τους αισθημα και τους μιλω αποκλειστικα,θα λεγω:Λοιπον θελετε να πεθανει το Εθνος σας;Αν το θελετε,πεστε το καθαρα,μην κρυβοσαστε''

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Η ΡΗΣΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ



πισταμνους πρς εδτας τι δκαια μν ν τ
νθρωπείῳ λγ π τς σης νγκης κρνεται, δυνατ δ
ο
προχοντες πρσσουσι κα ο σθενες ξυγχωροσιν.

κατά την συζήτησιν των ανθρωπίνων πραγμάτων το επιχείρημα του δικαίου αξίαν έχει, όπου ίση υπάρχει δύναμις προς επιβολήν αυτού, ότι όμως ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του"

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ Ε89

Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου


28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ι. ΜΕΤΑΞΑ

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9AYAjQboFh1_5M3bFMvoiwdv6qY5bDyiuBuwvPV3Yjtp1ZG3BAXNnY5CWdpxeWu7FvNRIyWEpe_RHBqBZHx93XDCYKW4LJe3j_4jgmwduvaKGVqaTsCSNu7bWjJSewd6rxVoBPh5kloo/s400/%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3+%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%91%CE%A3.jpg

“Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.


Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος
είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του,
την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία,
να κατασκευάσει μια νέα παιδεία,
να επινοήσει μια νέα ιστορία.
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός
για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του
θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα.


Μ. Κούντερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ 10 ΛΕΠΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ: 26 ΧΡΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

free counters