Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2016

ΟΙ ΚΡΥΝΕΣ ΤΗΣ ΣΥΛΛΗΣ (Cesmeler)

Του Χαρίτου Ε.Φραγκούλη

Από τα πανάρχαια χρόνια ,οι άνθρωποι  έχοντας  εκτιμήσει την αξία του νερού ανέπτυξαν τεχνικές  για την
συγκέντρωση , την αποθήκευση και τη διανομή του . Εκτός από την συλλογή του βρόχινου νερού , οι κρήνες  με σκοπό τη συγκέντρωση και τη διανομή του νερού από μια πηγή , έναν αγωγό ,κ.λπ. ήταν πολύ διαδεδομένες , όχι μόνο στην  Μικρά Ασία , την  Ελλάδα,  αλλά και σε όλη την Μεσόγειο .  Άλλες  συνηθισμένες  ονομασίες  της  είναι  ΄΄βρύση ΄΄, ΄΄κρυόβρυση ΄΄, ΄΄πηγή ΄΄, ΄΄κρυοπηγή ΄΄, ΄΄κρουνός΄΄, και ΄΄κεφαλάρι΄΄.  Οι κρήνες  αρχικά  ήταν ένα απλοϊκά σκαμμένο κοίλωμα σε πέτρα  κοντά στην πηγή και σταδιακά , απέκτησαν θρησκευτικό  χαρακτήρα . Στο Βυζάντιο συναντάμε  τη  <<φιάλη >>, την κρήνη στην αυλή  των μοναστηριών , με διάκοσμο  έντονα  επηρεασμένο  από την ορθόδοξη  χριστιανική  παράδοση. Την  ετυμολογική  ανάλυση  των  λέξεων οφείλουμε να αναζητήσουμε στις ρίζες  της  ελληνικής  γλώσσας . Η λέξη ΄΄κρήνη ΄΄, που είναι  και η αρχαιότερη  προέρχεται  από τη ρίζα  ΄΄κρας΄΄ του  Ιωνικού  και  επικού τύπου ΄΄κάρη –κάρητος΄΄,(κάρα=κεφάλι ), εννοώντας  κυρίως  το  κεφαλό-βρυσο ,  το κεφαλάρι , απ’ όπου  έβγαινε  πολύ  νερό.  Η ΄΄ βρύση΄΄ προέρχεται  από το αρχαίο ρήμα ΄΄βρύω΄΄(=αναβλύζω) και  δηλώνει  το μέρος  που ρέει λίγο νερό .
Οι  άνθρωποι πίστευαν ότι  το νερό ήταν ευπρόσβλητο  από  <<κακές>> δυνάμεις .  Για να το αποκτήσει και να το διαχειριστεί  κατέβαλε  υπεράνθρωπες  προσπάθειες .  Όλα τα παραπάνω  εκφράστηκαν μέσα σε δοξασίες  και  μυθολογίες  για  υπερφυσικούς  φύλακες  των νερών , νεράιδες ,  φτερωτούς  δράκους , δαίμονες  τέρατα  και  φίδια.  Στα νεότερα έθιμα και  παραδόσεις επιβιώνουν πολλές  δεισιδαίμονες πράξεις  που συνδέονται  με την αρχέγονη  λατρεία του νερού .Οι δοξασίες  αυτές  επηρέασαν  και  το διάκοσμο της υπαίθριας  κρήνης , με συμβολικά και αποτρεπτικά μοτίβα όπως δράκοι , αετοί , φίδια , λιοντάρια , γοργόνες  κ.α.  Οι ανατολικές  επιδράσεις  στο διάκοσμο εκφράζονται  με πεντάλφες , κυπαρίσσια,  γλάστρες ,  ανθέμια , ρόδακες , δέντρα της  ζωής με δυο αντικριστά ζώα φύλακες , κ.ά.
Υπάρχουν  και θρησκευτικά  σύμβολα : σταυροί ,  χερουβείμ , κ.α.  που  <<προστατεύουν  το νερό , την πηγή  ζωής , από τα κακά  πνεύματα >>.
krini syllis1
Δημιουργοί  των κρηνών  ήταν παραδοσιακοί  τεχνίτες  της  πέτρας , από διάφορες  περιοχές  της  Μ. Ασίας,  αλλά  και της  Ελλάδας  ονομαστές  για τα σινάφια των μαστόρων , όπως η Ήπειρος  , η Δυτική Μακεδονία , η  Αρκαδία και κάποια  νησιά του Αιγαίου . Οι μάστορες  ήταν οργανωμένοι  σε ομάδες από  5-10 άτομα και έφταναν στα μεγάλα  μπουλούκια  τους 100 . Υπήρχαν όλες οι ειδικότητες :  χτιστάδες , νταμαρτζήδες , λασπητζήδες ,  κουβαλητάδες , πελεκάνοι , λιθοξόοι , σοβατζήδες ,  μαραγκοί , κ.α. Ταξίδευαν  όπου έβρισκαν  δουλειά  τους  ανοιξιάτικους  και  καλοκαιρινούς  μήνες , και  διατηρούσαν  την  παράδοση της οικοδομικής  τέχνης , παρόλο που δέχονταν  παραγγελίες  για σχέδια και  έτσι , επιδράσεις  στην τεχνική τους . Τα μπουλούκια ήταν οι κυριότεροι  εκφραστές  αλλά  και <<ανανεωτές  >> της  παραδοσιακής αρχιτεκτονικής .
Σύμφωνα με προφορικές  μαρτυρίες  συγγενών μου ,  αλλά  και ερευνητών  που ασχολήθηκαν με την λαογραφία  και την ιστορική  καταγραφή  για την Σύλλη ,  αναφέρονται  περί  της  44  κρήνες  να κοσμούν  και  να δροσίζουν  στα σοκάκια  και τους  μαχαλάδες , τους κατοίκους  της ελληνικής  αυτής  πολίχνης της Λυκαονίας .
Ως  έργο κοινοφελές  , η δημόσιες  κρήνες  προϋποθέτουν  ένα σοβαρό  προγραμματισμό , σύμπνοια και συνεργασία  για την κατασκευή και συντήρησή τους .Έγιναν  συνεκτικό  υφάδι της  κοινότητας , αλλά και συμβολικός  χώρος  κοινωνικής σύγκλισης  κυρίως  των γυναικών . Ως υπέργεια , συνήθως , υψηλή  σχετικά κατασκευή ,ορατή  από μακριά , χτισμένη σε πλατείες  και κεντρικές  αρτηρίες  αναδείχτηκαν  σε  εξέχον τοπογραφικό  σημείο  αναφοράς , διεκδικώντας  παραδοσιακά  το μερίδιό  τους  στο τοπωνυμικό  μιας περιοχής . Η ονομασία  της  μπορεί να σχετίζεται  με τη μορφή  της , τον αριθμό  των  κρουνών , τον κατασκευαστή  ή  δωρητή της , την ποιότητα  ή  τις ιδιότητες  των  νερών  της  κ.ο.κ.
Μια  κρήνη  μπορεί να είναι  ανοιχτού  ή  κλειστού  τύπου . Και οι δύο τύποι  μπορούν  και  να συγκαταλέγονται  στην κατηγορία  των  συνοικιακών  κρηνών  . Ο συγκεκριμένος  τύπος  υπήρξε  πολύ διαδεδομένος  στη Σύλλη , οι λεγόμενες   ‘’mahalle  cesmesi ‘’. Οι οποίες  χαρακτηρίζονται  από απλότητα   για καθαρά  πρακτικούς  λόγους  ύπαρξης , οι κεντρικές  κρήνες  κατασκευάστηκαν από επιφανείς  πλουσίους , ανθρώπους  με αξιώματα , σουλτάνους  και μέλη της οικογενείας  του αποτελούν  πραγματικά στολίδια ,  που έφτασαν στα ανώτερα επίπεδα  καλαισθησίας  και κομψότητας .  Άλλες  ήταν σύνθετης χρήσης , από τη μια πλευρά τους έπιναν νερό οι άνθρωποι  ,και από την άλλη  πότιζαν τα ζωντανά τους , οι έπλεναν  τις  συγκομιδές  τους .
Η  ενασχόληση   με τις κρήνες της  Σύλλης  μου παρουσίασε αρκετές πτυχές  που αγνοούσα για αυτές , και ένοιωσα να κατέχω  καλύτερα το πέρασμα  μέσα από εποχές  και  τεχνοτροπίες .

Κυρίως  όμως  να συγκεντρώσω   και   να καταγράψω  26  αδιάψευστους  μάρτυρες  άλλων εποχών , από τις  οποίες  άλλες σώζονται , και  άλλες  όχι . Πολλές  κρήνες  γκρεμίστηκαν  με την πάροδο του χρόνου , μαζί  με τα παλιά σπίτια  των μαχαλάδων , και άλλες πάλη  σ ένα σχέδιο  ΄΄ αναπαλαίωσης  και  ανάπλασης ΄΄ του χωριού  , θα βάλλουν  οριστικό τέλος στον  χρόνο , την ιστορία  , και το ‘’χρώμα΄΄ της  πάλε  ποτέ   Ελληνορθόδοξης   Σύλλης  .


ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
ΔΙΚΤΥΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΗΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΘΝΟΣ

Το ΕΘΝΟΣ σχηματιζεται απο δυο βασικους παραγοντες,την ΦΥΛΗ και την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.Λεγοντας <φυλη>,εννοουμε την<καταγωγη>-οτι πρεπει δηλ.τα ατομα του Εθνους να εχουν κοινη καταγωγη.Δεν αρκει να εχουν αυτα<συνειδηση>
περι κοινης καταγωγης.Δεν αρκει δηλ.να πιστευουν στην κοινη τους καταγωγη,αλλα να εχουν πραγματι κοινη καταγωγη.Διοτι ΜΟΝΟΝ η κοινη καταγωγη-η κοινη<φυλετικη υπαγωγη>-συνεπαγεται ΚΟΙΝΟΥΣ κληρονομικους χαρακτηρες,αρα κοινα πνευματικα στοιχεια.Οταν υπαρχει κοινη καταγωγη,τοτε υπαρχουν κατα το μαλλον η ηττον κοινη γλωσσα,κοινος πολιτισμος,κοινη θρησκεια,κοινα ηθη,κοινη ιστορια.Αυτα τα δευτερογενη στοιχεια δεν αποτελουν,το καθενα ξεχωριστα,απαραιτητο στοιχειο συγκροτησεως Εθνους.Εν τουτοις ολα αυτα,οταν συνυπαρχουν,συντελουν στην συνοχη της κοινοτητος,στην δημιουργια δηλ.ΕΝΙΑΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ-του δευτερου παραγοντος συγκροτησεως του ΕΘΝΟΥΣ.ΕΘΝΟΣ ειναι επομενως ο ομοειδης φυλετικως λαος,που εχει συνειδηση της υπαρξεως του.
''Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ''

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ

Αυτή η σημαία στα μάτια τα δικά μας συμβολίζει τους Αγώνες όσων πολέμησαν, εργάστηκαν,θυσιάστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν και έζησαν με πρώτιστες αξίες εκείνες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της Πατρίδας. Αυτούς που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην αιώνιο πανύψηλο φρούριο του Ελληνικού Πολιτισμού. Δεν είναι ικανή καμία βουλή, κανένα κράτος και κανένας πολιτικός ή κεφάλαιο να την ξεφτιλίζει και να την ξεπουλάει καθημερινά. Οι δειλοί τη βλέπουν με φόβο. Οι προδότες σαν πανί. Οι αστοί σαν ύφασμα. Οι άνανδροι την καίνε. Μα εμείς τη βλέπουμε σαν τη Μάνα που καρτερεί να μας δεί να εκπληρώνουμε τα όνειρα μας. Τα δικά μας,τα δικά της, του Γένους.

ΛΟΓΙΑ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ




















"Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος." (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 18-3-1919)

ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΙΣΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

''Δεν θελω να πεθανει το Εθνος μου,το Εθνος αυτο, που τοσα εκαμε στην ζωη του, το εξυπνο,το τοσο ανθρωπινο. Για να το φυλαξω απο τον θανατο πρεπει τωρα να το καμω πεισματαρικο στην ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,στον ΕΘΝΙΣΜΟ, ας ειναι και υπερβολικο το αισθημα που θελω να δωσω στους Ελληνες. Μονον ετσι θα ζησει το ΕΘΝΟΣ.''

''Σε οποιους με κατηγορουν η με περιγελουν, γιατι τους κεντρω το Εθνικο τους αισθημα και τους μιλω αποκλειστικα,θα λεγω:Λοιπον θελετε να πεθανει το Εθνος σας;Αν το θελετε,πεστε το καθαρα,μην κρυβοσαστε''

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Η ΡΗΣΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ



πισταμνους πρς εδτας τι δκαια μν ν τ
νθρωπείῳ λγ π τς σης νγκης κρνεται, δυνατ δ
ο
προχοντες πρσσουσι κα ο σθενες ξυγχωροσιν.

κατά την συζήτησιν των ανθρωπίνων πραγμάτων το επιχείρημα του δικαίου αξίαν έχει, όπου ίση υπάρχει δύναμις προς επιβολήν αυτού, ότι όμως ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του"

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ Ε89

Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου


28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ι. ΜΕΤΑΞΑ

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9AYAjQboFh1_5M3bFMvoiwdv6qY5bDyiuBuwvPV3Yjtp1ZG3BAXNnY5CWdpxeWu7FvNRIyWEpe_RHBqBZHx93XDCYKW4LJe3j_4jgmwduvaKGVqaTsCSNu7bWjJSewd6rxVoBPh5kloo/s400/%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3+%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%91%CE%A3.jpg

“Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.


Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος
είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του,
την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία,
να κατασκευάσει μια νέα παιδεία,
να επινοήσει μια νέα ιστορία.
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός
για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του
θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα.


Μ. Κούντερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ 10 ΛΕΠΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ: 26 ΧΡΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

free counters