Πέμπτη 3 Ιουνίου 2010

Έργα και Ημέρες – Θεογονία, Ησίοδος, Εκδόσεις Γεωργιάδη.

Τα έργα του Ησίοδου παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον λόγο της συγκέντρωσης των Ελληνικών μυθολογικών παραδόσεων και την γλαφυρότητα με την οποία περιγράφει, και με την παιδική αφέλεια που τον διακρίνει, τις συνθήκες της καθημερινότητας στην μακρινή αυτή εποχή.

Το “Έργα και Ημέραι” αποτελείται από 828 εξάμετρους στίχους με κύρια θέματα την δουλειά την δικαιοσύνη και την άμιλλα, ένας στοχασμός του ποιητή πάνω στην κοινωνική ζωή που αποτελεί μια πολύτιμη μαρτυρία σχετικά με την Ελληνική σκέψη της εποχής και την καθημερινή ζωή . Η ¨Θεογονία¨ των 1022 εξάμετρων στοίχων μπορεί να χαρακτηριστεί ως την ¨Ιερά Γραφή¨ των αρχαίων Ελλήνων καθώς ο Ησίοδος ασχολείται με την κοσμογονία και την καταγωγή των θεών. Τέλος στο “Ασπίς Ηρακλέους”, ποίημα 480 εξάμετρων στίχων, σχεδιάζει ανάγλυφα τις δύο όψεις του ανθρώπινου βίου, τον Πόλεμο και την Ειρήνη.



Το πρώτο που θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς είναι η θεοκρατική αντίληψη που επικρατεί στο έργο του “Έργα και Ημέραι”. Ο Ησίοδος συμβουλεύει τον αδελφό του Πέρση να υπακούει στο δίκαιο και στον νόμο που όρισε ο γιος του Κρόνου (Δίας) στους ανθρώπους αντίθετα με τα ψάρια, τα θηρία και τα πουλιά που τρώνε το ένα το άλλο γιατί σε αυτά το δίκαιο δεν υπάρχει. Οι συνθήκες κάτω από της οποίες η ετερόνομη “Κοινωνία” της εποχής του Ησίοδου (~850 - 950 π.χ.), στην οποία ο νόμος- θεσμός πρέπει να έχει έρθει από αλλού για να κατοχυρωθεί, μετατράπηκε στην Πόλη του 5ου αιώνα που αυτοθεσμίζεται και που οι ίδιοι οι Πολίτες κάνουν τους νόμους τους και τους σέβονται, αποτελεί αντικείμενο μελέτης αναρίθμητων ερευνητών και στην πραγματικότητα είναι αυτό που πρωτο-ξεχώρισε τους Έλληνες από τους υπόλοιπους λαούς. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης εξετάσει συνοπτικά μερικές αιτιακές ερμηνείες του φαινομένου αυτού (γεωγραφική διάρθρωση, δουλεία και παραγωγικές σχέσεις, οπλιτική φάλαγγα κ.α.) στο βιβλίο του “Η Αρχαία Ελληνική Δημοκρατία και η σημασία της για μας σήμερα”, εκδόσεις 'Ύψιλον, 1999.

Ένα δεύτερο σημείο που τουλάχιστον για εμένα αξίζει να σχολιαστεί είναι το πως κατά την αντίληψη του Ησίοδου, ή των ποιητών των οποίων τα έργα “συναρμολόγησε” ο Ησίοδος για να γράψει την Θεογονία, το ¨ερωτικό σμίξιμο¨ μεταξύ των θεών ήταν επιτρεπτό και κατά κάποιο τρόπο φυσιολογικό. Για παράδειγμα ο Δίας έσμιξε με την σύζυγό του Ήρα και γεννήθηκαν η Ήβη και ο Άρης, ενώ και οι δύο είχαν γεννηθεί από τη Ρέα που έσμιξε με τον Κρόνο, όπου και οι ίδιοι ήταν παιδιά της Γης και του Ουρανού. Το ίδιο η Κητώ με τον Φόρκυν, και οι δύο από το σμίξιμο του Πόντου με την Γη, από όπου γεννήθηκαν οι Γοργόνες, ο Κέρβερος, η Λερναία Ύδρα κ.α.


Ο κατακλυσμός, κατά τον Ησίοδο του Δευκαλίωνα, είναι ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά των περισσοτέρων θρησκειών. Είναι κάτι σαν τους “Βάρβαρους” του Καβάφη που τελικά έφτασαν... τελικά από κάπου πρέπει να ξεκινήσει κανείς. Η δημιουργία της γυναίκας είναι ένα δεύτερο. “Το “κακό” που σκαρφίστηκε ως αντίποινα ο θεός για τους ανθρώπους. “Από το χώμα έπλασε ο “Αμφιγυήεις” (Ήφαιστος) τον τέλειο δόλο, τον ακαταμάχητο για τους ανθρώπους, ομοίωμα σεμνής παρθένου με προσταγή του Κρονίδου (Δία) και η Αθηνά την έζωσε με φόρεμα ολόλευκο και την στόλισε με χρυσό στεφάνη. Γιατί από αυτήν κατάγεται το γένος το ολέθριο το θηλυκό που είναι μεγάλη συμφορά για τους θνητούς άνδρες γιατί δεν συμβιβάζονται με την καταραμένη φτώχεια, παρά μόνο με τα πλούτη”, (Θεογονία, 570-590).


Οι θεοί και οι θνητοί έχουν την ίδια καταγωγή. Στο “Έργα και Ημέραι” όμως θεμελιώνει την απαισιοδοξία του για την ανθρώπινη μοίρα με την κατάπτωση των γενών από την Χρυσή εποχή των αθανάτων στην σημερινή εποχή που ζει το Σιδερένιο γένος των ανθρώπων και δεν παύει μέρα και νύχτα κόπους και βάσανα να υποφέρει (106-201). Για την ανακούφιση και όχι την αποφυγή προτείνει την έντιμη εργασία και την αδέκαστη δικαιοσύνη. Η απαισιοδοξία και η ματαιοδοξία της ζωής είναι ένα στοιχείο που παραμένει αναλλοίωτο στην αρχαία Ελληνική σκέψη. Η προσέγγιση στην ανθρώπινη ασημαντότητα, η τραγικότητα της εφήμερης ανθρώπινης ζωής μέσα από την αιώνια πάλη ανάμεσα στο κράτος και στο άτομο, στον ανθρώπινο και στο φυσικό νόμο, η απόλυτη άρνηση της μεταθανάτιας λύτρωσης. Η κατάλυση των φυσικών νόμων είναι η θεία τραγωδία. Δεν υπάρχει φυγή από τον κόσμο και τον θάνατο. Ο θάνατος δίνει νόημα στη ζωή και προσδιορίζει την ανθρώπινη κατάσταση. Αυτό το γεγονός της θνησιμότητας οδηγεί στην αναζήτηση υπαρξιακού νοήματος και στο “ευ ζην” (Πλάτωνας -Κριτίας). Η μετά θάνατον ζωή δεν υπάρχει ή εάν υπάρχει είναι πολύ χειρότερη από την επίγεια (ο Αχιλλέας λέει στον Οδυσσέα ότι θα προτιμούσε να ήταν δούλος στην γη παρά βασιλιάς των νεκρών στον Άδη).


Από τον μύθο της Πανδώρας. “Οι θεοί έχουνε κρυμμένα τα αγαθά της ζωής από τους ανθρώπους, αλλιώς εύκολα θα μπορούσες με μιας μέρας εργασία να τάχης όλα ολόκληρο το χρόνο“, (Έργα και Ημέραι 42-105). Ο κόσμος δεν είναι καμωμένος για τους ανθρώπους. Οι θεοί αδυνατούν να απαλλάξουν τον άνθρωπο από τα δεινά της ζωής. Επεμβαίνουν μόνον εάν κάποιος τους ζημιώσει ή ασεβήσει είς βάρος τους. Οι ίδιοι οι θεοί δεν είναι παντοδύναμοι και υπόκεινται σε μία απρόσωπη μοίρα (ο Ησίοδος περιγράφει με γλαφυρότητα στη “Θεογονία” τα παθήματα του Ουρανού, του Κρόνου και του Δία).


Κεντρική ιδέα στην αρχαία ελληνική αντίληψη είναι η ιδέα του Χάους. Σύμφωνα με την “Θεογονία” τα πάντα ξεκινούν από το απόλυτο μηδέν, το κενό, το Χάος, το οποίο όμως δεν παρουσιάζεται με την σημερινή έννοια της “αταξίας” αλλά με την έννοια της “άλλης” πλευράς του κόσμου, το απύθμενο βάθος, ο Τάρταρος.


Τέλος είναι αξιοσημείωτη η προσπάθεια, ακόμα και με αθέμιτα μέσα, για την διατήρηση της εξουσίας. Από τον Ουρανό που έκρυβε τα παιδιά του στης Γης τα σπλάχνα, στον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του και τελικά στον Δία που “έριξε” στην κοιλιά του την πρώτη του σύζυγο, την Μήτιν, όταν ήταν έτοιμη να γεννήσει την Αθηνά, κατά τις συμβουλές της Γης και του Ουρανού. Σύμφωνα με τον μύθο ήταν πεπρωμένο να γεννηθούν από αυτήν σοφώτατα παιδιά που θα έχουν ίση με τον πατέρα τους σοφία και δύναμη. Σύμφωνα με τον Μανώλη Τσάμη στην “Ελληνική Θρησκευτική Παράδοση” ο μύθος αποκαλύπτει την συγκλονιστική δημιουργική αρχή πως ότι γεννιέται κάποτε θνήσκει διότι ο χρόνος που το έφερε σε ένα κύκλο ζωής κάποτε το καταβροχθίζει. Εδώ θα διαφωνήσω και θα υποθέσω ότι ο μύθος πλάστηκε έτσι διότι οι Αρχαίοι Έλληνες έδιναν ανθρώπινη διάσταση και ελαττώματα στους θεούς τους. Δεν αντιπροσώπευσαν ποτέ την εξιδανικευμένη αφηρημένη έννοια που τους έδωσαν οι υπόλοιπες θρησκείες. Μπορεί να ήταν παντοδύναμοι και παντογνώστες αλλά ποτέ δεν παρουσιάστηκαν ως αλάνθαστοι και όπως προανέφερα υπόκεινται και οι ίδιοι σε μία απρόσωπη μοίρα.


Απεικόνιση του Γενεαλογικού δέντρου της “Θεογονίας”.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΤΙ ΕΣΤΙ ΕΘΝΟΣ

Το ΕΘΝΟΣ σχηματιζεται απο δυο βασικους παραγοντες,την ΦΥΛΗ και την ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.Λεγοντας <φυλη>,εννοουμε την<καταγωγη>-οτι πρεπει δηλ.τα ατομα του Εθνους να εχουν κοινη καταγωγη.Δεν αρκει να εχουν αυτα<συνειδηση>
περι κοινης καταγωγης.Δεν αρκει δηλ.να πιστευουν στην κοινη τους καταγωγη,αλλα να εχουν πραγματι κοινη καταγωγη.Διοτι ΜΟΝΟΝ η κοινη καταγωγη-η κοινη<φυλετικη υπαγωγη>-συνεπαγεται ΚΟΙΝΟΥΣ κληρονομικους χαρακτηρες,αρα κοινα πνευματικα στοιχεια.Οταν υπαρχει κοινη καταγωγη,τοτε υπαρχουν κατα το μαλλον η ηττον κοινη γλωσσα,κοινος πολιτισμος,κοινη θρησκεια,κοινα ηθη,κοινη ιστορια.Αυτα τα δευτερογενη στοιχεια δεν αποτελουν,το καθενα ξεχωριστα,απαραιτητο στοιχειο συγκροτησεως Εθνους.Εν τουτοις ολα αυτα,οταν συνυπαρχουν,συντελουν στην συνοχη της κοινοτητος,στην δημιουργια δηλ.ΕΝΙΑΙΑΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ-του δευτερου παραγοντος συγκροτησεως του ΕΘΝΟΥΣ.ΕΘΝΟΣ ειναι επομενως ο ομοειδης φυλετικως λαος,που εχει συνειδηση της υπαρξεως του.
''Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ''

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΣΗΜΑΙΑ ΜΑΣ

Αυτή η σημαία στα μάτια τα δικά μας συμβολίζει τους Αγώνες όσων πολέμησαν, εργάστηκαν,θυσιάστηκαν, δολοφονήθηκαν, σκοτώθηκαν και έζησαν με πρώτιστες αξίες εκείνες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης και της Πατρίδας. Αυτούς που έβαλαν το δικό τους λιθαράκι στην αιώνιο πανύψηλο φρούριο του Ελληνικού Πολιτισμού. Δεν είναι ικανή καμία βουλή, κανένα κράτος και κανένας πολιτικός ή κεφάλαιο να την ξεφτιλίζει και να την ξεπουλάει καθημερινά. Οι δειλοί τη βλέπουν με φόβο. Οι προδότες σαν πανί. Οι αστοί σαν ύφασμα. Οι άνανδροι την καίνε. Μα εμείς τη βλέπουμε σαν τη Μάνα που καρτερεί να μας δεί να εκπληρώνουμε τα όνειρα μας. Τα δικά μας,τα δικά της, του Γένους.

ΛΟΓΙΑ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ




















"Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος." (ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 18-3-1919)

ΕΘΝΙΚΟ ΠΕΙΣΜΑ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

''Δεν θελω να πεθανει το Εθνος μου,το Εθνος αυτο, που τοσα εκαμε στην ζωη του, το εξυπνο,το τοσο ανθρωπινο. Για να το φυλαξω απο τον θανατο πρεπει τωρα να το καμω πεισματαρικο στην ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,στον ΕΘΝΙΣΜΟ, ας ειναι και υπερβολικο το αισθημα που θελω να δωσω στους Ελληνες. Μονον ετσι θα ζησει το ΕΘΝΟΣ.''

''Σε οποιους με κατηγορουν η με περιγελουν, γιατι τους κεντρω το Εθνικο τους αισθημα και τους μιλω αποκλειστικα,θα λεγω:Λοιπον θελετε να πεθανει το Εθνος σας;Αν το θελετε,πεστε το καθαρα,μην κρυβοσαστε''

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Η ΡΗΣΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΝΑΜΕ



πισταμνους πρς εδτας τι δκαια μν ν τ
νθρωπείῳ λγ π τς σης νγκης κρνεται, δυνατ δ
ο
προχοντες πρσσουσι κα ο σθενες ξυγχωροσιν.

κατά την συζήτησιν των ανθρωπίνων πραγμάτων το επιχείρημα του δικαίου αξίαν έχει, όπου ίση υπάρχει δύναμις προς επιβολήν αυτού, ότι όμως ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του"

ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ Ε89

Μετάφραση Ελ. Βενιζέλου


28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ Ι. ΜΕΤΑΞΑ

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi9AYAjQboFh1_5M3bFMvoiwdv6qY5bDyiuBuwvPV3Yjtp1ZG3BAXNnY5CWdpxeWu7FvNRIyWEpe_RHBqBZHx93XDCYKW4LJe3j_4jgmwduvaKGVqaTsCSNu7bWjJSewd6rxVoBPh5kloo/s400/%CE%99%CE%A9%CE%91%CE%9D%CE%9D%CE%97%CE%A3+%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91%CE%9E%CE%91%CE%A3.jpg

“Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν διά την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της.
Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηράν ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς να ζήσωμεν ως ελεύθεροι Έλληνες, μου εζήτησε σήμερον την 3ην πρωινήν ώραν την παράδοσιν τμημάτων του Εθνικού εδάφους κατά την ιδίαν αυτής βούλησιν και ότι προς κατάληψιν αυτών η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζε την 6ην πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρεσβευτήν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ’ εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδος.
Έλληνες
Τώρα θα αποδείξωμεν εάν πράγματι είμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Όλον το Έθνος θα εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε διά την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά μας και τας ιεράς μας παραδόσεις. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.


Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος
είναι να διαγράψεις τη μνήμη του.
Να καταστρέψεις τα βιβλία του,
την κουλτούρα του, την ιστορία του.
Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία,
να κατασκευάσει μια νέα παιδεία,
να επινοήσει μια νέα ιστορία.
Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός
για να αρχίσει αυτό το έθνος
να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν.
Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του
θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα.


Μ. Κούντερα

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΕ 10 ΛΕΠΤΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΛΑΣΓΟΣ: 26 ΧΡΟΝΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ.

free counters