νομικού και επιστήμων οικονομικής και κοινωνικής διοικήσεως
Ἕνας συνήθως εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος εἰκονίζει μία ὁλόκληρη Ἐποχή, μία ὁλόκληρη κοινωνία, σαρκώνοντας τὴν Ἰδέα γιὰ τὴν ὁποία ἀγωνίστηκε καὶ γιὰ τὴν ὁποία ἐν τέλει θυσίασε μὲ αὐταπάρνηση τὴν ὕπαρξή του.
Στὸ Πάνθεον τῶν Ἡρώων αὐτῆς τῆς ὑφῆς κατατάσσεται ὁ Λορέντζος Μαβίλης.
Ἡ Μοῖρα θὰ ὁδηγήσει τὸν παπποῦ του νὰ ἔλθει στὴν Κέρκυρα ὡς πρόξενος τῆς Ἱσπανίας. Στὴν Ἑλλάδα ἐπέλεξε νὰ ριζώσει καὶ νὰ κάνει οἰκογένεια. Ὁ υἱὸς του, Παῦλος, γίνεται ἕνας ἐπιτυχημένος δικαστικός, ἐρωτεύεται τὴν Κερκυραῖα Ἰωάννα Καποδίστρια Σούφη, καὶ τὸ Φθινόπωρο τοῦ 1860 γεννιέται ὁ Λορέντζος.
Ὁ φιλομαθὴς νέος ὁλοκληρώνει τὴν ἐγκύκλια παιδεία στὸ Πανελλήνιο Ἐκπαιδευτήριο "Καποδίστριας" καὶ ἀπὸ πολὺ μικρὸς ἔρχεται σὲ ἐπαφὴ μὲ μερικὲς ἀπὸ τις σπουδαιότερες προσωπικότητες τῆς ἐποχῆς του. Ὁ Ἑλληνιστὴς καὶ Ἱστορικὸς διδάσκαλός του, Ἰωάννης Ρωμανός, τὸν μυεῖ στὴν Ἀναγνωστικὴ Ἑταιρεία Κερκύρας, στὸ πρῶτο καθίδρυμα τοῦ νεώτερου Ἑλληνισμοῦ. Ἐκεῖ, ὁ Μαβίλης θὰ ἀφιερωθεῖ μέχρι καὶ τὸ τέλος τῆς ζωῆς του.
Γνωρίζεται μὲ τὸν κορυφαῖο τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων καὶ ἀρχηγὸ τοῦ κόμματος τοῦ Ρήγα Φεραίου, τὸν Κωνσταντινουπολίτη Ἰάκωβο Πολυλᾶ, ὁ ὁποῖος μάλιστα εἶχε ἀγωνισθεῖ γιὰ τὴν Ἕνωση τῆς Ἐπτανήσου μὲ τὴν Ἑλλάδα. Ἀξίζει νὰ ὑπογραμμίσουμε ὅτι φίλος καὶ διδάσκαλος τοῦ Πολυλᾶ ἦταν ὁ Διονύσιος Σολωμός. Ἀπὸ τὸν Ἰάκωβο Πολυλᾶ ὁ Λορέντζος διδάχθηκε τὴν ἀγάπη γιὰ τὶς Τέχνες καὶ τὰ Γράμματα, μεταλαμβάνοντας τὴν ἱερὴ κληρονομιὰ τοῦ Ἐθνικοῦ Ποιητῆ.
Ὁ Ἔρωτας γιὰ τὴν Πατρίδα εἶχε φυτευθεῖ στὴν καρδιὰ τοῦ Κερκυραίου φέρελπι. Μὲ τὴν καθοδήγηση τοῦ σοφοῦ διδασκάλου ἐγκολπώθηκε τὰ ἀριστουργήματα τοῦ Ἀρχαίου Κόσμου. Παράλληλα, σπούδασε τὴν ἰταλική, ἀγγλική, γαλλική, γερμανική, καὶ ἱσπανικὴ καὶ ἐντρύφησε στὴν ξένη φιλολογικὴ δημιουργία διευρύνοντας τοὺς πνευματικοὺς του ὁρίζοντες. Ὡς φοιτητὴς , μελέτησε τοὺς Dante, Shakespeare, Goethe καί Schiller τοὺς ὁποίους καὶ μετέφρασε ἀργότερα. Κατὰ τὴν μονοετή του παραμονὴ στὴν Ἀθήνα, ὁ Πολυλᾶς τὸν συστήνει στὸν Χαρίλαο Τρικούπη, μὲ τὸν ὁποῖο τότε θεμελίωνε τὸ πέμπτο πολιτικὸ κόμμα.
Τὸ 1879, ὁ Μαβίλης συνεχίζει τὶς σπουδὲς στὴν Γερμανία, ὅπου παραμένει γιὰ δεκατέσσερα συναπτὰ ἔτη. Πέραν τῶν κλασσικῶν σπουδῶν, ἐπιδίδεται στὴν Γλωσσολογία. Ἡ προσωπικότητά του χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸ συνεχὲς ἄνοιγμα τῆς σκέψης. Μέσα σὲ ἕνα ἔντονα φορτισμένο ἱστορικὸ καὶ πολιτικὸ γίγνεσθαι, ὁ Μαβίλης ἐνστερνίζεται τὶς ἰδέες τοῦ Κάντ, τοῦ Σωπενάουερ καὶ τοῦ Παρνασσισμοῦ. Ἡ μάθηση ὅμως δὲν ἦταν ὁ σκοπὸς τῆς ὑπάρξεώς του. Πίστευε πὼς ἔπρεπε νὰ δημιουργήσει ἕνα Ἔργο ἀντάξιο τῶν μεγάλων τοῦ Πνεύματος.
Ἡ κοφτερὴ κρίση καὶ τὸ δυνατὸ του μνημονικὸ -ἤξερε ἀπ' ἔξω τὴν Θεία Κωμωδία τοῦ Δάντη καὶ τὰ Ὁμηρικὰ Ἔπη, ἔπαιζε σκάκι μὲ ἑπτὰ ἀντιπάλους χωρὶς νὰ βλέπει τὸ παίξιμο- καὶ ἄλλα ἰδιαίτερα χαρίσματά του, ἔδειχναν πὼς θὰ ἐπετύχαινε τὸν σκοπὸ του. Δὲν γνωρίζουμε ἂν ἡ κληρονομιὰ ποὺ μᾶς ἄφησε ἦταν γιὰ ἐκεῖνον τὸ ἐπιθυμητό. Τὸ σίγουρο εἶναι πὼς ὁ Τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἐργάστηκε γιὰ τὸν Σκοπὸ ἦταν πρωτοφανής. Ἐπεξεργάστηκε τὴν γνώση καὶ τὰ χαρίσματά του στὴν ἐντέλεια, μὲ καρτερικὴ ἐπιμονή. Μέσα στὰ πενήντα του σονέττα, ἔβαλε τὴν ψυχὴ του. Ὅλες οἱ ἀρετὲς του ὅμως ἀναδεικνύονται στὸ ἄρτιο καὶ ἐξόχως λυρικὸ σονέττο "Ἡ Ἐλιὰ".
Ἡ αὐστηρὴ ἀφοσίωση στὸ Χρέος ἦταν ὁ ἄτεγκτος κανόνας τῆς ζωῆς του.
Ἡ Κρητικὴ Ἐπανάσταση, οἱ πόλεμοι, κάθε ἐθνικὸ κίνημα, τὸν ἔβρισκαν πρόθυμο νὰ θυσιασθεῖ. Καρτερικὸς στὸν πόνο καὶ στὴν στέρηση, συμμετεῖχε στὴν ἐκστρατεία τοῦ 1897. Λαβώθηκε ἀπὸ βόλι καὶ στὸ χέρι καὶ στὸν βραχίονα. Αὐστηρὸς πάντα μὲ τὸν ἑαυτὸ του, δὲν ἀπέφευγε κανένα ἀπὸ τὰ βάρη τοῦ Πολίτη πιστεύοντας στὴν ὑπακοὴ στοὺς νόμους καὶ στὸ καθῆκον.
Σεβόταν τὴν κοινὴ γνώμη, ἀλλὰ δὲν δίσταζε νὰ βρίσκεται μὲ ἐκείνους ποὺ τοῦ ὑπαγόρευε ἡ συνείδησή του. Τὸ παράστημα καὶ ἡ συμπεριφορὰ του γοήτευαν τοὺς ἀνθρώπους. Ἦταν τρυφερὸς καὶ εἰλικρινὴς μὲ τοὺς ἀγαπημένους του. Ἐνέπνεε σεβασμὸ καὶ ἐμπιστοσύνη.
Ἔπρεπε ὅμως νὰ μεσολαβήσει ὁ ἡρωικὸς θάνατος καὶ ἡ πολεμικὴ δόξα, γιὰ νὰ ἀναγνωρισθεῖ ἡ προσφορὰ τοῦ Λορέντζου Μαβίλη στὴν Πατρίδα.
Παρὰ τὸ προχωρημένο τῆς ἡλικίας, δὲν δίστασε νὰ λάβει μέρος στὴν τελευταία ἐκστρατεία. Δὲν τὸν φόβιζαν οἱ τεράστιες κακουχίες ποὺ θὰ ἀντιμετώπιζε διασχίζοντας τὴν Θεσσαλία, τὴν Μακεδονία καὶ τὴν Ἤπειρο ὡς Γαριβαλδινὸς Λοχαγός. Εἶχε φθάσει μὲ τοὺς ἄνδρες του στὸ Δρίσκο, μὲ τὸ ὄνειρο νὰ 'μπεῖ νικητὴς στὴν πρωτεύουσα τῆς Ἠπείρου. Ἀλλὰ ἡ Μάχη ἐκεῖ ἦταν καταστροφικὴ γιὰ τὸ Τάγμα τῶν Γαριβαλδινῶν.
Τὴν παραμονὴ τῆς 28ης Νοεμβρίου τοῦ 1912 ὁ ἀρχηγὸς εἶχε προτείνει νὰ ὑποχωρήσουν. Στὸ πολεμικὸ συμβούλιο ὁ Μαβίλης ἀντιστάθηκε καὶ ἐπέλεξε νὰ συμμετάσχει στὴν ἀπελπισμένη μάχη τῆς ἑπομένης γιὰ τὴν τιμὴ τῶν ὅπλων.
Ἦταν ἀκόμη αὐγή. Τὸ τάγμα ἀποδεκατιζόταν καὶ οἱ ἀξιωματικοὶ ἔπεφταν ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον. Μέσα στὸ χαλάζι ἀπὸ τὶς σφαῖρες ὁ ποιητὴς προχωροῦσε ἀγέρωχος πρὸς τὴν κορυφὴ. Ἕνα βόλι τὸν βρῆκε στὸ πρόσωπο. Ὑποχρεώθηκε νὰ ἀποτραβηχθεῖ. Σὲ ἕνα ξωκκλήσι τοῦ Δρίσκου στεγαζόταν τὸ στρατιωτικὸ νοσοκομεῖο. Φτάνοντας ἐκεῖ λαβωμένος, σήκωσε τὸ βλέμμα του γιὰ νὰ ξαναδεῖ τὸν κάμπο τοῦ πολέμου καὶ ἕνα ἀκόμη βόλι τὸν ηὗρε στὸ στόμα. Τὰ τελευταία του λόγια ἦταν συγκλονιστικὰ.
"(..)Ἐπερίμενα πολλὲς τιμὲς ἀπὸ τοῦτον τὸν πόλεμο, ἀλλὰ ὄχι καὶ τὴν τιμὴ νὰ θυσιάσω τὴν ζωὴ μου γιὰ τὴν Ἑλλάδα μου."
Ἔτσι ἔσβησε ἡ εὐγενικὴ αὐτὴ ὕπαρξη. Ἀκριβῶς ὅπως τὸ εἶχε προφητεύσει στὸ ἐκλεκτό σονέττο «ΧΑΡΡΙΣ».
Χερουβικῆς χαρᾶς χρυσὸς ἀθέρας
Σ' ἐφλόγισε πατῶντας τῆς Ἠπείρου
Τὸ χῶμα, σὰ στὴν πλατωσιὰ τοῦ ἀπείρου
Νἄστραφτε ἀπὸ τὸ «ἐν τούτῳ νίκα» - ὁ αἰθέρας,
Καὶ σὰ σὲ λάμψη παρουσίας δευτέρας
Μ' ἀποκαλυπτικοῦ ἀγαλλίαση ὀνείρου
Νἄβλεπες στὸ βυθὸ τοῦ Παμπονήρου
Νὰ γκρεμιστῇ ἡ Τουρκιά, τὸ ἀνίερο τέρας.
Καὶ σὲ λόγου σου τότε ἔκαμες τάμα
Νὰ φτάσῃς ὅπου μόνο αὐτὸς ξαμόνει
Ποὖναι ποιητὴς καὶ μάρτυρας ἀντάμα.
Τοῦ Ἀπόλλωνα ὄχι ἡ χάρη, ἡ δόξα μόνη
Σοῦ λειπε τοῦ θανάτου—κ' ἕνα βόλι
Σ' ἔστειλ' ἥρωα στὸ ἠλύσιο περιβόλι.
Ἔτσι ἐκοιμήθη τὴν 28η Νοεμβρίου τοῦ 1912 ὁ Ποιητής Λορέντζος Μαβίλης.
Στεφανωμένος Ἥρωας, δοξασμένος στὴν Ἠπειρωτικὴ Γῆ.
Μὲ Ἀγάπη καὶ Σεβασμό,
Ἰωάννα Γ. Καραγκιούλογλου
28 Νοεμβρίου 2022
Εἰκ.: Ὁ Ποιητὴς Μαβίλης διὰ χειρὸς Νίκου Ἐγγονόπουλου (1961)
Σινική μελάνη καί άκουαρέλλα σὲ χαρτί, 27x19 ἑκ.
Ἰδιωτικὴ Συλλογή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου