ΜΝΗΜΗ, Η ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

Τῆς Ἰωάννας Γ. Καραγκιούλογλου

Ἡ πολυετὴς προσπάθεια νὰ παραμείνουν οἱ Ἕλληνες ἡμιμαθεῖς ἀποδίδει καρπούς. Ἡ Ἑλλάς κατήντησε χώρα τῆς περιφέρειας τῆς Δύσης. Τελεῖ σὲ σχέση ἐξάρτησης ὑπὸ καθεστὼς πολλαπλασιαζομένης δυστυχίας.

Δὲν εἶναι δυνατὸν ἡ Ἑλλάδα νὰ εἶναι ψοφοδεὴς ἢ νὰ ἐκτελεῖ χρέη παρατηρητοῦ ποὺ ἀτενίζει τὴν ἐξέλιξη τῶν γεγονότων. Ἀτυχῶς ἐδῶ καὶ δεκαετίες, ἡ χώρα ἔχει τεθεῖ στὸν αὐτόματο πιλότο. Τὶ κι ἂν ἐναλλάσσονται τὰ κόμματα; Στὸ πηδάλιο τῆς χώρας παραμένει ὁ αὐτόματος πιλότος. Μία πολιτικὴ ἡ ὁποία ἔχει φτάσει σὲ σημεῖο νὰ προσβάλλει τὴν νοημοσύνη καὶ τὴν κρίση ὅσων μποροῦν ἀκόμη νὰ σκέπτονται ἐλεύθερα καὶ νὰ ἔχουν γνώση τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητας.

1825. Ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, ἀπευθυνόμενος πρὸς τὸν ὑφυπουργό Πολέμου καί Ἀποικιῶν τῆς Ἀγγλίας Οὐίλµοτ Χόρτον, συνοψίζει τὸ Νόημα τῆς ὑπάρξεώς μας.

"(..)Τό Ἑλληνικόν Ἔθνος ἀποτελεῖται ἀπό ἄτομα, τά ὁποῖα, µετὰ τήν κατάκτησιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, δέν ἔπαυσαν νά πρεσβεύουν τήν Ὀρθόδοξον θρησκείαν, νά ὁμιλοῦν τήν Γλῶσσαν τῶν πατέρων των καί τά ὁποῖα τελοῦν ὑπό τήν πνευματικήν ἢ κοσμικήν δικαιοδοσίαν τῆς Ἐκκλησίας των, ἀσχέτως τοῦ τόπου πού διαμένουν ἐν Τουρκίᾳ. Τά ὅρια τῆς Ἑλλάδος ἔχουν χαραχθῆ ἀπό τεσσάρων αἰώνων διά τῶν δικαίων, τά ὁποῖα οὔτε ὁ χρόνος, οὔτε πάσης φύσεως δεινά, οὔτε ἡ κατάκτησις ἠδυνήθησαν ποτέ νά διαγράψουν."

1930. Ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος πηγαίνει στὴν Ἄγκυρα γιὰ νὰ ὑπογράψει τὴν συμφωνία ποὺ θὰ ἐπέλυε τὶς οἰκονομικὲς διαφορὲς μεταξὺ Τουρκίας καὶ Ἑλλάδος. Ἡ Τουρκία ὄφειλε ἀποζημιώσεις στοὺς ἐκδιωχθέντες ἀπὸ τὴν Τουρκία, ἀνταλλάξιμους καὶ μὴ ἀνταλλάξιμους. Καὶ βεβαίως δὲν τὶς πλήρωνε. Ἡ ἀνταλλαγὴ ἀφοροῦσε τὰ 2.000.000 Ἑλλήνων τῆς Καθ' Ἡμᾶς Ἀνατολῆς σὲ ἀντιδιαστολή μὲ τὶς 400.000 μουσουλμάνους ἔναντι τῶν ὁποίων εἶχαν ἀνταλλαχθεῖ.

Ἔκτοτε, τὶς ἀποζημιώσεις τὶς ὁποῖες ὀφείλει μὲ βάση τὴν Συνθήκη τῆς Λωζάννης νὰ καταβάλει στοὺς πρόσφυγες, ἡ Τουρκία δὲν τὶς ἔχει ἐξοφλήσει. Ἡ Ἑλλάδα εἶχε ἤδη πληρώσει ἕνα σημαντικὸ μέρος στὶς διάφορες φάσεις τῶν διαπραγματεύσεων ποὺ προηγήθηκαν τοῦ 1930. Ὅταν ἄρχισαν οἱ διαπραγματεύσεις, ἐφαρμοζόταν τὸ γνωστὸ σύστημα. Κατέβαλε κάτι ἡ Ἑλλάδα, ἡ Τουρκία δὲν κατέβαλε τίποτε. Διεκόπτοντο οἱ συνομιλίες. Τὴν ἑπόμενη φορὰ ἡ Ἑλλάδα κατέβαλε κάτι, ἡ Τουρκία δὲν κατέβαλε, καὶ πάλι διεκόπτοντο οἱ συνομιλίες.

Ἡ ἴδια μέθοδος ἀκολουθήθηκε καὶ στὸ Κυπριακό. Κάθε φορὰ ἡ Ἑλληνικὴ πλευρὰ ἔκανε μία ὑποχώρηση, κατεγράφετο ἡ ὑποχώρηση, ἀλλά ἡ Τουρκία ἦταν ἀνυποχώρητη. Καὶ ἔτσι, φθάσαμε στὴν καταγραφὴ ὅλων τῶν Ἑλληνικῶν ὑποχωρήσεων, οἱ ὁποῖες ἐνσωματώθηκαν στὸ περίφημο Σχέδιο Ἀνάν. Ἔτσι γεννιοῦνται τὰ περιώνυμα Σχέδια καὶ Μέτρα. Ἀπὸ τὶς συνεχεῖς κατὰ διαστήματα καταγραφές, δηλαδὴ ὑποχωρήσεις τῆς Ἑλλάδος, προκειμένου νὰ γίνεται διάλογος μὲ τὴν τουρκικὴ πλευρά. Προφανῶς σήμερα καθόμαστε στὸ τραπέζι τῶν συζητήσεων καὶ διαπραγματεύσεων διότι ἡ Ἑλλάς εἶναι εὐήθης.

Τὰ ἱστορικὰ γεγονότα δὲν μας ἐπιτρέπουν τίποτε ἄλλο πέραν ἀπὸ τὸ νὰ εἴμεθα ρητοὶ καὶ κατηγορηματικοί. Ἡ τυφλὴ ἔπαρση τοῦ τουρκικοῦ δεσποτισμοῦ δὲν καταλαβαίνει ἀπὸ συγκατάνευση σὲ καμμία συνθήκη. Ἡ Τουρκία ἔχει ἀνάγκη τὴν οἰκονομικὴ δύναμη καὶ γι' αὐτὸ ἐπιτίθεται, διεκδικεῖ, ἑρμηνεύοντας τὸ δίκαιο σύμφωνα μὲ τὰ συμφέροντά της.

Ὑπὸ ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ πνεῦμα ἀποφασίστηκε νὰ μείνουν οἱ Ρωμηοὶ στὴν Πόλη. Ὄχι λόγῳ τῆς μεγαθυμίας τοῦ τουρκικοῦ κράτους, ἀλλὰ διότι ἡ οἰκονομία τῆς Τουρκίας ἐλεγχόταν -μέχρι τὸ 1922- ἀπό τοὺς μὴ μουσουλμάνους. Ἡ καρδιὰ τῆς οἰκονομίας τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, στὴν ἔκταση τῆς σημερινῆς Τουρκίας, τὸ 70% τῆς οἰκονομίας, χτυποῦσε στὴν Κωνσταντινούπολη.

Οἱ διωγμοὶ εἰς βάρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης, δὲν ἔγιναν μὲ ἄλλο κριτήριο πέραν τοῦ οἰκονομικοῦ. Οἱ διωγμοί, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸν νόμο ἀπαγόρευσης ἀσκήσεως ὁρισμένων ἐπαγγελμάτων, ἐφαρμόστηκαν ἀπὸ τὴν ἑπομένη τῆς ὑπογραφῆς τῆς ἑλληνοτουρκικῆς φιλίας, τὸ 1930. Ὅμως. Γιατὶ ἐφαρμόστηκε ἕνας τέτοιος νόμος ἐφόσον ὑπῆρχε ἑλληνοτουρκικὴ φιλία; Καὶ ὁ φόρος περιουσίας τὶ ἦταν; Μία μεταφορὰ περιουσιακῶν στοιχείων ἀπὸ τοὺς μὴ μουσουλμάνους, πρὸς τοὺς ἀγᾶδες ποὺ ἦρθαν ἀπὸ τὴν Ἀσία καὶ ἔναντι πινακίου φακῆς ἀγόραζαν ὁλόκληρες περιουσίες.

Τὸ ἑπόμενο ἐρώτημα δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ρητορικὸ. Πόσοι εἶναι οἱ Κωνσταντινουπολίτες πρώτης γενιᾶς, ὄχι Μικρασιάτες, Κωνσταντινουπολίτες, πού ἔχουν ἐκλεγεῖ στὴν Ἑλληνικὴ Βουλή; Καὶ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι διαφορετικά, καθὼς ἀπὸ τὸ 1922 καὶ μετὰ διεσπάρησαν οἱ πρόσφυγες γιὰ νὰ μὴν ἀποτελέσουν πολιτικὴ δύναμη ἄσκησης πιέσεως; Ἰδίως ἀπὸ τὸ 1934 καὶ μετὰ ἔμειναν ἐκτὸς πολιτικῆς - καὶ αὐτὸ διόλου τυχαῖα.

1934. Φθάνει στὴν Ἑλλάδα μὲ κάθε ἐπισημότητα, ὁ ὑπουργὸς ἐθνικῆς οἰκονομίας τῆς Τουρκίας, ὁ Τζελὰλ Μπαγιάρ, ὁ μετέπειτα Πρωθυπουργὸς καὶ ἐν συνεχείᾳ Πρόεδρος τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας.

Ὁ Κεμάλ, ὅπως διηγεῖται ὁ ἴδιος ὁ Μπαγιάρ, τοῦ εἶχε πεῖ:

-Κοίταξε, ὁ Βενιζέλος ἔχασε τὶς ἐκλογὲς, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀπὸ αὐτοὺς πού θὰ μείνουν μὲ σταυρωμένα χέρια. Θὰ κάνει πραξικόπημα. Μάθε. Θὰ κάνει πραξικόπημα; Καὶ ἂν ναὶ, πότε.

Τὸ πραξικόπημα ἔγινε ἕναν χρόνο μετά. Ἀπέτυχε, καὶ ὁ Βενιζέλος μαζί μὲ τὴν οἰκογένειά του ἔφυγε στὸ Παρίσι, ὅπου καὶ πέθανε.

Καὶ συνεχίζει.

-Τὸ δεύτερο πού θέλω νὰ μάθεις, εἶναι γι' αὐτοὺς πού ἔφυγαν ἀπὸ ἐμᾶς. Ἔμαθα ὅτι δεινοπαθοῦν. Μάθε σὲ ποιὸ βαθμὸ ἐπηρεάζουν τὴν Ἑλληνικὴ πολιτικὴ ζωή.

Ὁ Κεμάλ ἀγωνιοῦσε. Φοβόταν. Μὴν τυχὸν οἱ Ρωμηοὶ ἐπηρεάσουν τὴν πολιτικὴ τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἐπιρροὴ θὰ ἦταν -καὶ εἶναι- εἰς βάρος τῆς Τουρκίας. Οἱ Ἕλληνες τοῦ Μείζονος Ἑλληνισμοῦ ἔχουν βιώματα. Δὲν μποροῦν νὰ ἐθελοτυφλοῦν, διότι ἔχουν γνώση. Καὶ βεβαίως, δὲν μποροῦν νὰ μειοδοτοῦν.

Φθάνουμε στὰ Γεγονότα τοῦ '55. Ἔρχεται ἡ 6η Σεπτεμβρίου. Χρησιμοποιοῦνται οἱ Κωνσταντινουπολίτες ὡς ὅμηροι στὸ Κυπριακό. Καὶ μαζὶ μὲ τὰ Σεπτεμβριανὰ ἀρχίζει καὶ ἡ ἑλληνοτουρκικὴ φιλία ἀμερικανικῆς ἐμπνεύσεως. Οἱ ἀποζημιώσεις ποὺ ἦρθαν ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ καὶ ἀπὸ τὴν Ἀμερική, δὲν παραδόθηκαν ποτὲ στοὺς πληγέντες. Μὲ τὰ χρήματα αὐτὰ δημιουργήθηκε πολὺ ἔξυπνα ἕνα καθεστὼς ἐξωτερικοῦ ἐμπορίου ἐλεγχόμενο ἀπὸ τὴν Ἄγκυρα. Ἔτσι ἀποκλείστηκαν οἱ Ἕλληνες, ἐνῶ χρηματοδοτήθηκαν Τοῦρκοι τοῦ καθεστῶτος κυρίως, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν ἐμπορικοὶ ἀντιπρόσωποι καὶ στὴν συνέχεια μετατράπηκαν σὲ βιομηχάνους. Καὶ ἡ οἰκονομία ἀπογειώθηκε.

Τὸ 1964 ἐκδιώκονται οἱ Ἕλληνες ὑπήκοοι καὶ μαζὶ τους καὶ οἱ Ρωμηοὶ διότι δὲν τοὺς ἔχουν πλέον ἀνάγκη. Καὶ τὸ 1974 μπαίνει τελεία καὶ παῦλα. Αὐτὴ εἶναι ἡ Ἱστορία. Καταδεικνύει γιατὶ τὸ μεῖζον θέμα τῆς οἰκονομικῆς ἐξουσίας σὲ συνδυασμὸ μὲ ἐκεῖνο τῆς ἄσκησης τῆς πολιτικῆς ἐπιρροῆς εἶναι τὰ δύο ἐπιζητούμενα ποὺ ταλανίζουν τὴ μοῖρα τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Βεβαίως ἐκ μέρους τῆς Ἑλλάδος δὲν μπορεῖ νὰ τηρηθεῖ στάση ἐχθρική. Ἀλλὰ ἀντὶ τῆς λαγνείας, μπορεῖ νὰ τηρηθεῖ μίας ἀξιοπρεπής στάση. Διότι ἡ ἀξιοπρεπής στάση ἀνυψώνει τὸν Ἄνθρωπο. Τοῦ δίνει τὴν πρέπουσα θέση μέσα στὴν κοινωνία καὶ μέσα στὴν Ἐθνικὴ ὁμάδα στὴν ὁποῖα ἀνήκει.

Φίλτατε Ἀναγνώστη.

Ἡ Μνήμη εἶναι ἡ Ἐνδοχώρα τοῦ Γένους.

Ἀπὸ τὴν Πατρίδα μας, τὴν Κωνσταντινούπολη, τὴν Ἰωνία καὶ τὴν Αἰολία, τὴν Καππαδοκία, τὸν Πόντο καὶ τὴν Κύπρο, τὴν Ἀνατολικὴ Ρωμυλία, τὴν Ὀδησσὸ καὶ τὴν Ρουμανία, τὴν Αἴγυπτο καὶ τὴν Ἤπειρο, μᾶς ἔδιωξαν συντεταγμένα. Μὲ σφαγὲς καὶ ἐξόντωση. Ἑκατομμύρια Ἕλληνες χάθηκαν. Ἡ Ἑλλάς ἔχει δικαιώματα ὄχι νὰ κατακτήσει, ἀλλὰ νὰ ἀνακτήσει. Δικαιώματα πού ἀφαιρέθηκαν διὰ τῆς βίας, μὲ ξερριζώματα καὶ γενοκτονίες. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄποψη τῆς ὑλικῆς δικαιοσύνης τὸ Ἑλληνικὸ Ἔθνος ὀφείλει νὰ ζητήσει ἱκανοποίηση.

Ἡ Ἱστορία δὲν ψεύδεται. Στὰ γκρεμισμένα Τείχη τῆς ρημαγμένης Πολιτείας, στ' ἁγιασμένα νερὰ τοῦ Βοσπόρου, σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τοῦ Ἑλληνικοῦ Κόσμου, ὁ Ἑλληνισμὸς ἔχει ἀφήσει ἀνεξίτηλη τὴν παρουσία του.

Ὁ βάρβαρος, παραμένει ὁ δεσμοφύλακας. Ὁλότελα ξένος πρὸς τὴν ἱστορικὴ πορεία τοῦ Ἔθνους, μὲ τὸ ἄγριο ἔνστικτό του συνδράμει στὴν σφυρηλάτηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μὲ τὴν ἐνοχλητική του παρουσία πυροδοτεῖ τὴν Ἀνάσταση.

Ἡ Ἐθνικὴ μας ὕπαρξη κρέμεται ἀπὸ ἐμᾶς. Ἀρκεῖ νὰ μεριμνήσουμε γιὰ τὸ Κοινόν. Οὔτε μὲ ἀλαζονεία, οὔτε μὲ δουλοπρέπεια. Νὰ ὑπερασπίσουμε τὰ δίκαιά μας ὁμοφώνως δίχως νὰ παγιδευόμαστε σὲ ἀλλότριες σκευωρίες καὶ μικρότητες.

Ἡ Ἱστορία φωτίζει τὴν οὐσία τῆς ἀσκούμενης πολιτικῆς. Ἐκεῖνο ποὺ μπορεῖ καὶ κάνει ὁ Ἕλληνας γιὰ τὴν Πατρίδα του, ἄλλος δὲν μπορεῖ νὰ τὸ κάνει. Τὰ ὑλικὰ ἀρκοῦν.

Ἐάν πιστεύουμε σὲ αὐτὸ ποὺ κάνουμε, θὰ ξαναδέσουμε τὴν σπασμένη ἁλυσίδα.

Πέρας ἐπιτέλει μὴ ἀποδειλιῶν.

[Δημοσιεύθηκε στὴν ἐφημερίδα Δημοκρατία

Ἀρ. Φύλλου 3.049, σ. 14]