ΠΩΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΩΣ MIDDLE POWER

Του Κωνσταντίνου Γρίβα 

Αναπληρωτή Καθηγητή Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Επανειλημμένως ο γράφων έχει αναφερθεί στην ανάγκη εθνοκεντρικής στρατηγικής και αυτόνομου γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας στο διαμορφούμενο διεθνές σύστημα, μακριά από εξαρτήσεις, ταυτίσεις και πάσης φύσεως "ανήκειν". Η συνήθης αντίδραση σε παρόμοιες απόψεις είναι ο χλευασμός, δεδομένου ότι η "μικρή", "ασήμαντη" και "χρεωκοπημένη" Ελλάδα δεν μπορεί –κατά την τρέχουσα αντίληψη– παρά να αποτελεί χώρα-εξάρτημα κάποιας Μεγάλης Δύναμης.

Στο παρόν άρθρο θα επιχειρήσουμε μια προέκταση της άποψης για εθνικά ανεξάρτητη, αδέσμευτη και αυτόφωτη γεωπολιτική λειτουργία. Θα εξετάσουμε, σε πολύ γενικές γραμμές πώς η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως μεσαία δύναμη (Middle Power) στο σύνθετο σημερινό διεθνές σύστημα. Η κυρίαρχη αντίληψη για τη μορφή που έχει το σημερινό διεθνές σύστημα είναι πως μετατρέπεται σε πολυπολικό.

Όμως, αυτός ο όρος εκφράζει μια πιο πολύπλοκη κατάσταση από ότι συνήθως εννοείται. Μεταξύ των άλλων, σήμερα φαίνεται πως βρισκόμαστε στη φάση αποκρυστάλλωσης της δεύτερης γενεάς του σύγχρονου πολυπολικού διεθνούς συστήματος. Η πρώτη γενεά προέκυψε από την έμπρακτη αποδόμηση της φαντασίωσης ενός μονοπολικού κόσμου, ελεγχόμενου, υποτίθεται, από τις ΗΠΑ.

Η μετεωρική άνοδος της Κίνας, η λιγότερο εντυπωσιακή, αλλά επίσης σημαντική, άνοδος της Ινδίας και η αναγέννηση της Ρωσίας, σε συνδυασμό με τον εγκλωβισμό των ΗΠΑ στον χιμαιρικό και αυτοκαταστροφικό "Πόλεμο ενάντια στην Τρομοκρατία", οδήγησαν στη λήθη το όνειρο της αμερικανικής μονοκρατορίας. Αυτή η δομή ακολουθήθηκε από την εξέλιξη πολλών μεσαίων χωρών, που αποτελούν τη δεύτερη γενεά του πολυπολικού συστήματος, σε φιλόδοξους αυτόνομους δρώντες.

Ορισμένες από τις χώρες αυτές είναι η Ινδονησία, το Πακιστάν, το Ιράν και η Τουρκία. Οι χώρες αυτές δεν έχουν, φυσικά, τα μεγέθη των ΗΠΑ της Ρωσίας ή της Ινδίας. Αξιοποιώντας, όμως, τα κενά μεταξύ των μεγαλύτερων δυνάμεων, μπορούν να έχουν και αυτές σημαντικό μερίδιο στη διεθνή κατανομή ισχύος. Με ποδοσφαιρικούς όρους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι παίζουν και αυτές στην Α' Εθνική του διεθνούς συστήματος. Ως ουραγοί μεν σήμερα, αλλά με φιλοδοξίες για το μέλλον. Έτσι, οι νέες δυνάμεις δημιουργούν ανησυχίες στην "παλιά φρουρά" που βλέπει τα προνόμιά της να απειλούνται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΡΥΤΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ Slpress.gr