Τοῦ Μάνου Ν. Χατζηδάκη, Προέδρου Δ.Σ. τοῦ ΕΠΟΚ
Ἀπό τήν ἐποχή τοῦ ἑνωτικοῦ Δημοψηφίσματος τῆς 15-1-1950 , εἶχαν ἀρχίσει στήν Κύπρο σκέψεις ἐνόπλου ἀνταρτικοῦ ἀγῶνος κατά τῶν Ἄγγλων.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στό προπαρασκευαστικό στάδιο,εἶχαν οἱ κυπριακῆς καταγωγῆς ἀδελφοί Σάββας καί Σωκράτης Λοϊζίδης, ὁ Γεώργιος Στράτος καί ὁ Γεώργιος Ζήσης.Τόν Μάρτιο τοῦ 1951, συναντώμενοι μυστικά στήν Ἀθήνα, εἶχαν ἀρχίσει νά κινοῦνται γιά τήν συγκρότησι μίας “Ἐπιτροπῆς Ἀγῶνος”. Εἶχαν ἀρχίσει μάλιστα νά μυοῦν πρόσωπα, μέ πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τόν καθηγητή Δημήτριο Βεζανῆ.
Ἡ προετοιμασία
Ἡ “Ἐπιτροπή Ἀγῶνος” προσπαθοῦσε νά ἐπιτύχει συγκέντρωσι χρημάτων καί ὁπλισμοῦ. Καί προσανατολίσθηκε πρός τήν ἐξεύρεσι καί μύησι ἑνός Ἕλληνος ἀξιωματικοῦ Κυπριακῆς καταγωγῆς νά ἀναλάβη τήν στρατιωτική ἡγεσία τοῦ ἀγῶνος. Ἔτσι κατέληξαν στήν προσέγγισι τοῦ κυπριακῆς καταγωγῆς Συνταγματάρχου ἐ.ἀ. Γεωργίου Γρίβα. Πληροφορίες τόν ἔφεραν, μετά τό δημοψήφισμα, τόν Αὔγουστο τοῦ 1950, νά εἶχε κατέλθη στήν Κύπρο γιά μελέτη τῶν συνθηκῶν μιᾶς τέτοιας πιθανότητος καί τά Χριστούγεννα τοῦ ἰδίου ἔτους νά εἶχε ἔλθη σέ ἐπαφή μέ τόν τότε Α/ΓΕΣ Ἀντιστράτηγο Γ. Κοσμᾶ -ἔμπιστο τοῦ Παπάγου- γιά ἀνάληψι ἐνόπλου δράσεως.
Ὁ Γρίβας ἐδέχθη ἐνθέρμως τήν πρότασι τῆς Ἐπιτροπῆς τόν Μάρτιο τοῦ 1951 καί τόν Ἰούλιο τοῦ ἰδίου ἔτους πῆγε σέ μυστική ἀποστολή στήν Κύπρο, κατά τήν ὁποία ἦλθε σέ ἐπαφή γιά πρώτη φορά καί μέ τόν Μακάριο.
Τόν Ἰούνιο τοῦ 1952 πλέον, ὁ Μακάριος ἦλθε στήν Ἀθήνα. Ἡ Ἐπιτροπή εἶχε ἤδη προχωρήσει σέ μυήσεις, συγκέντρωσι χρημάτων καί ὑλικοῦ κατά τό μεσοδιάστημα. Τότε ὁ Μακάριος ἀνέλαβε καί Πρόεδρος τῆς “Ἐπιτροπῆς Ἀγῶνος”.
Τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1952 ὁ Γρίβας πῆγε γιά δεύτερη φορά μυστικά στήν Κύπρο γιά ἀναγνώρισι καί ὀργάνωσι τοῦ ἀγῶνος.
Κατά τά τέλη Φεβρουαρίου 1953, ὁ Μακάριος ἦλθε καί πάλι στήν Ἀθήνα. Καί στίς 7 Μαρτίου 1953 ἐδόθη ὁ “Ὅρκος” στόν Ἀγῶνα. Ὁ Γρίβας ἐκείνη τήν ἡμέρα ἀπουσίαζε καί τόν ἔδωσε ἀργότερα. Στόν Γρίβα ἀνετέθη ἡ στρατιωτική ἀρχηγία τοῦ ἀγῶνος. Κατ᾽ ἔμπνευσιν τοῦ δικηγόρου Κ. Εὐσταθόπουλου το 1954 ἔλαβε τό ψευδώνυμο “Διγενῆς”.
Τήν στρατιωτική ἀρχηγία τοῦ ἀγῶνος ἀνέλαβε ὁ Συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας
Τήν ἄνοιξι τοῦ 1954, τά πρῶτα ὅπλα πήγαιναν στήν Κύπρο μέ τό ἱστιοφόρο “Σειρήν”. Παράλληλα, Γρίβας καί Σ. Λοϊζίδης ἔφθαναν στήν Κύπρο στίς 10 Νοεμβρίου 1954. Ὁ “Διγενής” ἄρχισε ἀμέσως τήν προετοιμασία μέ συγκρότησι μαχητικῶν ὁμάδων, ἐκπαίδευσι, κατανομή ὁπλισμοῦ, δημιουργία πολιτικῶν πυρήνων, ὀργάνωσι συνδέσμων κλπ.
Οἱ Κύπριοι δέν εἶχαν πολεμική παράδοσι καί οἱ μαχητές στρατολογοῦντο ἀπό Χριστιανικές ὀργανώσεις, κυρίως τήν Π.Ε.Κ. (Παναγροτική Ἕνωσις Κύπρου), τήν Π.Ε.Ο.Ν. (Παγκύπριος Ἐθνική Ὀργάνωσις Νεολαίας) καί τήν Ο.Χ.Ε.Ν. (Ὀρθόδοξος Χριστιανική Ἕνωσις Νέων), στούς ὁποίους ἔδινε στοιχειώδη στρατιωτική ἐκπαίδευσι. Τό στρατιωτικό ὑλικό ἦταν ἀνεπαρκές καί ἡ ἀποπειραθεῖσα νέα ἀποστολή τοῦ ἱστιοφόρου “Σειρήν” τόν Ὀκτώβριο, ἀπέτυχε.
Ἡ προετοιμασία περιῆλθε στήν γνῶσι του Παπάγου. Στούς ἀδελφούς Λοϊζίδη εἶχε πῆ ὅταν ἔμαθε τήν ἀποστολή ὁπλισμοῦ τόν Μάρτιο τοῦ 1954: «Κάνετε ὅ,τι κάνετε. Νά σᾶς βοηθήση καί ὁ Στρατός νά πάρετε καινούργια ὅπλα, ἀλλά πρός Θεοῦ νά μή γνωσθῆ ποτέ, ὅτι ἐγώ γνωρίζω ὁτιδήποτε. Καί νά σβήσετε ἀπό τά κιβώτια τό Ε.Σ. (Ἑλληνικός Στρατός)». Ἡ σαφής στροφή τοῦ Στρατάρχου ὑπέρ τοῦ ἐνόπλου ἀγῶνος, ἔγινε ἀμέσως μετά τήν παταγώδη ἀποτυχία τῆς ἑλληνικῆς προσφυγῆς στόν ΟΗΕ.
Φαίνεται ὅμως ὅτι ὁ Στρατάρχης Παπάγος, δέν εἶχε ἱδιαίτερη ἐμπιστοσύνη στόν Γ. Γρίβα καί, προτιμοῦσε νά τόν ἀναθέση στόν Στρατηγό Νικόλαο Παπαδόπουλο (Παπποῦ). 15 χρόνια ἀργότερα -στίς 12 - 9 - 1970- ὁ Μακάριος ἔλεγε στόν τότε Βασιλέα Κωνσταντίνο Β’: «Ὁ Στρατάρχης Παπάγος εἶναι ὁ μόνος πού μέ εἶχε προειδοποιήσει νά μή χρησιμοποιήσω τόν Γρίβα διότι μίαν ἡμέρα θά μοῦ δημιουργήση ζητήματα».[1]
Κατά τήν συνάντησι Μακαρίου - Γρίβα στίς 11 Ἰανουαρίου 1955, ὁ Μακάριος διαβεβαίωσε ὅτι ὁ Παπάγος ἦταν πλέον σύμφωνος καί μάλιστα ἐπείγετο νά ἀρχίση τό ἀντάρτικο. Ὡς σύνδεσμος τοῦ Ἀγῶνος μέ τόν Παπάγο, ὡρίσθη ὁ Σάββας Λοϊζίδης. Ὁ Γρίβας, σημείωνε χαρακτηριστικά στό ἡμερολόγιό του γιά τόν Παπάγο: «Ἤδη, ὅταν εἶδε ὅσα ἐγένοντο, καί πρό τοῦ ἀδιεξόδου εἰς ὅ εὑρέθη κατόπιν τῆς ἀποφάσεως τοῦ ΟΗΕ, ἠναγκάσθη νά τό ἐγκολπωθῆ… Ἀλλά ποῖα ἡ βοήθειά του; Οὐδεμία…».
Ἀντίθετα, ὁ Βασιλεύς Παῦλος ἦταν ἐνάντια στήν κάθοδο τοῦ Γρίβα στήν Κύπρο καί στόν ἀγῶνα τῆς ΕΟΚΑ. Στά “Ἡμερολόγιά” του ὁ Σ. Σουλτσμπέργκερ γράφει σχετικά, σέ συνομιλία πού εἶχε μέ τόν τότε Βασιλέα στίς 253 - 1 - 1957: «Καθώς μιλούσαμε, ὁ Παῦλος εἶπε καί κάτι ἄλλο: Ὁ Παπάγος διέπραξε μέγα λάθος μέ τό νά ἀφήση τόν Γρίβα νά πάη στήν Κύπρο. Τοῦ τό εἶχα πῆ τότε νά μήν ἐπιτρέψη στόν Γρίβα νά πάη στήν Κύπρο!...».
Ἐθνική Ὀργάνωσις Κυπρίων Ἀγωνιστῶν
Στίς 13 Ἰανουαρίου 1955 ἡ ὀργάνωσις βαπτίσθηκε: Ἐθνική Ὀργάνωσις Κυπρίων Ἀγωνιστῶν- Ε.Ο.Κ.Α. Δυστυχῶς ὅμως, λίγες μέρες μετά, στίς 25 - 1 - 1955 -προφανῶς κατόπιν προδοσίας- τό ἱστιοφόρο “Ἅγιος Γεώργιος”, κατάφορτο πολεμικοῦ ὑλικοῦ γιά τήν ΕΟΚΑ, συνελήφθη ἀπό τούς Ἄγγλους καί μεταξύ τῶν συλληφθέντων ἦταν καί ὁ Σωκράτης Λοϊζίδης.
Στίς 7 Μαρτίου 1955 ἔγινε ἡ τελευταία συνάντησις, πρό τοῦ ἀγῶνος, Μακαρίου - Γρίβα. Ὁ Γρίβας πρότεινε λόγῳ συμβολισμοῦ, ἔναρξι τοῦ ἀγῶνος στίς 25 Μαρτίου 1955. Τελικά ὅμως ἀπεφασίσθη ἡ 1η Ἀπριλίου, διότι δέν τό ἐπέτρεπε τό φεγγάρι, τό ὁποῖο ἔδυε ἀργά καί δέν θά κάλυπτε τούς μαχητές.
Τήν 1η Ἀπριλίου 1955 ἡ θρυλική ΕΟΚΑ ἔκανε γιά πρώτη φορά τήν ἐμφάνισή της. Ἐκκωφαντικές ἐκρήξεις ἐγίνοντο στόν Ραδιοφωνικό Σταθμό Λευκωσίας, στήν Λάρνακα, στήν Ἀμμόχωστο καί στήν Λεμεσό. Παράλληλα, ἡ πρώτη Προκήρυξις τοῦ “Διγενῆ” διενέμετο ἀπό τό ἕνα ἄκρο τῆς Κύπρου ἔως τό ἄλλο, μέ τό προσκλητήριο:
«ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΝΑΞΙΝ ΤΟΥ ΑΓΓΛΙΚΟΥ ΖΥΓΟΥ». Καί μέ τήν καταγγελία: «Διεθνεῖς Διπλωμάται! Ἀτενίσατε τό ἔργον σας. Εἶναι αἶσχος ἐν εἰκοστῷ αἰῶνι οἱ λαοί νά χύνουν τό αἷμα των γιά νά ἀποκτήσουν τήν λευτεριά των, τό θεῖον αὐτό δῶρον γιά τό ὁποῖον καί ἐμεῖς ἐπολεμήσαμεν παρά τό πλευρόν τῶν λαῶν σας καί γιά τό ὁποῖον σεῖς τουλάχιστον διατείνεσθε ὅτι ἐπολεμήσατε ἐναντίον τοῦ ναζισμοῦ καί τοῦ φασισμοῦ».
Ὁ Γ. Γρίβας μέ ἀντάρτες τῆς ΕΟΚΑ
Γιά σχεδόν 4 χρόνια θά κρατήση ὁ ἡρωϊκός ἀγῶνας τῆς ΕΟΚΑ. Χωρίς μέσα, μέ ἀβέβαιη οἰκονομική κάλυψι, μέ αὐτοσχέδια ὅπλα, ὁ “Διγενῆς” θά δημιουργήση ἕνα ἀντάρτικο πού θά θεωρεῖται πρότυπο γιά τίς στρατιωτικές σχολές παγκοσμίως. Ἕνα ἀντάρτικο πού θά πλήξη τό γόητρο τῆς Βρεταννικῆς Αὐτοκρατορίας μέ μερικά ἀμούστακα παιδιά. Ἀλλά καί θά δημιουργήση ὁλοκαυτώματα, θυσίες καί ἀπαγχονισμούς.[2] Γράφει ὁ Σπ. Μαρκεζίνης: «Ἦταν φανερό ὅτι τό ἀντάρτικο ἐπεχειρεῖτο ὡς συνέχεια τῆς διπλωματικῆς μάχης πού δέν εἶχε κερδηθεῖ».[3] Ἡ ΕΟΚΑ παρεῖχε ἕνα μεγάλο διπλωματικό πλεονέκτημα ἀσκώντας πίεσι στόν πληγωμένο βρεταννικό λέοντα, ὁ ὁποῖος ἐπείγετο ἔτσι νά δώση λύσι.
Ἐγκατάλειψις τῆς ΕΟΚΑ
Ἡ Κυβέρνησις Καραμανλῆ (1956 - 1959) χειρίσθηκε τό Κυπριακό τυχοδιωκτικά. Τυπικά διεκήρυττε τήν συνέχισι τῆς πολιτικῆς τῶν προκατόχων του ἐνῶ στήν οὐσία μέ παρασκηνιακή διπλωματία μεθόδευε ἄλλες λύσεις. Πολύ ἐπιγραμματικά ὁ Γ. Παπανδρέου ἔλεγε στίς 10 - 8 - 1957: «Ἡ Κυβέρνησις, διά τό Κυπριακόν, ἐπαγγέλεται τόν ἀγῶνα καί βυσσοδομεῖ τόν συμβιβασμόν».
Ἡ ΕΟΚΑ ἐγκαταλείφθη στήν τύχη της. Κάθε ὑποστήριξις καί ἐφοδιασμός (μυστικά βέβαια) τῆς ΕΟΚΑ σέ χρήματα, ὅπλα καί πυρομαχικά διεκόπη! Καί ἐνῶ οἱ ἀγωνιστές τῆς ΕΟΚΑ ἀφήνοντο στήν ἡρωϊκή μοίρα τους, ἡ Κυβέρνησις Καραμανλῆ ἐπέτρεπε τήν ἄνοιξι τοῦ 1956 διέλευσι βρεταννικοῦ ἀεροπλάνου ἐμφόρτου πολεμικοῦ ὑλικοῦ γιά τά ἀγγλικά στρατεύματα τῆς Κύπρου πού προωρίζοντο γιά τήν καταπολέμησι τῆς ΕΟΚΑ. Δηλαδή ἡ Ἑλλάς ὄχι μόνον ἐγκατέλειπε τήν ΕΟΚΑ ἀλλά ἐμμέσως βοηθοῦσε τούς Ἄγγλους!
Στο μεταξύ, κατόπιν τής ἀποτυχίας τοῦ σχεδίου Χάρτινγκ οἱ Ἄγγλοι θά σκληρύνουν τήν στάσι τους. Στίς 9 Μαρτίου 1956, ὁ Μακάριος ἐξορίζεται στίς Σεϋχέλλες, ὅπου παραμένει μέχρι τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1957.
Ὁ ἡρωϊκός ἀγῶνας τῆς ΕΟΚΑ ἐντείνεται στήν Κύπρο, χωρίς καμμία ὑλική συμπαράστασι ἀπό τήν Ἑλλάδα. Ὁ Χάρτινγκ ἀπό τήν ἄλλη, προσπαθώντας νά καταστείλη τήν δράσι της, λαμβάνει τυραννικά μέτρα γιά τόν λαό τῆς Κύπρου καί κτηνώδη γιά τούς θρυλικούς πλέον ἀγωνιστές της. Στίς 10 Μαΐου 1956, ἐκτελεῖ δι᾽ ἀπαγχονισμοῦ τούς δύο 22χρονους ἐθνομάρτυρες Μιχαήλ Καραολῆ καί Ἀνδρέα Δημητρίου.
Μιχαήλ Καραολῆς καί Ἀνδρέας Δημητρίου
Τήν ἴδια ἡμέρα ἡ Ἀθήνα ἔβραζε. Χιλιάδες λαοῦ κατέβηκαν στούς δρόμους, κατέκλυσαν τίς ὁδούς ὡς χείμαρρους, συγκινημένοι ἀπό τήν θυσία τῶν ἀγωνιστῶν Καραολῆ καί Δημητρίου. Κι ὅμως! Τήν ἴδια ὥρα πού ὁ Χάρτινγκ αἱματοκυλοῦσε τήν Κύπρο, ὁ Καραμανλῆς αἱματοκυλοῦσε τήν Ἀθήνα! Ἡ Κυβέρνησις Καραμανλῆ, ἀντί νά ἀφήση νά ἐξελιχθῆ ἡ διαδήλωσις, στέλνωντας ἔτσι ἕνα ἔμμεσο μήνυμα τῆς Ἑλληνικῆς Κοινῆς Γνώμης πρός τούς δημίους τῶν Ἑλλήνων τῆς Κύπρου, ἔδωσε ἐντολή στούς ἀστυνομικούς νά πυροβολήσουν στό ψαχνό! Ἑπτά (7) νεκροί καί τριακόσιοι (300) τραυματίες ὑπῆρξε ὁ θλιβερός ἀπολογισμός τῆς διαδηλώσεως ἀπό τό καραμανλικό κράτος. Μιᾶς διαδηλώσεως πού στό κάτω τῆς γραφῆς, δέν ἐστρέφετο κατά τῆς Κυβερνήσεως, ἀλλά ὑπέρ ἑνός ἐθνικοῦ θέματος γιά τό ὁποῖο -ὑποτίθεται- ὅτι ἐμάχετο καί ἡ Κυβέρνησις! Αὐτή τήν ὁποία τήν ἴδια ἡμέρα ἡ “Ἑστία” ὀνόμασε: «Κυβέρνησιν αἵματος»[4].
Καί σάν νά μήν ἔφθανε αὐτό, στίς 9 Αὐγούστου 1956, ἄλλα τρία παλληκάρια τῆς ΕΟΚΑ ὁδηγοῦντο στήν ἀγχόνη. Ὁ Ἰάκωβος Πατάτσος, ὁ Ἀνδρέας Ζάκος καί ὁ Χαρίλαος Μιχαήλ. Ἐνδοτική στίς πιέσεις η Κυβέρνησις Καραμανλή, ἔπεισε -μέσῳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος στήν Κύπρο Ἀγγέλου Βλάχου- τόν ἀρχηγό τῆς Ε.Ο.Κ.Α. Γ. Γρίβα (Διγενῆ) νά προχωρήσει σέ ἐκεχειρία στίς 16 - 8 - 1956.
Ἰάκωβος Πατάτσος, Ἀνδρέας Ζάκος καί Χαρίλαος Μιχαήλ
Ἐκμεταλλευόμενος τήν ἀνάσα πού τοῦ ἔδωσε ἡ ἐκεχειρία, ὁ Χάρτινγκ βρῆκε τήν λαμπρή εὐκαιρία νά ἀρχίση ἐκτεταμένες ἐπιχειρήσεις γιά νά διαλύση τήν Ε.Ο.Κ.Α. Ἀνακοίνωσε μάλιστα καί ὅρους παραδόσεώς της. Φυσικά ἔλαβε τήν προσήκουσα ἀπάντησι ἀπό τόν Γρίβα, ὁ ὁποῖος ἐπανεκκίνησε μέ σφοδρότητα τόν ἀγῶνα.
στίς 3 Μαρτίου 1957- ὁ ἡρωϊκός ὑπαρχηγός τῆς ΕΟΚΑ, ὁ Σταυραετός τοῦ Μαχαιρᾶ Γρηγόρης Αὐξεντίου γινόταν ὁλοκαύτωμα γιά τήν Ἕνωσι. Καί στίς 13 Μαρτίου 1957, ὁ Εὐαγόρας Παλληκαρίδης ἀντιμετώπιζε τήν ἀγχόνη μέ τό ὅραμα τῆς Ἑλλάδος πού χωρίς νά τό ξέρη, τόν πρόδιδε.
Τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1957, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Μακάριος, ὕστερα ἀπό 13 μῆνες ἐξορίας στίς Σεϋχέλλες, ἐλευθερώνεται. Δέν εἶναι ὅμως ὁ ἴδιος Μακάριος. Ἐπιστρέφει ἀλλαγμένος. Ὁ ἀνένδοτος Μακάριος τοῦ Δημοψηφίσματος, ἐπέστρεφε πλέον ἕτοιμος νά προωθήση κατάπαυσι τοῦ ἀγῶνος τῆς ΕΟΚΑ καί νά ἀποδεχθῆ λύσι ἀνεξαρτησίας!
Γρηγόρης Αὐξεντίου καί Εὐαγόρας Παλληκαρίδης
Τήν ἴδια ἀκριβῶς περίοδο (19 - 11 - 1958), στήν μάχη τοῦ Δικώμου ἕνας ἀκόμη ἀπό τούς ἑκατοντάδες ἡρωϊκούς μαχητές τῆς ΕΟΚΑ, ἔπεφτε νεκρός με τήν ἀξίωσι τῆς Ἑνώσεως: Ὁ Κυριάκος Μάτσης.
Ζυρίχη - Λονδίνο: Ἡ συνθηκολόγησις
Τόν Δεκέμβριο τοῦ 1958 ἔπειτα ἀπό τήν πέμπτη (!) ἀποτυχημένη προσφυγή τῆς Ἑλλάδος στόν ΟΗΕ, οἱ ὑπουργοί Ἐξωτερικῶν Ἑλλάδος καί Τουρκίας Ἀβέρωφ καί Ζορλού, ἀπεφάσιζαν τήν ἀπό κοινοῦ συνεννόησι γιά Ἀνεξαρτησία τῆς Κύπρου. Στίς 11 - 2 - 1959 στήν Ζυρίχη ὑπεγράφη ἡ πρώτη συμφωνία γιά τήν Ἀνεξαρτησία. Καί στίς 19-2-1959 στό Λονδίνο ἡ δεύτερη. Οἱ συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου ἦσαν θλιβερό γεγονός.
Οἱ ὀλέθριες αὐτές συμφωνίες ὑπῆρξαν ἐθνικῶς ἀπαράδεκτες, πολιτικῶς τραγελαφικές καί ἀπετέλεσαν μία ἄθλια συνθηκολόγησι τῆς Ἑλλάδος πού φθάνει τά ὅρια τῆς καθαρῆς προδοσίας! Ὅλοι οἱ μέχρι τότε τεθέντες ἀντικειμενικοί σκοποί τοῦ Κυπριακοῦ, μονομιᾶς ἐγκαταλείφθηκαν: Καί ἡ Ἕνωσις καί ἡ Αὐτοδιάθεσις καί ἡ Αὐτοκυβέρνησις μέ προοπτική αὐτοδιαθέσεως, ἀκόμη καί μία ἔντιμη καί βιώσιμη Ἀνεξαρτησία!...
Ἔπειτα ἀπό πενταετῆ ἀγῶνα καί ἔπειτα ἀπό τήν ἀπώλεια τόσων εὐκαιριῶν καί τήν ἀπόρριψι τόσων σχεδίων, ἡ Κύπρος παρεδίδετο ἀμαχητί στήν χειρότερη «λύσι» πού θά μποροῦσε νά εἶχε δοθῆ ποτέ! Ὁ Γ. Παπανδρέου στίς 27 - 2 - 1959 ἐνέκρινε τίς συμφωνίες μέ τό περιβόητο «Συμπλέομεν!..». Ὁ Γ. Γρίβας, ἀρχικά ἀπεδέχθη τίς συμφωνίες καί συνεχάρη ἐκείνους πού τίς ὑπέγραψαν καί ἀπεδέχθη τίς τιμές -στάχτη στά μάτια- πού οἱ συνθηκολογήσαντες τοῦ ἐπεφύλαξαν κατά τήν ἐπιστροφή του στήν Ἑλλάδα.
Καραμανλῆς καί Μακάριος: Oἱ ἔνοχοι τῆς Ζυρίχης
Οἱ μόνοι πού πραγματικά ἀντέδρασαν καί ἔμειναν ἀνυποχώρητοι ὑπῆρξαν ὁ Σοφοκλῆς Βενιζέλος καί ὁ Σπυρίδων Μαρκεζίνης, κυρίως ὁ τελευταῖος. Καί ἐδικαιώθηκαν πλήρως. Πράγματι, οἱ Συνθῆκες Ζυρίχης - Λονδίνου ἐγκαθίδρυαν -κατά τήν ρῆσι Μαρκεζίνη: «μία ἰδιότυπο δῆθεν ἀνεξάρτητη Ἑλληνο-τουρκο-αγγλο-κυπριακή δημοκρατία»!
Οἱ Συμφωνίες διεκήρυτταν ὅτι διά ρητῆς καί ἀναλλοίωτης συνταγματικῆς διατάξεως θά «ἀπεκλείετο ἐσαεί» (!) ἡ Ἕνωσις τῆς Κύπρου μέ τήν Ἑλλάδα. Καί μάλιστα μέ ξεκάθαρη ἀπειλή στρατιωτικῆς ἐπεμβάσεως τῶν ἐγγυητριῶν δυνάμεων, ἐάν αὐτό ἐπεδιώκετο. Εὐφυῶς ὁ Σ. Βενιζέλος εἶχε πεῖ: «…ἐπολέμησαν οἱ Ἕλληνες καί ἐνίκησαν οἱ Τοῦρκοι!...». Ἀφοῦ ἡ ἀσήμαντη μειονότης τους μετετράπη σέ πανίσχυρη συγκυβερνοῦσα “κοινότητα”!
Κυνικά ὁ Ραούφ Ντενκτάς, σέ συνέντευξί του στόν ἀθηναϊκό τύπο τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1963 ἔλεγε: «Ἀπό ἐκείνην τήν στιγμήν οἱ Ἕλληνες εἶχαν χάσει τό παιγνίδι». Ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Τουρκίας Ζορλού, στήν ἀπολογία του μετά τήν ἀνατροπή Μεντερές, ἔλεγε: «Ἐξησφάλισα τήν ἐπάνοδον τῆς Τουρκίας… ἐξεμηδένισα τήν ἑλληνικήν θέσιν… ἡ ἔνδοξος σημαῖα μας κυματίζει ἤδη εἰς τήν Κύπρον»(!)
Ὁ Καραμανλισμός ἀκόμη καί σήμερα ἰσχυρίζεται ὑπῆρξε ὁ μόνος ἡγέτης πού ἔδωσε “λύσι”. Ὅμως ἐδῶ ἰσχύει ἡ ἀπάντησις πού εἶχε δώσει ὁ Σπ. Μαρκεζίνης στήν Βουλή: «Οἱαδήποτε λύσις θά ἦτο καλλιτέρα, ἀκόμη καί αὐτή ἡ ἐγκατάλειψις τοῦ ἀγῶνος, παρά ἡ δοθεῖσα λύσις…»
Ἡ ΕΟΚΑ τερματίζει τόν ἀγῶνα: Στιγμιότυπο ἀπό τήν ἐπιστροφή τοῦ Γ. Γρίβα στήν Ἀθήνα
[1] Λ. Παπάγου «Σημειώσεις 1967 - 1977», σελ. 376.
[2] Γιά τήν ὀργάνωσι καί δράσι τῆς ΕΟΚΑ, ἐξαίρετο εἶναι τό ἔργο τοῦ Σπ. Παπαγεωργίου «Κυπριακή Θύελλα 1955-᾽59» ἐκδ. Ἐπιφανίου.
[3] «Συγχρ. Πολ. Ἱστ. τῆς Ἑλλάδος» Τόμος Γ’ σελ. 64.
[4] Γι᾽ αὐτούς τούς νεκρούς καί αὐτήν τήν “ἐξέγερσι” κανείς δέν κάνει πορεῖες καί ἐπετειακές ἐκδηλώσεις. Μόνον τά στημένα ἔσωθεν καί ἔξωθεν γεγονότα τοῦ Πολυτεχνείου θυμοῦνται, τά ὁποῖα ὁδήγησαν στήν δικτατορία Ἰωαννίδη καί τά ἐπακόλουθά της.
Ε.ΠΟ.Κ.
https://epok1973.com/%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/105-%CE%BF-%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B5%CE%BF%CE%BA%CE%B1?fbclid=IwAR1O8jzaVYMap7CxnKzVLLqSaMWUmSt_E0FAJSVZxTj2sYxMWJvJzVi7NG0
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου