Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΣΤΙΣ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 1917 - Η ΙΔΙΑ Η ΣΗΜΑΙΑ ΛΑΦΥΡΟ, ΕΝΟΣ ΑΚΗΡΥΚΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Του Κώστα Καρδαρά 

Στην αίθουσα τελετών του 1ου Συντάγματος Τεθωρακισμένων της Γαλλίας (παλαιότερα 1ο Σύνταγμα Μαροκινών Σπαχήδων) στην πόλη Valence, εκτίθεται μία Ελληνική Πολεμική Σημαία.

 

Πρόκειται για το λάφυρο μιας άνισης μάχης του Συντάγματος εναντίον Αποσπάσματος του 1/38 Συντάγματος Ευζώνων και του 5ου Συντάγματος Πεζικού, που αν και βρισκόταν σε συνθηκολόγηση αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα και τη Σημαία του που με ανοίκειο και προσβλητικό τρόπο απαίτησαν οι Γάλλοι.

Η μάχη αυτή, ονομάστηκε Μάχη της Σημαίας και η ίδια η Σημαία, λάφυρο ενός ακήρυκτου πολέμου, ονομάστηκε από τους Γάλλους, Ακατανόητο Τρόπαιο (Τrophee Εncombrandt).
Τον Ιούνιο του 1917 (με το παλαιό ημερολόγιο), η Ελλάδα ζούσε τις ημέρες του Διχασμού και τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η βόρεια Ελλάδα του Βενιζελικού Κράτους της Θεσσαλονίκης, βρισκόταν ουσιαστικά υπό την κατοχή της Αντάντ, έχοντας μετατραπεί σε θέατρο επιχειρήσεων του Μακεδονικού Μετώπου, γνωρίζοντας την βάρβαρη συμπεριφορά των Γάλλων που ήταν και το κύριο σώμα των δυνάμεών της προς τον άμαχο πληθυσμό τον οποίο αντιμετώπιζαν σαν κατακτημένο λαό μάλλον, παρά σαν συμμαχικό πληθυσμό. Στη νότια Ελλάδα πάλι, υπό την κυβέρνηση του Βασιλέως Κωνσταντίνου, η Αθήνα βρισκόταν υπό τον αποκλεισμό του «συμμαχικού» στόλου.
Ο Βασιλεύς δεχόταν τρομερές πιέσεις να παραιτηθεί, ώστε η Ελλάδα να μπει επισήμως στον Πόλεμο στο πλευρό της παραπαίουσας Αντάντ, αλλιώς το μέλλον του Μακεδονικού Μετώπου ήταν μάλλον αβέβαιο. Η Θεσσαλία, σαν χειρονομία καλής θελήσεως της Κυβερνήσεως των Αθηνών είχε αποστρατικοποιηθεί από μήνες, διατηρώντας κάποιες μονάδες μειωμένης συνθέσεως.
Την 10η Ιουνίου 1917, για να εκβιάσει την Βασιλική παραίτηση και να προλάβει το μάζεμα της σοδειάς, ο Στρατηγός Σαράιγ επικεφαλής 20.000 ανδρών εισβάλλει στη Θεσσαλία. Την 12η Ιουνίου έχοντας ήδη καταλάβει την Ελασσόνα οι δυνάμεις του βρίσκονται στη Λάρισα. 

Ο Διοικητής της 1ης Μεραρχίας στρατηγός Μπαΐρας έχοντας ήδη λάβει από την Κυβέρνηση εντολή για παράδοση χωρίς αντίσταση, μεταβαίνει ο ίδιος έξω από την Λάρισα και παραδίδεται στις προελαύνουσες Γαλλικές δυνάμεις που του συμπεριφέρονται με ιταμό και προσβλητικό τρόπο, σαν αιχμάλωτο πολέμου και όχι σαν παραδοθέντα μετά από συνθηκολόγηση χωρίς μάχη.

Στη συνέχεια, οι Γαλλικές δυνάμεις εισέρχονται στην Λάρισα όπου έδρευαν τότε το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων και το 4ο Σύνταγμα Πεζικού μειωμένης δυνάμεως.

Οι στρατώνες τους περικυκλώθηκαν από ισχυρότατες δυνάμεις Γάλλων σπαχήδων και πεζών και με ανοίκειο στα στρατιωτικά χρονικά τρόπο, δύο Γάλλοι ταγματάρχες ζήτησαν να τους παραδοθούν τα ξίφη των Αξιωματικών και οι σημαίες των συνταγμάτων, ενώ σε όλους τους στρατούς του κόσμου οι σημαίες και τα ξίφη δεν παραδίδονται αμαχητί και σίγουρα όχι σε χαμηλότερου βαθμού αξιωματικούς.

Ο Διοικητής του 1/38 αντισυνταγματάρχης Αθανάσιος Φράγκου, οι αξιωματικοί του και ομόθυμα όλοι οι στρατιώτες, μαζί με άνδρες του 4ου Συντάγματος αποφάσισαν να μην παραδοθούν με αυτό τον ταπεινωτικό τρόπο. Πρέπει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τις πηγές οι στρατιώτες δεν ακολούθησαν απλώς τις εντολές των αξιωματικών τους αλλά εθελοντικά συμμετείχαν στο εγχείρημα
Μαχόμενοι διέσπασαν τον κλοιό γύρω από το στρατόπεδό τους προσπαθώντας να διαφύγουν είτε προς την Αθήνα, είτε προς την Καρδίτσα.

 

Στην θέση «Μεζούρλο», λίγο έξω από την Λάρισα, απέναντι από το σημερινό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και μεταξύ της οδού Λάρισας-Καρδίτσας και των σιδηροδρομικών γραμμών, κυκλώθηκαν πεζοί όντες από πολλαπλάσιες δυνάμεις Μαροκινών σπαχήδων (ιππέων) και Σενεγαλέζων πεζών (Γαλλικά αποικιακά στρατεύματα) σε απόλυτα ανοικτό πεδίο. Αρνούμενοι και πάλι να παραδοθούν, υπερασπίστηκαν σε μία τρίωρη σκληρή μάχη την τιμή και την σημαία τους, πληρώνοντας βαρύ τίμημα (72 νεκροί από σύνολο 280 περίπου ανδρών) ενώ και οι Γάλλοι παρά την πλεονεκτική τους θέση θρήνησαν 10 νεκρούς.

Η μάχη έληξε όταν οι επιζώντες του 1/38 περικυκλωμένοι πλήρως, αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Στα χέρια των Γάλλων βρέθηκαν η τιμημένη σημαία, ο διοικητής του Συντάγματος Αθανάσιος Φράγκου, 13 αξιωματικοί, 35 υπαξιωματικοί και 164 στρατιώτες. Η σημαία μεταφέρθηκε στην Γαλλία σαν τρόπαιο του ίδιου του Σαράιγ, μιας μάχης ενός ακήρυκτου πολέμου, με συμμαχικό τους στρατό.

Η Σημαία αυτή εκτίθεται σήμερα στη Γαλλία έχοντας ονομασθεί από τους Γάλλους Ακατανόητο Τρόπαιο...(Ακόμη να καταλάβουν οι Γάλλοι γιατί οι Έλληνες Πολέμησαν για ένα πανί )
Στον χώρο της μάχης 13 χρόνια μετά, ανεγέρθηκε μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και με δαπάνες του Δήμου Λάρισας, ένα μνημείο, που έκτοτε άλλαξε δύο φορές θέση. Στο μνημείο αναφέρονται μόνο 4 ονόματα πεσόντων (πιθανώς μόνο των Λαρισαίων, αφού η τότε απόφαση ανεγέρσεως του Δ.Σ, αναφέρει την ανέγερση προς τιμήν των πεσόντων δημοτών της Λάρισας).

Των υπολοίπων νεκρών, Καρδιτσιωτών στην πλειοψηφία τους, αν όχι στο σύνολό τους, αγνοούνται τα ονόματα αλλά και η ιδιαίτερη πατρίδα. Ακόμα και σήμερα παραμένει άγνωστος ο τόπος ταφής των νεκρών. Η μάχη αυτή έμεινε στην ιστορία σαν Μάχη της Σημαίας, αφού δόθηκε ακριβώς για την τιμή της σημαίας.
Σήμερα που η Ελλάδα βιώνει την μεγαλύτερη κρίση της μεταπολεμικής της ιστορίας, το Ακατανόητο Τρόπαιο, μια ένδοξη και τιμημένη Πολεμική μας Σημαία, αιχμάλωτη κάπου στη Γαλλία και το αίμα των δοξασμένων υπερασπιστών της, μας στέλνουν σχεδόν έναν αιώνα μετά, ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Τα ιερά και τα όσια του έθνους και του λαού μας δεν παραδίδονται σε κανέναν. Με κάθε τίμημα αντιστεκόμαστε και τα διεκδικούμε, ακόμα και όταν ο αγώνας είναι όσο άνισος μπορεί να είναι. Από το μακρινό μας παρελθόν, έρχεται ένας φωτεινός δρόμος αγώνων και θυσιών για την τιμή και την υπόσταση του ελληνικού έθνους. Ένας δρόμος που πάνω του δεν υπάρχει θέση για παραμάγαζα σαράφηδων και τοκογλύφων. Αυτόν τον δρόμο οφείλουμε να συνεχίσουμε. ..Ειδεμή, δεν μας αξίζει η ζωή αλλά ο θάνατος…

ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ