ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ : Ο ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΓΙΑΝΝΙΟΣ

Σε ηλικία 16 ετών άρχισε τη συνεργασία με την Ελληνική Υπηρεσία Κατασκοπείας.

Ο πρώτος Έλληνας κατάσκοπος, που ήρθε στην Κω, ήταν ο ανθυπολοχαγός Στέφανος Καζούλης. Το Φεβρουάριο του 1943 τον συνάντησα τυχαία κοντά στη σπηλιά, στη Χαλκήπετρα, όπου βρισκόταν μαζί με άλλους δύο και παρακολουθούσαν την Κω. Ο Καζούλης με είδε μικρό και μου λέει, «πρόσεχε, μην πεις πουθενά ότι μας είδες, διότι εμείς έχουμε κατάσκοπους παντού και αν το μάθουμε, αλίμονο σου».

Οι Άγγλοι απέσπασαν τον ανθυπολοχαγό Καζούλη στις καταδρομικές δυνάμεις S.B.S. (Special Boat Service) με διοικητή το λόρδο Jellicoe. Ως καταδρομέας ο Καζούλης παίρνει μέρος σε πολλές αποστολές στο Αιγαίο. Το Φεβρουάριο του 1943, επικεφαλής ομάδας Βρετανών καταδρομέων, φθάνει κρυφά στην Κω με σκοπό να συγκεντρώσει πληροφορίες για τις θέσεις των Ιταλών∙ τότε συναντάει και τον Διαμαντή που τον εντάσσει στο δίκτυο. Ο ήρωας Στέφανος Καζούλης σκοτώθηκε σε υπηρεσία τον Φεβρουάριο του 1944, όταν η κατασκοπευτική περίπολος Larsen (ένας άλλος ήρωας, Δανός την καταγωγή) συγκρούσθηκε με Γερμανούς στη Σαντορίνη.

Η συνάντηση του Διαμαντή με το Στέφανο Καζούλη ήταν καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του. Θαύμαζε το θαρραλέο αυτόν Έλληνα και έγινε συνεργάτης του, παρακολουθώντας τους Ιταλούς και τα οχυρά τους. Ο Καζούλης τού υποσχέθηκε ότι θα τον έπαιρνε στη Μέση Ανατολή.  Απ’ τη στιγμή που ο Στέφανος Καζούλης τον ενέταξε στους συνεργάτες του, υποδέχθηκε και την επόμενη ομάδα κατασκόπων, που ήρθε, η οποία αποτελούνταν από τρεις Άγγλους και τον Έλληνα ασυρματιστή Βλαντή, και έγινε πλέον και επίσημα συνεργάτης στην ελληνοαγγλική Υπηρεσία Πληροφοριών.

Στη συλλογή πληροφοριών τον βοηθούσαν ο αδελφός του Μιχάλης, ο πατέρας του Γεώργιος, ο Μιχαήλ Γιαλλίζης, ο Σταμάτης Κώστογλου, ο Στέλιος Κώστογλου, ο Δημήτριος Μάρκου, ο μοναχός Γεώργιος Ρούσσος και άλλοι Κώοι πατριώτες. Με το ποδήλατό του γυρνούσε όλη την Κω από την Κέφαλο μέχρι την πόλη. Λόγω της ηλικίας του, μέχρι και που έφυγε κρυφά από το νησί, κανείς δεν τον υποπτευόταν.

Τα κλιμάκια του Ιερού Λόχου συνέχισαν σε όλη τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής να έρχονται στην Κω και παρέμεναν περίπου 15 ημέρες το καθένα. Σε κάποιο ταξίδι επιστροφής τους πήραν μαζί τους και τον Διαμαντή, ο οποίος κατατάχθηκε στον Ελληνικό Στρατό, στο επίλεκτο σώμα καταδρομών, τον θρυλικό Ιερό Λόχο.

Έγινε και ο ίδιος κατάσκοπος, και σύμφωνα με τα αρχεία του Ιερού Λόχου, που διασώθηκαν στη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού στο Γ.Ε.Σ., έρχεται πίσω στην πατρίδα του την Κω, αυτή τη φορά  ως λοχίας με στολή Έλληνα στρατιώτη μαζί με τον υπολοχαγό Παπαδόπουλο Κων/νο για κατασκοπευτική περιπολία από 25 έως και  27 Ιουλίου 1944.

Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στον Ιερό Λόχο έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις και μάχες Σύμης, Τήλου, Αλιμιάς, Μονολίθου, κατασκοπευτικές περιπολίες σε Κω, Αγαθονήσι, Λέβιθα. Τιμήθηκε μα πολλά παράσημα και έγινε επιλοχίας επ’ ανδραγαθία.

Μετά τον πόλεμο γύρισε στην Κω όπου έζησε και εργάσθηκε. Απέκτησε οικογένεια και δύο παιδιά. Υπήρξε πάντα απλός, τίμιος και εργατικός. Είχα την τύχη να γνωρίσω αυτό τον ήρωα και να μάθω πολλά γι’ αυτή τη σημαντική περίοδο της νεότερης ιστορίας της Δωδεκανήσου. Άνθρωποι σαν τον Διαμαντή και όλη εκείνη την γενιά γνωστών και αγνώστων Κώων αγωνιστών της ελευθερίας που πολέμησαν εναντίον του φασισμού και του ναζισμού μας κάνουν σήμερα υπερήφανους.Η ιστορία του είναι παράδειγμα Δωδεκανήσιου αγωνιστή, γεμάτη θάρρος, τόλμη και ανιδιοτέλεια. Ήταν ο μικρότερος Κώος κατάσκοπος, ο ήρωας με τα κοντά παντελόνια, όπως τον έλεγε ο άλλος ήρωας Στέφανος Καζούλης.

ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ