Του Ιωάννου Μπουγά
Όπως περιγράφεται στη συνέχεια, μετά 6-ωρο μάχη με μικρό τμήμα ενός λόχου του Ελληνικού Στρατού, οι αντάρτες μπήκαν στο χωριό.
Ακολούθησε πλιάτσικο, εμπρησμοί, φριχτά βασανιστήρια, βιασμοί κοριτσιών και γυναικών, δολοφονίες 50 περίπου αμάχων, από 2 ετών νήπιο έως 70 ετών γυναίκα!
Μεταξύ των θυμάτων ήταν και η δασκάλα Βασιλική Παπαθανασίου, η οποία υπέστη βασανισμούς και ακρωτηριασμό! (Ο αδελφός της, ο υπολοχαγός πεζικού Δημήτριος Παπαθανασίου είχε δολοφονηθεί από την ΟΠΛΑ στις 7 Νοεμβρίου 1944.Ίδε ποστ της 5/11/2018).
Επικεφαλής των ανταρτών ήταν ο καπετάν Υψηλάντης (φιλόλογος και έφεδρος αξιωματικός). Ήταν εκείνος που στις 31 Μαρτίου 1946 μαζί με τον ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΑΤΖΑΡΑ είχαν κτυπήσει τον σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο και είχαν δολοφονήσει 9 χωροφύλακες 3 στρατιώτες και την γυναίκα που καθάριζε τον σταθμό!
Έδρασε παρομοίως στη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Πρωταγωνίστησε στο Παιδομάζωμα σε χωριά της Μουργκάνας. Συνήθιζε να κυκλοφορεί έφιππος, συντροφιά με ανταρτοπούλες. Διέφυγε στο Παραπέτασμα.
Όταν επέστρεψε συνέγραψε βιβλίο με τα «κατορθώματά του, ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου τον διόρισε στην Κεντρική Επιτροπή και το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ!
Η πόλη της Σιάτιστας έδωσε το όνομά του σε οδό της πόλεως!
-Αθάνατοι ηγέτες της αστικής Ελλάδος, πως συγχωρέσατε τους δολοφόνους αθώων και αποσιωπείσατε τα εγκλήματά τους, μετά τη νίκη του Ελληνικού Στρατού και τη δική σας σωτηρία!!!!!
(Ακολουθεί το χρονικό των γεγονότων της 13-11-1946 στο Σκρά, απόσπασμα κειμένου που μου απέστειλε ο κ. Θεόδωρος Ταβουλάρης, και για το οποίον τον ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!)
Η ουσιαστική αρχή της Κομμουνιστικής Ανταρσίας του 1946-49 θεωρείται αυτή η επίθεση κατά του Λόχου Προκαλύψεως ΣΚΡΑ (1ος Λόχος του 564 Τάγματος Πεζικού).
Στο χωριό Σκρά ήταν εγκατεστημένος Λόχος Προκαλύψεως, στο κέντρο του χωριού κοντά στην πλατεία. Είχε και ένα φυλάκιο στα σύνορα, το 85-ο, απέναντι από τα Γιουγκοσλαβικά φυλάκια. Η δύναμη του Λόχου ήταν 80 άντρες και έξι Αξιωματικοί. Απ’ αυτούς οι πενήντα άντρες με τέσσερις Αξιωματικούς ήταν στην έδρα του Λόχου, δηλαδή στο ΣΚΡΑ, ενώ οι υπόλοιποι 30 με δύο Αξιωματικούς στο 85-ο φυλάκιο.
Από μέτρα ασφαλείας και αμύνης στο χωριό, ο λόχος είχε μεν λάβει ορισμένα, δεν ήταν όμως κατάλληλα για την περίπτωση σοβαρής προσβολής. Και ο λόγος ήταν ότι δεν είχε υπάρξει καμιά προσβολή στρατιωτικού τμήματος έως τότε και δεν υπήρχε και καμία πληροφορία ότι θα άρχιζαν να κτυπούν οι κομμουνιστές αντάρτες.
Πάντως ο Λοχαγός του Σκρά, Γιώργος Ταβουλάρης, έδειχνε έντονο προβληματισμό πριν την επίθεση, όπως προκύπτει από μία επιστολή προς τον θείο του Στρατηγό Κυριάκο Ταβουλάρη:
« Δυστυχώς εδώ υπερέχει κατά πολύ το στοιχείο των Βουλγαροφώνων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ευρίσκεται εις τα βουνά ως αντάρται.
Οι Εθνικόφρονες είναι ελάχιστοι και τρομαγμένοι από το έγκλημα των συμμοριών.
Παλεύω προς όλας τας κατευθύνσεις και προς τας συμμορίας του Πάϊκου και προς ενίσχυσην του ηθικού και οργάνωση των Εθνικοφρόνων.
Δυστυχώς δεν βρίσκω θερμούς υποστηρικτάς. Σκεφθείτε ότι εις τας αρχάς δεν παρέχουν καμίαν πληροφορίαν προκειμένου περί κινήσεων ανταρτών κ.λ.π. ενώ τουναντίον παρέχουν κάθε διευκόλυνση εις τας συμμορίας.... Γεγονός είναι ότι ο τόπος υποφέρει και αν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα προς την εξόντωσίν των και την διάλυση των τοπικών οργανώσεων που τροφοδοτούν τους αντάρτες στο βουνό, ο κόπος και η ζωή όλων μας είναι επισφαλής ...».
Το χωριό κυκλώνεται.
Στους πενήντα αυτούς άντρες του Λόχου, με τα λίγα μέτρα ασφαλείας και τους αόπλους χωρικούς του Σκρά, ο «ΔΣΕ» παρέταξε πάνω από 900 αντάρτες. Γενικός αρχηγός ήταν ο Καπετάν Υψηλάντης. Συμμετείχαν ο Καπετάν Σοφιανός, ο Καπετάν Μαύρος, ο καπετάν Στάθης και ο καπετάν Δίμηζας.
Η επίθεση άρχισε στις 4 το πρωί της 13ης Νοεμβρίου του 1946, κάτω από συνθήκες πολύ δυσμενείς (έβρεχε χιονόνερο), και με την βοήθεια ομοϊδεατών τους μέσα από το χωριό.
Εκείνο το βράδυ, κατά σύμπτωση, στο Λόχο βρισκόταν και ο Διοικητής του Τάγματος Ταγματάρχης Κωνσταντίνος Πάστρας, μαζί με τον Ανθυπίατρο Νικόλαο Καραβασίλη. Είχαν πάει για την μηνιαία επιθεώρηση του Λόχου.
Τον Λόχο Διοικούσε ο Λοχαγός Γεώργιος Ταβουλάρης, με βοηθούς τους Ανθυπολοχαγούς Κουρή, Μπαρτζώκα και Μούτσιο. Όλοι οι Αξιωματικοί πλην του Μούτσιου, και οι δύο φιλοξενούμενοι, έμεναν στο Διοικητήριο στον πρώτο όροφο του κτηρίου.
Ο Λοχαγός Γ. Ταβουλάρης μόλις αντελήφθη την επίθεση πήδησε από το μπαλκόνι (το μόνο σημείο που δεν εβάλετο) του Διοικητηρίου και έλαβε θέση στην πλατεία του χωριού σε ένα πολυβολείο με μία ομάδα οκτώ ανδρών που βρισκόταν εκεί. Πήρε ένα οπλοπολυβόλο και άρχισε να βάλλει σαν απλός στρατιώτης. Σε λίγο κατά τον ίδιο τρόπο ήρθε κοντά του και ο Ανθυπολοχαγός Κουρής.
Ο Ταγματάρχης Πάστρας προσπάθησε να κατέβει από της σκάλα, το μόνο που κατάφερε ήταν να φθάσει στο ισόγειο που ήταν και το τηλεφωνείο του Λόχου. Εκεί αυτός βοηθούμενος από τον γιατρό Καραβασίλη άρχισε με τους στρατιώτες του να ρίχνει χειροβομβίδες από το παράθυρο. Σε κάποια στιγμιαία διακοπή πυρών, προσπάθησε να βγει απ’ το κτίριο και να συνενωθεί με τον Ταβουλάρη, αλλά δέχτηκε μια σφαίρα στην καρδιά και έπεσε νεκρός. Το ίδιο προσπάθησε να κάνει και ο Καραβασίλης. Κατόρθωσε να βγεί παρά του ότι ήταν τραυματισμένος στα πόδια. Εν τέλει ένα βλήμα όλμου τον σκότωσε.
Ο Ανθυπολοχαγός Μπαρτζώκας πιο άτυχος από τους δύο προηγούμενους, επιχείρησε να κατέβει από τις σκάλες αλλά σφαίρες πολυβόλου τον χτύπησαν στο κεφάλι και τον άφησαν νεκρό. Εκεί τελειώνει η αντίσταση του Διοικητηρίου, μέσα στο οποίο μπαίνουν οι αντάρτες. Στο τηλεφωνείο βρίσκουν τον τηλεφωνητή που προσπαθούσε να επικοινωνήσει με το Τάγμα και τον δολοφονούν. Έναν άλλο στρατιώτη στον διάδρομο, που ήταν τραυματισμένος, τον αποτελείωσαν με μία τσεκουριά στο κεφάλι!
Η μάχη όμως εξακολουθεί. Ο Ταβουλάρης με τους ελάχιστους άντρες του, κυκλωμένος απ’ όλες τις μεριές συνεχίζει την αντίστασή του, προξενώντας σοβαρές απώλειες στους αντάρτες.
Τα δύο πολυβολεία που βρίσκονταν στην βόρεια πλευρά του χωριού πέφτουν το ένα μετά το άλλο, αφού οι στρατιώτες που τα υπεράσπιζαν σκοτώθηκαν όλοι.
Μετά την πτώση των πολυβολείων η μόνη αντίσταση που έμεινε ήταν του λοχαγού Ταβουλάρη και των λίγων συντρόφων του που κράτησε μέχρι τις δέκα η ώρα!
Όταν ο Ταβουλάρης είδε ότι η κύκλωση του ήταν τελεία και καμιά ενίσχυση απ’ έξω δεν φαινόταν, τα δε πυρομαχικά τελείωναν έδωσε εντολή για εγκατάλειψη του χωριού και έξοδο προς το 85-ο φυλάκιο.
Πράγματι γκρέμισαν έναν ετοιμόρροπο τοίχο και μαχόμενοι όρθιοι από σπίτι σε σπίτι και από μάντρα σε μάντρα κατόρθωσαν να διασπάσουν τον κλοιό και να φθάσουν έξω από το χωριό σε μια χαράδρα που οδηγούσε στο 85ο φυλάκιο.
Τους αντελήφθησαν όμως οι αντάρτες και τους καταδίωκαν. Από τα πρώτα πυρά τραυματίστηκαν 2 στρατιώτες και ο Ανθυπολοχαγός Κουρής.
Ο Λοχαγός Ταβουλάρης βλέποντας τον κίνδυνο να σκοτωθούν όλοι, διέταξε τον Ανθυπολοχαγό Κουρή να πάρει τους στρατιώτες, μαζί και τους τραυματίες και να φύγουν, ενώ εκείνος κάθισε και τους κάλυπτε με πυρά εναντίον των ανταρτών.
Εκείνοι έφυγαν και σώθηκαν, ενώ ο Λοχαγός Ταβουλάρης έμεινε εκεί για πάντα, «να φυλάει το σύνορο», όπως λέει και ένα Μανιάτικο μοιρολόι που γράφτηκε γι αυτόν.
Όταν έπαυσε η αντίσταση των στρατιωτών, οι αντάρτες ξέσπασαν στους χωριάτες και στα σπίτια του χωριού. Πλιατσικολόγησαν και έκαψαν τα σπίτια των «αντιδραστικών», ενώ τους ίδιους τους δολοφόνησαν κατά τον αγριότερο τρόπο.
Ο πρόεδρος της Κοινότητος, για τον οποίον έλεγαν ότι ήταν και συμπαθών προς αυτούς, βρέθηκε σκοτωμένος με τσεκουριά στο κεφάλι, την δε μητέρα του, 60 ετών, καθώς και την γυναίκα του τις εκτέλεσαν μπροστά στα μάτια του.
Τα δυό μικρά κορίτσια του τα έκαψαν ζωντανά ρίχνοντάς τα στο σπίτι που καιγόταν!
Το σύνολο των δολοφονημένων αμάχων ανήλθε σε περίπου 50, μεταξύ των οποίων ήταν γέροντες και νήπια.
Βρέθηκαν σοροί νέων κοριτσιών βιασμένα, με χαρακιές στα μάγουλα, το στήθος και τα σκέλη τους.
Τα πιό φρικτά βασανιστήρια προ της σφαγής της τα υπέστη η δασκάλα του χωριού Βασιλική Παπαθανασίου. (Για τη θυσία της περισσότερα στο τέλος).
Οι σοροί των αξιωματικών και των οπλιτών βρέθηκαν τελείως γυμνοί, ενώ στο στήθος του νεκρού Διοικητού του Τάγματος είχαν χαράξει το σφυροδρέπανο.
Οι αντάρτες αποχώρησαν προς τα Γιουγκοσλαβικά σύνορα. Σύμφωνα με καταθέσεις κατοίκων πολλοί από τους επιτεθέντες μιλούσαν σερβικά και βουλγαρικά, και μερικοί είχαν στολές του γιουγκοσλαβικού στρατού.
Μιά αναφορά του Γ ́ Σώματος Στρατού για τους αντάρτες έλεγε: « ... Οι συμμορίται παρέμειναν κύριοι του χωρίου ΣΚΡΑ και των γύρω υψωμάτων καθ’ όλην την ημέραν της 13 Νοεμβρίου. Ανεχώρησαν την νύκτα της 13 προς 14 Νοεμβρίου, αφου προηγουμένως μετέφερον τα λεηλατηθέντα είδη, πολλά των οποίων μετεφέρθησαν εις Γιουγκοσλαυϊκόν έδαφος και ειδικώς εις το χωρίον Μπουζίν όπου έχουν εγκατασταθή αι εκβιασθείσαι εις εκπατρισμόν υπό των συμμοριτών σλαυόφωνοι οικογένειαι των χωρίων Καστανερή, Κρίσα, Κάρπη, Ποδίτα, Περίκλεια, Λαγκάδια κ.λ.π.
Εις το χωρίον τούτο ηκούοντο κατά την νύκτα της 14-15 Νοεμβρίου κωδωνοκρουσίαι και αλλαλαγμοί χαράς κατά την επιστροφήν τμήματος των επιτεθέντων κατά Σκρά μετά των προϊόντων της λεηλασίας του χωρίου...».
Το χωριό Σκρά ανακατελήφθη από τον Ελληνικό Στρατό το απόγευμα της 14ης Νοεμβρίου.
Ακολουθούν τα ονόματα των στρατιωτικών και των αμάχων κατοίκων που έπεσαν υπέρ πατρίδος την 13ην Νοεμβρίου του 1946 στο Σκρά (σ.σ. σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση του Υπουργείου Στρατιωτικών τα θύματα της επίθεσης ήταν 67, εκ των οποίων 17 ήταν στρατιωτικοί και 50 πολίτες).
1. Ταγματάρχης Πάστρας Κωνσταντίνος
2. Λοχαγός Ταβουλάρης Γεώργιος
3. Ανθυπίατρος Καραβασίλης Νικόλαος
4. Ανθυπολοχαγός Ζαφίρης Δημήτριος
5. Ανθυπολοχαγός Παρτσόκας Κωνσταντίνος
6. Ανθυπολοχαγός Μπαρτζώκας
7. Δεκανεύς Αραμπατζής Αθανάσιος
8. Στρατιώτης Ουζούνης Αθανάσιος
9. Στρατιώτης Φρονιμόπουλος Ιωάννης
10. Στρατιώτης Ματέλης Ιωάννης
11. Στρατιώτης Κάναλος Χρήστος
12. Στρατιώτης Κυραννού Χρήστος
13. Χωροφύλακας Πεξής Ιωάννης
14. Νηπιαγωγός Παπαθανασίου Βασιλική ετών 40
15. Πρόεδρος Μήτζιας Ιωάννης ετών 46
16. Αντιπρόεδρος Σαμαράς Αθανάσιος ετών 46
17. κάτοικος Βάντας Δημήτριος ετών 70
18. κάτοικος Βάντα Πετρίνα ετών 65
19. κάτοικος Βάντα Σουζάνα ετών 10
20. κάτοικος Βάντα Δήμητρα ετών 45
21. κάτοικος Βάντα Δημητρούλα ετών 10
22. κάτοικος Βάντα Πετρίνα ετών 19
23. κάτοικος Βανόκα Αννέτα ετών 43
24. κάτοικος Βανόκα Πετρίνα ετών 8
25. κάτοικος Βανόκα Σουζάνα ετών 5
26. κάτοικος Έππας Στέφανος ετών 70
27. κάτοικος Εμμανουήλ Σουζάνα ετών 40
28. κάτοικος Εμμανουήλ Δημητρούλα ετών 12
29. κάτοικος Ζιώγας Πέτρος ετών 65
30. κάτοικος Μήτζιας Δημήτριος ετών 42
31. κάτοικος Μήτζιας Αναστάσιος ετών 18
32. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 72
33. κάτοικος Μήτζιας Ιωάννης του Βασιλείου ετών 48
34. κάτοικος Μήτζια Ελένη ετών 44
35. κάτοικος Μήτζια Μαρία ετών 17
36. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 8
37. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 60
38. κάτοικος Μήτζια κόρες του προέδρου
39. κάτοικος Μήτζια 2 και 3ων χρόνων
40. κάτοικος Μέσση Μαρία ετών 48
41. κάτοικος Μπούρση Στυλιανή ετών 46
42. κάτοικος Πίσκα Μαρία ετών 38
43. κάτοικος Ράμμα Δημητρούλα ετών 12
44. κάτοικος Σταυρίδης Αναστάσιος ετών 70
45. κάτοικος Στεφανίδης Ιωάννης ετών 40
46. κάτοικος Τζατζάς Αθανάσιος ετών 42
47. κάτοικος Τζατζά (ή Τζαθά) Μελπομένη ετών 42
48. κάτοικος Τσιόκνης (ή Τσιόκκας) Αθανάσιος ετών 5
49. κάτοικος Τσόκνη (ή Τσιώνη) Μαγδαλινή ετών 70
50. κάτοικος Χρήστου Ιωάννης
Ο ανθυπίατρος Καραβασίλης καθώς και δύο νεκροί στρατιώτες ήταν πρώην ΕΛΑΣίται οι οποίοι κατατάχθηκαν στον Ελληνικό Στρατό και από μόνοι τους ζήτησαν να υπηρετήσουν στα σύνορα. (Εφημερίδα «ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» 22 Δεκεμβρίου 1946).
Κατά τήν πανηγυρική συνεδρίαση τής 24ης Μαρτίου 1947, ή ‘Ακαδημία ‘Αθηνών άπένειμε μεταθανατίως είς τήν ‘Εθνομάρτυρα ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ «ΒΡΑΒΕΙΟΝ άρετής καί αύτοθυσίας καί ύπερτάτου πατριωτισμού».
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Απόσπασμα Εκθέσεως. Συνταχθείσης υπό τοΰ Γενικού Γραμματέως κ. Γεωργίου Π. Οικονόμου και άναγνωσθείσης ύπό αυτού έν τή πανηγυρική Συνεδρία τής ‘Ακαδημίας τής 24ης Μαρτίου 1947 περί τών απονεμομένων Βραβείων, Μεταλλίων και ‘Αριστείων.
ΒΡΑΒΕΙΟΝ ‘Εθνικής αρετής και αύτοθυσίας και υπέρτατου πα¬τριωτισμού απονέμει ή Άκαδημία μετά θάνατον εις τήν έν Σκρά μαρτυρήσασα δημοδιδασκάλισσα ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ.
Η διδασκάλισσα αύτη καταγόμενη εκ Σκρά είργάσθη επί μακρά έτη ώς νηπιαγωγός μεταξύ τών ξενόφωνων κατοίκων. Κατά τήν τελευταίαν διετίαν εις το χωρίον της δεν υπήρχον διδάσκαλοι, το οίκημα δε του σχολείου είχε πυρποληθή, αύτη συνεκέντρου εις τήν πατρικήν της οίκίαν όχι μόνον τά νήπια άλλα και τούς άλλους μεγαλυτέρους μαθητάς, τούς παραμένοντας άνευ διδασκάλου και έδίδασκεν αυτούς Ελληνικά ‘Εθνικά τραγούδια και γράμματα. Ένεκα τής δράσεως αυτής ταύτης ή Παπαθανασίου είχε προκαλέσει τήν μήνιν τών άντεθνικών στοιχείων τής περιοχής.
Οτε κατά τάς περί τά μέσα τοΰ Νοεμβρίου τοΰ 1946 γενομένας μάχας τοΰ Στρατού κατά τών σλαβοαναρχικών συμμοριών κατελήφθη προσωρινώς τό Σκρά, ή διδασκάλισσα συνελήφθη πρώτη ύπό τών συμμοριτών και έβασανίσθη άπανθρώπως.
«Ηρχισαν νά τής άποσποΰν τάς τρίχας τής κεφαλής διά νά τήν άναγκάσουν νά φωνάξη διεθνιστικά συνθήματα και νά άρνηθή τήν πατρίδα της, άλλ’ αύτη έμενε άκλόνητος εις τήν έθνικήν της πίστιν. Τής απέκοψαν τά δάκτυλα τής δεξιάς χειρός, διότι «μέ αύτά έμάθαινε τά παιδιά νά γράφουν Ελληνικά». Τής άπέκοψαν έπειτα τά ώτα και τήν ρίνα.
Αύτη όμως έμεινε μέχρι τέλους άκλόνητος. Αί τελευταίαι αυτής λέξεις πριν έκπνεύση εκ τών συνεχισθέντων μαρτυρίων ήσαν «Ζήτω ή Ελλάς». Ούδένα καταλείπει συγγενή, ίνα άπολάβη τό Βραβεΐον διότι οί μεν γονείς αύτης προαπέθανον (ό πατήρ της ήτο Ιερεύς Εθνικής δράσεως), ό δέ αδελφός της Υπολοχαγός τοΰ Εθνικού Στρατού έσφάγη ύπό αντεθνικών στοιχείων τω 1944, ή δέ μόνη επιζώσα αδελφή της θερα¬πεύεται έν Ψυχιατρείω Θεσσαλονίκης.
Κατά τήν ήμέραν τής άπονομής τοΰ Βραβείου δεν παρευρίσκετο κανένας συγγενής έξ αίματος νά δεχθή τήν υπέρτατη αυτή τιμή. Διότι ή μεν αδελφή της, άβουλο ράκος άνθρώπινο, ένοσηλεύετο είς τό Δημόσιο Ψυχιατρείο θεσσαλονίκης, το δέ παιδί, τοΰ άγρίως σφαγιασθέντος ‘Υπολοχαγού άδελφού της ήτο νήπιο μόλις τεσσάρων χρόνων, τήν έποχή έκείνη.
Τό Γενικό ‘Επιτελείο Στρατού, τό έτος 1961 (15 έτη μετά τον άπάνθρωπο σφαγιασμό τής Διδασκαλίσσης), άναγνωρίζοντας τήν μεγάλη θυσία τής τραγικής νηπιαγωγού καί τιμώντας τήν Ιερά της μνήμη, έτοποθέτησε τήν χαλκίνη προτομή της είς τό προαύλιο τού νεοανεγερθέντος είς ΣΚΡΑ Δημοτικού Σχολείου.
‘Επί τής προτομής
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΣΣΑ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ
ΕΣΦΑΓΙΑΣΘΗ ΤΗΝ 13ην ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1946 ΥΠΟ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΞ ΑΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΗΡΩΪΔΟΣ ΔΙΑ ΝΑ ΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗΝ, ΑΛΛ’ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΚ ΨΥΧΗΣ OΛΟΚΛΗΡΟΣ Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ Η ΔΟΞΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ.
ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΕΣΤΗΘΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΓΕΣ, ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ, ΔΙΟΤΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΣΤΗ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΟΜΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ.
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Όπως περιγράφεται στη συνέχεια, μετά 6-ωρο μάχη με μικρό τμήμα ενός λόχου του Ελληνικού Στρατού, οι αντάρτες μπήκαν στο χωριό.
Ακολούθησε πλιάτσικο, εμπρησμοί, φριχτά βασανιστήρια, βιασμοί κοριτσιών και γυναικών, δολοφονίες 50 περίπου αμάχων, από 2 ετών νήπιο έως 70 ετών γυναίκα!
Μεταξύ των θυμάτων ήταν και η δασκάλα Βασιλική Παπαθανασίου, η οποία υπέστη βασανισμούς και ακρωτηριασμό! (Ο αδελφός της, ο υπολοχαγός πεζικού Δημήτριος Παπαθανασίου είχε δολοφονηθεί από την ΟΠΛΑ στις 7 Νοεμβρίου 1944.Ίδε ποστ της 5/11/2018).
Επικεφαλής των ανταρτών ήταν ο καπετάν Υψηλάντης (φιλόλογος και έφεδρος αξιωματικός). Ήταν εκείνος που στις 31 Μαρτίου 1946 μαζί με τον ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΑΤΖΑΡΑ είχαν κτυπήσει τον σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο και είχαν δολοφονήσει 9 χωροφύλακες 3 στρατιώτες και την γυναίκα που καθάριζε τον σταθμό!
Έδρασε παρομοίως στη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Πρωταγωνίστησε στο Παιδομάζωμα σε χωριά της Μουργκάνας. Συνήθιζε να κυκλοφορεί έφιππος, συντροφιά με ανταρτοπούλες. Διέφυγε στο Παραπέτασμα.
Όταν επέστρεψε συνέγραψε βιβλίο με τα «κατορθώματά του, ενώ ο Ανδρέας Παπανδρέου τον διόρισε στην Κεντρική Επιτροπή και το Εκτελεστικό Γραφείο του ΠΑΣΟΚ!
Η πόλη της Σιάτιστας έδωσε το όνομά του σε οδό της πόλεως!
-Αθάνατοι ηγέτες της αστικής Ελλάδος, πως συγχωρέσατε τους δολοφόνους αθώων και αποσιωπείσατε τα εγκλήματά τους, μετά τη νίκη του Ελληνικού Στρατού και τη δική σας σωτηρία!!!!!
(Ακολουθεί το χρονικό των γεγονότων της 13-11-1946 στο Σκρά, απόσπασμα κειμένου που μου απέστειλε ο κ. Θεόδωρος Ταβουλάρης, και για το οποίον τον ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!)
Η ουσιαστική αρχή της Κομμουνιστικής Ανταρσίας του 1946-49 θεωρείται αυτή η επίθεση κατά του Λόχου Προκαλύψεως ΣΚΡΑ (1ος Λόχος του 564 Τάγματος Πεζικού).
Στο χωριό Σκρά ήταν εγκατεστημένος Λόχος Προκαλύψεως, στο κέντρο του χωριού κοντά στην πλατεία. Είχε και ένα φυλάκιο στα σύνορα, το 85-ο, απέναντι από τα Γιουγκοσλαβικά φυλάκια. Η δύναμη του Λόχου ήταν 80 άντρες και έξι Αξιωματικοί. Απ’ αυτούς οι πενήντα άντρες με τέσσερις Αξιωματικούς ήταν στην έδρα του Λόχου, δηλαδή στο ΣΚΡΑ, ενώ οι υπόλοιποι 30 με δύο Αξιωματικούς στο 85-ο φυλάκιο.
Από μέτρα ασφαλείας και αμύνης στο χωριό, ο λόχος είχε μεν λάβει ορισμένα, δεν ήταν όμως κατάλληλα για την περίπτωση σοβαρής προσβολής. Και ο λόγος ήταν ότι δεν είχε υπάρξει καμιά προσβολή στρατιωτικού τμήματος έως τότε και δεν υπήρχε και καμία πληροφορία ότι θα άρχιζαν να κτυπούν οι κομμουνιστές αντάρτες.
Πάντως ο Λοχαγός του Σκρά, Γιώργος Ταβουλάρης, έδειχνε έντονο προβληματισμό πριν την επίθεση, όπως προκύπτει από μία επιστολή προς τον θείο του Στρατηγό Κυριάκο Ταβουλάρη:
« Δυστυχώς εδώ υπερέχει κατά πολύ το στοιχείο των Βουλγαροφώνων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων ευρίσκεται εις τα βουνά ως αντάρται.
Οι Εθνικόφρονες είναι ελάχιστοι και τρομαγμένοι από το έγκλημα των συμμοριών.
Παλεύω προς όλας τας κατευθύνσεις και προς τας συμμορίας του Πάϊκου και προς ενίσχυσην του ηθικού και οργάνωση των Εθνικοφρόνων.
Δυστυχώς δεν βρίσκω θερμούς υποστηρικτάς. Σκεφθείτε ότι εις τας αρχάς δεν παρέχουν καμίαν πληροφορίαν προκειμένου περί κινήσεων ανταρτών κ.λ.π. ενώ τουναντίον παρέχουν κάθε διευκόλυνση εις τας συμμορίας.... Γεγονός είναι ότι ο τόπος υποφέρει και αν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα προς την εξόντωσίν των και την διάλυση των τοπικών οργανώσεων που τροφοδοτούν τους αντάρτες στο βουνό, ο κόπος και η ζωή όλων μας είναι επισφαλής ...».
Το χωριό κυκλώνεται.
Στους πενήντα αυτούς άντρες του Λόχου, με τα λίγα μέτρα ασφαλείας και τους αόπλους χωρικούς του Σκρά, ο «ΔΣΕ» παρέταξε πάνω από 900 αντάρτες. Γενικός αρχηγός ήταν ο Καπετάν Υψηλάντης. Συμμετείχαν ο Καπετάν Σοφιανός, ο Καπετάν Μαύρος, ο καπετάν Στάθης και ο καπετάν Δίμηζας.
Η επίθεση άρχισε στις 4 το πρωί της 13ης Νοεμβρίου του 1946, κάτω από συνθήκες πολύ δυσμενείς (έβρεχε χιονόνερο), και με την βοήθεια ομοϊδεατών τους μέσα από το χωριό.
Εκείνο το βράδυ, κατά σύμπτωση, στο Λόχο βρισκόταν και ο Διοικητής του Τάγματος Ταγματάρχης Κωνσταντίνος Πάστρας, μαζί με τον Ανθυπίατρο Νικόλαο Καραβασίλη. Είχαν πάει για την μηνιαία επιθεώρηση του Λόχου.
Τον Λόχο Διοικούσε ο Λοχαγός Γεώργιος Ταβουλάρης, με βοηθούς τους Ανθυπολοχαγούς Κουρή, Μπαρτζώκα και Μούτσιο. Όλοι οι Αξιωματικοί πλην του Μούτσιου, και οι δύο φιλοξενούμενοι, έμεναν στο Διοικητήριο στον πρώτο όροφο του κτηρίου.
Ο Λοχαγός Γ. Ταβουλάρης μόλις αντελήφθη την επίθεση πήδησε από το μπαλκόνι (το μόνο σημείο που δεν εβάλετο) του Διοικητηρίου και έλαβε θέση στην πλατεία του χωριού σε ένα πολυβολείο με μία ομάδα οκτώ ανδρών που βρισκόταν εκεί. Πήρε ένα οπλοπολυβόλο και άρχισε να βάλλει σαν απλός στρατιώτης. Σε λίγο κατά τον ίδιο τρόπο ήρθε κοντά του και ο Ανθυπολοχαγός Κουρής.
Ο Ταγματάρχης Πάστρας προσπάθησε να κατέβει από της σκάλα, το μόνο που κατάφερε ήταν να φθάσει στο ισόγειο που ήταν και το τηλεφωνείο του Λόχου. Εκεί αυτός βοηθούμενος από τον γιατρό Καραβασίλη άρχισε με τους στρατιώτες του να ρίχνει χειροβομβίδες από το παράθυρο. Σε κάποια στιγμιαία διακοπή πυρών, προσπάθησε να βγει απ’ το κτίριο και να συνενωθεί με τον Ταβουλάρη, αλλά δέχτηκε μια σφαίρα στην καρδιά και έπεσε νεκρός. Το ίδιο προσπάθησε να κάνει και ο Καραβασίλης. Κατόρθωσε να βγεί παρά του ότι ήταν τραυματισμένος στα πόδια. Εν τέλει ένα βλήμα όλμου τον σκότωσε.
Ο Ανθυπολοχαγός Μπαρτζώκας πιο άτυχος από τους δύο προηγούμενους, επιχείρησε να κατέβει από τις σκάλες αλλά σφαίρες πολυβόλου τον χτύπησαν στο κεφάλι και τον άφησαν νεκρό. Εκεί τελειώνει η αντίσταση του Διοικητηρίου, μέσα στο οποίο μπαίνουν οι αντάρτες. Στο τηλεφωνείο βρίσκουν τον τηλεφωνητή που προσπαθούσε να επικοινωνήσει με το Τάγμα και τον δολοφονούν. Έναν άλλο στρατιώτη στον διάδρομο, που ήταν τραυματισμένος, τον αποτελείωσαν με μία τσεκουριά στο κεφάλι!
Η μάχη όμως εξακολουθεί. Ο Ταβουλάρης με τους ελάχιστους άντρες του, κυκλωμένος απ’ όλες τις μεριές συνεχίζει την αντίστασή του, προξενώντας σοβαρές απώλειες στους αντάρτες.
Τα δύο πολυβολεία που βρίσκονταν στην βόρεια πλευρά του χωριού πέφτουν το ένα μετά το άλλο, αφού οι στρατιώτες που τα υπεράσπιζαν σκοτώθηκαν όλοι.
Μετά την πτώση των πολυβολείων η μόνη αντίσταση που έμεινε ήταν του λοχαγού Ταβουλάρη και των λίγων συντρόφων του που κράτησε μέχρι τις δέκα η ώρα!
Όταν ο Ταβουλάρης είδε ότι η κύκλωση του ήταν τελεία και καμιά ενίσχυση απ’ έξω δεν φαινόταν, τα δε πυρομαχικά τελείωναν έδωσε εντολή για εγκατάλειψη του χωριού και έξοδο προς το 85-ο φυλάκιο.
Πράγματι γκρέμισαν έναν ετοιμόρροπο τοίχο και μαχόμενοι όρθιοι από σπίτι σε σπίτι και από μάντρα σε μάντρα κατόρθωσαν να διασπάσουν τον κλοιό και να φθάσουν έξω από το χωριό σε μια χαράδρα που οδηγούσε στο 85ο φυλάκιο.
Τους αντελήφθησαν όμως οι αντάρτες και τους καταδίωκαν. Από τα πρώτα πυρά τραυματίστηκαν 2 στρατιώτες και ο Ανθυπολοχαγός Κουρής.
Ο Λοχαγός Ταβουλάρης βλέποντας τον κίνδυνο να σκοτωθούν όλοι, διέταξε τον Ανθυπολοχαγό Κουρή να πάρει τους στρατιώτες, μαζί και τους τραυματίες και να φύγουν, ενώ εκείνος κάθισε και τους κάλυπτε με πυρά εναντίον των ανταρτών.
Εκείνοι έφυγαν και σώθηκαν, ενώ ο Λοχαγός Ταβουλάρης έμεινε εκεί για πάντα, «να φυλάει το σύνορο», όπως λέει και ένα Μανιάτικο μοιρολόι που γράφτηκε γι αυτόν.
Όταν έπαυσε η αντίσταση των στρατιωτών, οι αντάρτες ξέσπασαν στους χωριάτες και στα σπίτια του χωριού. Πλιατσικολόγησαν και έκαψαν τα σπίτια των «αντιδραστικών», ενώ τους ίδιους τους δολοφόνησαν κατά τον αγριότερο τρόπο.
Ο πρόεδρος της Κοινότητος, για τον οποίον έλεγαν ότι ήταν και συμπαθών προς αυτούς, βρέθηκε σκοτωμένος με τσεκουριά στο κεφάλι, την δε μητέρα του, 60 ετών, καθώς και την γυναίκα του τις εκτέλεσαν μπροστά στα μάτια του.
Τα δυό μικρά κορίτσια του τα έκαψαν ζωντανά ρίχνοντάς τα στο σπίτι που καιγόταν!
Το σύνολο των δολοφονημένων αμάχων ανήλθε σε περίπου 50, μεταξύ των οποίων ήταν γέροντες και νήπια.
Βρέθηκαν σοροί νέων κοριτσιών βιασμένα, με χαρακιές στα μάγουλα, το στήθος και τα σκέλη τους.
Τα πιό φρικτά βασανιστήρια προ της σφαγής της τα υπέστη η δασκάλα του χωριού Βασιλική Παπαθανασίου. (Για τη θυσία της περισσότερα στο τέλος).
Οι σοροί των αξιωματικών και των οπλιτών βρέθηκαν τελείως γυμνοί, ενώ στο στήθος του νεκρού Διοικητού του Τάγματος είχαν χαράξει το σφυροδρέπανο.
Οι αντάρτες αποχώρησαν προς τα Γιουγκοσλαβικά σύνορα. Σύμφωνα με καταθέσεις κατοίκων πολλοί από τους επιτεθέντες μιλούσαν σερβικά και βουλγαρικά, και μερικοί είχαν στολές του γιουγκοσλαβικού στρατού.
Μιά αναφορά του Γ ́ Σώματος Στρατού για τους αντάρτες έλεγε: « ... Οι συμμορίται παρέμειναν κύριοι του χωρίου ΣΚΡΑ και των γύρω υψωμάτων καθ’ όλην την ημέραν της 13 Νοεμβρίου. Ανεχώρησαν την νύκτα της 13 προς 14 Νοεμβρίου, αφου προηγουμένως μετέφερον τα λεηλατηθέντα είδη, πολλά των οποίων μετεφέρθησαν εις Γιουγκοσλαυϊκόν έδαφος και ειδικώς εις το χωρίον Μπουζίν όπου έχουν εγκατασταθή αι εκβιασθείσαι εις εκπατρισμόν υπό των συμμοριτών σλαυόφωνοι οικογένειαι των χωρίων Καστανερή, Κρίσα, Κάρπη, Ποδίτα, Περίκλεια, Λαγκάδια κ.λ.π.
Εις το χωρίον τούτο ηκούοντο κατά την νύκτα της 14-15 Νοεμβρίου κωδωνοκρουσίαι και αλλαλαγμοί χαράς κατά την επιστροφήν τμήματος των επιτεθέντων κατά Σκρά μετά των προϊόντων της λεηλασίας του χωρίου...».
Το χωριό Σκρά ανακατελήφθη από τον Ελληνικό Στρατό το απόγευμα της 14ης Νοεμβρίου.
Ακολουθούν τα ονόματα των στρατιωτικών και των αμάχων κατοίκων που έπεσαν υπέρ πατρίδος την 13ην Νοεμβρίου του 1946 στο Σκρά (σ.σ. σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση του Υπουργείου Στρατιωτικών τα θύματα της επίθεσης ήταν 67, εκ των οποίων 17 ήταν στρατιωτικοί και 50 πολίτες).
1. Ταγματάρχης Πάστρας Κωνσταντίνος
2. Λοχαγός Ταβουλάρης Γεώργιος
3. Ανθυπίατρος Καραβασίλης Νικόλαος
4. Ανθυπολοχαγός Ζαφίρης Δημήτριος
5. Ανθυπολοχαγός Παρτσόκας Κωνσταντίνος
6. Ανθυπολοχαγός Μπαρτζώκας
7. Δεκανεύς Αραμπατζής Αθανάσιος
8. Στρατιώτης Ουζούνης Αθανάσιος
9. Στρατιώτης Φρονιμόπουλος Ιωάννης
10. Στρατιώτης Ματέλης Ιωάννης
11. Στρατιώτης Κάναλος Χρήστος
12. Στρατιώτης Κυραννού Χρήστος
13. Χωροφύλακας Πεξής Ιωάννης
14. Νηπιαγωγός Παπαθανασίου Βασιλική ετών 40
15. Πρόεδρος Μήτζιας Ιωάννης ετών 46
16. Αντιπρόεδρος Σαμαράς Αθανάσιος ετών 46
17. κάτοικος Βάντας Δημήτριος ετών 70
18. κάτοικος Βάντα Πετρίνα ετών 65
19. κάτοικος Βάντα Σουζάνα ετών 10
20. κάτοικος Βάντα Δήμητρα ετών 45
21. κάτοικος Βάντα Δημητρούλα ετών 10
22. κάτοικος Βάντα Πετρίνα ετών 19
23. κάτοικος Βανόκα Αννέτα ετών 43
24. κάτοικος Βανόκα Πετρίνα ετών 8
25. κάτοικος Βανόκα Σουζάνα ετών 5
26. κάτοικος Έππας Στέφανος ετών 70
27. κάτοικος Εμμανουήλ Σουζάνα ετών 40
28. κάτοικος Εμμανουήλ Δημητρούλα ετών 12
29. κάτοικος Ζιώγας Πέτρος ετών 65
30. κάτοικος Μήτζιας Δημήτριος ετών 42
31. κάτοικος Μήτζιας Αναστάσιος ετών 18
32. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 72
33. κάτοικος Μήτζιας Ιωάννης του Βασιλείου ετών 48
34. κάτοικος Μήτζια Ελένη ετών 44
35. κάτοικος Μήτζια Μαρία ετών 17
36. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 8
37. κάτοικος Μήτζια Αννέτα ετών 60
38. κάτοικος Μήτζια κόρες του προέδρου
39. κάτοικος Μήτζια 2 και 3ων χρόνων
40. κάτοικος Μέσση Μαρία ετών 48
41. κάτοικος Μπούρση Στυλιανή ετών 46
42. κάτοικος Πίσκα Μαρία ετών 38
43. κάτοικος Ράμμα Δημητρούλα ετών 12
44. κάτοικος Σταυρίδης Αναστάσιος ετών 70
45. κάτοικος Στεφανίδης Ιωάννης ετών 40
46. κάτοικος Τζατζάς Αθανάσιος ετών 42
47. κάτοικος Τζατζά (ή Τζαθά) Μελπομένη ετών 42
48. κάτοικος Τσιόκνης (ή Τσιόκκας) Αθανάσιος ετών 5
49. κάτοικος Τσόκνη (ή Τσιώνη) Μαγδαλινή ετών 70
50. κάτοικος Χρήστου Ιωάννης
Ο ανθυπίατρος Καραβασίλης καθώς και δύο νεκροί στρατιώτες ήταν πρώην ΕΛΑΣίται οι οποίοι κατατάχθηκαν στον Ελληνικό Στρατό και από μόνοι τους ζήτησαν να υπηρετήσουν στα σύνορα. (Εφημερίδα «ΛΑΜΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ» 22 Δεκεμβρίου 1946).
Κατά τήν πανηγυρική συνεδρίαση τής 24ης Μαρτίου 1947, ή ‘Ακαδημία ‘Αθηνών άπένειμε μεταθανατίως είς τήν ‘Εθνομάρτυρα ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ «ΒΡΑΒΕΙΟΝ άρετής καί αύτοθυσίας καί ύπερτάτου πατριωτισμού».
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Απόσπασμα Εκθέσεως. Συνταχθείσης υπό τοΰ Γενικού Γραμματέως κ. Γεωργίου Π. Οικονόμου και άναγνωσθείσης ύπό αυτού έν τή πανηγυρική Συνεδρία τής ‘Ακαδημίας τής 24ης Μαρτίου 1947 περί τών απονεμομένων Βραβείων, Μεταλλίων και ‘Αριστείων.
ΒΡΑΒΕΙΟΝ ‘Εθνικής αρετής και αύτοθυσίας και υπέρτατου πα¬τριωτισμού απονέμει ή Άκαδημία μετά θάνατον εις τήν έν Σκρά μαρτυρήσασα δημοδιδασκάλισσα ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ.
Η διδασκάλισσα αύτη καταγόμενη εκ Σκρά είργάσθη επί μακρά έτη ώς νηπιαγωγός μεταξύ τών ξενόφωνων κατοίκων. Κατά τήν τελευταίαν διετίαν εις το χωρίον της δεν υπήρχον διδάσκαλοι, το οίκημα δε του σχολείου είχε πυρποληθή, αύτη συνεκέντρου εις τήν πατρικήν της οίκίαν όχι μόνον τά νήπια άλλα και τούς άλλους μεγαλυτέρους μαθητάς, τούς παραμένοντας άνευ διδασκάλου και έδίδασκεν αυτούς Ελληνικά ‘Εθνικά τραγούδια και γράμματα. Ένεκα τής δράσεως αυτής ταύτης ή Παπαθανασίου είχε προκαλέσει τήν μήνιν τών άντεθνικών στοιχείων τής περιοχής.
Οτε κατά τάς περί τά μέσα τοΰ Νοεμβρίου τοΰ 1946 γενομένας μάχας τοΰ Στρατού κατά τών σλαβοαναρχικών συμμοριών κατελήφθη προσωρινώς τό Σκρά, ή διδασκάλισσα συνελήφθη πρώτη ύπό τών συμμοριτών και έβασανίσθη άπανθρώπως.
«Ηρχισαν νά τής άποσποΰν τάς τρίχας τής κεφαλής διά νά τήν άναγκάσουν νά φωνάξη διεθνιστικά συνθήματα και νά άρνηθή τήν πατρίδα της, άλλ’ αύτη έμενε άκλόνητος εις τήν έθνικήν της πίστιν. Τής απέκοψαν τά δάκτυλα τής δεξιάς χειρός, διότι «μέ αύτά έμάθαινε τά παιδιά νά γράφουν Ελληνικά». Τής άπέκοψαν έπειτα τά ώτα και τήν ρίνα.
Αύτη όμως έμεινε μέχρι τέλους άκλόνητος. Αί τελευταίαι αυτής λέξεις πριν έκπνεύση εκ τών συνεχισθέντων μαρτυρίων ήσαν «Ζήτω ή Ελλάς». Ούδένα καταλείπει συγγενή, ίνα άπολάβη τό Βραβεΐον διότι οί μεν γονείς αύτης προαπέθανον (ό πατήρ της ήτο Ιερεύς Εθνικής δράσεως), ό δέ αδελφός της Υπολοχαγός τοΰ Εθνικού Στρατού έσφάγη ύπό αντεθνικών στοιχείων τω 1944, ή δέ μόνη επιζώσα αδελφή της θερα¬πεύεται έν Ψυχιατρείω Θεσσαλονίκης.
Κατά τήν ήμέραν τής άπονομής τοΰ Βραβείου δεν παρευρίσκετο κανένας συγγενής έξ αίματος νά δεχθή τήν υπέρτατη αυτή τιμή. Διότι ή μεν αδελφή της, άβουλο ράκος άνθρώπινο, ένοσηλεύετο είς τό Δημόσιο Ψυχιατρείο θεσσαλονίκης, το δέ παιδί, τοΰ άγρίως σφαγιασθέντος ‘Υπολοχαγού άδελφού της ήτο νήπιο μόλις τεσσάρων χρόνων, τήν έποχή έκείνη.
Τό Γενικό ‘Επιτελείο Στρατού, τό έτος 1961 (15 έτη μετά τον άπάνθρωπο σφαγιασμό τής Διδασκαλίσσης), άναγνωρίζοντας τήν μεγάλη θυσία τής τραγικής νηπιαγωγού καί τιμώντας τήν Ιερά της μνήμη, έτοποθέτησε τήν χαλκίνη προτομή της είς τό προαύλιο τού νεοανεγερθέντος είς ΣΚΡΑ Δημοτικού Σχολείου.
‘Επί τής προτομής
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΣΣΑ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ
ΕΣΦΑΓΙΑΣΘΗ ΤΗΝ 13ην ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1946 ΥΠΟ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΩΝ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΞ ΑΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΗΡΩΪΔΟΣ ΔΙΑ ΝΑ ΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΤΙΜΗΝ, ΑΛΛ’ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΚ ΨΥΧΗΣ OΛΟΚΛΗΡΟΣ Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ Η ΔΟΞΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ.
ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΕΣΤΗΘΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΓΕΣ, ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ, ΔΙΟΤΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΣΤΗ ΣΥΜΒΟΛΟΝ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΟΜΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ.
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
1FD6BEDF70
ΑπάντησηΔιαγραφήtelegram görüntülü show