Του Νίκου Μελέτη
Την
εντολή να μην υπάρξει καμία κινηση είτε σε στρατιωτικό είτε σε
διπλωματικό επιπεδο, που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την διαφαινόμενη
τουρκική εισβολή στην Κυπρο, είχε δώσει δυο ημέρες πριν από την έναρξη
της καταστροφής του νησιου, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ,
όπως αποκαλύπτεται μέσα από Άκρως Απόρρητο έγγραφο που φέρνουμε στο φως
από τα Αρχεία της CIA. Το έγγραφο αυτό είναι το υπόμνημα το οποίο
καταχωρήθηκε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας την 25η Ιουλιου 1974 και
περιλαμβάνει την καταγεγραμμένη συζήτηση που έγινε στις 18 Ιουλιου στο
πλαίσιο της συνεδρίασης του άτυπου «Πολεμικού Συμβουλίου» των ΗΠΑ του
Washington Special Action Group με την συμμετοχή του ίδιου του
Κίσινγκερ,του γενικού διευθυντή της CIA, του Αρχηγού του Γενικού
Επιτελείου και εκπροσώπων του Υπουργείου Άμυνας και του Στειτ
Ντιπάρτμεντ, που συναντήθηκαν για να εξετάσουν τις εξελίξεις στο νησί.
Μέσα από τους διαλόγους που έχουν καταγραφεί φαίνεται ότι ο Κίσινγκερ
απέτρεψε τις κινήσεις αμερικανικών δυναμεων και αυξηση του επιπέδου
επιφυλακής των αμερικανικών Ενόπλων Δυναμεων στην περιοχή, που θα
έστελναν ένα μήνυμα στον Ετσεβίτ. Και αυτό μάλιστα την στιγμή που όπως
φαίνεται και από το συνημμένο έγγραφο υπήρχαν σαφείς πληροφορίες για
μετακίνηση τουρκικών δυναμεων προς την Μερσίνα όπως και συγκέντρωση
αποβατικών σκαφών στο τουρκικό λιμάνι. Ο Κίσινγκερ μάλιστα εμφανίζεται
να θέλει να καθυστερήσει την λήψη απόφασης από το ΣΑ του ΟΗΕ, δείχνει να
μην βιάζεται να απαλλαγεί από τον αόρατο δικτάτορα Δημήτριο Ιωαννιδη,
ενώ για τον Μακαριο εντυπωσιάζει ο κυνισμός του, καθως δηλώνει ότι εάν
πρόκειται να επιστρέψει στην εξουσία αυτό πρέπει να γίνει από τους
Αμερικανούς και όχι από τους σοβιετικούς…
Memorandum
National Security Council Memorandum for Secretary Kissinger Washington
Special Actions Group Meeting 18 Ιουλιου 1974 Τime and Place :
11:41a.m-12:22p.m. White House Situation Room Subject Cyprus (Η κρίσιμη
αυτή συνεδρίαση γίνεται υπό την προεδρία του Χένρι Κίσινγκερ και την
συμμέτοχη του Γ. Διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Κολμπυ του Αρχηγού Γενικού
Επιτελειου στρατηγού Τζωρτζ Μπράουν και εκπροσώπων του Υπουργείου Άμυνας
του Στειτ Ντιπάρτμεντ και του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας με
επικεφαλης τους Γουίλλιαμ Κλεμεντς, Ρόμπερτ Ινγκερσολ και τον Ρίτσαρντ
Κεννεντυ. Σύνοψη Συμπερασμάτων Συμφωνήθηκε ότι: Το Γενικό Επιτελείο JCS
θα διαμορφώσει έναν κατάλογο με το τι δυνάμεις είναι διαθέσιμες στις ΗΠΑ
και στην Ευρώπη για να μετακινηθούν στην Κύπρο και το πόσο χρόνο θα
πάρει για την μετακίνηση αυτών των Δυνάμεων στο νησί – Το αεροπλανοφορο
Forrestal και η αμφίβια δύναμη θα μείνουν σε απόσταση 24 ωρών από την
Κύπρο και – Δεν θα υπάρξει διακοπή της Στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλαδα
-Κίσινγκερ: Μπιλ (κ. Κολμπυ); Κόλμπυ ενημερώνει από το συνημμένο
έγγραφο -Κίσινγκερ: Για ποιο πράγμα μιλάτε; -Κόλμπυ: Η Σοβιετική δήλωση
(για την θέση τους στην διαμάχη). Ο Κίσινγκερ βγαίνει από την αίθουσα
για μια τηλεφωνική επικοινωνία από τις 11:45 μέχρι τις 11:51)
-Κίσινγκερ: Μπιλ (κ. Κλεμεντ); -Κλεμεντ: Δεν έχω πολλά να πω. Έχουμε
αυτή την αναφορά όπου η DIA… -Κίσινγκερ: Αυτή για τις Σοβιετικές
δυνάμεις στην Οδησσό; -Κλεμεντ: όχι, αυτή σχετικά με (λογοκριμένο
κείμενο). Την πήραμε από το δικό σας Situation Room. Νομίζω ότι την
έχετε ήδη δει. Τείνουμε να προεξοφλήσουμε την πληροφορία από
…(λογοκριμένο κείμενο) δεν θα την δημοσιοποιήσουμε μέχρι το απόγευμα.
-Κίσινγκερ: Ναι ,δεν έχω μεγάλη πίστη σε αυτό . Δεν πιστευτώ ότι θα
συμβεί αυτό όσο ο Ετσεβίτ είναι στο Λονδίνο .Τζωρτζ(στρατηγός Μπράουν);
-Στρατηγός Μπραουν : Υπάρχει μόνο ένα μικρό σημείο ανησυχίας για μας
όπως γνωρίζετε οι ναυτικές δυνάμεις μας είναι σε στάση αναμονής δυτικά
της Κύπρου όπως το συζητήσαμε την άλλη μέρα. Οι αμφίβιες δυνάμεις είναι
24 ώρες μακριά από την Κύπρο. Πιστεύετε ότι θα ήταν σοφό να επιτρέψουμε
τις δυνάμεις αυτές να πλησιάσουν σε πιο κοντινή απόσταση 10 ή 12 ωρών
από το νησί; -Κλεμεντ: ένα πράγμα που κρατάω από αυτό Χένρι .Γνωρίζεις
ότι έχουμε διάφορα στρατιωτικά προγράμματα σε εξέλιξη με το Ελληνικό
καθεστώς Ίσως θες να «παιξεις» με αυτό το θέμα Δεν συνηγορώ να
σταματήσουμε το πρόγραμμα αλλά απλώς ότι ίσως θελεις να το εξετασεις .
-Κίσινγκερ :εντάξει θα το σκεφτώ.. -Στρατηγός Brown: Κάτι ακόμη. Δεν
έχουμε κάνει αναβάθμιση οποιουδήποτε επιπέδου επιφυλακής .Δεν γνωρίζω
εάν θα το ήθελες εσύ η όχι. -Κίσινγκερ :δεν βλέπω κανένα λόγο σε αυτό το
σημείο. Το μόνο που θα έκανε είναι να τραβήξει την προσοχή, έτσι δεν
είναι; Οι Σοβιετικοί θα γνωρίζουν ότι έχουμε ανεβάσει το επιπεδο
επιφυλακής .Πόσο χρόνο χρειάζεται για να φέρουμε την 82nd Airborne
(αερομεταφερόμενη Μεραρχία) στην Κύπρο ,εάν απαιτηθεί; -Στρατηγός
Μπράουν: Υπάρχει ένας Λόχος σε διαρκή ετοιμότητα 2 ωρών στο Fayetteville
(Βόρεια Καρολίνα) Θα πρέπει τα C-130 να τους πάρουν από εκεί. Θα
μπορούν να έχουν επιβιβασθεί σε σχεδόν 2 ωριές. Αλλα θα πάριέ περίπλου
12 ώρες να φθάσουν στην Κυπρο. Θα έλεγα ότι θα χρειασθούν 18 ώρες να
μεταφέρουμε ένα η δυο τάγματα εκεί. -Κίσινγκερ: (στον στρατηγό Μπράουν)
Μπορώ να έχω ένα πλάνο του πόσος χρόνος απαιτείται για να στείλουμε
στρατεύματα εκεί;. Μπορούμε να αυξήσουμε ελαφρώς την επιφυλακή;
-Στρατηγός Μπράουν :Ναι -Κίσινγκερ: Είναι λίγο πρόωρο να αυξήσουμε τώρα
την επιφυλακή. Δεν υπάρχει ανάγκη σε αυτό το σημείο. -Στρατηγός Μπράουν:
Υπάρχουν φυσικά άλλες μονάδες στην Ευρώπη και στην Γερμανία που θα
μπορούσαμε στείλουμε πιο γρήγορα. -Στρατηγός Κίσινγκερ: Δώσε μου ένα
πλάνο των διαθέσιμων δυνάμεων και πόσο χρόνο θα πάρει από κάθε περιοχή
,εδώ και στην Ευρώπη. Μπορείς να το κάνεις μέχρι το τέλος της ημέρας;
-Κλεμεντς: Φυσικά. Αυτή η αμφίβια δύναμη παντως είναι ακριβώς αυτό που
υπολογίζουμε. Είναι το πλησιέστερο… -Στρατηγός Μπράουν: Ναι αλλά είναι
24 ώρες μακριά από την Κυπρο αυτή την στιγμή. Ίσως θα πρέπει να τους
μετακινήσουμε σε απόσταση ,ας πούμε ,10 ωρών. -Κίσινγκερ: Όχι . δεν
νομίζω ότι θα πρέπει να κάνουμε καμία κίνηση τωρα. Πιστεύω ότι είναι
πρόωρο . Εάν οι Σοβιετικοί το ανακαλύψουν -και θα το κάνουν σίγουρα -θα
το παρερμηνεύσουν. Δεν γνωρίζουμε και τι ακριβώς είναι αυτό το θέμα της
Οδησσού. -Κόλμπυ: Πόσο θα πάρει για μια μεραρχία να μεταφερθεί εκεί;
Πέντε η έξι ημέρες; -Στρατηγός Μπράουν: Τουλάχιστον. Πιθανότατα και ένα
τάγμα θα πάρει τον ίδιο χρόνο. -Κλεμεντς: Το καλύτερο στοίχημα μας είναι
αυτή η αμφίβια δύναμη. -Κίσινγκερ: Πόσα βρετανικά στρατεύματα είναι στο
νησί; Στρατηγός Μπράουν: νομίζω περίπου 8000 Κίσινγκερ: είναι όλες
μάχιμες δυνάμεις; Στρατηγός Μπράουν: Μερικά είναι .Μερικά είναι δυνάμεις
Housekeeping. -Κίσινγκερ: θέλω να γνωρίζω τι εχουμε. Δώσε μου το πλάνο.
-Κόλμπυ: Πιστεύω το έχω εδώ, 2700 βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις και
περίπου 5300 προσωπικό της RAF. -Κίσινγκερ: Το ΣΑ του ΟΗΕ συνεδριάζει
σήμερα. Δώσαμε οδηγίες στην αντιπροσωπεία μας να καθυστερήσει εάν
μπορέσει την ψηφοφορία για την απόφαση .Πρέπει να εκτιμήσουμε
προηγουμένως την διπλωματική προσπαθεια του Σίσκο στο Λονδίνο. Πρέπει να
δούμε πρώτα τι είναι διαπραγματεύσιμο για τους Έλληνες και τους
τούρκους. Συμφωνώ ότι μια ιδανική λύση θα ηταν να αρχίσουν οι
διαπραγματεύσεις εντός του πλαισίου της Ζυρίχης για μια λύση στην οποία
θα συμφωνήσουν όλες οι πλευρές . Γνωρίζω ότι μερικοί συνάδελφοι μου
πιστεύουν ότι συνηγορούμε για την ανατροπή της κυβέρνησης Ιωαννίδη, αλλά
αυτή δεν είναι η πολιτική μας .Έχουμε το πρόβλημα της Κυπρου με την
τουρκική παρέμβαση. Μπορούμε να ανησυχήσουμε για τον Ιωαννίδη αργότερα.
Δεν θέλουμε να ανοίξουμε τα χαρτιά μας για μια λύση στο κυπριακό πριν να
είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι θα βγει από αυτήν. -Κόλμπυ: Δεν είμαι
σίγουρος ότι μπορούμε να αποφύγουμε επι μακρόν τον Μακάριο. -Κισσινγκερ:
Ωραία ,θα το δούμε. Αλλά πως μπορείς να τον φέρεις πίσω;. Είναι υπέροχο
να λες ότι ο καθένας είναι πίσω από τον Μακάριο ,είναι εύκολο να το
διακηρύξεις. Αλλά το πρόβλημα παραμένει στο πως θα τον φέρουμε πίσω;
-Κόλμπυ: και δεν θελουμε να υπάρξει ρηγμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών
και των Σοβιετικών σχετικά με το θέμα της Κυπρου ,με τους σοβιετικούς να
στηρίζουν τον Μακάριο. -Κίσινγκερ: Ακριβώς . Δεν είμαστε αντίθετοι με
τον Μακάριο . Αυτό που θελουμε να κάνουμε είναι να προσπαθήσουμε να
αποφύγουμε να πάρουμε θέση . Είναι κακό να αναμιχθεί το Συμβούλιο
Ασφάλειας. -Πρέσβης Ινγκερσολ: Εχετε καποιο νέο από τον Σίσκο;
-Κίσινγκερ: Όχι -Κλεμεντς: Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά μέχρις ότου
μάθουμε τι συζητουν ο Σίσκο και οι βρετανοί. -Κίσινγκερ: Δεν θα βγούμε
εναντίον του Μακαρίου. Εάν επιστρέψει στην εξουσία εχει καλώς ,αλλά
είναι καλύτερο να επιστρέψει με την στήριξη των ΗΠΑ ,παρά με την στηριξη
των Σοβιετικών. Εάν οι Τούρκοι αποκαταστήσουν τον Μακάριο ,δεν θα εχει
εναλλακτική από το να στηριχθεί πλέον στους Σοβιετικούς και στο
Ανατολικό μπλοκ. -Κλεμεντς: Ακριβώς έτσι. Ας αφήσουμε τους βρετανούς να
βγουν μπροστά σε αυτό το θεμα. -Κίσινγκερ: και να δούμε τι προσφέρουν
για την δική μας υποστήριξη. Εάν τοποθετηθούμε πρώτοι ,οι Σοβιετικοί θα
είναι πιο τολμηροί, και εμείς θα παραδώσουμε την διαπραγματευτική θέση
μας.. Εάν πούμε ότι πρέπει να αποχωρήσουν οι Έλληνες αξιωματικοί ,πως θα
μπορούν πλέον να αντισταθούν στην πίεση; Έχουμε μια de facto κυβενρηση
στο νησί και μια de jure εξω από το νησι. Πρέπει να βρούμε έναν
συμβιβασμό μεταξύ των δυο. Δεν θελουμε να επεξεργαστουμε ένα θέμα για
σοβιετική επέμβαση η τουρκική. Εάν οι Τούρκοι και οι Βρετανοί θέλουν τον
Μακάριο ,εμείς θα το επανεκτιμήσουμε. (λογοκριμένο κείμενο) -Κίσινγκερ:
Τώρα επιστρέφοντας στο κυπριακό ,στην γραμμή που θα ακολουθήσουμε με
τον Τύπο. Για το απογευματινό Μπριφινγκ δεν θελουμε να πούμε τίποτε για
την επίσκεψη Σίσκο. Σε ότι αφορά τον Μακαριο ας το πάμε ήρεμα, ας μην
πούμε τίποτε αν μπορούμε να το αποφυγουμε.Ας επαναλάβουμε την σταθερή
γραμμή για την εδαφική ακεραιότητα της Κυπρου… -Κίσινγκερ:….. ο Ετσεβίτ
πρότεινε την αύξηση του αριθμού των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και
να τεθεί η Εθνικη Φρουρά υπό τον έλεγχο των ηνωμένων Εθνών και κατόπιν ο
Μακάριος θα μπορεί να επιστρέψει. Αυτό φυσικά θα έκανε τον Μακάριο
,μαριονέτα των τούρκων και κατόπιν αυτός θα αναζητουσε αντίβαρο στην
Τουρκική επιρροή για παραδειγμα στο Ανατολικό μπλοκ. Ακόμη και αν το
Ηνωμένο Βασίλειο πάει μόνο του. Έχουν κάνει πίσω ελαφρώς από την δημόσια
θέση τους για υποστήριξη του Μακάριου. Εάν ο Μακάριος αποδεχθεί να
επιστρέψει έχουμε το πρόβλημα το πως θα τον φέρουμε πίσω. Εάν τον φέρουν
πίσω οι Τούρκοι ,θα αναζητήσει αντίβαρο στους Τούρκους. Αλλα δεν έχουμε
τίποτε το προσωπικό με τον μακάριο. -Κόλμπυ: Πόσο ισχυρός είναι ο
Ιωαννίδης; Κίσινγκερ: Δεν ανησυχώ για τον Ιωαννίδη. Εάν πέσει ,εχει
καλως. Αυτό δεν με ανησυχεί. Ας τον αφήσουμε να πέσει από την δική του
ανεπάρκεια. Το να απαλλαγείς από τον Ιωαννίδη δεν είναι πια μεγαλύτερη
ανησυχία από το να κρατήσεις τον Ιωαννίδη. Δεν είναι πλεον παραγοτνας
(Factor). Το να αποτρέψουμε έναν ελληνοτουρκικό πόλεμο και μια αλλαγη
της ισορροπιας των δυναμεων ,είναι παράγοντες. Δεν νομίζω ότι ο
Ιωαννίδης θα επιβιώσει για πολύ ακόμη.. -Κόλμπυ: είναι ασθενέστερος
κρίκος της αλυσίδας. -Κίσινγκερ: Δεν είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ να
συνεργασθούν για τήν πτώση του Ιωαννιδη. Θα πρεπει να κινηθουμε
προσεκτικά σε αυτό το θέμα και να μην (not go off half cocked)
18 Ιουλιου Ενημέρωσή για το Washington Special Action Group από την DCI ΚΥΠΡΟΣ 1. Η ζωή στην Κυπρο εχει σχεδόν επιστρέψει στην κανονικότητα, η Αγκυρα είναι ήρεμη, η Αθηνα διαβεβαίωσε την αμερικανική πρεσβεία ότι η Ελλαδα δεν θα χρησιμοποιήσει την αντικατάσταση στρατευμάτων αύριο ,για να αυξήσει τις δυνάμεις στο νησί. Οι πολιτικές όψεις της κρίσης τώρα ειναι στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη. (λογοκριμένο κείμενο).. θα πιέσει για μια απόφαση του ΣΑ που ανακηρύσσει τον ίδιο ως νόμιμο επικεφαλης της κυπριακής κυβέρνησης και θα καλεί την Ελλαδα να αποσύρει τους αξιωματικούς της από την Εθνικη Φρουρά και θα ζητά από την Ελλαδα να μην αναγνωρίσει το καθεστώς Σαμψών.(σ.σ. προφανως αναφέρεται στον Μακάριο) 1.Το Συμβούλιο ίσως δεν προχωρήσει στην ανακήρυξη του Μακαριου ως νόμιμου επικεφαλης του κράτους, σύμφωνα με την αμερικανική αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη . II. Μέχρι τώρα η κυβενρηση στην Αγκυρα δεν εχει κάνει προσπαθεια να ερεθίσει το λαϊκό αίσθημα σχετικά με την κατάσταση στην Κυπρο. Α. Οι τούρκοι δείχνουν να επιθυμούν να λειτουργήσουν εντος του πλαισιου των Συμμαχιων τους και των διεθνών δεσμεύσεων τους. Β. Οι τούρκοι στρατιωτικοί ηγέτες παντός συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η στρατιωτική παρέμβαση θα είναι αναγκαία. Γ. Η Αγκυρα συνεχίζει να μετακινεί χερσαίες δυνάμεις προς το λιμάνι της Μερσίνας στην νότια Τουρκία σε προετοιμασία μιας πιθανής επιβίβασης. Χθες, το μοναδικό μεγάλο τουρκικό αποβατικό σκάφος και αριθμός μικρότερων αμφίβιων σκαφών αναφέρθηκαν ότι βρίσκονται κοντά στην Μερσίνα. Αεροπορικές δυνάμεις είναι επίσης σε επιφυλακή σε τέσσερα τουρκικά αεροδρόμια. III. Η δήλωση χθες από την Μόσχα ηταν αξιοσημείωτα μετριοπαθής. Δεν είχε οποιαδήποτε απειλή η ισχυρισμό ότι η ΕΣΣΔ βλέπει την ασφάλεια της να επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην Κύπρο. Α.Η Δήλωση επαναλαμβάνει την Σοβιετική υποστήριξη στην ανεξαρτησία ου νησιού ,καλεί για διεθνή στήριξη της «νομιμοποιημένης» κυβέρνησης του Προέδρου Μακαριου και καταδικάζει την Ελληνική επέμβαση. 1.Επισης απαιτεί την άμεση απόσυρση όλου του Ελληνικού στρατιωιτκου προσωπικου από το νησί ,αλλα δεν απειλει την Αθηνα με οποιαεσδηποτε συνεπιεες εάν αυτό δεν συμβεί. Β. Οι σοβιετικοί δεν δεσμεύονται για να βοηθήσουν δραστηρια την οποιαδήποτε κυπριακή κινηση να επαναφέρουν τον Μακαριο στην εξουσία. Η αρχική ρωσική δήλωση για το πραξικοπημα -εκδοθηκε αργά την Δευτέρα- υπέθετε ότι η ΕΣΣΔ κρατά ανοικτό αυτό το θεμα. Γ. (λογοκριμένο κείμενο) IV.Το πως θα επηρεάσει το πραξικόπημα την τύχη του Ιωαννίδη δεν είναι ξεκάθαρο. Α. ΟΙ ελληνικές ένοπλες δυνάμεις γενικώς συμμερίζονται την αντιπάθεια του για τον Μακαριο τον οποίο θεωρούν ως το εργαλείο των αριστερων δυναμεων στην Κυπρο και σαν ένα βήμα πριν από τον έλεγχό του νησιου από τους κομμουνιστες. Β. Από την άλλη μεριά η αποτυχία του Ιωαννιδη να συμπεριλαβει μερικούς σημαντικούς Έλληνες αξιωματικούς στην διαδικασία λήψης αποφάσεων της χούντας και η επιβίωση του Μακαριου έχουν αναμφίβολα αφήσει πικρή γεύση μεταξύ ορισμένων στοιχείων στο Σώμα των Αξιωματικών. Γ. Δεν γνωρίζουμε παντως την οποιαδηποτε σκευωρία εναντίον του Ιωαννιδη από το στρατιωιτκου κατεστημένο και σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του εξαρτάται από το πως θα εξελιχθεί η υπόθεση της Κυπρου. 1.Οι διεθνείς αντιδράσεις στο πραξικόπημα στην Κυπρο είναι επίσης ένας παράγοντας . Τουρκική στρατιωτική παρέμβαση θα ενώσει τον Ελληνικό Στρατό και good share of the populate behind the government , αλλά η αποτυχία της Ελλάδας να αποτρέψει την διχοτόμηση του νησιου πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον του Ιωαννιδη. Δ. Η έντονη διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος του ,είναι ένα ακόμη πρόβλημα για τον Ιωαννιδη. Εάν αυτό συνεχισθεί και ειδικά εάν οδηγήσει σε διακοπή της προμήθειας όπλων από την Δύση και κυρίως από τις ΗΠΑ, τα αποθέματα του Ιωαννιδη θα εξαντληθούν σύντομα. Ε. Δεν υπάρχει φυσικός διάδοχος του Ιωαννιδη, εάν η τύχη του είναι αβεβαια. Καθε αντικατάσταση θα προέλθει πιθανότερο από το Στρατό, όμως υπαρχει μια έξωθεν ευκαιρία, για ορισμένους από το πολιτικό σύστημα-ο πρωην πρωθυπουργούς Καραμανλής είναι ο φυσικώς διάδοχός- να έρθουν σαν μεταβατικη ηγεσία για έναν νέο καθεστώς. 1.Ολικη καταστροφή στην επιχείρηση της Κυπρου θα οδηγήσει σε σύγκρουση για την εξουσια μεταξύ των διαφωνούντων από όλες τις πτέρυγες του Στρατού ,που θα μπορούσε να προκαλέσει διαδοχικά πραξικοπήματα και θα βύθιζαν την Ελλάδα σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας. V.Σε ότι αφορά την Κυπρο ,εάν ο Μακάριος δεν ανακτήσει την εξουσια, ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είναι ο διάδοχός βάσει της συνταγματικής τάξης. Εχει εντυπωσιακά πολιτικά διαπιστευτήρια. Α. Είναι ο συμπρόεδρος του κεντροδεξιού Ενωμένου Κόμματος ,το οποίο εχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στην Βουλή. Εχει υπηρετήσει επίσης ως διαπραγματευτής της Ελληνοκυπριακής πλευράς στον διακοινοτικό διάλογο μετα το 1968… Β. ….Είναι υπερ μιας πιο ευέλικτης στάσης στον δικοινοτικό διάλογο και καταδίκασε την βία τόσο από τους τρομοκράτες υποστηρικτές της Ενωσης όσο και από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Γ. Είναι απίθανο πάντως ο Κληρίδης να γίνει αποδεκτός από τον Ιωαννιδη ως ηγέτης των Ελληνοκυπρίων. Δ. Από την άλλη από όλα τα γνωστά μέλη της ελληνοκυπριακής πολιτικής ελίτ, η Αγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι θα αισθάνονταν πολύ πιο άνετα με τον Κληριδη. Περισσότερο από άλλους είναι ο μονός ελληνοκύπριος εκπρόσωπος με τον οποίο έχουν συχνές ανεπίσημες επαφές μέσω του δικοινοτικού διαλόγου.. Επίσης είναι μετριοπαθής και υπέρμαχος της πολιτικής του «εφικτού» της ανεξαρτησίας, παρά της «επιθυμητής» πολιτικής της Ενωσης».
18 Ιουλιου Ενημέρωσή για το Washington Special Action Group από την DCI ΚΥΠΡΟΣ 1. Η ζωή στην Κυπρο εχει σχεδόν επιστρέψει στην κανονικότητα, η Αγκυρα είναι ήρεμη, η Αθηνα διαβεβαίωσε την αμερικανική πρεσβεία ότι η Ελλαδα δεν θα χρησιμοποιήσει την αντικατάσταση στρατευμάτων αύριο ,για να αυξήσει τις δυνάμεις στο νησί. Οι πολιτικές όψεις της κρίσης τώρα ειναι στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη. (λογοκριμένο κείμενο).. θα πιέσει για μια απόφαση του ΣΑ που ανακηρύσσει τον ίδιο ως νόμιμο επικεφαλης της κυπριακής κυβέρνησης και θα καλεί την Ελλαδα να αποσύρει τους αξιωματικούς της από την Εθνικη Φρουρά και θα ζητά από την Ελλαδα να μην αναγνωρίσει το καθεστώς Σαμψών.(σ.σ. προφανως αναφέρεται στον Μακάριο) 1.Το Συμβούλιο ίσως δεν προχωρήσει στην ανακήρυξη του Μακαριου ως νόμιμου επικεφαλης του κράτους, σύμφωνα με την αμερικανική αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη . II. Μέχρι τώρα η κυβενρηση στην Αγκυρα δεν εχει κάνει προσπαθεια να ερεθίσει το λαϊκό αίσθημα σχετικά με την κατάσταση στην Κυπρο. Α. Οι τούρκοι δείχνουν να επιθυμούν να λειτουργήσουν εντος του πλαισιου των Συμμαχιων τους και των διεθνών δεσμεύσεων τους. Β. Οι τούρκοι στρατιωτικοί ηγέτες παντός συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η στρατιωτική παρέμβαση θα είναι αναγκαία. Γ. Η Αγκυρα συνεχίζει να μετακινεί χερσαίες δυνάμεις προς το λιμάνι της Μερσίνας στην νότια Τουρκία σε προετοιμασία μιας πιθανής επιβίβασης. Χθες, το μοναδικό μεγάλο τουρκικό αποβατικό σκάφος και αριθμός μικρότερων αμφίβιων σκαφών αναφέρθηκαν ότι βρίσκονται κοντά στην Μερσίνα. Αεροπορικές δυνάμεις είναι επίσης σε επιφυλακή σε τέσσερα τουρκικά αεροδρόμια. III. Η δήλωση χθες από την Μόσχα ηταν αξιοσημείωτα μετριοπαθής. Δεν είχε οποιαδήποτε απειλή η ισχυρισμό ότι η ΕΣΣΔ βλέπει την ασφάλεια της να επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην Κύπρο. Α.Η Δήλωση επαναλαμβάνει την Σοβιετική υποστήριξη στην ανεξαρτησία ου νησιού ,καλεί για διεθνή στήριξη της «νομιμοποιημένης» κυβέρνησης του Προέδρου Μακαριου και καταδικάζει την Ελληνική επέμβαση. 1.Επισης απαιτεί την άμεση απόσυρση όλου του Ελληνικού στρατιωιτκου προσωπικου από το νησί ,αλλα δεν απειλει την Αθηνα με οποιαεσδηποτε συνεπιεες εάν αυτό δεν συμβεί. Β. Οι σοβιετικοί δεν δεσμεύονται για να βοηθήσουν δραστηρια την οποιαδήποτε κυπριακή κινηση να επαναφέρουν τον Μακαριο στην εξουσία. Η αρχική ρωσική δήλωση για το πραξικοπημα -εκδοθηκε αργά την Δευτέρα- υπέθετε ότι η ΕΣΣΔ κρατά ανοικτό αυτό το θεμα. Γ. (λογοκριμένο κείμενο) IV.Το πως θα επηρεάσει το πραξικόπημα την τύχη του Ιωαννίδη δεν είναι ξεκάθαρο. Α. ΟΙ ελληνικές ένοπλες δυνάμεις γενικώς συμμερίζονται την αντιπάθεια του για τον Μακαριο τον οποίο θεωρούν ως το εργαλείο των αριστερων δυναμεων στην Κυπρο και σαν ένα βήμα πριν από τον έλεγχό του νησιου από τους κομμουνιστες. Β. Από την άλλη μεριά η αποτυχία του Ιωαννιδη να συμπεριλαβει μερικούς σημαντικούς Έλληνες αξιωματικούς στην διαδικασία λήψης αποφάσεων της χούντας και η επιβίωση του Μακαριου έχουν αναμφίβολα αφήσει πικρή γεύση μεταξύ ορισμένων στοιχείων στο Σώμα των Αξιωματικών. Γ. Δεν γνωρίζουμε παντως την οποιαδηποτε σκευωρία εναντίον του Ιωαννιδη από το στρατιωιτκου κατεστημένο και σε μεγάλο βαθμό το μέλλον του εξαρτάται από το πως θα εξελιχθεί η υπόθεση της Κυπρου. 1.Οι διεθνείς αντιδράσεις στο πραξικόπημα στην Κυπρο είναι επίσης ένας παράγοντας . Τουρκική στρατιωτική παρέμβαση θα ενώσει τον Ελληνικό Στρατό και good share of the populate behind the government , αλλά η αποτυχία της Ελλάδας να αποτρέψει την διχοτόμηση του νησιου πιθανότατα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον του Ιωαννιδη. Δ. Η έντονη διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος του ,είναι ένα ακόμη πρόβλημα για τον Ιωαννιδη. Εάν αυτό συνεχισθεί και ειδικά εάν οδηγήσει σε διακοπή της προμήθειας όπλων από την Δύση και κυρίως από τις ΗΠΑ, τα αποθέματα του Ιωαννιδη θα εξαντληθούν σύντομα. Ε. Δεν υπάρχει φυσικός διάδοχος του Ιωαννιδη, εάν η τύχη του είναι αβεβαια. Καθε αντικατάσταση θα προέλθει πιθανότερο από το Στρατό, όμως υπαρχει μια έξωθεν ευκαιρία, για ορισμένους από το πολιτικό σύστημα-ο πρωην πρωθυπουργούς Καραμανλής είναι ο φυσικώς διάδοχός- να έρθουν σαν μεταβατικη ηγεσία για έναν νέο καθεστώς. 1.Ολικη καταστροφή στην επιχείρηση της Κυπρου θα οδηγήσει σε σύγκρουση για την εξουσια μεταξύ των διαφωνούντων από όλες τις πτέρυγες του Στρατού ,που θα μπορούσε να προκαλέσει διαδοχικά πραξικοπήματα και θα βύθιζαν την Ελλάδα σε περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας. V.Σε ότι αφορά την Κυπρο ,εάν ο Μακάριος δεν ανακτήσει την εξουσια, ο πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης είναι ο διάδοχός βάσει της συνταγματικής τάξης. Εχει εντυπωσιακά πολιτικά διαπιστευτήρια. Α. Είναι ο συμπρόεδρος του κεντροδεξιού Ενωμένου Κόμματος ,το οποίο εχει τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών στην Βουλή. Εχει υπηρετήσει επίσης ως διαπραγματευτής της Ελληνοκυπριακής πλευράς στον διακοινοτικό διάλογο μετα το 1968… Β. ….Είναι υπερ μιας πιο ευέλικτης στάσης στον δικοινοτικό διάλογο και καταδίκασε την βία τόσο από τους τρομοκράτες υποστηρικτές της Ενωσης όσο και από τις κυβερνητικές δυνάμεις. Γ. Είναι απίθανο πάντως ο Κληρίδης να γίνει αποδεκτός από τον Ιωαννιδη ως ηγέτης των Ελληνοκυπρίων. Δ. Από την άλλη από όλα τα γνωστά μέλη της ελληνοκυπριακής πολιτικής ελίτ, η Αγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι θα αισθάνονταν πολύ πιο άνετα με τον Κληριδη. Περισσότερο από άλλους είναι ο μονός ελληνοκύπριος εκπρόσωπος με τον οποίο έχουν συχνές ανεπίσημες επαφές μέσω του δικοινοτικού διαλόγου.. Επίσης είναι μετριοπαθής και υπέρμαχος της πολιτικής του «εφικτού» της ανεξαρτησίας, παρά της «επιθυμητής» πολιτικής της Ενωσης».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου