Ο ΜΑΚΙΑΒΕΛΙ ΓΝΩΡΙΖΕ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ

Του Άγγελου Συρίγου
Καθηγητού διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο
 
Το ερώτημα είναι καυτό και συνεχίζει να αιωρείται στην ελληνική κοινή γνώμη: θα επιχειρήσει ο Ερντογάν να προκαλέσει ένα θερμό επεισόδιο για να ενισχύσει τη θέση του ενόψει των εκλογών του Ιουνίου; Η απάντηση είναι πως μάλλον θα αποφύγει να δημιουργήσει μία κρίση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει τα ελληνοτουρκικά σε πολεμική σύρραξη. Στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, άλλωστε, βασίζεται, μεταξύ άλλων, στο κλίμα ευφορίας που προκάλεσε η κατάληψη του Αφρίν από τον τουρκικό στρατό.

Γιατί να διακινδυνεύσει μία πολεμική εμπλοκή με την Ελλάδα, η οποία, ανεξαρτήτως της έκβασης θα είναι καταστροφική και για την Τουρκία; Δεν έχει κανένα πραγματικό λόγο εισέλθει σε μία τέτοια περιπέτεια, η οποία εκ των πραγμάτων θα χαλούσε την εικόνα του νικητή που έχει ήδη εξασφαλίσει από τη στρατιωτική εμπλοκή στη βόρειο Συρία. Προφανώς, αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα επιδοθεί στη γνωστή επιθετική ρητορική και ενδεχομένως σε κάποιες θεατρικές κινήσεις με επικοινωνιακή στόχευση, ώστε να υπερκεράσει την κεμαλική αντιπολίτευση, η οποία τον κατηγορεί για ενδοτισμό(!) έναντι της Ελλάδας στο Αιγαίο.

Ο τρόπος που ο Ερντογάν είχε συμπεριφερθεί στις παραμονές του δημοψηφίσματος την άνοιξη του 2016 μας δίνει μία εικόνα και για το σήμερα. Υπενθυμίζουμε πως είχε στείλει την ηγεσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων να κάνει μία ολιγόλεπτη βόλτα γύρω από τα Ίμια. Κατά συνέπεια, το πραγματικά κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θα κινηθεί η Άγκυρα μετά τις εκλογές. Το πιθανότερο είναι πως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις θα επανέλθουν σε φάση τριβών και αντιπαραθέσεων, οι οποίες εκ των πραγμάτων εγκυμονούν κίνδυνο.

Οι συμμαχίες δεν αρκούν

Αν στο Αιγαίο μπορούμε να κάνουμε υποθέσεις, στην κυπριακή ΑΟΖ το σενάριο είναι στο επίπεδο σχεδόν της βεβαιότητας. Η Τουρκία ετοιμάζεται να πραγματοποιήσει γεώτρηση. Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγει να έλθει σε αντιπαράθεση με τους Αμερικανούς και τους Γάλλους, αλλά αμφισβητεί εμπράκτως τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και εγγράφει υποθήκη “συνιδιοκτησίας”. Και σ’ αυτό το επίπεδο, κανείς δεν θα συγκρουσθεί με την Άγκυρα για λογαριασμό των Ελληνοκυπρίων. Ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι Γάλλοι, ούτε βεβαίως και οι Ισραηλινοί.
Είναι αρχή επιβεβαιωμένη από την ιστορία ότι οι συμμαχίες ενισχύουν και κάποιες φορές πολλαπλασιάζουν την ισχύ ενός κράτους. Δεν το υποκαθιστούν, όμως, ως προς την υποχρέωσή του να υπερασπισθεί τον εαυτό του. Μόνο εάν οι Έλληνες αντισταθούν ενδεχομένως κάποιοι σύμμαχοι να μας στηρίξουν. Κι αυτό θα το πράξουν, εάν το πράξουν, επειδή θα εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα, την ανάγκη τους να διατηρήσουν ισορροπίες.
Ας θυμηθούμε τον Μακιαβέλι. Συμβούλευε τον ηγεμόνα του ως εξής: «Από τους ισχυρούς ξένους προστατεύεσαι με τον καλό εξοπλισμό και τους καλούς συμμάχους». Δεν ζητούσε μόνο το ένα, ζητούσε και τα δύο. Η περιοχή μας είναι πλέον γεωπολιτικά ασταθής. Εδώ διασταυρώνονται αντικρουόμενα συμφέροντα και των μεγάλων και των τοπικών δυνάμεων. Η εθνική μας ασφάλεια, η ασφάλεια και της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας προϋποθέτει ανάκαμψη της οικονομίας, ενίσχυση του αξιόμαχου των ενόπλων δυνάμεων με έξυπνες λύσεις και βεβαίως με τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών.

SLPRESS
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ