ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΟΡΟΣΕΙΡΑΣ ΜΟΡΑΒΑ (13 - 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1940)

Στις 13 Νοεμβρίου 1940, έληξε η πρώτη περίοδος των επιχειρήσεων του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Μέσα σε διάστημα δεκαεπτά ημερών, η ιταλική εισβολή όχι μόνο είχε αποκρουσθεί νικηφόρα, αλλά είχε αρχίσει και η προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων βόρεια και δυτικά.

Το Γ΄ Σώμα Στρατού για την κατάληψη της τοποθεσίας Μοράβα – Ιβάν διέθεσε και τις τρεις μεραρχίες του (ΙΧ, Χ και XV) σε πρώτη γραμμή, με την ΙΧ Μεραρχία να επιτίθεται στην κατεύθυνση ύψωμα 1271 – ύψωμα 1700 (Σβέτι Ατανάς) – Κορυτσά. Για την εκτέλεση της παραπάνω αποστολής, η ΙΧ Μεραρχία καθόρισε στο 32ο Σύνταγμα Πεζικού με Διοικητή το Συνταγματάρχη Πεζικού Χατζηαναγνώστου Γεώργιο, αφού πραγματοποιήσει κλιμάκωση κατά βάθος και προς τα δεξιά, να κινηθεί επιθετικά προς Κιούτς, για να μελετήσει και να οργανώσει την αντιαρματική άμυνα στην περιοχή Βισότσιτσα – Τρέστενικ – Κρέντα.  Αριστερά του θα ενεργούσε το 53ο Σύνταγμα Πεζικού, προς την κατεύθυνση νότια του χωριού Βράτσανη – ύψ. 1271 – Σβέτι Ατανάς – Κορυτσά.

Στις 0700 της 14ης Νοεμβρίου, χωρίς προπαρασκευή πυροβολικού, το 32ο Σύνταγμα Πεζικού εξόρμησε αιφνιδιαστικά σε δύο κατευθύνσεις σύμφωνα με τη διαταγή επιχειρήσεων της ΙΧ Μεραρχίας. Το Ι/32 Τάγμα από το Ταλίκ (ύψ. 1163) εξόρμησε προς το ύψ. Κιούτς και το χ. Πολόσκα και περίπου στις 1030 κατέλαβε και τους δύο αντικειμενικούς σκοπούς χωρίς αντίσταση από τους Ιταλούς. Το Ι/32 Τάγμα παρέμεινε κλιμακωμένο από Ταλίκ προς Κιούτς, ενώ οργάνωσε και την αντιαρματική άμυνα. Το ΙΙ/32 Τάγμα από το ύψ. 988 εξόρμησε προς τον υψοδείκτη 892, διήλθε ταχέως τον πεδινό διάδρομο και κατέλαβε τα εχθρικά σημεία στηρίγματος στην αριστερή (δυτική) όχθη του Δεβόλη ποταμού, χωρίς σοβαρή αντίσταση. Οι Ιταλοί αφού πλευροκοπήθηκαν από την κατεύθυνση Ντόμπρου από το ΙΙ/53 Τάγμα αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή. Στις 15 και 16 Νοεμβρίου, το 32ο ΣΠ περιορίστηκε σύμφωνα με την αποστολή του, στην εκτέλεση επιθετικών αναγνωρίσεων. Καθόλη τη διάρκεια του διημέρου, η δράση της εχθρικής αεροπορίας υπήρξε εξαιρετικά έντονη χωρίς όμως σοβαρά αποτελέσματα. Στις 17 Νοεμβρίου το 32ο Σύνταγμα Πεζικού κατέλαβε μετά από σθεναρή αντίσταση του εχθρού, τα υψώματα 1764 και 1300. Η κατάληψη του υψ. 1764 ολοκληρώθηκε στις 18 Νοεμβρίου με νυχτερινή επιθετική ενέργεια. Συνελήφθησαν 12 Ιταλοί αιχμάλωτοι και κυριεύθηκαν 8 πυροβόλα, 3 όλμοι και μια πολεμική σημαία Συντάγματος. Την επομένη (19 Νοεμβρίου), το 32ο Σύνταγμα Πεζικού κατέλαβε το ύψ. 1805 (Μοράβα), το οποίο κρινόταν απαραίτητο για την ολοκλήρωση της κατάληψης της τοποθεσίας Μοράβα.

Για τη συνέχιση του αγώνα από τις 20 Νοεμβρίου, το 32ο Σύνταγμα Πεζικού (μείον τάγμα), τα ΙΙ/53 και Ι/27 Τάγματα, η ΧΙΙΙ β και η ΙΧ α Μοίρες Ορειβατικού Πυροβολικού αποτέλεσαν συγκρότημα, υπό τη διοίκηση του Διοικητή του 32ου Συντάγματος.  Αποστολή του ήταν να επιτεθεί κατά του υψώματος 1682 (Χότσιστα) και να συνεχίσει προς τα βόρεια.  Η επίθεση του Συγκροτήματος εκδηλώθηκε το πρωί της 20ής Νοεμβρίου, και παρά το δύσβατο του εδάφους, την ισχυρή αντίσταση του εχθρού και την αδυναμία υποστήριξης από το πυροβολικό του εξαιτίας της πυκνής ομίχλης πέτυχε να προωθηθεί περίπου 1000 μ. βόρεια και βορειοδυτικά του υψώματος 1365.  Εχθρική αντεπίθεση την ίδια μέρα κατά του Ι/27 Τάγματος στο ύψ. 1764 απέτυχε.

Την επομένη, το Συγκρότημα κατόρθωσε, χωρίς και πάλι την υποστήριξη του πυροβολικού λόγω της συνεχιζόμενης ομίχλης, να καταλάβει το ύψ. 1682 και να προωθηθεί βορειότερα.  Ο εχθρός υποχρεώθηκε να υποχωρήσει προς την πεδιάδα της Κορυτσάς, εγκαταλείποντας άφθονο πολεμικό και 25 αιχμαλώτους.  Στις 1745 στις 22 Νοεμβρίου και ενώ είχε ολοκληρωθεί πλέον η κατάληψη της οροσειράς Μοράβα, το Ι /53 Τάγμα και λόχος του Ι/27 Τάγματος εισήλθαν χωρίς αντίσταση στην Κορυτσά, μέσα σε ατμόσφαιρα ενθουσιασμού και εθνικού παραληρήματος του ελληνικού πληθυσμού της.

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΑΒΕΡΩΦ