ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ : Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤΙΣ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 1913

Το κείμενο είναι βασισμένο στο άρθρο της “Σερραίας”  από το περιοδικό “Προς τη Νίκη”, Ιούνιος 2013
 
Ὅταν τό 1912 στόν Α΄ Βαλκανικό πόλεμο οἱ προηγούμενοι κατακτητές της,οἱ Τοῦρκοι, ἀποχώρησαν, κατάφεραν καί μπῆκαν πρῶτοι οἱ Βούλγαροι στίς Σέρρες.

Στήν ὀκτάμηνη περίπου κατοχή τους οἱ Βούλγαροι ἐκδικήθηκαν πολλούς Μακεδονομάχους. Προσπάθησαν μέ κάθε μέσο νά μεθοδεύσουν τήν ὁριστική προσάρτηση τῆς περιοχῆς στή Βουλγαρία. Μάλιστα ζήτησαν ἀπό τό Μητροπολίτη Ἀπόστολο νά προτρέψει τούς κατοίκους νά ὑπακούσουν γιά τό συμφέρον τους. Ἐκεῖνος ἀντίθετα ὀργάνωσε τήν ἄμυνα τῶν Σερραίων, οἱ ὁποῖοι δέν τό ἔβαλαν κάτω. Διηγοῦνται οἱ προπαπποῦδες μας τά δεινά πού πέ-ρασαν τότε, ἀρνούμενοι νά ἐκβουλγαριστοῦν: τρομοκρατία, διώξεις, καταπίεση, ἐκτελέσεις καί ἄλλα πολλά.
Ὅμως ὁ Β΄ Βαλκανικός πόλεμος ξέσπασε σύντομα.
Ἡ ἱστορική μάχη τοῦ Κιλκίς-Λαχανᾶ (12-21 Ἰουνίου 1913) ἦταν νικηφόρα γιά τούς Ἕλληνες καί σήμανε τήν ἀρχή τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας.

Ὅσοι ζούσαμε ἐκεῖνες τίςμέρες στίς Σέρρες, ἀκούγοντας τούς κανονιοβολισμούς τῶν δύο αὐτῶν μαχῶν,αρχίσαμε νά ὅσους ἐπέζησαν. «Ἀπό ἔνστικτο βάζαμε τά αὐτιά μαςστόἔδαφος κι ἀφουγκραζόμασταν κάθε μέρα πιό εὐκρινεῖς τούς κανονιοβολισμούς. Κρυφή χαρά ἔνιωθε ἡ καρδιά μας. Προχωροῦν οἱ δικοί μας, σιγομουρμουρίζαμε. Ὅταν ἄρχισαν νά μεταφέρονται στήν πόλη μας οἱ τραυματίες ἀπό τό Λαχανᾶ, οἱ Βούλγαροι ἔγιναν θηρία. Ἄρχισαν συλλήψεις καί φόνους. Πολιόρκησαν τό οἴκημα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μέ σκοπό νά συλλάβουν ζωντανό τό Μητροπολίτη μας. Ἀπέτυχαν ὅμως, ἀφοῦ ἔλαβαν ἐπεί γουσα διαταγή νά ἐκκενώσουν τήν πόλη μας.»

.
Ἡττημένος ὁ βουλγαρικός στρατός ἀναγκάστηκε νά ἀποχωρήσει ἀπό τήν περιοχή τήν Παρασκευή 28 Ἰουνίου 1913 ἀφήνοντας πίσωτου τά σημάδιατῆς ἐκδικητικῆς μανίας του. Τό πρωί ἐκείνης τῆς ἀποφράδας μέρας κανονιοβόλησαν τήν πόλη ἀπό τήν Ἀκρόπολη (Κουλᾶ). Ἔσφαξαν πολλούς καί πυρπόλησαν τό μεγαλύτερο μέρος της. Κατέστρεψανπαντελῶςτήμεγάλη ἑλληνική συνοικία καί τήν ἑλληνική ἀγορά καθώς καί ἐκκλησίες, μνημεῖα, ἀρχοντόσπιτα…
Ἡ ἐπίθεση τοῦ ταγματάρχη Μαζαράκη, πού κατέφθασε τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας, ἔτρεψε τούς Βουλγάρους σέ φυγή. Τό ἄλλο πρωί μπῆκε στίς Σέρρες ἡ 7η Μεραρχία μέ τό Μέραρχο Σωτήλη.  Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἀνατολικά τῆς πόλης, στήν τοποθεσία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦΚρυονερίτη, ἐκεῖ ὅπου πρίν 530 χρόνια ἔγινε ἡ συνθήκη παράδοσης τῆς πόλης στούς Τούρκους. Ἀκολούθησαν στιγμές ἀνέκφραστης συγκίνησης καί ἐθνικοῦ ἐνθουσιασμοῦ.
Μέσα ἀπό τούς θρήνους καί τούς στεναγμούς, τούς καπνούς καί τίς φλόγες πρόβαλε ἡ ἐλευθερία ἔπειτα ἀπό 530 χρόνια σκλαβιᾶς (1383-1913)!

.Ὁ Μέραρχος ἀντικρύζοντας τήν τρομερή εἰκόνα τῆς πόλης ἔστειλε τηλεγράφημαστόστρατιωτικόἐπιτελεῖοστή Δοϊράνηζητώνταςἐπειγόντωςβοήθεια. Ἐκεῖ βρίσκονταν στρατοπεδευμένοι ἤδη ἀπό τίς 23 Ἰουνίου ὁ Στρατηλάτης βασιλιάςΚωνσταντῖνοςκαί τόἐπιτελεῖο του. Τό τηλεγράφημα ἔλεγε:

«Ἡ πόλη Σερρῶν ἐκάη ὁλόκληρος η πυρπολημένη πόλη των Σερρών από τους Βούλγαρους

 από τους Βούλγαρουςἐξαιρέσει

τουρκικῆς καί ἑβραϊκῆς συνοικίας.

Αγορά ἐκάη ἐπίσης. Πλῆθος

γυναικοπαίδων εὑρέθησαν φονευμένα

ἤ ἀπηνθρακωμένα ἐντός τῶν οἰκιῶν.

Πόλις στερεῖται ἐντελῶς ἄρτου. Ἀπό-

λυτος ἀνάγκη ληφθῶσι μέτρα συντό-

μως πρός διατροφήν πληθυσμοῦ.

Ἄστεγοι ὑπερβαίνουσι 20 χιλιάδας.»
………………………………………………………

Σιγά σιγά οἱ Σερραῖοι ξανάρχισαν μιά καινούρια ζωή μέσα ἀπό τά ἐρείπια καί τίς στάχτες. Ἔχτισαν ἀπό τήν ἀρχή τά καμένα τους σπίτια καί προσπάθησαν νά καλύψουν τό χάος πού ἄφησε ὁ σκληρός ἐχθρός.
Δυστυχῶς ἀκολούθησαν ὁ Α΄ καί ὁ Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Καί πάλι ἡ περιοχή αὐτή περιῆλθε στίς γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις. Νέεςσυμφορές καί ἐκδικήσεις ἀπό τούς Βουλγάρους… ξυλοδαρμοί, φυλακίσεις… λεηλασίες… κατατρεγμοί…

Συγκλονιστικές μαρτυρίες για τις αγριότητες των Βουλγάρων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Ἡ κυρά Ζωή, πού ἦταν ζωντανή ἱστορία, μᾶς ἔλεγε πολλά σάν ἤμασταν παιδιά καί καθόμασταν γύρω της. Ἔπασχε ἀπό φοβερούς πονοκεφάλους καί ζαλάδες καί στά τελευταῖα της χρόνια ἔχασε τή μνήμη της.
Κι ὅλα αὐτά ἀπό τά γρονθοκοπήματα πού τῆς ἔδωσαν ἐπανειλημμένα οἱ Βούλγαροι, ἐπειδή στά μαθητικά της χρόνια δέ σταματοῦσε νά ψάλλει τόν Ἐθνικό μας Ὕμνο μέ θάρρος καί καμάρι.
Ἀλλά καί ἡ γιαγιά μουμᾶς διηγοῦνταν, πῶς ἡ μάνατης ἔκρυβε τό μικρότης γιό, μήν τῆς τόν ἁρπάξουν οἱ Βούλγαροι στούς αἰφνιδιαστικούς ἐλέγχους πο ύἔκαναν στάσπίτια. Τόν τύλιγε σέ κουβέρτες νά μοιάζει μέ μποχτσά (μποχτσάςἤμποξάς: τετράγωνο τεμάχιο ὑφάσματος πού χρησιμοποιεῖται γιά τήν περιτύλιξη διαφόρωνἀντικειμένων /μπόγος) πεταμένο στήν ἄκρη.
Μέ τόση βία καί παραζάλη τόν τύλιγε πού μιά βραδιά κόντεψε νά τόν σκάσει!
……………………………………………………………………………………………….

Ἄχ, Μακεδονία μου κι ὄμορφη πόλη τῶν Σερρῶν! Φέτος σάν σέ σημαιοστολίζουμε καί γιορτάζουμε τήν 100χρονη λευτεριά σου, συλλογιόμαστε τό χρέος μας σʼ ὅλους αὐτούς πού ἔπαθαν, σʼ ὅλους αὐτούς πού θυσιάστηκαν. Καθώς θ᾽ ἀποθέτουμε τῆς δάφνης τό τιμητικό στεφάνι στό Ἡρῶον τους, νιώθω πώς ἡ φωνή τους θά διαπερνᾶ τό μυρωμένο ἀέρα καί στόν καθένα θά μιλᾶ καί θά λέει:

“Κρατῆστε τά ἱερά μας χώματα γιά πάντα Ἑλληνικά!”

************************

Από τις εφημερίδες της εποχής

––––––––



ΑΝΤΕΧΟΥΜΕ