ΚΥΝΟΣ ΚΕΦΑΛΕΣ : Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ ΣΤΗΝ ΘΡΥΛΙΚΗ ΜΑΧΗ (15 ΙΟΥΝΙΟΥ 197 π.χ.)

«πρῶτοι δ’ οἱ Θρᾷκες ἐχώρουν, ὧν μάλιστά φησιν ἐκπλαγῆναι τὴν ὄψιν, ἄνδρες ὑψηλοὶ τὰ σώματα, λευκῷ καὶ περιλάμποντι θυρεῶν καὶ περικνημίδων ὁπλισμῷ μέλανας ὑπενδεδυμένοι χιτῶνας, ὀρθὰς δὲ ῥομφαίας βαρυσιδήρους ἀπὸ τῶν δεξιῶν ὤμων ἐπισείοντες»
Πλουτάρχος, Βίοι Παράλ., Παύλ. Αἰμ., 18

 
Ἦταν 15 Ἰουνίου τοῦ 197 π.Χ.  Ὁ βασιλέας τῶν Μακεδόνων Φίλιππος Ε’ μὲ τοὺς ἐλάχιστους Ἕλληνες συμμάχους ποὺ στάθηκαν στὸ πλευρὸ του μάχεται στὴν τοποθεσία Κυνὸς Κεφαλές! Οἱ Θρᾶκες μάχονται στὸ πλευρὸ τῶν Μακεδόνων ἐναντίον τῶν Ρωμαίων.

     Οἱ συγκρούσεις ἀνάμεσα στοὺς Μακεδόνες καὶ στοὺς Ρωμαίους μὲ τοὺς συμμάχους τους κράτησαν σχεδὸν τέσσερα χρόνια χωρὶς ὁ Φίλιππος Ε’ νὰ καμφθῇ τελειωτικά. Ἡ μάχη ποὺ σήμανε καὶ τὸ τέλος τοῦ Β´ Μακεδονικοῦ Πολέμου δόθηκε τὸ 197 π.Χ. στὶς Κυνὸς Κεφαλὲς τῆς Θεσσαλίας, κοντᾶ στὰ Φάρσαλα, ὅπου οἱ λεγεωνάριοι τοῦ ὕπατου Τίτου Κόιντου Φλαμινίνου κατατρόπωσαν τὴν ἐπί 200 χρόνια ἀήττητη μακεδονικὴ φάλαγγα.

     Ἀξίζει νὰ σημειωθῇ ὅτι προτοῦ οἱ Ρωμαῖοι νικήσουν στρατιωτικὰ τὸν Φίλιππο τὸν εἶχαν νικήσει διπλωματικά: Ὁ Φλαμινίνος ἐκτὸς ἀπὸ ἄριστος στρατηγὸς ἦταν καὶ ἐξαίρετος πολιτικός. Εἶχε τὴ φήμη τοῦ φιλέλληνα καὶ καθῶς μιλοῦσε πολὺ καλὰ ἑλληνικὰ καὶ γνώριζε τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα τῶν Ἑλλήνων κατόρθωσε νὰ ἀπογυμνώσῃ τὸν Φίλιππο Ε’ ἀπ΄ ὅλους τοὺς Ἕλληνες συμμάχους του μὲ τὸ δέλεαρ τῆς ἀνεξαρτησίας τους ἀπὸ τοὺς Μακεδόνες. Ἔτσι οἱ ἑλληνικὲς πόλεις ἔπεσαν στὴν παγίδα τῶν Ρωμαίων: ἡ κάθε πόλη μόνη της, χωρὶς τὴν προστασία τῆς δυνατῆς ἀκόμη Μακεδονίας, γινόταν εὐκολότερη λεία τῶν Ρωμαίων.

     Τὴν ἄνοιξη τοῦ 197 π.Χ. ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Φλαμίνιος ξεκίνησε γιὰ τὴ Θεσσαλία μὲ 26.000 στρατιῶτες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους τὸ 1/3 περίπου ἦταν Ἕλληνες σύμμαχοι τῶν Ρωμαίων. Ὁ Φίλιππος διέθετε μεταξὺ ἄλλων, 16.000 βαριᾶ ὁπλισμένους ὁπλίτες τῆς μακεδονικῆς φάλαγγας, 2.000 ἐλαφρᾶ ὁπλισμένους πελταστὲς καὶ 2.000 ἱππεῖς. Στὸν μακεδονικὸ στρατὸ ὑπηρετοῦσαν ἐπίσης 4.000 Θρᾶκες καὶ Ἰλλυριοὶ καὶ ἄλλοι 1.500 μισθοφόροι.

     Οἱ δύο ἀντίπαλοι συναντήθηκαν στὴν περιοχὴ Κυνὸς Κεφαλές, ὅπου τὸ 364 π.Χ. εἶχε σκοτωθεῖ σὲ μάχη ὁ Θηβαῖος στρατηγὸς Πελοπίδας. Οἱ Μακεδόνες ἐπικράτησαν στὶς ἀψημαχίες οἱ ὁποῖες προηγήθηκαν τῆς σύγκρουσης. Στὴ συνέχεια μία μακεδονικὴ φάλαγγα ἐπιτέθηκε προκαλῶντας μεγάλες ἀπώλειες στοὺς Ρωμαίους. Ὁ Φλαμίνιος πίστεψε πρὸς στιγμὴ ὅτι εἶχε ἡττηθεῖ. Ἡ δεύτερη μακεδονικὴ φάλαγγα ὅμως ἔχασε τὴν συνοχή της καὶ πολλοὺς ὁπλίτες. Ὅ,τι ἀπέμεινε ἀπὸ τὸν μακεδονικὸ στρατό ἀναγκάσθηκε νὰ ἀποχωρήσῃ ὅταν δέχθηκε ἐπίθεση ἀπὸ τὶς πλευρές.

     Ἡ μάχη στὶς Κυνὸς Κεφαλὲς ἀπέδειξε μία σημαντικὴ ἀδυναμία τῆς μακεδονικῆς φάλαγγας. Ὁ σχηματισμὸς αὐτὸς ἦταν πολὺ ἀποδοτικὸς σὲ μία κατὰ μέτωπον ἐπίθεση, τὰ πλευρά του ὅμως δὲν προστατεύονταν ἐπαρκῶς καὶ ἕνα εὐκίνητο στράτευμα, ὅπως ἡ ρωμαϊκὴ λεγεῶνα, μποροῦσε νὰ τὰ πλήξῃ ἀποτελεσματικά. Μετὰ τὴν ἧττα ὁ Φίλιππος Ε’ ἀναγκάσθηκε νὰ ἀποδεχθῇ τοὺς βαρεῖς ὅρους τῶν Ρωμαίων. Ὑποχρεώθηκε νὰ ἐγκαταλείψῃ ὅλες τὶς πόλεις ποὺ κατεῖχε στὴ Νότια Ἑλλάδα καὶ στὴ Θεσσαλία, νὰ περιοριστῇ στὸ Βασίλειο τῆς Μακεδονίας καὶ νὰ καταβάλλῃ 1.000 τάλαντα ὡς πολεμικὴ ἀποζημίωση. Ἡ Ρώμη γινόταν ὁ οὐσιαστικὸς ρυθμιστὴς τῶν ἑλληνικῶν ζητημάτων.

 

Ὁ Πλούταρχος γιὰ τὴν ἀνδρεία τῶν Θρακῶν!

 

     Γιὰ τὴν ἐξαιρετικὴ ἀνδρεία τῶν Θρακῶν στὶς μάχες, ἔχουμε τὴν μαρτυρία τοῦ Πλουτάρχου, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει ὅτι στὴν Μάχη τῆς Πύδνας (148 π.Χ) στὴν μεγάλη αὐτὴ μάχη μεταξὺ τῶν Ρωμαίων καὶ τῶν Μακεδόνων, ἀπὸ τὸν στρατὸν τοῦ Περσέως, βάδιζαν πρῶτοι οἱ Θρᾶκες, μὲ ἀρχηγὸ τὸν Ἀλέξανδρον (Θρᾷκας ὧν Ἀλέξανδρος ἡγεῖτο), καὶ ἡ θέα τους ἐξέπληττε. Ἦταν ἄνδρες ψηλοί, μὲ λευκὰ σώματα, καὶ μὲ ἀσπίδες, ὁπλισμὸ καὶ περικνημίδες ποὺ ἔλαμπαν. Κάτω ἀπὸ τὸν ὁπλισμὸ φοροῦσαν μαύρους χιτῶνες καὶ στοὺς δεξιοὺς τους ὥμους, ἀπειλητικές, στέκονταν οἱ βαρυσίδερες ρομφαῖες…

 

ΘΡΑΚΗ