Ο ΦΑΤΡΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗ

(από το "το τελευταίο άρθρο" του Ασμοδαίου) 
Εμμανουήλ Ροΐδης
  
" Η θέσις τω παρ΄υμίν πολιτευομένων πολύ ομοιάζει την των Αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Ρώμης, οίτινες προς κατάληψιν του Θρόνου συνεμάχουν μετά Φράγκων, Τούρκων και Βουλγάρων εις ους αυτοί τε και οι υπήκοοι αυτών επλήρωνον έπειτα λύτρα. Απαραλλάκτως και οι ημέτεροι φατριάρχαι προς σχηματισμόν η ενίσχυσιν κόμματος, εστρατολόγουν εκ των τριόδων μισθοφόρους, ους επλήρονον δια δημοσίων χρημάτων, ήτοι δια θέσεων περιττών. Των τοιούτων μισθοφόρων επί τοσούτον επολαπλασιάσθη προιόντος του χρόνου ο αριθμός και το θράσος, ώστε κατέστη σήμερον η μόνη αξιόμαχος δύναμις της Ελλάδος προ της οποίας και βασιλεία και κυβέρνησις και βουλή και ολόκληρον το Έθνος κύπτει το γόνυ μετά τρόμου.
Εσφαλμένως νομίζωμεν, παρομοίασαν τινές τους ημετέρους κομματάρχας προς αρχηγούς ληστρικών συμμοριών. Το πταίσμα αυτών είναι ότι δημιούργησαν τας συμμορίας, σήμερον όμως αντί να ήναι αρχηγοί αυτών κατήντησαν απλοί μεσίται, δια των οποίων οι συμμορίαι αυταί διαπραγματεύονται προς το Έθνος τα λύτρα, ανθ΄ ων συγκατανεύουσιν να παραχωρήσωσι αυτώ ασφάλειαν ζωής και περιουσίας. Τα λύτρα ταύτα καλούνται κατ΄ευφυμισμόν προυπολογισμός. Απόδειξις όμως του αληθούς αυτών χαρακτήρος είναι η δουλική ευπείθεια, μεθ΄ης ολόκληρος η βουλή, σιγώσης της αντιπολιτεύσεως, σπεύδει να τα καταβάλη άνευ συζυτήσεως εις τον εισπράκτορα της κατισχυούσης συμμορίας, καλώς γνωρίζουσα ότι πάσα αντίστασις η απόπειρα ελλατώσεως αυτών ήθελε τιμωρηθή δι΄ αναστατώσεως την επιούσαν.

Το δε όντως λυπηρόν είναι ότι υποτασσόμενοι εις πάσαν ταπείνωσιν και κακουχίαν, στέργοντες να μένωμεν άοπλοι και εις πάσαν ύβριν εκτεθειμένοι, πάλιν δεν κατορθούμεν να πληρόνωμεν ολοσχερώς τα κατ΄ετος εξογκούμενα ημών λύτρα, αναγκαζόμενοι να δανειζόμεθα ακαταπαύστως, και ίσως μετ΄ ου πολύ να παραστήσουμεν το θέαμα έθνους χρεοκοπούντος άνευ παρασκευών, άνευ πολέμου, άνευ επαναστάσεως η άλλης τινός εκ των μέχρι τούδε γνωστών προφάσεων χρεοκοπίας...."

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ