1. Ο,ΤΙ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΦΘΑΡΤΟ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΠΝΕΥΜΑ
2. ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΥ
3. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΚΑΤΙ ΜΕ ΣΑΦΗΝΕΙΑ
Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος ιδρυτής της Ελεατικής σχολής. Γεννήθηκε την
Τρίτη ή την τέταρτη δεκαετηρίδα του 6ου π.Χ. αιώνα στην Κολοφώνα. Όταν
οι Πέρσες κατέκτησαν την Ιωνία, στα 546, εκπατρίσθηκε και επί πολλά έτη
περιερχόταν στις ελληνικές πόλεις σαν ποιητής και ραψωδός, για να
εγκατασταθεί, τέλος, στην Ελέα, αποικία που ίδρυσαν στη Μεγάλη Ελλάδα οι
πρόσφυγες της Ιωνίας. Το φιλοσοφικό του έργο κατεστράφη, και μόνο από
μερικά λείψανα του έργου του «Περί φύσεως», διδακτικού έπους, και τις
μαρτυρίες του Αριστοτέλη, Θεοφράστου κ.α., γνωρίζουμε τι πίστευε. Ο
Ξενοφάνης μεταφέροντας τη φιλοσοφία από την Ανατολή στη Δύση, προσέδωσε
σ’ αυτήν καθαρά θρησκευτική χροιά/ τολμηρός ελεγκτής της πολυθεϊστικής
θρησκείας των Ελλήνων, ύψωσε φωνή εναντίον της, και καταφέρθηκε με
δριμύτητα κατά των κοσμογονικών προλήψεων και των ηθικών αρχών της
ελληνικής Μυθολογίας.
Ο Ξενοφάνης αγανακτούσε κυρίως και σάρκαζε για το λόγο
ότι η Μυθολογία είχε πλάσει ένα πλήθος από θεούς ανθρωπόμορφους, με όλα
τα πάθη και τα ελαττώματα των θνητών. Ότι ο Θεός είναι ένας και αυτός
είναι όλος όμμα, όλος ους, όλος νους, και άρχει άσκοπα με την ίδια του
τη διάνοια. Όντας αναλλοίωτος και ακίνητος, δεν έχει ανάγκη να
μεταναστεύσει από τόπο σε τόπο για να εκτελεί τα θελήματά του. Είναι
πανταχού παρών. Η μόνη αυτή θεότητα του Ξενοφάνη εναρμονίζεται με το
Σύμπαν, οπότε ο μονοθεϊσμός του είναι ταυτόχρονα και πανθεϊσμός.
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ