ΕΠΟΣ ΤΟΥ '40 : ΤΟ ΥΨΩΜΑ 1160 ΤΟΠΟΣ ΤΙΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΑΧΗΤΕΣ

Του Αγαθοκλή Παναγούλια
Ιστορικού ερευνητή-Συγγραφέα

Θέση

Πάνω απ'τα χωριά Γεωργουτσάτες και Γράψη σε μια οροσειρά που καταλήγει στο Αργυρόκαστρο, υψώνεται το ύψωμα 1160 γνωστό ως Πλατυβούνι ή Μάλι Γκέρ στα Αλβανικά.

Το ύψωμα αυτό ελέγχει την κοιλάδα της Δρόπολης απ'όλες τις κατευθύνσεις καθώς και τον αυτοκινητόδρομο που τη διασχίζει.

Τα πολεμικά γεγονότα του’40

Από το δρόμο αυτό την περίοδο του'40 περνούσε οπισθοχωρώντας η κύρια δύναμη του ιταλικού στρατού κατευθυνόμενη προς το Τεπελένι ή προς Αγίους Σαράντα. Τμήματα του ιταλικού στρατού είχαν καταλάβει διάφορα υψώματα στην οροσειρά αυτή επιδιώκοντας την επιβράδυνση της προέλασης των Ελληνικών δυνάμεων ώστε να δοθεί χρόνος στις ιταλικές δυνάμεις να αποσυρθούν.

Κατά το τρίτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου προωθήθηκαν στην περιοχή 2 συντάγματα της ΙΙΙ μεραρχίας το 6ο και το 12ο. Το πρώτο αναπτύχθηκε στην περιοχή από Πέπελι -Βουλιαράτι και κατέλαβε κατόπιν αγώνος την 1η Δεκεμβρίου το ύψωμα Αγίου Αθανασίου στο Βουλιαράτι. Την ίδια ημερομηνία το δεύτερο κατέλαβε κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες τα νότια αντερείσματα του υψώματος Πλατυβούνι. Την επόμενη ημέρα έγινε και άλλη προσπάθεια για την κατάληψη του υψώματος αλλά απέτυχε.

Οι Ιταλοί λόγω της ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας του υψώματος αυτού το οποίο κάλυπτε τις περιοχές Δελβίνου και Αργυροκάστρου και ήλεγχε τους δρόμους που οδηγούν από Κακαβιά προς Αργυρόκαστρο και Κακαβιά -Αγίους Σαράντα, είχαν δώσει ιδιαίτερη σημασία στην άμυνά του. Το είχαν οχυρώσει με πολυβολεία, χαρακώματα και ολμοβολεία και υποστηριζόταν από το Τάγμα των Αθανάτων. Στο τάγμα αυτό βρισκόταν και ο γιός του Μουσολίνι ο οποίος τραυματίστηκε στη μάχη αυτή.

Η προσπάθεια για την κατάληψή του επαναλήφθηκε και την τρίτη ημέρα και μετά από σκληρό αγώνα εκ του συστάδην καταλήφθηκε, αφού διαδραματίστηκαν σκηνές ηρωισμού υπό των οπλιτών του ΙΙ/12 Τάγματος. Στην τελική φάση του αγώνα σκοτώθηκε ο υποδιοικητής του 12ου Συντάγματος, ο Ταγματάρχης Ζώης Ζακυνθινός ο οποίος σε κάποια φάση για να απωθήσει τον εχθρό σηκώθηκε όρθιος και φονεύθηκε από βλήμα πυροβολικού. Οι ιταλοί πανικόβλητοι συμπτύχθηκαν στο παρακείμενο χωριό Μουζίνα αφού εγκατέλειψαν μεγάλο αριθμό όπλων και όλμων.

 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΜΑΧΗΣ ΥΨΩΜΑΤΟΣ 1160

Σημ. Ο με α/α 14 τραυματίστηκε στο Πλατυβούνι και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Αγρινίου όπου και υπέκυψε.

    Ο εντοπισμός του τάφου του Ταγματάρχη Ζώη Ζακυνθινού

Το μέρος που έθαψαν τον Ταγματάρχη Ζώη Ζακυνθινό γνώριζε ο βορειοηπειρώτης βοσκός Θεόδωρος Κύρου από το χωριό Γεωργουτσάτες. Θυμόταν που έθαψαν οι συνάδελφοί του τον «Ζώη» και μετά από 59 χρόνια στις 5 Ιουνίου 1999 υπέδειξε στους Ελληνες  στρατιωτικούς τον τόπο της ταφής του.

Πορεία προς το ύψωμα για την υπόδειξη του τάφου του Ζώη Ζακυνθινού  από το Βορειοηπειρώτη Θεόδωρο Κύρου

Εδώ μετά από 59 χρόνια εντοπίστηκε ο τάφος του Ταγματάρχη Ζώη Ζακυνθινού

Εντοπισμός και διαδικασία εκταφής

Τα οστά του μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν σε ατομικό τάφο στο στρατιωτικό κοιμητήριο Βουλιαρατίου όπου βρίσκονται άλλοι 58 μαχητές του'40.

Το πρώτο τρισάγιο υπέρ των ψυχών Ζώη Ζακυνθινού και 2 ακόμη στρατιωτών πριν την τοποθέτηση των οστεοκιβωτίων στους ατομικούς τάφους των.

 

Η φωτογραφία και ο τάφος του Ταγμ. Ζώη Ζακυνθινού στο στρατιωτικό κοιμητήριο Βουλιαρατίου

 Επίσκεψη συγγενών για πρώτη φορά μετά από 62 χρόνια

Μετά από 62 χρόνια στις 28.10.2002 συνόδεψα τους συγγενείς των πεσόντων στο Βουλιαράτι όπου για πρώτη φορά αντίκρισαν τους τάφους των πεσόντων συγγενών τους. Συμμετείχε και η οικογένεια του Ταγματάρχη Ζώη Ζακυνθινού.

Στην εκδήλωση προς τιμήν των πεσόντων παραβρέθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ.Αναστάσιος, το Πανεπιστήμιο Αργυροκάστρου, τα σχολεία της περιοχής και πλήθος κόσμου.

28 Οκτωβρίου 2002. Τρισάγιο στο νεκροταφείο πεσόντων στο Βουλιαράτι χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ.Αναστασίου

28 Οκτωβρίου 2002. Ο γιός του Ταγματάρχη Ζώη Ζακυνθινού καταθέτει εκ μέρους των συγγενών στεφάνι στο ηρώο πεσόντων

28 Οκτωβρίου 2002. Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας τελεί τρισάγιο στον τάφο του Ταγματάρχη Ζώη  Ζακυνθινού

ΠΗΓΕΣ:

1.ΓΕΣ/ΔΙΣ.: Ο Ελληνικός στρατός κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Η Ελληνική αντεπίθεσις (14 Νοεμβρίου 1940 -6 Ιανουαρίου 1941) -Αθήναι 1966.

2.ΑΓΑΘΟΚΛΗ ΠΑΝΑΓΟΥΛΙΑ: Οσοι δε γύρισαν από το μέτωπο -Αθήνα 2002.

3.ΑΓΑΘΟΚΛΗ ΠΑΝΑΓΟΥΛΙΑ: Οι Ολύμπιοι που δε γύρισαν από το μέτωπο -Αθήνα 2005.

4.Πληροφορίες από επιτόπιες επισκέψεις στον τόπο τιμής και μαρτυρίες από επιζώντες μαχητές του 1940-41.
 

http://agpanag.blogspot.com/2010/12/1160-40.html