Του Δημήτρη Κώτσου
"Επιστροφή στο χωριό" είναι το σύνθημα που ακολουθούν οι νέοι σε μία χώρα που βυθίζεται στην ύφεση. Η πρωτογενής παραγωγή, "ατμομηχανή" της ελληνικής οικονομίας δείχνει να ανθίζει παρά την πάροδο της περιόδου των "παχιών αγελάδων" και των αγροτικών επιδοτήσεων.
Οι αγρότες από την Στερεά, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Πελοπόννησο και τη Μακεδονία τη Θράκη και τα νησιά έχουν «σηκώσει τα μανίκια». Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ, ενώ η ανεργία αυξήθηκε πάνω από 15% σε όλους τους κλάδους, η απασχόληση στη γεωργία αυξήθηκε 6,1% , με «κύρια υπεύθυνη» την πλέον παραγωγική ηλικιακή ομάδα των νέων μεταξύ 14 και 44 χρονών. Παράλληλα, στα νησιά του νοτίου Αιγαίου ο αριθμός των απασχολούμενων αυξήθηκε κατά 55%, στην Κρήτη κατά 31% και στα Ιόνια νησιά κατά 20%. Όλο και περισσότεροι Έλληνες, βλέποντας το εισόδημα τους να μειώνεται δραματικά επιχειρούν την "έξοδο" από το κλεινόν άστυ και αναζητούν λύση στην καλλιέργεια της γης και δευτερευόντως στην κτηνοτροφία και την αλιεία.
Οι αγρότες από την Στερεά, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Πελοπόννησο και τη Μακεδονία τη Θράκη και τα νησιά έχουν «σηκώσει τα μανίκια». Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της ΠΑΣΕΓΕΣ, ενώ η ανεργία αυξήθηκε πάνω από 15% σε όλους τους κλάδους, η απασχόληση στη γεωργία αυξήθηκε 6,1% , με «κύρια υπεύθυνη» την πλέον παραγωγική ηλικιακή ομάδα των νέων μεταξύ 14 και 44 χρονών. Παράλληλα, στα νησιά του νοτίου Αιγαίου ο αριθμός των απασχολούμενων αυξήθηκε κατά 55%, στην Κρήτη κατά 31% και στα Ιόνια νησιά κατά 20%. Όλο και περισσότεροι Έλληνες, βλέποντας το εισόδημα τους να μειώνεται δραματικά επιχειρούν την "έξοδο" από το κλεινόν άστυ και αναζητούν λύση στην καλλιέργεια της γης και δευτερευόντως στην κτηνοτροφία και την αλιεία.
Την τάση αυτή ανέλυσε στο "R" ο Δήμαρχος Λοκρών και μέλος του ΔΣ της ΠΑΣΕΓΕΣ Νίκος Λιόλιος: "Το φαινόμενο αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μία σειρά από αιτίες, στις οποίες μπορούμε να συμπεριλάβουμε τα οικονομικά προβλήματα που ταλαιπωρούν τους νέους, ενώ συσχετισμός μπορεί να γίνει και με την παγκόσμια τάση για κατανάλωση παραδοσιακών και βιολογικών προϊόντων, αλλά και την αναγνώριση της αξίας της μεσογειακής διατροφής.»
Από την πλευρά του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επιχειρεί να απλώσει "ομπρέλα προστασίας" στους αγρότες και το εισόδημα τους , καθώς και να δώσει κίνητρα στους μαστιζόμενους από την ανεργία νέους να "σκαλίσουν" την πατρική γη μέσα από κινήσεις όπως το "καλάθι προϊόντων" της κάθε περιφέρειας και η αναδιάρθρωση των αγροτικών συνεταιρισμών.
Το "αιώνιο πρόβλημα" του ελλειμματικού ισοζυγίου εισαγωγών- εξαγωγών, δείχνει μία τάση εξισορρόπησης. Οι εισαγωγές της χώρας μας μειώθηκαν πέρυσι ως προς τον όγκο κατά 16% ενώ η αξία των εισαγωγών γνώρισε πτώση της τάξεως του 12%. Συνεχίζουμε φυσικά να εισάγουμε πολλά είδη λαχανικών και φρούτων, αλλά η εποχή της αθρόας κατανάλωσης εισαγόμενων προϊόντων και των "ξενόφιλων" καταναλωτικών προτύπων έχει προ πολλού παρέλθει.
Παράλληλα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 22,8% ενώ ως προς την αξία η αύξηση ήταν της τάξεως του 7,2%. Τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν στην εξαγωγή φρούτων τα μήλα με περισσότερους από 1,2 εκατ. τόνους, ενώ πλέον εξαγόμενα λαχανικά είναι τα κρεμμύδια που αγγίζουν τους 700.000 τόνους.
Τα μέχρι σήμερα σημάδια της φετινής πορείας των ελληνικών εξαγωγών φρούτων και λαχανικών είναι επίσης ενθαρρυντικά, καθώς ο όγκος των εξαγωγών δείχνει μία τάση σταθεροποίησης ενώ ανοδικές τάσεις εμφανίζει η αξία των εξαγόμενων προϊόντων. Αν μάλιστα ξεπεραστούν και οι χρηματοοικονομικοί «σκόπελοι» (καθυστέρηση επιστροφής ΦΠΑ, μη επαρκής χρηματοδότηση σε κεφάλαια κίνησης) ίσως το 2011 να αποτελέσει χρονιά-ρεκόρ στον τομέα των εξαγωγών για την ελληνική γεωργία.
Όλα αυτά παρά τα προβλήματα με τα οποία μας φέρνει αντιμέτωπους πολλές φορές ο ανταγωνισμός με τη γειτονική Τουρκία, η οποία έχει ρίξει μεγάλο βάρος της πολιτικής της στη γεωργία και τις εξαγωγές. Ερμηνεύοντας μάλιστα πολλές φορές κατά βούληση το καθεστώς της Τελωνειακής Ένωσης με την ΕΕ, η Τουρκία διατηρεί την επιβολή δασμών αλλά και διοικητικών εμποδίων σε μια σειρά από προϊόντα, καθιστώντας δυσχερή την εισαγωγή ελληνικών γεωργικών προϊόντων στο έδαφος της. Ο κος Λιόλιος υπογραμμίζει πάντως πως "η Τουρκία παράγει μεν ομοειδή και ανταγωνιστικά προς τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα, αλλά η ποιότητα τους είναι σαφώς υποδεέστερη των αντίστοιχων ελληνικών."
Είναι γνωστό το κλισέ ότι "σε περιόδους κρίσης υπάρχουν ευκαιρίες", αλλά εξίσου σημαντικό είναι ότι κάποιοι Έλληνες παραγωγοί φάνηκαν να τις ανακαλύπτουν εγκαίρως. Πέρα από τις παραδοσιακές δυνάμεις της ελληνικής γεωργίας, το βαμβάκι, τα φασόλια, το ελαιόλαδο, το κρασί και η καπνοπαραγωγή και τα σιτηρά λοιπόν, οι παραγωγοί ανακαλύπτουν μία ευρεία γκάμα ¨ειδικών¨αγροτικών προϊόντων με προοπτικές ανάπτυξης. Σημαντική άνθιση λοιπόν σημειώνουν οι καλλιέργειες σπάνιων προϊόντων που η ιδιαίτερες κλιματολογικές και γεωλογικές συνθήκες της Ελλάδας ευνοούν , όπως η εκτροφή σαλιγκαριών, το "χρυσό" μανιτάρι "τρούφα", ο κρόκος Κοζάνης (σαφράν) και η "τροφή των αστροναυτών" σπιρουλίνα. Όπως τονίζει μάλιστα χαρακτηριστικά ο κος Λιόλιος: "Θα δούμε και άλλα τέτοια εξειδικευμένα προϊόντα όσο διευρύνεται το καταναλωτικό κοινό".
Παράλληλα, το ήπιο ελληνικό κλίμα έχει στρέψει πολλούς στην καλλιέργεια τροπικών φρούτων που συνειρμικά συνδέουμε με τόπους εξωτικούς. Κι αν ήταν γνωστή η καλλιέργεια αβοκάντο στην Κρήτη και γκουάβας (ή γκαγκάφας) στη Λέρο, στο λεξιλόγιο των παραγωγών μπαίνουν σιγά σιγά και το μάνγκο, το λίτσι, η παπάγια, η τσεριμόγια, η πιτάγια και άλλοι τροπικοί και υποτροπικοί καρποί.
Από την πλευρά του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επιχειρεί να απλώσει "ομπρέλα προστασίας" στους αγρότες και το εισόδημα τους , καθώς και να δώσει κίνητρα στους μαστιζόμενους από την ανεργία νέους να "σκαλίσουν" την πατρική γη μέσα από κινήσεις όπως το "καλάθι προϊόντων" της κάθε περιφέρειας και η αναδιάρθρωση των αγροτικών συνεταιρισμών.
Το "αιώνιο πρόβλημα" του ελλειμματικού ισοζυγίου εισαγωγών- εξαγωγών, δείχνει μία τάση εξισορρόπησης. Οι εισαγωγές της χώρας μας μειώθηκαν πέρυσι ως προς τον όγκο κατά 16% ενώ η αξία των εισαγωγών γνώρισε πτώση της τάξεως του 12%. Συνεχίζουμε φυσικά να εισάγουμε πολλά είδη λαχανικών και φρούτων, αλλά η εποχή της αθρόας κατανάλωσης εισαγόμενων προϊόντων και των "ξενόφιλων" καταναλωτικών προτύπων έχει προ πολλού παρέλθει.
Παράλληλα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 22,8% ενώ ως προς την αξία η αύξηση ήταν της τάξεως του 7,2%. Τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν στην εξαγωγή φρούτων τα μήλα με περισσότερους από 1,2 εκατ. τόνους, ενώ πλέον εξαγόμενα λαχανικά είναι τα κρεμμύδια που αγγίζουν τους 700.000 τόνους.
Τα μέχρι σήμερα σημάδια της φετινής πορείας των ελληνικών εξαγωγών φρούτων και λαχανικών είναι επίσης ενθαρρυντικά, καθώς ο όγκος των εξαγωγών δείχνει μία τάση σταθεροποίησης ενώ ανοδικές τάσεις εμφανίζει η αξία των εξαγόμενων προϊόντων. Αν μάλιστα ξεπεραστούν και οι χρηματοοικονομικοί «σκόπελοι» (καθυστέρηση επιστροφής ΦΠΑ, μη επαρκής χρηματοδότηση σε κεφάλαια κίνησης) ίσως το 2011 να αποτελέσει χρονιά-ρεκόρ στον τομέα των εξαγωγών για την ελληνική γεωργία.
Όλα αυτά παρά τα προβλήματα με τα οποία μας φέρνει αντιμέτωπους πολλές φορές ο ανταγωνισμός με τη γειτονική Τουρκία, η οποία έχει ρίξει μεγάλο βάρος της πολιτικής της στη γεωργία και τις εξαγωγές. Ερμηνεύοντας μάλιστα πολλές φορές κατά βούληση το καθεστώς της Τελωνειακής Ένωσης με την ΕΕ, η Τουρκία διατηρεί την επιβολή δασμών αλλά και διοικητικών εμποδίων σε μια σειρά από προϊόντα, καθιστώντας δυσχερή την εισαγωγή ελληνικών γεωργικών προϊόντων στο έδαφος της. Ο κος Λιόλιος υπογραμμίζει πάντως πως "η Τουρκία παράγει μεν ομοειδή και ανταγωνιστικά προς τα ελληνικά γεωργικά προϊόντα, αλλά η ποιότητα τους είναι σαφώς υποδεέστερη των αντίστοιχων ελληνικών."
Είναι γνωστό το κλισέ ότι "σε περιόδους κρίσης υπάρχουν ευκαιρίες", αλλά εξίσου σημαντικό είναι ότι κάποιοι Έλληνες παραγωγοί φάνηκαν να τις ανακαλύπτουν εγκαίρως. Πέρα από τις παραδοσιακές δυνάμεις της ελληνικής γεωργίας, το βαμβάκι, τα φασόλια, το ελαιόλαδο, το κρασί και η καπνοπαραγωγή και τα σιτηρά λοιπόν, οι παραγωγοί ανακαλύπτουν μία ευρεία γκάμα ¨ειδικών¨αγροτικών προϊόντων με προοπτικές ανάπτυξης. Σημαντική άνθιση λοιπόν σημειώνουν οι καλλιέργειες σπάνιων προϊόντων που η ιδιαίτερες κλιματολογικές και γεωλογικές συνθήκες της Ελλάδας ευνοούν , όπως η εκτροφή σαλιγκαριών, το "χρυσό" μανιτάρι "τρούφα", ο κρόκος Κοζάνης (σαφράν) και η "τροφή των αστροναυτών" σπιρουλίνα. Όπως τονίζει μάλιστα χαρακτηριστικά ο κος Λιόλιος: "Θα δούμε και άλλα τέτοια εξειδικευμένα προϊόντα όσο διευρύνεται το καταναλωτικό κοινό".
Παράλληλα, το ήπιο ελληνικό κλίμα έχει στρέψει πολλούς στην καλλιέργεια τροπικών φρούτων που συνειρμικά συνδέουμε με τόπους εξωτικούς. Κι αν ήταν γνωστή η καλλιέργεια αβοκάντο στην Κρήτη και γκουάβας (ή γκαγκάφας) στη Λέρο, στο λεξιλόγιο των παραγωγών μπαίνουν σιγά σιγά και το μάνγκο, το λίτσι, η παπάγια, η τσεριμόγια, η πιτάγια και άλλοι τροπικοί και υποτροπικοί καρποί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου