Του Αντωνίου Αντωνάκου
Καθηγητή Φιλολόγου, Ιστορικού-Ερευνητή
Ο κύριος Αντωνάκος παρουσίασε τα κύρια σημεία του μόλις εκδοθέντος βιβλίου του «Εις οιωνός Άριστος, αμύνεσθαι περί γλώσσης», και υπότιτλο «Τα βασικά γνωρίσματα και ιδιότητες της Ελληνικής γλώσσης» από τις εκδόσεις «Νέα Θέσις» Οι ιδιότητες αυτές, πολύ περιληπτικά είναι οι εξής:
1. Η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομιλείται συνεχώς επί 4000 έτη. Όλες οι ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί στην παραγωγή των λέξεων και κυρίως στα σύνθετα. Π.χ. μπορεί σήμερα να λέμε νερό (εκ του νηρόν, εξ ου και Νηρηίδες, Νηρεύς κλπ) άλλα τα σύνθετα και τα παράγωγα θα είναι με το ύδωρ (υδραυλικός, υδραγωγείο, ύδρευση, ενυδρείο, αφυδάτωση, κλπ.) Ή το ρήμα δέρκομαι - Βλέπω που έχει διασωθεί στο οξυδερκής.
2. Έξυπνοι τόνοι και έξυπνα γράμματα. Οι τόνοι και τα πνεύματα αλλά και τα φωνήεντα είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες στην ελληνική γλώσσα, γιατί αν αλλάξει ένα πνεύμα ή ένας τόνος ή ένα φωνήεν, αυτομάτως έχουμε διαφορετική σημασία. Π.χ. το ρήμα είργω (με ψιλή) σημαίνει εμποδίζω την είσοδο ενώ με δασεία, την έξοδο «κάθειρξις). Σύρος (με περισπωμένη) είναι το νησί ενώ με οξεία, ο κάτοικος της Συρίας. Η λέξη φορά (με όμικρον) σημαίνει την κατεύθυνση ενός πράγματος, η φωρά (με ωμέγα και οξεία) σημαίνει την κλοπή, ενώ φωρά (με ωμέγα, περισπωμένη και υπογεγραμμένη) σημαίνει ζητεί.
3. Ο τονισμός δημιουργεί θετική ή αρνητική έννοια. Παράδειγμα, η λέξη έργον συντιθέμενη με ένα συνθετικό αποδίδει ιδιότητα δημιουργώντας την κατάληξη -ουργός. Και εδώ έρχεται το μεγαλείο της ελληνικής η οποία προστάζει: Εάν το έργο είναι για το καλό των ανθρώπων, τότε τονίζεται η λήγουσα, όπως μελισσουργός, δημιουργός, σιδηρουργός. Όταν όμως είναι προς βλάβην των ανθρώπων, ο τονισμός ανεβαίνει στην παραλήγουσα• Π.χ. κακούργος, πανούργος, ραδιούργος.
4. Η σοφία. Η γλώσσα μας έχει λέξεις που περικλείουν, πραγματικά, ολόκληρη φιλοσοφία. Π,Χ. η Λέξη βίος αναφέρεται στους ανθρώπους ενώ η Λέξη ζωή στα ζώα, η Λέξη φθόνος εκ του φθίνω που σημαίνει, σβήνω, χάνομαι οπότε επισημαίνεται η ηθική διδασκαλία της λέξεως αυτής που μας προστάζει να μην φθονούμε τους άλλους διότι όποιος φθονεί τότε φθίνει συνεχώς, σβήνει και στο τέλος χάνεται.
5. Ο λακωνισμός, δηλαδή ο σύντομος, περιεκτικός και φιλοσοφημένος λόγος Όταν σε μια φράση δεν μπορούμε ούτε να προσθέσουμε ούτε να αφαιρέσουμε κάτι, τότε έχουμε την υψίστη τελειότητα, την υψίστη σοφία. Π.χ. το μηδέν άγαν, στο οποίο αν αφαιρέσουμε την μία από τις δύο λέξεις, η άλλη μόνη της δεν σημαίνει κάτι ενώ αν προστεθεί ένα ρήμα η φράση θα χάσει την γενικότητά της.
6. Η κυριολεξία. Η ελληνική γλώσσα διαθέτει μια λέξη για το κάθε τι. Ακόμη κι αν φαίνεται ότι κάποιες λέξεις σημαίνουν το ίδιο πράγμα, στην πραγματικότητα υπάρχουν λεπτές νοηματικές διαφορές. Γι' αυτό, ουσιαστικώς, στην ελληνική γλώσσα δεν υπάρχουν συνώνυμα. Π.χ. Στην αρχική μορφή της γλώσσας μας υπήρχαν τρία ρήματα για το ανακατεύω. Το κεράννυμι, (ανακατεύω δύο υγρά και δημιουργώ μια νέα χημική ένωση, π.χ. οίνος + ύδωρ - κρασί, το μίγνυμι (ρίχνω στον ίδιο τόπο δύο υγρά, σε αγγείο, ή δύο στερεά, στο σάκκο, που απλώς ένωση, και το φύρω (ανακατεύω κάτι ξηρό με ουσία υγρή με αποτέλεσμα να λερωθεί το στερεό από το υγρό, όπως φύραμα, αιμόφυρτος.
7. Η δημιουργία συνθέτων και ο πολλαπλασιασμός των λέξεων, έντεχνου λόγου δημιουργία. Αν και υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες λέξεις ικανές να πιστοποιήσουν την ιδιότητα αυτή, μια και μόνο πηγή αρκεί για να διαπιστώσουμε την αλήθεια: Στην Ιλιάδα, (Σ54) η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο γιος της σκοτώνοντας τον Έκτορα «διό και δυσαριστοτόκειαν εαυτήν ονομάζει". Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι. Αποτελείται από το δυσ + άριστος + τίκτω και η φράση σημαίνει «αλοίμονο σε μένα που για κακό γέννησα τον άριστο». Ακόμη, η ελληνική γλώσσα έχει δημιουργήσει και χρησιμοποιεί στον λόγο τις προθέσεις οι οποίες, ακριβώς λόγω της πολλαπλασιαστικής τους ιδιότητας, έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται εκατομμύρια λεξιτύπων. Οι προθέσεις εκφράζουν λεπτότατες εννοιολογικές αποχρώσεις οπότε συντιθέμενες με μία λέξη μας δίνουν μεγάλη ακριβολογία.
8. Είναι η μητέρα γλώσσα που τροφοδότησε τις γλώσσες του κόσμου. Οι ξένες γλώσσες διαθέτουν και χρησιμοποιούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ελληνικών λέξεων που αν το αφαιρέσουμε, οι γλώσσες αυτές δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν. Δεν υπάρχει λέξη η οποία είναι δηλωτική έννοιας σκέψεως εκφράσεως ή επιστήμης που να μην είναι ελληνική.
9. Η μαθηματική δομή. Περιλαμβάνει την ακρίβεια της Γεωμετρίας και την απόλυτη σαφήνεια που απορρέει απ' αυτήν (Αυτό είναι το θέμα του επόμενου ομιλητού του κ. Παν. Μητροπέτρου, η περίληψη του οποίου ακολουθεί").
10. Η ελληνική παγκοσμιότης. Η ελληνική γλώσσα είναι πλέον γνωστό πως έχει φθάσει στα πέρατα του κόσμου (Χιλή, Βοσκούς, Ινδικό ωκεανό, Ειρηνικό ωκεανό). Σήμερα είναι πια γενικά παραδεκτό ότι οι αρχαίοι Έλληνες, έχοντας ως μόνιμη κοιτίδα την περιοχή του μεσογειακού χώρου, στην συνέχεια εισέδυσαν σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα προς όλες τις γνωστές κατευθύνσεις του τότε γνωστού κόσμου προσφέροντας οτιδήποτε το Ελληνικό (επιστήμη, γλώσσα, πολιτισμό), στις πρωτόγονες φυλές των περιοχών αυτών Ιδέ και την μελέτη του καθηγητού του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης Nors S. Jozephson με τίτλο "Greek Linguistic Elements in the Polynesian Languages - Hellenicum Pacificum" (Ελληνικά Γλωσσικά στοιχεία στις Πολυνησιακές Γλώσσες - Ελληνικός Ειρηνικός).
11. Η μόνη γλώσσα που μπορεί να αποδώσει κάτι με ακριβολογία. Οι ξένοι, όταν θέλουν να αποδώσουν μια ειδική λέξη σε επιστημονικό πεδίο, χρησιμοποιούν πάντοτε, και μόνο την ελληνική. Π.χ. Η μεγάλη εταιρία αθλητικών ειδών Nike (Νάϊκι) σημαίνει Νίκη, διότι νίκη στην ελληνική είναι αυτή που προέρχεται μέσα από την ψυχική δύναμη. Η εταιρεία Pfizer ανακοίνωσε ότι το χάπι Viagra το ονόμασε έτσι από τις ελληνικές λέξεις βία που σημαίνει ορμή και άγρα που σημαίνει κυνήγι. Επομένως Βιάγκρα είναι η αναζήτηση της (χαμένης) ορμής. Και ακόμη, Cosmonaute, Astronaute και πάμπολα άλλα.
12. Είναι απαραίτητη σε όλους τους λαούς. Ο Μάικλ Βέντρις που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική γραφή Β' είχε τονίσει το: «Η αρχαία ελληνική γλώσσα ήτο και είναι η ανωτέρα όλων των παλαιοτέρων και νεωτέρων γλωσσών. Ο πρόεδρος της εταιρείας Η/Υ Apple Τζων Σκάλι είπε ότι: «Αποφασίσαμε να προωθήσουμε το πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής επειδή η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει να αναπτύξει την δημιουργικότητα της, να εισαγάγει νέες ιδέες και να της προσφέρει γνώσεις περισσότερες από όσες ο άνθρωπος μπορούσε ως τώρα να ανακαλύψει. Οι μεγάλες εταιρίες στην Αγγλία και στην Αμερική (Microsoft) προτρέπουν τα στελέχη τους να μαθαίνουν αρχαία ελληνικά επειδή διεπίστωσαν ότι η ελληνική γλώσσα ενισχύει την λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες.
13. Η διαχρονικότης. Η ελληνική γλώσσα παρουσιάζει μια μοναδική διαχρονικότητα Λέξεις και φράσεις που λέμε σήμερα είναι ίδιες και απαράλλαχτες από την αρχαία εποχή. Ελάχιστα παραδείγματα: Μία χελιδών έαρ ου ποιεί (Στοβαίος) Ένας κούκους δεν φέρνει την άνοιξη. Α δε χειρ την χείρα νίζει (Επίχαρμος) Το 'να χέρι νίβει τ' άλλο. Τον πάθει μαθός (Αγαμέμνων) Ο πάθος μαθός. Μη μοι σύγχοι (Όμηρος) Μη με συγχίζεις. Λύεται γούνατα (Όμηρος) Μου λύθηκαν τα γόνατα. Όρνιθος γάλα (Πλούταρχος) Του πουλιού το γάλα. Διαρραγείης (Αριστοφάνης) να σκάσεις.
14. Η Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείτο διεθνώς αναγνωρισμένο αλφάβητο που είναι Ελληνική επινόηση. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι τα σύμβολα που υποτίθεται ότι τα δανειστήκαμε από τους Φοίνικες υπήρχαν στην Ελλάδα κάποιες χιλιετίες νωρίτερα (επιγραφή Δισπηλιού, κεραμικό θραύσμα στα Πούρα των Β. Σποράδων κλπ.). Ο καθηγητής γλωσσολογίας κ. Μπαμπινιώτης γράφει αναφερόμενος στη γραφή Γραμμική Β'. «Πρόκειται δηλαδή για ένα ατελές σύστημα γραφής το οποίο οι Έλληνες αντικατέστησαν με μια καθαρώς αλφαβητική γραφή, το γνωστό και μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενο ελληνικό αλφάβητο, το οποίο οι ίδιοι οι Έλληνες εδημιουργήσαν επινοήσαντες χωριστά γράμματα να δηλώνουν τα φωνήεντα και χωριστά γράμματα να δηλώνουν τα σύμφωνα».
15. Η Δημοκρατικότης. Εξ αιτίας του απλού φθογγολογικού συστήματος που χρησιμοποιεί, η εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας καθίσταται εύκολη και στον απλό άνθρωπο ο οποίος μπορεί να μάθει να διαβάζει και να γράφει και επομένως να παρακολουθεί το πολιτικό γίγνεσθαι και να συμμετέχει σ' αυτό, πράγμα που δεν έγινε σε λαούς με πολύπλοκα γλωσσικά συστήματα (Κίνα, Αίγυπτος). Μόνο στην Ελλάδα το «Τις αγορεύειν βούλεται», έγινε πράξη και ο καθένας χωρίς να φοβάται μπορούσε να εκφράσει την σκέψη του μέσω του μεγαλείου της ελληνικής λαλιάς.
16. Ο Συντηρητισμός..Η Ελληνική γλώσσα δέχτηκε λίγες επιρροές παρ' όλες τις μακροχρόνιες κατακτήσεις του ελληνικού εδάφους από διαφόρους κατακτητές και πήρε πολύ λίγες λέξεις από αυτούς ενώ, αντιθέτως, τους έδωσε πολύ περισσότερες, όπως έγραψε ο Σεφέρης (Δοκιμές, Τόμος 1ος) «Η Ελληνική γλώσσα για καλό ή για κακό, είναι από τις πιο συντηρητικές γλώσσες του κόσμου».
17. Η επιστημονικότητα και η γλωσσική απεικόνιση του αφηρημένου. Ο αρχαιότερος ελληνικός φιλοσοφικός και επιστημονικός όρος είναι «το άπειρον» του Αναξίμανδρου. Η αρχαία γλώσσα έδωσε το μέσον της κατασκευής. Ένα οριστικό άρθρο πριν το επίθετο και έχουμε την αφηρημένη έννοια (το άπειρον, το ευτυχές, κλπ). Με τον ίδιο τρόπο, οι μεταγενέστεροι φιλόσοφοι έφτιαξαν και άλλα τέτοια αφηρημένα ουσιαστικά όπως η.χ. το αγαθόν. Η κορωνίδα του επιστημονικού λόγου είναι η δημιουργία της επιστημονικής ορολογίας.
18. Η ελληνική γλώσσα είναι αυτόφωτη, αυτάρκης και πρωτότυπη, δια τούτο είναι και μοναδική. Αυτόφωτη διότι δημιουργήθηκε από Έλληνες, αυτάρκης διότι περιλαμβάνει ειδικές ελληνικές λέξεις για να δηλώσει ακόμη και τις απειροελάχιστες διαφορές ομοειδών πραγμάτων και πρωτότυπη διότι η ανθρωπότης προστρέχει πάντοτε σ' αυτήν για όποια νέα λέξη χρειασθεί να δημιουργηθεί.
Συμπέρασμα: Η Ελληνική γλώσσα είναι το αίμα που κυλά στο σώμα του πολιτισμού. Μεταφέρει όλα τα θρεπτικά συστατικά και αποβάλλει όλα τα άχρηστα. Το ελληνικό όμως δεν είναι ένα οποιοδήποτε αίμα, αλλά αυτό της τέταρτης πνευματικής ομάδος. Αυτής που δίνει πνευματικό αίμα σε όλες τις άλλες αλλά δέχεται μόνο από την ίδια.
(Σ.Σ. Για όσους ενδιαφέρονται για την πλήρη ανάλυση μετά πολλών παραδειγμάτων των παρατεθεισών ιδιοτήτων της γλώσσας μας, συνιστάται θερμά να προσφύγουν στο βιβλίο του κ. Αντωνάκου που αναφέρεται στην εισαγωγή).
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου