ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ 525-461 π.χ.

Μεγάλος Αθηναίος πολιτικός, στρατηγός και ναύαρχος (525 - 461 π.Χ.). Πήρε μέρος στη μάχη του Μαραθώνα, όπου δοξάστηκε ο Μιλτιάδης. Τόσο πολύ δε του στοίχισε αυτό, που τριγυρνούσε άυπνος τις νύχτες, λέγοντας σ' αυτούς που τον ρωτούσαν για την αιτία της αϋπνίας του:

«Ουκ έά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον», δηλ. δεν μ' αφήνει να κοιμηθώ η δόξα του Μιλιτιάδη.

Ήταν ο πρώτος από τους Αθηναίους πολιτικούς που κατάλαβε ότι το μέλλον της Αθήνας εξαρτάται από το ναυτικό. Σαν πρόφαση για την κατασκευή στόλου μεταχειρίστηκε τον πόλεμο εναντίον των Αιγινητών. Για να μπορέσει όμως να ολοκληρώσει το σχέδιο του, πέτυχε να εξορίσει τον αντίπαλότου Αριστείδη (483π.Χ.).

Μετά κατάρτισε έναν ισχυρό στόλο από 200 τριήρεις. Μετά τη μάχη των Θερμοπυλών και την ήττα των Σπαρτιατών από τους Πέρσες, ο Θεμιστοκλής διέβλεψε ότι το πιο κατάλληλο σημείο των ελληνικών θαλασσών για μία αναμέτρηση με τον περσικό στόλο ήταν η Σαλαμίνα. Στο στρατιωτικό συμβούλιο οι σύμμαχοι διαφώνησαν με την άποψη του. Ο στρατηγός των Κορινθίων Αδείμαντος απείλησε το Θεμιστοκλή με αποχώρηση και ο στρατηγός των Λακεδαινονίων και αρχιστράτηγος Ευρυβιάδης ύψωσε το μπαστούνι του, για να τον χτυπήσει, οπότε ο Θεμιστοκλής. ατάραχος αποκρίθηκε «Πάταξον μεν, άκουσον δε» και εξακολούθησε να υποστηρίζει με θέρμη την άποψη του. Τελικά εφαρμόστηκε το σχέδιο του Θεμιστοκλή, ο οποι'ος με τον τρόπο αυτό έγινε αίτιος της μεγάλης νίκης των Ελλήνων.

Μετά την απαλλαγή από τον περσικό κίνδυνο, εισηγήθηκε την οχύρωση της Αθήνας, επειδή φοβόταν την αντιζηλία των Σπαρτιατών. Και το κατόρθωσε, παρά τη λυσσώδη αντίδραση της Σπάρτης. Οι αλλεπάλληλες επιτυχίες του μεγάλωσαν τη φήμη του σ' ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ οι συμπατριώτες του τον ανακήρυξαν «σωτήρα της πατρίδος».

Τη φήμη όμως αυτή και τη δόξα του Θεμιστοκλή δεν άργησαν να υποσκάψουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι, οι οποίοι στο έργο τους αυτό βρήκαν θερμούς υποστηρικτές τους Σπαρτιάτες. Τον διέβαλαν λοιπόν και τελικά κατόρθωσαν να τον εξορίσουν (471 π.Χ.). Έφυγε τότε για το Αργός και από εκεί, μετά από πολλές περιπλανήσεις, έφτασε στα Σούσα και κατέφυγε κοντά στον Αρταξέρξη, ο οποίος τον περιέβαλε με μεγάλες τιμές και του παραχώρησε ορισμένες πόλεις στη Μαγνησία, για να συντηρείται με τους φόρους που θα εισπράττει από αυτές.

Όταν όμως το 461 π.Χ. ο Αρταξέρξης θέλησε να εκστρατεύσει εναντίον της Ελλάδας και ζήτησετη βοήθεια του Θεμιστοκλή, αυτόςπροτίμησε να αυτοκτονήσει πίνοντας δηλητήριο, παρά να στραφεί εναντίον της πατρίδας του. Στη Μαγνησία υπήρχε μνημείο και ανδριάντας του Θεμιστοκλή, από όπου οι φίλοι του μετέφεραν κρυφά τα οστά του και τα έθαψαν στην Αθήνα.

Στο Εθνικό Μουσείο της Αθήνας σώζεται ακόμα και σήμερα ένα από τα όστρακα του εξοστρακισμού του. Πάνω σ' αυτό διαβάζουμε: «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΦΡΕΑΡ-ΡΙΟΣ». Υπάρχει, για να θυμίζει πόσο δίκιο είχε ο πατέρας του, όταν τον συμβούλευε να
αποφύγει το πολιτικό στάδιο, δείχνοντας του τις τραβηγμένες στην ακτή παλιές και εγκαταλειμμένες τριήρεις και λέγοντας:

«έτσι συμπεριφέρεται ο λαός στους πολιτικούς άνδρες , οταν δεν τους χρειάζεται πια»