Του Θεόδωρου Καρυώτη
Η κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed για τη μεταφορά του
κοιτάσματος φυσικού αερίου Levathian από το Ισραήλ, μέσω των ΑΟΖ της
Κύπρου και της Ελλάδας στην Ιταλία και από εκεί στην Ευρώπη, κυοφορείται
εδώ και περισσότερο από 8-9 χρόνια. Η εξοργιστική επιθετικότητα του
Ερντογάν απέναντι στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ, με τελευταία πράξη την
ενέργεια του να χαράξει μια παράλογη γραμμή ΑΟΖ που να περνά λοξά από τα
νότια του Καστελλόριζου και ανατολικά της Ρόδου και της Κρήτης,
επιτάχυνε τις σχετικές εξελίξεις.
Έτσι, στις 2 Ιανουαρίου του 2020 υπογράφεται στην Αθήνα η Διακρατική
Συμφωνία για τον East Med μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου από τους
Πρωθυπουργούς Κυριάκο Μητσοτάκη, Μπέντζαμιν Νετανιάχου και Νίκο
Αναστασιάδη. Η συμφωνία, την οποία προβλέπεται να συνυπογράψει και ο
πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζιέπε Κόντε, βρίσκεται υπό την υψηλή
προστασία των ΗΠΑ, των οποίων η Γερουσία έχει πρόσφατα ψηφίσει τον
σχετικό νόμο EastMed Act, μαζί με την ακύρωση της πώλησης των F-35 στην
Τουρκία και την άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο.
Πρόκειται για μια εξέλιξη τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας, που
αλλάζει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή υπέρ της Ελλάδας και της
Κύπρου. Η υπόθεση του EastMed έχει τις ρίζες της στο 2010-11 όταν
ανακαλύφθηκε στην ΑΟΖ του Ισραήλ το κοίτασμα Levathian. Πριν από επτά
χρόνια, το 2012, αναφέρθηκα στο σημαντικότατο αυτό θέμα στο βιβλίο μου
“Η απομυθοποίηση του ευρώ”, (Εκδόσεις Λιβάνη, σελ 61-62), με προσεκτική
διαχείριση απόρρητων στοιχείων που βρέθηκαν στη διάθεσή μου.
Εκεί επισημαίνεται η σημασία του Καστελλόριζου για τον συγκεκριμένο
υποθαλάσσιο αγωγό και το έντονο ενδιαφέρον του Ισραήλ για να ενωθεί η
δική του ΑΟΖ με αυτήν της Κύπρου με την ΑΟΖ της Ελλάδας. Στο ίδιο βιβλίο
παρατίθενται τα ακόλουθα που είναι σήμερα ποιο επίκαιρα από ποτέ:
«Οι σημερινές διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες και ειδικότερα η
όξυνση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, δύσκολα θα επιτρέψουν την
αποκοπή της ΑΟΖ του Καστελλόριζου από την Ελλάδα. Οι Τούρκοι δεν τολμούν
να συγκρουστούν με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του Ισραήλ, που
ενδιαφέρονται για τη διασφάλιση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής
και βλέπουν την Ελλάδα, μέσω της δημιουργίας κοινής ΑΟΖ, ως ενεργειακή
διέξοδο προς την Ευρώπη. Η έννοια της υφαλοκρηπίδας που αποτελούσε
παλαιότερη διένεξη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, έχει υπερκεραστεί από
αυτήν της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Τα νέα δεδομένα
»Η ΑΟΖ είναι η θαλάσσια περιοχή πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης
μέχρι 200 ναυτικά μίλια, μέσα στα οποία το παράκτιο κράτος, ασκεί
κυριαρχικά δικαιώματα για την εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και
διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή μη, των υδάτων, του βυθού και του
υπεδάφους της θάλασσας. Παράλληλα, η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας
αναφέρει ρητά (Αρθρο 121, παράγραφος 2) ότι, όλα τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ,
οι οποίες, όπως και η υφαλοκρηπίδα ενός νησιού, καθορίζονται με τον
ίδιο τρόπο όπως και οι ηπειρωτικές περιοχές.
»Ο
χάρτης που παρατίθεται εδώ, οριοθετεί την ΑΟΖ της Ελλάδας και των
γειτονικών χωρών με βάση το δίκαιο της θάλασσας. Με τα νέα δεδομένα
καταργείται η γεωλογική έννοια της υφαλοκρηπίδας και καθίστανται
ανίσχυρα τα επιχειρήματα της Τουρκίας, ότι δηλ. τα ελληνικά νησιά του
Αιγαίου δε διαθέτουν υφαλοκρηπίδα ή ότι επικάθονται πάνω στην
υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας. Τη νέα σύμβαση για την ΑΟΖ μέχρι πρόσφατα
(σημ. έτος 2012 ), έχουν επικυρώσει 157 χώρες, μεταξύ των οποίων η
Κύπρος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία κ.λπ., με εξαίρεση την
Τουρκία και τη Βενεζουέλα, επειδή οι χώρες αυτές έχουν μπροστά τους
νησιά που δεν τους ανήκουν με συνέπεια τον περιορισμό της δικής τους
ΑΟΖ.
»Η βασική επιδίωξη της Τουρκίας, όπως φαίνεται από τους δύο
χάρτες εδώ, είναι να αποκόψει την επαφή των ΑΟΖ της Κύπρου και του
Ισραήλ με αυτήν της Ελλάδας, πράγμα που πολύ δύσκολα θα γίνει ανεκτό,
σύμφωνα με τη σημερινή διεθνή ισορροπία δυνάμεων. Το όλο ζήτημα είναι
μείζονος σημασίας, αφορά άμεσα το οικονομικό και πολιτικό μέλλον της
χώρας μας και ενισχύει τις όποιες δυνατότητές της για αυτοδύναμη
ανάπτυξη στα πλαίσια των διεθνών γεωπολιτικών ισορροπιών».
Συνέχεια στο slpress.gr
https://slpress.gr/oikonomia/eastmed-o-agogos-poy-dimioyrgei-tetelesmeno-yper-tis-elladas/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου