ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ : Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Του Αλέξανδρου Καρρά

 

Η εργασία απελευθερώνει. Μια ρήση που έχει ταυτιστεί με την πύλη του Άουσβιτς αλλά σημαίνει πολύ περισσότερα. Η εργασία απελευθερώνει τον άνθρωπο από τα πάθη, του δίνει όχι μόνο τα απαραίτητα προς τη συντήρηση της ζωής του και της αξιοπρέπειάς του, αλλά και εσωτερική ανάταση και απελευθέρωση. «Αργία μήτηρ πάσης κακίας», έλεγε ο Σόλων. Ο άνθρωπος που δεν είναι εργατικός, που δεν είναι δημιουργικός, που δεν αγωνίζεται για τη ζωή τη δική του και των συγγενών του, που δεν προσφέρει τίποτα στη κοινωνία είναι ένα παράσιτο. Συνήθως ζει από τους άλλους. Εις βάρος των άλλων, είτε των συγγενών είτε της κοινωνίας. Μην έχοντας δημιουργικό έργο πάντα ασχολείται με τα έργα των άλλων, φθονεί την ευτυχία και την δημιουργικότητα των καλύτερων του και προσπαθεί να τους διαβάλλει, να δημιουργήσει ίντριγκες, τους κουτσομπολεύει. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι αργόσχολοι που δεν έχουν προσωπική ζωή ούτε να επιδείξουν τίποτα αξιόλογο. Είναι οι λεγόμενοι χαραμοφάηδες, οι κηφήνες που οι εργατικές μέλισσες τους σκοτώνουν. Συνήθως είναι και άθεοι ή αμπελοφιλόσοφοι, μηδενιστές, προσπαθούν να χλευάσουν όσους εργάζονται και τους κάνουν κηρύγματα περί ελευθερίας χρόνου και τάχα μου ανεξαρτησίας του ατόμου. Η σκληρή πραγματικότητα για αυτούς τους αξιοκατάκριτους είναι ότι οι μη εργαζόμενοι ουσιαστικά είναι ανελεύθεροι διότι ζουν μονίμως από την ελεημοσύνη των εργαζομένων δημιουργικών ανθρώπων ή με δανεικά για τα οποία εκλιπαρούν. Είναι μικροαπατεώνες καθώς δεν τα γυρίζουν ποτέ ή μόλις τα γυρίσουν μετά από μερικές μέρες ξαναζητούν δανεικά από το ίδιο άτομο εξασφαλίζοντας έτσι με δόλιο τρόπο ένα ποσό μόνιμα από τον μισθό του εργαζόμενου ανυποψίαστου φίλου. Ας δούμε σε αυτό το σημείο τι έγραφε ο Ησίοδος στο εκπληκτικό «Έργα και Ημέραι»:

Γιατί ο Λιμός του άεργου άντρα σύντροφος πέρα ως πέρα είναι.
Οργίζονται οι θεοί και οι άνθρωποι μ᾽ αυτόν που άεργος ζει,
όμοιος στο ήθος με τους χωρίς κεντρί κηφήνες,
που άεργοι των μελισσών τον κάματο καταναλώνουν
τρώγοντας. Μα εσένα να σ᾽ αρέσει τις εργασίες σου κατάλληλα να οργανώνεις,
για να ᾽ναι οι αποθήκες σου γεμάτες με βιος της εποχής.
Απ᾽ τη δουλειά τους γίνονται οι άνθρωποι με ποίμνια πολλά και πλούσιοι
και αν εργάζεσαι πολύ πιο προσφιλής στους αθάνατους
310[και στους θνητούς θα είσαι. Γιατί τους άεργους πολύ τους αποστρέφονται.]
Διόλου ντροπή η δουλειά, ντροπή η αεργία.
Και αν εργάζεσαι, γοργά θα σε ζηλέψει ο άεργος
καθώς πλουταίνεις. Τον πλούτο η αρετή και η δόξα συνοδεύει.
Όποια κι αν είναι η τύχη σου, είναι καλύτερα να εργάζεσαι,
αν απ᾽ τα ξένα κτήματα την ανόητη καρδιά σου
στρέψεις στην εργασία και για το βιος φροντίζεις, όπως σε προτρέπω.
Δε φτάνει η ντροπή για να χορτάσει τον άντρα που ᾽χει ανάγκη,
ντροπή που τους ανθρώπους βλάπτει πολύ ή ωφελεί.
Κοντά στη φτώχεια η ντροπή, στον πλούτο πλάι το θράσος.

Ίσως θεωρηθεί αντιχριστιανική η άποψη αυτή διότι η Ορθοδοξία διδάσκει την ελεημοσύνη προς τους συνανθρώπους μας – μόνο προς τους ακόλουθους του Χριστού φυσικά κι όχι προς τον οποιονδήποτε – αλλά η απάντηση υπάρχει μέσα στο Ευαγγέλιο κι είναι απολύτως σκληρή. Ας δούμε τι λέει ο Απόστολος Παύλος λοιπόν στην Β’ Επιστολή του προς τους Θεσσαλονικείς:

7 Γιατί εσείς οι ίδιοι ξέρετε πώς πρέπει να μας μιμείστε, επειδή δεν είχαμε άτακτη συμπεριφορά μεταξύ σας

8 ούτε φάγαμε άρτο δωρεάν από κανέναν, αλλά με κόπο και μόχθο νύχτα και ημέρα εργαζόμασταν, για να μην επιβαρύνουμε κανέναν από εσάς.
9 Όχι ότι δεν έχουμε εξουσία, αλλά κάναμε έτσι για να σας δώσουμε πρότυπο τους εαυτούς μας, ώστε να μας μιμείστε.
10 Και μάλιστα, όταν ήμασταν κοντά σας, αυτό σας παραγγέλλαμε: ότι αν κάποιος δε θέλει να εργάζεται, μήτε να τρώει.
11 Γιατί ακούμε πως μερικοί περπατούν μεταξύ σας άτακτα, δεν εργάζονται καθόλου, αλλά περιεργάζονται τους άλλους.
12 Σε τέτοιους ανθρώπους, λοιπόν, παραγγέλλουμε και προτρέπουμε, ενώ βρισκόμαστε σε κοινωνία με τον Κύριο Ιησού Χριστό, να εργάζονται με ησυχία και να τρώνε το δικό τους άρτο.

Ως γνωστόν η εργασία αποτελεί θεμελιώδη βάση της εθνικιστικής ιδεολογίας. Σε όλα τα φασιστικά καθεστώτα του Μεσοπολέμου η εργασία εξυψωνόταν και θεωρείτο το αντίδοτο στην τοκογλυφία και τα τραπεζικά δάνεια που διέλυαν τα κράτη. Όπως συμβαίνει σήμερα. Ο Ιωάννης Μεταξάς έλεγε τα εξής: «Ο κάθε άνθρωπος δεν είναι μόνος του. Εκτελεί μιαν εργασίαν και μαζί με τους ανθρώπους οι οποίοι εκτελούν την αυτήν εργασίαν και έχουν τα αυτά συμφέροντα και τας αυτάς σκέψεις, τας αυτάς ανάγκας, αποτελεί εν σύνολον». Και για αυτό το σύνολο, το οποίο δεν είναι άλλο από το εθνικό κοινωνικό σύνολο, είπε και τα ακόλουθα τα οποία πρέπει να κατανοήσουμε και να αντιληφθούμε γιατί η Πατρίδα μας έφτασε εδώ:

«Από την εργαζόμενην κοινωνίαν μας και από ένα έκαστον Έλληνα απαιτώ εργασίαν. Εργασίαν όχι μόνο την συνήθη, την προσφερομένην κανονικώς και υπό ομαλάς συνθήκας, αλλά εργασίαν κατά ποσόν και κατά ποιόν ηυξημένην. Απαιτώ από κάθε Έλληνα να πεισθή και να πείση τον εαυτόν του ότι δεν εργάζεται μόνον διά τον εαυτόν του και διά τους οικείους του, αλλά και διά τους άλλους Έλληνας και διά την Ελλάδα. Ότι δηλαδή η εργασία του δεν είναι ατομική του μόνον υπόθεσις, αλλά κοινωνική και Εθνική. Ότι, αν εις αυτόν ανήκη η άμεσος εκ της εργασίας του απολαυή, η κοινωνία και η Πατρίς πλουτίζει και ενισχύεται από την απόδοσιν της εργασίας του».

Η εργασία δεν είναι δουλεία. Εργασία σημαίνει παράγω έργο. Ο Εθνικισμός μιλάει για παραγωγική εργασία. Η ανεργία – αεργία καταστρέφει το Έθνος και τον λαό και οδηγεί στην υποτέλεια και στην ατιμία. Ο Κοντρεάνου πιστός σε αυτές τις αξίες γράφει προς τους Λεγεωνάριούς του: «Νιώθαμε πιο κοντά σε αυτούς που δούλευαν χειρωνακτικά και ακόμα πιο μακριά από αυτούς που ζούσαν από τον μόχθο των άλλων».

Ο μεγάλος Έλλην εθνικοσοσιαλιστής Ίων Δραγούμης, σπορέας των ίδιων ιδεών, έλεγε πως «οι γνωστικοί ξέρουν πως ο άνθρωπος δε γίνεται ούτε με τα πολλά γράμματα, ούτε με τα πολλά χρήματα. Γίνεται με την οικογενειακή ανατροφή και με τη δουλειά». Πιστός στον Θεό και στις ιδέες αυτές έγραφε σε ώρες περισυλλογής καθώς μελετούσε το βιβλίο «Η μίμησις του Χριστού»: «Τα καλλίτερα πράματα του κόσμου είναι η δουλειά, η λατρεία του Θεού και ο θάνατος. Επειδή δεν μπορώ να πεθάνω πριν από τον καιρό μου, πρέπει να κάνω τ’ άλλα δυο. Πρέπει να δουλέψω και πρέπει να λατρεύω το Θεό». Δουλειά στον τόπο μας έλεγε ο Ίων για να μην έρθουν οι ξένοι και τον δουλέψουν και μας τον πάρουν, για να μη φύγουμε εμείς να βρούμε δουλειά που θα κερδίζουμε το ψωμί μας σε ξένο τόπο: «Πλούτος δεν είναι το χρήμα. Πλούτος είναι η δουλειά. Ποτέ δεν είμαστε φτωχοί, όσο μπορούμε και δουλεύουμε. Και πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να δουλεύουμε στον τόπο μας και να τον καλοδουλεύουμε τον τόπο μας σαν κάτι που το αγαπούμε περισσότερο από κάθε άλλο πράμα».

Μέσα σε όλες αυτές τις αδιαμφισβήτητες ιδέες και την ορθότητά τους, την θεϊκή σοφία τους, είναι κι ο Νεοκλής Καζάζης που μέσα σε λίγες γραμμές περικλείει το νόημα όλων των παραπάνω. Τα έγραψε προτού δούμε τον Φασισμό να εξαπλώνεται πνευματικά από την Γαλλία – εκεί γεννήθηκαν οι ιδέες του Φασισμού – Εθνικοσοσιαλισμού και όχι στις χώρες που εφαρμόστηκαν – για να υλοποιηθεί στην Ιταλία από έναν πρώην σοσιαλιστή, τον Μπενίτο Μουσολίνι. Ας δούμε λοιπόν τι σημαίνει η εργασία για τον άνθρωπο μέσα από τα λόγια του Καζάζη:

«Ἡ ἐργασία εἶνε ὁ Ἐφέστιος θεὸς τῆς κοινωνικῆς εὐδαιμονίας, ὁ ἀποκλειστικὸς παράγων τῆς ἀνθρωπίνης προόδου. […] Ἡ ἐργασία εἶνε ἀφετηρία τῆς κοινωνικῆς οἰκονομίας καὶ ἁρμονίας, αὕτη ᾖρε τοὺς φραγμούς, τοὺς διαχωρίζοντας τὰς φυλάς, τὰ ἔθνη, τὰ γένη. […] Διότι ἡ ἐργασία δὲν εἶνε ὁ κατηραμένος κλῆρος τῆς ἀνθρωπότητος, ὁ ἀπαίσιος καρπὸς τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, ἀλλὰ τοὐναντίον ἡ ἠθοποιὸς ἐκείνη δύναμις, ἡ ἀναβιβάζουσα τὸν ἄνθρωπον εἰς τὰς εὐγενεστάτας καὶ ὑψηλοτάτας κορυφὰς τῆς κοινωνίας. Ἡ ἐργασία δὲν καταρρίπτει τὸν ἄνθρωπον, οὐδ’ ἐξευτελίζει· τοὐναντίον ἀνυψοῖ αὐτὸν καὶ ἐξευγενίζει. Ἐν τῷ περὶ ὑπάρξεως ἀγῶνι ἡ ἐργασία εἶνε τὸ μέσον, δι’ οὗ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ ὑποτελοῦς τῇ φύσει ὄντος, κατισχύει αὐτῆς, καθίστησι δ’ αὐτὴν ὄργανον τῶν σκοπῶν του καὶ τῆς ἠθικότητός του».

Ας μείνουμε πιστοί στις προτάσεις του Ησίοδου, του Σόλωνος, του Αποστόλου Παύλου, του Μεταξά, του Δραγούμη και του Νεοκλέους Καζάζη. Κι ας μάθουμε επιτέλους να απορρίπτουμε από τον στενό μας κύκλο – και μια μέρα από την κοινωνία – όλα αυτά τα παράσιτα, τους χαραμοφάηδες, τους τεμπέληδες, τους κηφήνες. Είναι οι κλέφτες του κόπου μας, του ιδρώτα μας, του αγώνος μας και οι καταστροφείς της εθνικής μας οικονομίας.

«ὅτι εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω»

ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ