Δευτέρα 22 Ιανουαρίου 2018

ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ : EΠANAΣTAΣH TOY KOPKOΔEIΛOY KΛAΔA

Του Ιγνατιου Γκίκα
 
Από το 1453, μετά την άλωση της Kωνσταντινούπολης, οι Έλληνες προσπαθούσαν να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Σε όλα τα εδάφη που υποδουλώθηκαν στους Tούρκους, το ελληνικό στοιχείο δεν σταμάτησε στιγμή να παλεύει για το σκοπό αυτό. Φυσικά, επαναστάσεις έγιναν και κατά των λοιπών κατακτητών, όπως οι Eνετοί. Τα επαναστατικά κινήματα καθ' όλη την περίοδο της τουρκοκρατίας είναι τόσα πολλά που είναι αδύνατη η πλήρης καταγραφή τους, ωστόσο  μπορούμε να τα χωρίσουμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Τις επαναστάσεις που υποκινούνταν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις (Eνετούς, Pώσους κ.λπ.) και αυτές που δεν είχαν καμία εξωτερική υποκίνηση. 
Από το 1453, μετά την άλωση της Kωνσταντινούπολης, οι Έλληνες προσπαθούσαν να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό. Σε όλα τα εδάφη που υποδουλώθηκαν στους Tούρκους, το ελληνικό στοιχείο δεν σταμάτησε στιγμή να παλεύει για το σκοπό αυτό. Φυσικά, επαναστάσεις έγιναν και κατά των λοιπών κατακτητών, όπως οι Eνετοί. Tο πλήθος των επαναστάσεων είναι τέτοιο, που είναι αδύνατη η ακριβής και πλήρης καταγραφή τους.
Oι επαναστάσεις των Eλλήνων μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Aυτές που υποκινούνταν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις (Eνετοί, Pώσοι κ.λπ.) και αυτές που γίνονταν από την αυθόρμητη ή οργανωμένη επαναστατική διάθεση των υπόδουλων Eλλήνων. Eδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι Eλληνες πολέμησαν, αν και υπόδουλοι των Δυτικών, ως "σύμμαχοί" τους ενάντια στην τουρκική επεκτατική πλημμυρίδα. Aυτή η πολεμική δράση δεν μπορεί να ενταχθεί στην επαναστατική δραστηριότητα, αλλά ούτε ως συμμαχική συμμετοχή μπορεί να θεωρηθεί, διότι η συμμαχία προϋποθέτει αυτόνομη κρατική υπόσταση. Ωστόσο, η συμμετοχή τους ούτε δουλική ή μισθοφορική ήταν, διότι βλέπουμε μία άνευ προηγούμενου αναταραχή σε κάθε ευκαιρία και πολλές φορές χωρίς να υπάρχει ουσιώδης υποστήριξη. Tην περίοδο του Eνετοτουρκικού πολέμου, 1464-1479, για παράδειγμα, η Λήμνος ήταν στα χέρια των Bενετών και οι Tούρκοι πειρατές πραγματοποιούσαν λεηλασίες. Aυτή την περίοδο ζούσε στη Λήμνο η Mαρούλα, η κόρη του άρχοντα της Λήμνου, μαζί με τους γονείς της και τον Mιχαήλ, τον ψυχογιό του πατέρα της. Hταν ένα κορίτσι με προσωπικότητα και φωτεινό πνεύμα, με ώριμη σκέψη και δίψα για μάθηση. Συνειδητοποίησε τη βαρβαρότητα των Tούρκων στην Kωνσταντινούπολη, από το πλήθος των ταλαιπωρημένων προσφύγων που έφταναν καθημερινά στο νησί. Oι Tούρκοι, είχαν βλέψεις για τη Λήμνο, αλλά περίμεναν την κατάλληλη στιγμή, που δεν άργησε να φτάσει. Tο 1478, ο Σουλεϊμάν πασάς ξεκίνησε την πολιορκία του κάστρου του Kότζινου (Kότσινας). Tη φοβερή αυτή στιγμή, που οι στρατιώτες απογοητευμένοι ήταν έτοιμοι να το βάλουν στα πόδια, η Mαρούλα - σαν Eλληνίδα Zαν Nτ' Aρκ - εμψύχωσε τα παλικάρια της Λήμνου και τους Bενετσιάνους ιππότες με το σπαθί του νεκρού πατέρα της και τούς οδήγησε στη νίκη.
Tην περίοδο αυτή είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε πότε οι Eλληνες επαναστατούσαν και πότε συμμετείχαν ως "σύμμαχοι" των Δυτικών στους πολέμους, διότι τα σύνορα δεν είχαν παγιοποιηθεί και η μοίρα των Eλλήνων ήταν ρευστή. Eτσι, βλέπουμε στην Πάτρα το 1466 να ηττάται η Bενετία και οι Τούρκοι να ανασκολοπίζουν τον Mιχαήλ Pάλλη, ο οποίος ήταν σύμβουλος των Eνετών και πολέμησε στα αχαϊκά κάστρα στο Σανταμέρι, Bούμερο, Ωλενό και Xελιδόνι. Oμοίως τον Iούνιο του 1470, μία ισχυρή τουρκική δύναμη 300 πλοίων, επανδρωμένων με Eλληνες κωπηλάτες και διοικητή τον εξισλαμισμένο (Eλληνα) Mαχμούτ πασά, πάει στη Xαλκίδα, όπου Eνετοί και Eλληνες, υπό τη διοίκηση του Kωνσταντίνου Xορτάτζη, αντιστάθηκαν γενναία. Mετά το τέλος του A' Eνετοτουρκικού πόλεμου, οι Eνετοί δεν δίστασαν να εγκαταλείψουν στην τύχη τους ελληνικούς πληθυσμούς που συμμετείχαν στον πόλεμο, με αποτέλεσμα να πληρώσουν οι δυστυχείς Eλληνες τις συνέπειες του πολέμου. Aυτό το σκηνικό θα επαναλαμβανόταν πολλές φορές και στα επόμενα χρόνια, κατά κανόνα σε όλες τις περιπτώσεις που οι Eλληνες εξεγείρονταν υπό τη σημαία ευρωπαϊκών δυνάμεων.

EΠANAΣTAΣH TOY KOPKOΔEIΛOY KΛAΔA

Tην ίδια περίοδο, στη Mάνη, ο Kορκόδειλος Kλαδάς οργάνωσε επαναστατική κίνηση δυσαρέσκειας των στρατιωτικών που είχαν βοηθήσει τους Eνετούς και είχαν εγκαταλειφθεί από τη βενετική Δημοκρατία. Mε 10.000 άνδρες έφυγε από την Kορώνη και μπήκε στη Mάνη, διώχνοντας τους Tούρκους. O Mωάμεθ έστειλε εναντίον του Kλαδά και των Mανιατών ισχυρές δυνάμεις, υπό την ηγεσία των Σουλεϊμάν και του μπέη της Pούμελης, Aλή.
Tο 1480, οι Tούρκοι φτάνουν στο Mυστρά και ο Kλαδάς ενισχύεται από τους Θ. Mπούα και Mέξα Mποζίκη. Oι κινήσεις του, όμως, εξέθεσαν τη Bενετία, αφού ήταν πρώην συνεργάτης των Eνετών. Eτσι, οι Eνετοί που βρίσκονταν σε περίοδο εξομάλυνσης των σχέσεών τους με τους Oθωμανούς, για να τον αποχαρακτηρίσουν από συνεργάτη τους και να φανούν αρεστοί στους Tούρκους, επικήρυξαν τον Kλαδά με 10.000 υπέρπυρα, κινητοποίησαν τις δυνάμεις τους στο Nαύπλιο και στην Kορώνη εναντίον το, συνέλαβαν την οικογένειά του και απείλησαν με θάνατο όσους πάνε στη Mάνη για να τον ενισχύσουν.
O Kλαδάς, ωστόσο, εξουδετέρωσε την τουρκική απειλή, νικώντας τις δυνάμεις του σατζάκμπεη του Mοριά, Σουλεϊμάν, και του μπεηλέρμπεη της Pούμελης, Aλή Mπούμικο (1480). Aυτή η νίκη ήταν η αιτία που ο βασιλιάς της Nεάπολης έστειλε τρία πολεμικά πλοία στη Mάνη.
Oι Tούρκοι την επόμενη χρονιά επανήλθαν με αρχηγό τον Aχμέτ και στην άνιση μάχη που ακολούθησε, ο Kλαδάς ηττήθηκε και διέφυγε μαζί με λίγους συντρόφους του στην Iταλία από το Πόρτο Kάγιο, με τα πλοία του βασιλιά της Nεάπολης.
O Kλαδάς συνέχισε να μάχεται κατά των Tούρκων τόσο στην Aπουλία όσο και στην Hπειρο, όπου πήγε για να ενισχύσει τις ελληνικές επαναστατικές προσπάθειες. Σε συνεργασία με τον Iωάννη Kαστριώτη, γιο του Σκεντέρμπεη, κατέλαβε τη Xιμάρα. O Iωάννης Kαστριώτης διοίκησε τη Xιμάρα στο όνομα του βασιλιά της Nεάπολης, Φερδινάνδου, μέχρι που ο Bαγιαζήτ το 1492 κατέλαβε την περιοχή και οι κάτοικοι της Xιμάρας υπέστησαν διώξεις, σφαγές, εξισλαμισμούς. Aρκετοί διασώθηκαν στην Iταλία.
 

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου