ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ - ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Απο το εξαίσιο έργο του Kenneth M. Setton, ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της ΕΚΑΤΗΣ.

1. Το Βυζάντιο και η νότια Ιταλία

Α.
Παρά το γεγονός ότι κάθε μαθητής σχολείου γνωρίζει, και φυσικά θα έπρεπε να γνωρίζει, πως στην αρχαιότητα η νότια Ιταλία και η Σικελία αποτελούσαν τη Magna Graecia, δηλαδή τη Μεγάλη Ελλάδα ή μία «ευρύτερη Ελλάδα», Κανείς τους εντούτοις δεν Θα δοκίμαζε να απαντήσει στο ερώτημα: επί πόσο χρόνο επιβίωσε αυτός ο νοτιοϊταλικός πολιτισμός;
Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι στη νότια Ιταλία «επί πολλούς αιώνες, από τον Πυθαγόρα έως και τον Βαρλαάμ, η λεπτοφυής ομηρική γλώσσα παρέμεινε ζωντανή». Η πιο έκδηλη υπεράσπιση αυτής της άποψης, σήμερα, βρίσκεται στα εμβριθή έργα του καθηγητή Gerhard Rohlfs. Αυτή βέβαια η άποψη μπορεί να αληθεύει, ωστόσο ο Rohlfs θα αναγνώριζε σίγουρα ότι ο ελληνικός πολιτισμός, υπό οποιαδήποτε σημασιολογική του έννοια, κατά τη διάρκεια των αιώνων της ρωμαϊκής κυριαρχίας και των επακόλουθων διαδοχικών εισβολών άρχισε να φθίνει και έπειτα καταστράφηκε. Στην πραγματικότητα, τα ακριβή κείμενα που θα μας καθοδηγούσαν είναι λιγότερα από εκείνα που θα υποθέταμε, ωστόσο ήδη τον 1ο αιώνα π.Χ. ο Στράβων παρέχει μαρτυρία της ουσιαστικής εξαφάνισης του ελληνικού πολιτισμού, εξαιρουμένων των πόλεων του Τάραντα, του Ρηγίου και της Νεάπολης. Αυτή ασφαλώς η μαρτυρία του Στράβωνα θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολική, καθώς όπως και να ‘χει η ελληνική γλώσσα εξακολούθησε να υφίσταται στην ενδοχώρα.
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ