ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΗΣ ΕΟΚΑ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΚΑΡΑΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 10 ΜΑΪΟΥ 1956

Του Σπύρου Δημητρίου  

 

Ο Καραολής Μιχαλάκης γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιχώρι της επαρχίας Λευκωσίας. Εκεί τελείωσε το δημοτικό σχολείο και κατόπιν την Αγγλική Σχολή Λευκωσίας. Εργαζόταν για την αγγλική κυβέρνηση στο Τμήμα Φόρου Εισοδήματος. Είχε μυηθεί στον Αγώνα πριν την έναρξή του την 1η Απριλίου 1955 από τον συγχωριανό του τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη. Η προσφορά του από την αρχή ήταν σημαντική. Πήρε μέρος στην διανομή της πρώτης προκήρυξης του Διγενή, στη συνέχεια στο τμήμα πληροφοριών, στην μεταφορά και απόκρυψη οπλισμού, στις βομβιστικές επιθέσεις εναντίων των Άγγλων στην Λευκωσίας. Εντάχθηκε στην ομάδα εκτελεστικού της πόλης και ως απόφοιτος της Αγγλικής Σχολή έκανε παρέα με παιδιά των Άγγλων μαθαίνοντας πληροφορίες χωρίς αυτοί να υποψιάζονται ότι είναι μέλος της ΕΟΚΑ. Στις 28 Αυγούστου 1955 ανέλαβε την εκτέλεση του αστυνομικού Ηρόδοτου Πουλλή μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου. Αμέσως μετά καταζητήθηκαν και ο μεν Παναγιώτου διέφυγε την σύλληψη ενώ ο Καραολής συνελήφθη καθώς τον μετέφεραν στην περιοχή της Κερύνειας για να ενσωματωθεί στην ομάδα του Γρηγόρη Αυξεντίου. Καταδικάστηκε σε θάνατο στις 28 Οκτωβρίου 1955, παρόλο που οι Άγγλοι γνώριζαν ότι η σφαίρα που σκότωσε τον Πουλλή δεν προερχόταν από το δικό του όπλο αλλά από του Παναγιώτου. Έγινα διάφορες προσπάθειες για να δραπετεύσει από τις φυλακές όμως καμιά δεν είχε αίσιο τέλος. Θα οδηγηθεί στο ικρίωμα μαζί με τον Ανδρέα Δημητρίου στις 10 Μαίου 1955. Στην Ελλάδα έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις πριν την εκτέλεσή τους, σφοδρές συγκρούσεις με την αστυνομία με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τέσσερις νέοι και να τραυματιστούν άλλοι 200.(γράφουμε σε σχετικό κεφάλαιο). Θα είναι ο πρώτος απαγχονισθείς σύμφωνα με τις σκληρές επιλογές του νέου κυβερνήτη της Κύπρου στρατάρχη Χάρντιγκ που πίστεψε αφελώς ότι μπορεί να νικήσει την ΕΟΚΑ. Θάφτηκε κι αυτός όπως ο Ανδρέας Δημητρίου σε ειδικό χώρο των Κεντρικών Φυλακών που έμεινε στην ιστορία ως ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΑ ΜΝΗΜΑΤΑ.

 

Έχε γειά γλυκειά Πατρίδα

δουλωμένο μου νησί

τρανή πούχεις και μεγάλη

την αδούλωτη ψυχή.

 

Έχετε γειά λαγκάδια

κάμποι βουνά βρυσούλες

έχετε γειά Κυπριόπουλα

και σεις Κυπριοπούλες.

 

Αυτό είναι κύκνειο άσμα του του φιλομαθή και ευαίσθητου Έλληνα Ήρωα της Αγχόνης Μιχαλάκη Καραολή με τον τίτλο : "Τελευταία νύχτα"

.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

 

Ο Δημητρίου Ανδρέας γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στο χωριό Άγιος Μάμμας της επαρχίας Λεμεσού. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο του χωριού του και στη συνέχεια φοίτησε για τρία χρόνια στο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αμμοχώστου. Εργάστηκε αρχικά σε κατάστημα με είδη κυνηγιού και εκρηκτικών υλών και αργότερα στον αγγλικό στρατό. Εργατικός και ευσυνείδητος γρήγορα αναδείχθηκε σε γραμματέα της Συντεχνίας των Αχθοφόρων της ΣΕΚ(Συνομοσπονδία Εργατών Κύπρου) στην πόλη της Αμμοχώστου. Εντάχθηκε αμέσως στον Αγώνα της ΕΟΚΑ στις ομάδες δράσης της Αμμοχώστου επεκτείνοντας την συμμετοχή του και στο εκτελεστικό. Βρισκόταν συνέχεια σε εγρήγορση σκεπτόμενος τρόπους να βοηθήσει την οργάνωση. Κατάφερε στις αρχές Δεκεμβρίου 1955 να αρπάξει οπλισμό από τις στρατιωτικές αποθήκες στο λιμάνι της Αμμοχώστου τα οποία προώθησε στις αντάρτικες ομάδες που μέχρι τότε πολεμούσαν με κυνηγετικά. Ο Αρχηγός Διγενής τον εξήρε για την δράση του. Στις 28 Νοεμβρίου1955 πυροβόλησε και τραυμάτισε σε ενέδρα τον Άγγλο πράκτορα Σίντνευ Μόνταγκιου Τέυλορ και συνελήφθη από τους στρατιώτες που τον φυλούσαν παρόλο που προσπάθησε να αμυνθεί, όμως το όπλο του έπαθε εμπλοκή. Καταδικάστηκε στις 30 Ιανουαρίου 1956 σε θάνατο και απαγχονίστηκε μαζί με τον Μιχαλάκη Καραολή στις Κεντρικές φυλακές και θάφτηκε εκεί σε ειδικό χώρο που κατασκεύασαν οι αποικιοκράτες (Φυλακισμένα Μνήματα,γράφουμε σχετικά σε ειδικό κεφάλαιο του βιβλίου).

«Λυπούμε που δεν θα δω την Κύπρο μας ελεύθερη. Όμως δεν με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα στην σκλαβιά. Ζήτω η λευτεριά. Γειά σας» ήταν τα τελευταία λόγια του πριν τον απαγχονισμό προς την μητέρα του. «Στο καλό, γιέ μου και να έχεις θάρρος ως το τέλος», ήταν η απάντηση της Ελληνίδας μάνας.

 

Πηγή: Σπύρος Δημητρίου ΟΙ ΗΡΩΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ 1955 – 1959 1η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1955. Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ Αθήνα 2023 (υπό έκδοση)

ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ